O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

 
10.4. Marketing va moliyalashtirish rejalari tizimi 
 
Turizm sanoatining yuqori darajada raqobatbardosh bo‘lishini hisobga olgan 
holda, yaxshi marketing muvaffaqiyatning asosi ekanligini qayd qilish kerak. 
Turizm maskanlari turistlarni marketing xizmatisiz o‘ziga jalb qila olmaydi. 
xukumat tomonidan ilk bosqichda moliya bilan ta’minlanmay turib, turizm 
maskani “jahon turistik supermarketi peshtaxtalaridan o‘rin ololmaydi”. Shuning 
uchun marketing masalalarida hukumatlar o‘z mamlakatini reklama qilish 
maqsadida Turizm vazirliklari yoki Milliy turizm tashkilotlarini fondlar bilan 
ta’minlab, ular orqali faoliyat yuritadilar. Mamlakatda turizm marketingi - xususiy 
sektor uchun xarajatlar nuqtai- nazaridan ham, amalga oshirish nuqtai-nazaridan 
ham juda katta vazifadir. 
Xususiy sektor asosan mehmonxonalar, mehmon uylari, transport 
operatorlari, restoranlar va boshqalar bilan bog‘langanligi bilan xarakterlanadi. 
Hozirgi paytda amalda shunday vaziyat yuzaga keldiki, ko‘pchilik mamlakatlarda 
xususiy tarmoq asosan hukumat tomonidan moliya bilan ta’minlanadigan davlat 
marketingi budjetiga moliyaviy to‘lovlarni amalga oshiradi. Moliyaviy to‘lovlar 
turizm maskanining holatiga qarab 20-30% oralig‘ida o‘zgarib turadi, Masalan: 
Buyuk Britaniyada xususiy tarmoq to‘lovlari 50%, Gollandiyada 50% va 

---

99 
Irlandiyada 20% ni tashkil etadi. Bu turizm maskanlari mavqeining tiklanishiga 
yanada ko‘proq imkoniyat beradi.
 
Xulosa 
 
Har qanday sanoatda ham mamlakat hukumati xususiy tarmoqni rivojlanishi 
yuzasidan rag‘batlantirib borishi lozim. Turizm sohasida ham xususiy tarmoqlarni 
rivojlantirish, shu jumladan turistik firmalar faoliyatini takomillashtirish eng asosiy 
omillardan sanaladi. Turistik firmalarning rivojlantirishda asosan biznes rejalarni 
tuzishga katta ahamiyat beriladi. Chunki mukammal tuzilgan biznes- reja kelajakda 
ushbu firmaning yo‘lini belgilab beradi. Turistik firmalar o‘z mahsuloti 
rivojlanishining dastlabki bosqichida mashhur turizm maskanlari hukumatdan o‘z 
faoliyatlarini yuritishga, transport va hokazolar kabi infratuzilmaning boshqa 
elementlariga egalik huquqi shaklida imtiyoz oladilar va ayni paytda hukumat ham 
turizm infratuzilmasini rivojlantirish maqsadida xususiy tarmoqlarga imtiyozlar 
beriladi.