O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim

Multimedianing visual va audio effektlariga qo‘yilgan talablar:

• 
  nutq tovush diapazoni (nutq);
  
• 
  tovushli axborot (tovush);
  
• 
  musiqa;
  
• 
  tovush effektlari.
  

Taqdimot uchun ovoz yozish jarayoni quyidagi talablarni o‘z ichiga oladi:

• 
  Bir vaqtning o‘zida bir nechta tovushlarni ishlatganda, ularning ovoz balandligini muvofiqlashtirish kerak.
  
• 
  Ovoz yozish jarayonidagi nutq tovush ketma-ketligi studiyada professional diktorlar yoki aktyorlar tomonidan yozib olinishi kerak.
  
• 
  Ma'ruzachining nutqi hissiy xarakterga ega bo‘lishi kerak, unda ritorik savollar, undovlar, tinglovchilarga murojaatlar bo‘lishi mumkin.
  
• 
  Ma’ruzachi nutqida takrorlanishlar, jargon so‘zlar, professional sohadagi atamalarni noto‘g’ri talaffuz qilishga yo‘l qo‘yilmaydi.
  
• 
  Berilgan darslik, qo‘llanma yoki ma’ruza matnini to‘liq takrorlashga yo‘l qo‘yilmaydi.
  
• 
  Notiqning nutqi intonatsiya, talaffuz va tovushning ravshanligi bo‘yicha namunali bo‘lishi kerak.
  
• 
  Eshitish idroki uzoq davom etadigan talabalarning charchoqlarini kamaytirish uchun idrok etilgan ma'lumotni mustahkamlaydigan va to‘g'ri g'oya va tushunchalarni shakllantirishga yordam beradigan tegishli video ketma-ketligini (turli janrdagi statik rasmlar, animatsiya, videokliplar) tanlash tavsiya etiladi.
  

Nutq miqyosi va matniga qo‘yilgan talablar: Tinglovchilarning taqdimotga bo‘lgan e’tiborini jalb qilish uchun qoidaga ko‘ra matn kontentning katta va murakkab bo‘limlari uchun ishlatilishi kerak. Nutq shkalasi esa qisqa va oddiy matn elementlari uchun qo‘llaniladi. Ovozni videoma’lumot uzoq vaqt namoyish etiladigan jarayonda qo‘llash lozim. Matn va ovoz bir-birini to‘ldirgandagina yaxshi natija olish mumkin. Ovoz diapazoni vizual diapazon xalaqit bermasligi, balki qo‘llab-quvvatlashi kerak. Ovozli video va animatsiyani sharhlash ma'lumotni idrok etishni oshiradi, matn esa – kamaytiradi. Ovoz effektlari haqiqiy tovushlarni yoki raqamli sintezlangan
tovushlarni yozib olishdir. Ular fizik jarayonlarni takrorlaydigan simulyatsiya modellarida qo‘llanilishi mumkin. Ovoz effektlarini qo‘llashda ularning realizmiga, tovush va vizual ma'lumotlarning sinxronlashuviga alohida e'tibor berish kerak.
Media texnologiyalarni shartli ravishda besh turga bo‘lish mumkin:

• 
  erta (savoddan oldingi turlari va yozish),
  
• 
  bosma (matbaa, litografiya, fotografiya),
  
• 
  elektr (telegraf, telefon, ovoz yozish),
  
• 
  ommaviy axborot vositalari (kino, televidenie, ommaviy axborot vositalari),
  
• 
  raqamli (kompyuter, internet).
  

Multimedia elektron aloqaning yangi vositasi sifatida global miqiyosda, barcha ommaviy axborot vositalarining integratsiyasi, shuningdek, interaktivligi bilan ajralib turadi, global aloqa madaniyatini qaytarib bo‘lmaydigan darajada o‘zgartiradi. Multimedia elektron kommunikatsiyalar sohasini hayotning barcha jabhalariga tarqatadi, ilmiy bilimlarning innovatsiyalar va siyosiy qarorlar manbai sifatidagi rolini oshiradi, texnologik o‘sishning o‘zini o‘zi ta'minlash va yangi "aqlli"(intellektual) texnologiyani yaratish imkoniyatlarini taklif qiladi.

