O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi s. A. Usmanov
XODIMLARNI LAVOZIM POG‟ONALARIGA KO‟TARISH
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
3.5.
XODIMLARNI LAVOZIM POG‟ONALARIGA KO‟TARISH SXEMASI Muhandis, ishlab chiqarish sxemasida usta, mexanik sifatida o‘z mehnat faoliyatining boshida, ishlab chiqarishning boshlang‘ich ishchi jamoalariga (brigadalar, uchastkalar) rahbarlik qiladi va uning lavozim pillapoyalari bo‘ylab ilgarilab borishi MTX miqyosida olib boriladi (3.1-jadval). 3.1-jadval ATK muhandislarining lavozim pog‘onalari variantlari 147 Ketma-ket egallanadigan lavozimlar O‘rtacha ishlash muddati, yil Lavozim pog‘onalari turlari va uning amalga oshish ehtimolligi Ishlab chiqarish 0,55 Boshqaruv 0,27 Aralash 0,18 Birinchi 1,7 3,6 3,6 Ikkinchi 2,7 3,6 2,9 Uchinchi 4,2 3,2 3,0 Boshqaruv sxemasi shu bilan o‘ziga xoski, muhandis MTX ning boshqaruv apparatida dastlabki va keyingi lavozimlarni band etadi (muhandis, katta muhandis, texnika bo‘limi boshlig‘i va boshqalar). Aralash sxemada esa boshqaruvda mutaxassis sifatida ishlash bilan birgalikda, turli darajalarda ishchi jamoalarga rahbarlikni ham o‘z zimmasiga oladi [50, 23 b]. Boshqaruv ierarxiyasida mutaxassisning ilgarilab borishi, uning bajaradigan vazifalari xarakteri va mazmunida ham o‘z aksini topadi. Agar kompleks ATK muhandis-texnika xizmati bo‘yicha o‘rtacha ish vaqti asosiy vazifasining 36% ekspluatatsiyaviy-texnologik faoliyatga, 32% ishlab chiqarish-boshqaruv faoliyatiga, 17% o‘quv-ishlab chiqarish va tarbiyaviy faoliyatga to‘g‘ri keladi. Oddiy muhandis uchun esa bu mos holda: - ekspluatatsiyaviy-texnologik faoliyatga 80%; - ishlab chiqarish-boshqaruv faoliyatiga 4%; - o‘quv-ishlab chiqarish va tarbiyaviy faoliyatga 17% ni tashkil qiladi. Texnika bo‟limi boshlig‟i uchun : - ekspluatatsiyaviy-texnologik faoliyatga 31%; - ishlab chiqarish-boshqaruv faoliyatiga 33%; - o‘quv-ishlab chiqarish va tarbiyaviy faoliyatga 23% ni tashkil qiladi. Bosh muhandis uchun : - ekspluatatsiyaviy-texnologik faoliyatga 12%; - ishlab chiqarish-boshqaruv faoliyatiga 50%; - o‘quv-ishlab chiqarish va tarbiyaviy faoliyatga 27% ni tashkil qiladi. 148 Ikkinchidan ishlab chiqarishning o‘zi o‘zgarmoqda, jumladan: avtotransport texnikasi va texnologik jihozlar darajasi, talablar, me‘yorlar, qonunlar, metodlar, boshqaruv texnologiyalari va mezonlari va boshqalar. Mutaxassisning ishlab chiqarishdagi o‘rnining o‘zgarishiga va ishlab chiqarishning, o‘zining o‘zgarishiga tayyorgarlik darajasi va moslashuvchanligini, talablarning uchinchi tashkil etuvchisi ta`minlab beradi (3.8-rasm. III) va uni kasbiy bilimlarning o‘suvchanligi deb atash mumkin. Ushbu tashkil etuvchi, ishlab chiqarishning joriy modernizatsiyasini va mutaxassisning lavozim pog‘onalari bo‘ylab ilgarilashini (IIIʹ) hamda istiqbolda ishlab chiqarishning tamoyil jihatdan o‘zgarishini (IIIʹʹ) hisobga olishi zarur. Ushbu talablar guruhining asosi mutaxassisni tayyorlash paytida yaratilishi, so‘ngra esa aniq vaziyatni hisobga olgan holda (tarmoqda ilmiy-texnik taraqqiyotning sur‘atlari, yuzaga keladigan muammolar, mutaxassisning lavozim pog‘onalari bo‘ylab ilgarilab borishi va boshqaruv ierarxiyasida mutaxassisning ko‘tarilib borishga tayyorlash va boshqalar) quyidagi metodlar yordamida qo‘shimchalar qilib borilishi zarur: - har 4-5 yilda o‘tkaziladigan muntazam, maqsadli qayta tayyorlash va malaka oshirish (kurslar, malaka oshirish fakultetlari); - tashabbusli uzluksiz malaka oshirish va mustaqil bilim oshirish; - boshqaruv tizimida vazifalarining ko‘zda tutilgan o‘zgarishi bilan yoki mutaxassisning o‘zining shaxsiy hohishi bilan bog‘liq holda qo‘shimcha ta‘lim olish (ikkinchi mutaxassislik, magistratura, doktorantura, biznes maktablari va boshqalar). Bakalavr-muhandisning ATK MTX da ixtisosligi bo‘yicha ishlashi jarayonida lavozim pog‘onalari bo‘ylab ilgarilab borishining variantlarini qarab chiqamiz. Lavozim pog‘onalari bo‘yicha ko‘tarilib borishning mumkin bo‘lgan uchta sxemasi mavjud (3.9-rasm, 3.10-rasm). 3.9-rasm. Ishlab chiqarish sxemasi Usta Mexanik Bosh mexanik ICHTB boshlig‘i Bosh muhandis 1,7 yil 2,7 yil 4,2 yil 149 Ushbu sxema bo‘yicha bosh muhandis lavozimigacha ko‘tarilib borish davomiyligi – 8,6 yil. Amalga oshish ehtimolligi – 0.55. 3.10-rasm. Boshqaruv sxemasi. Bosh muhandis lavozimiga ko‘tarilib borish davomiyligi – 10, 4 yil. Amalga oshish ehtimolligi – 0,27. Aralash (ishlab chiqarish boshqaruB) sxema bo‘yicha bosh muhandis lavozimigacha ko‘tarilish davomiyligi 9,5 yilni tashkil qiladi. Ayniqsa ishlab chiqarish sxemasida xizmat pog‘onalari bo‘yicha ko‘tarilib borish nisbatan tezroq kechadi. Mavjud ishbilarmonlik muhitida, dastlabki mablag‘ mavjud bo‘lganda (kredit olish imkoniyati) o‘zining ishini tashkil eitsh mumkin (tashuvlar, avtoservis va boshqalar). Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|