O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

I bob. M E H N A T TA’L IM I O 'Q IT IS H M E T O D IK A S I, KASB
TA N LA SH G A YO 'LLA SH FA N IN IN G M O H IY A T I, VAZIFASI
VA M E T O D O L O G IK A SO SL A R I
1.1. M e h n a t t a ’lim i o ‘qitish m eto d ik a si, kasb ta n la sh g a
y o lla s h fani va uning vazifasi
Reja:
1. « M e h n a t t a 'l i m i o'q itish m eto dik asi, kasb ta n la s h g a yo 'l­
lash» f a n in in g m a q s a d va vazifalari.
2. « M e h n a t t a ’l im i o'qitish m etod ik asi, kasb ta n la s h g a yo'l­
lash» o 'q uv f a n in i o'z la shtirish ja ra y o n id a b akalavr egallashi k e ­
rak b o 'lg an b ilim , k o 'n i k m a va m a la k a la r yig'indisi.
3. « M e h n a t t a ’lim i o'qitish m etod ikasi, kasb ta n la s h g a y o 'l­
lash» o'quv fan ini o'qitish jara y o n id a t a ’lim n in g z a m ona viy m e ­
to dlari, p e d a g o g ik va a x b o ro t-k o m m u n ik a tsiy a texnolo giyalarid an
fo y d ala n is h n in g o'zig a xos jihatlari.
4. B u y u k m u ta f a k k irla rn in g m e h n a t t a ’lim i, kasb tan la s h g a
yo'llash va tarbiyaga oid fikrlari.
Tayanch iboralar: 
m e h n a t t a ’limi, kasb ta n la s h g a yo'llash, b i­
lim , k o 'n i k m a , m a la k a , m e h n a t q urollari, tex n ik vosita, d id a k tik
m aterial, elektron va t a r q a tm a m ateriallar.
1. 
«M ehnat ta ’limi o ‘qitish m etodikasi, kasb tanlashga yo'l­
lash» fanining maqsad va vazifalari. 
O 'q u v c h ila rn i m e h n a t va kasb 
o lam ig a olib k i r is h n in g h a r xil yo'llari orasid a « M e h n a t t a ’limi» 
fani m u h im o 'r in tu ta d i. U n in g m eto d ik a s in i ta k o m illa s h tirish
orqali fan u c h u n m o d d iy jih o z n i m u s t a h k a m l a s h , m a k ta b n i 
o 'z atrofidagi s ano at va qishloq xo'jaligi sohasi bilan aloqasini 
m u s t a h k a m l a s h , ijtimoiy foydali, u n u m li m e h n a t n i tash kil etish, 
u n i n g tarbiyaviy iqtisodiy s a m a rad o rlig in i o sh irish , un i t a ’lim
bila n q o 'sh ib olib b o rish, o 'q u v c h ila rn i m e h n a tg a tayyorlash n i 
yaxshilash b o 'y ic h a ishlar yo'lga qo'yiladi.
M e h n a t darsi m a k ta b d a g i b osh q a fan lar u c h u n u m u m i y d i ­
d a k tik ta m o y illa r n i qo 'lla sa d a, u n in g o'ziga xos xususiyatlari h a m
m avjud. O 'q u v c h ila r bilish faoliyati b ila n g in a em as, balki yara- 
tish faoliyati b ilan h a m shu g 'u llan ad ilar. M e h n a t fa n la ri, q u r o l ­
lari, ja r a y o n la r i o d d iy o 'r g a n is h obyekti sifatida e m a s , balki
5

---

o 'q u v c h il a r is h la rin i fao llash tiru v c h i k o 'r s a t m a l il ik vositasi, d i ­
d a k t i k m ate ria l, t a ’l i m n i n g te x n ik vositasi sifatida x iz m a t qiladi.
F a n n i o 'q i tis h d a n m a q s a d — o 'q u v e h ila r n i h a r t o m o n l a m a
b a rk a m o l rivojlangan, ho zirg i z a m o n r u h i d a t a r b iy a la n g a n , b o ­
z o r iqtisodiyoti d a v rid a t a ’lim -ta rb iy a ishini t a s h k il etish va uni 
a m a lg a o s h ir is h g a oid d o lz a rb m u a m m o l a r n i ijobiy hal eta o l a ­
d ig an , m illiy istiqlol g'ovasi, m illiy va u m u m i n s o n i y q a d riy a t- 
l a r i m i z n i c h u q u r his etib, u la r n i t a 'l i m - ta r b iy a m a z m u n i g a sing- 
d ira o la d ig a n shaxs — m e h n a t t a ’lim i, kasb t a n la s h g a yo'llash
o 'q itu v c h isi sifatida s h a k lla n tiris h d ir . M a z k u r k u r s n i n g m aq sa d i 
ta la b a la rg a u m u m i y o 'r t a t a ’lim m a k t a b l a r i n i n g 5—9 - s in f la r i 
u c h u n m e h n a t t a ’lim i o 'q itu vchisi b o 'lib y e tis h is h la r id a tegishli 
m e t o d ik tay yo rga rlik k o 'r is h l a r i n i t a ’m in l a s h g a x iz m a t qilishdir.
F a n n i n g vazifasiga q u y id a g ila r n i k iritish m u m k i n :
— o 'q u v c h ila rd a p e d a g o g ik -p s ix o lo g ik b i li m l a r n i u i n u m -
m e h n a t , kasb ta n la s h g a y o 'lla sh va u m u m k a s b iy k o 'n i k m a va 
m a l a k a l a r n i s h a k lla n tiris h j a r a y o n ig a ta tb iq etish;
— p e d a g o g ik -p six o lo g ik b i li m l a r n i bevosita t a n l a n g a n so - 
h a la r ig a tatb iq e ta olish va yangi p e d a g o g ik h a m d a axb o ro t 
tex n o log iyalari asosida m e to d ik m u a m m o l a r n i hal etish;
— m a k t a b la r d a m e h n a t t a ’lim i va kasb ta n l a s h g a yo 'llash 
d a r s l a r i n i o 'q itis h n i ta s h k il etish h a m d a u ni a m a lg a o s h irish
m e t o d ik a s i n i o 'r g a tis h d a n iborat.