O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

M ustahkamlash uchun savollar:
1. Kasbga yo 'naltirish ishlari qaysi d a v rla rd a n b o sh la n g a n ?
2. IX—X I 1 asrlarda h u n a r m a n d c h i l i k n i n g eng ko 'p tarq alg an 
turiga qaysi h u n a rla rn i kiritish m u m k i n ?
3. XX asrlarda kasb ta n la s h g a yo'naltirish ishlari q a n d a y ri- 
vojlanib borgan?
4. M e h n a t t a ’lim i j a r a y o n id a kasb tan la s h g a yo'llash ishlari 
q a n d a y a m alga oshiriladi?
5. 8—9 - s in fla rd a kasb ta n la sh g a yo'llash ishlari q a nday am alga 
oshiriladi?
6. O 'q u v c h ila r o'zlariga kasb ta n la y o tg a n la rid a ularga q a nday
va k im to m o n id a n m eto d ik y o rd am ko'rsatish kerak?
1 .3 . M e h n a t t a ’lim i, kasb ta n la sh g a y o lla s h d a tadqiqot
m etod lari
Reja:
1. Pedagogik ta d q iq o tla r m e to d la r in in g m a z m u n -m o h iy a ti.
2. M e h n a t t a ’lim i, kasb tan la s h g a yo'llashda q o 'lla n ila d ig a n
ilm iy -ta d q iq o t m etodlari.
3. Ilm iy -ta d q iq o t ishlarin i a m alga osh irish bosqichlari.
Tayanch iboralar: 
ilm iy -p e d ag o g ik tadqiqot, m eto d , p e d a ­
gogik ku zatish , su h b a t, test, e k sp erim e n t, m a te m a tik va statistik 
tah lil, ijtimoiy tadq iqo t m eto d i, tarbiya jara y o n i, m utaxassislik, 
so'ro v n o m a la r, hujjatlarni tahlil qilish. statistik m a ’lum otlar.
1. Pedagogik tadqiqotlar metodlarining mazmun mohiyati.
O 'z b e k is to n R e s p u b lik a s in in g
P rezidenti 
I. A. 
K a r im o v n i n g
« O 'z b e k is to n n in g o'z istiqlol va taraq qiy o t yo'li», « O 'z b e k iston
— kelajagi b u v u k davlat» asarlarid a u m u m i n s o n iy q adriyatlarga 
qaytish h a q id a g i m u lo h a z a la rid a t a ’lim -ta rb iy a m a s a la la rin i faol- 
likka a s o sla n g a n ta m o y illa r d a o 'tk a z is h , o'sib kelayotgan yosh
20

---

avlodni y a n g ilik la rn i tez qabul qi 1 ishga u n d a s h , istiqlol yarat- 
gan keng i m k o n iy a tla r d a n foy d alan ib xo 'jalik va m a d a n i y a t n i n g
h a m m a s o h a la r id a y u k s a k natijalarga e rish ish h a q id a gap boradi. 
Bu y a n g ic h a d u n v o q a ra s h xalq t a ’l im id a ilgari su rilg a n uzluksiz 
t a 'l i m va shaxs xislatlarin i ijodkorlik t a ’lim i orqali rivojlantirish- 
da ta 'l i m nazariyasi oldiga yangi va z ifala rn i q o 'y a d i.
Xalq t a ’lim i tiz im in i tu b d a n o ‘zg artirish, u n in g rivoji u c h un
p e dago g ik, uslubiy, psixologik s h a ro itla rn i yaratish talab etiiadi. 
A m a liv o td a n shu narsa a niq ravshanki, h a r q a n d a y ilm iy xulosa 
tajriba va ilm iv -ta d q iq o tla rg a asoslanadi.. P e d a g o g ik a d a , xu susan 
t a ’lim va tarbiy ada ilm iy -ta d q iq o tla r hech q a c h o n t o ‘xtam avdi va 
uzluksiz davom etaveradi.
P edagogik ta d q iq o tla rn in g fani sifatida m a k t a b va boshqa 
o 'qu v y u r tl a r i n in g faoliyati, u n in g m aq sa d i, d a s tu riy m a'nosi, 
o'qitu v chi va o 'q u v c h ila r faoliyati, tash k iliy shakl h a m d a ijtimoiy 
sha roitla r x iz m a t qiladi.
D id a k tik faoliyat o'qituvchi va o 'q u v c h ila rn in g x a tti-h a ra k a t- 
laridan iborat. B un d ay faoliyat natijasida o 'q u v c h ila r bilim , iqti­
d o r va k o 'n ik m a la r g a ega bo'lad ilar, o 'z d u n y o q a ra s h in i, shaxsiy 
q a d riy a tla r tiz im in i sha k lla ntira d ila r. Tahsil natijasida o'q uvchi 
s h a x sin in g turli xislatlari s hak llantirilad i. B un d a y o 'z g a rish la rn i 
ku zatish , 
hisobga olish ped ag o gik t a d q iq o tla r n in g asoslari- 
d a n h isob la n a d i. Yuqoridagi o'zgarishlar, o 'q itu v c h in in g d id a k ­
tik faoliyati ta'siridagi va o 'z shaxsiy x a tti- h a ra k a tla ri ta'siridagi 
o 'z g a ris h la r orasidagi q o n u n iv a tla rn i o ch ish g a , u la r n i tah lil qi-
1 ishga im k o n beradi. O 'q u v c h ila r va o 'q itu v c h ila rn in g o'quv ish ­
lari, sharoitlari, h a ra k a tla ri, t a ’lim m a z m u n i, m e to d va vositalari 
orasidagi b o g 'liq lik la r tabiat qo n u n iy atla ri q a n d a y obyektiv xarak- 
terga ega bo'lsa, sh u n d a y obyektiv x arak terg a egadir.
T a ’lim va tarbiyaga taalluqli x a tti- h a ra k a tla rn i tafa k k u rg a
asoslan ib tahlil qilish pedagogika va d id a k tik a d a yagona usul 
h iso b la n is h in i Yan A m o s K o m e n s k iy n in g « B uyuk d i d a k t i k a » 
va K.D . U sh in s k iy n in g « Inso n tarbiya fani sifatida» asarlarida 
ko'rish m u m k in .
O 'q u v -tarb iy a ja ra y o n i haqida jiddiy xu lo sa la r c h iq a ris h uch u n
m u n ta z a m ravishda olib bo rilg an k uzatishlar, tajriba, faktlarga 
aso sla n g a n e m p irik tad q iq o tla r natijalariga a sosla nish zarur.