Internet boshqa ommaviy axborot vositalari bajara olmaydigan muhim ijtimoiy funksiyaga ega. Uning turli tizimlarida (serverlar, telekonferentsiyalar, chatlar, IRC, ICQ va boshqalar) ijtimoiy muloqot usullari mavjud.
Kommunikatsiya - raqamli kelajakning markaziy bo‘g’ini hisoblanadi. U jismoniy mavjudlik o‘rniga - raqamli, elektron, biron bir davlatning qonunlariga bo‘ysunmaydigan, til yoki ijtimoiy to‘siqlar bilan cheklanmagan ijtimoiy o‘zaro ta'sirning yangi shakllarini yaratishdir. Madaniyatlararo muloqot - bu turli madaniyat vakillari o‘rtasidagi aloqa va muloqotdir.
Katta televizor ekranlaridagi reklama, ommaviy axborot vositalari TV, ijtimoiy tarmoqlar, skype, reklama rasmlari va boshqalar multimediali kommunikatsiya vositasi hisoblanadi. Internet aloqa uchun keng makonni, marosimlar va ijtimoiy tizimlar, madaniyatlar va submadaniyatlar doirasidagi haqiqiy dunyoda qabul qilinganidan farq qiladigan munosabatlarni shakllantirish maydonini tashkil qiladi. Internet ochiq jamiyatni shakllantirish imkonini beradi.
Multimedia ilovalari axborotni taqdim etish usullariga ko‘ra ikki turga: chiziqli va chiziqli bo‘lmagan(interaktiv) turlarga bo‘linadi. Interaktiv multimedia ilovalariga kompyuter o‘yinlarini misol qilish mumkin. Bunda inson va kompyuter o‘rtasidagi bir-biri bilan o‘zaro bog’liq harakatni kuzatish mumkin. Multimedia mahsulotlarini interaktiv taqdim etishni ayrim hollarda “gipermedia” deb ham yuritiladi.
Chiziqli va chiziqli bo‘lmagan multimediali ma’lumotni taqdim etish usuliga taqdimot o‘tkazish jarayonini misol qilish mumkin. Agar taqdimot yozib olingan bo‘lsayu, auditoriyaga namoyish etilayotgan bo‘lsa, bu ma’lumotni taqdim etishning chiziqli usuli bo‘ladi. Tomoshabinlar ma’ruzachiga ta’sir ko‘rsatolmaydi. Jonli taqdimotda ishtirokchilar ma’ruzachiga savol berishlari va o‘zaro muloqotda bo‘lishlari mumkin bo‘lgan taqdimot interaktiv taqdimot bo‘ladi. Multimedia ilovalarining qo‘llanilish sohalari:

1. 
   Tadbirkorlik va ishbilarmonlik sohalari:
   

• 
  nashriyot faoliyati (ММ-nashrlari);
  
• 
  informatsion va reklama mahsulotlari (prizentatsiyalar, broshyuralar, reklama varaqalari);
  
• 
  interaktiv taqdimotlar;
  
• 
  interaktiv o‘qitish;
  
• 
  Internet.
  

2. 
   Ta’lim:
   

Ta’limda kompyuterni qo‘llash g’oyasi ancha ilgari tug’ilgan bo‘lsada, bu g’oya multimedia qurilmalari bilan boyitilgan shaxsiy kompyuterlar paydo bo‘lgandan so‘n amalga oshdi. Hozirda esa ta’lim sohasiga oid ko‘plab interaktiv ilovalar, elektron darsliklarni bu sohaga keng qo‘llash mumkin.

3. 
   Qiziqarli, ko‘ngilochar: o‘yinlar, filmlar, musiqa, virtual borliq va boshqalar.