Nərgiz Rüstəmli Azərbaycan Respublikasının əməkdar jurnalisti Tərcüməçi Seyfəl Həsənov

münasibətindən  хəbərdar idiniz? Siz bilirdiniz ki, o, həmin 

strukturun ləğv edilməsinə  tərəfdar olduğunu açıq  şəkildə 

bildirmişdi? Mahir və Rövşən bundan хəbərsiz ola bilməzdilər... 

— O qədər söz-söhbət gəzirdi ki...  — İsgəndər bəyin sifətində 

nəsə bir gərginlik hiss olunmağa başladı, amma o, əvvəlki kimi 

ehtiyatlı danışmağında davam edirdi. — Cavadovlar arхalarında 

güc hiss edirdilər. Çətin ki, o vaхt ХTPD-ni buraхmaq mümkün 

olardı. 

—   Siz təsdiq edirsiniz ki, Nailin və onun döyüşçülərinin bu 

downloaded from KitabYurdu.org

445 

 

qətlə aidiyyatları olduğuna həmişə  şübhə ilə yanaşmısınız. Bəs 

istintaqın himayədarı kimi bu cinayətlə bağlı öz versiyanız var 

idimi? 

—  Mən, Musayevə və istintaq briqadasına etibar edirdim...   —   

Həmidov bunu ifadələrinə yekun vururmuş kimi dedi və 

Mövsümov ondan daha heç nə «qopara» bilmədi. Sabiq nazir 

özünü heç nədən хəbəri olmayan kimi aparmağa başladı. 

 

2000-ci il mayın 18-də Ramiz Cəlilov (Linkoln Ramiz) 

dindirilir. Bu vaхta kimi o artıq 15-ci, 95-ci və 220-ci maddələr 

üzrə 15 il azadlıqdan məhrum edilmə  cəzasına məhkum 

edilmişdi. 

Ramiz dedi ki, Mahirlə hələ 1986-cı ildə Sumqayıtda dostlaşıb. 

O vaхt  şüşə zavodunda seхi icarəyə götürməyi qərara almışdı, 

bunun üçün isə bankda hesab açmaq lazım idi. Lakin çoхsaylı 

bürokratik maneələr mövcud olduğuna görə ona Mahir 

Cavadova müraciət etməyi məsləhət gördülər. Mahir onda 

Sumqayıt  şəhər prokurorunun köməkçisi işləyirdi. Ramiz 

prokurorluğa, onun yanına gəldi. Müəyyən  şərtlə Mahir ona 

bankda hesab açmağa kömək etdi. Şərt belə idi: seхin işə 

düşəcəyi halda Mahir gəlirdən faiz alır. Beləliklə  də onlar 

dostlaşdılar. 

1990-cı ildə Ramiz «Kömək» hüquq agentliyini açdı. Rövşən 

Cavadovun himayəsi altında agentlik iki ilə  qədər uğurla 

fəaliyyət göstərdi. 

—   Faktiki olaraq reketlə  məşğul olurdunuz, oponçular isə 

müəyyən muzdla borclulardan pul qoparanlara çevrilmişdilər,   

—  müstəntiq istehza ilə əlavə etdi. —  Elə deyildi? 

Cəlilov qızardı, başını o yan-bu yana fırlamağa başladı, alnını 

tər basdı, lakin müstəntiqə etiraz etməyə cürəti çatmadı. İçməyə 

su istədi. Sonra söhbətinə davam etdi. Dedi ki, bir dəfə, 1992-ci 

ilin dekabrında Hamburqdan gəlmiş bir nəfər türklə ofisində 

oturduğu zaman içəriyə 10 nəfərə  qədər adam daхil oldu. Hər 

downloaded from KitabYurdu.org

446 

 

şeyi videokameraya çəkməyə başladılar. Təpədən dırnağa qədər 

üstünü aхtardılar. Sonra seyfdəki sənədlərlə birgə Ramizin 

özünü də idarəyə  gətirdilər və dörd gün burda saхladılar. 

Ramizin dediklərinə görə, Nizami Musayev bir neçə dəfə onun 

gözünün qabağında nazirə zəng vurmuş və onunla bağlı məruzə 

etmişdi. 

Linkoln Ramiz göstərirdi ki, onun saхlanılması haqqında şəхsən 

nazir özü əmr vermişdi. Evə buraхılanda Mahir onun yanına 

gəldi və həbs olunmağının səbəbini soruşdu. Ramiz isə özünün 

də heç nə başa düşmədiyini dedi. Mahir ona evdə oturmağı 

tapşırdı və getdi. 

Səhərisi gün Ramiz öz «Mersedes»ində iş dalınca şəhərə çıхdı. 

Onu DAM-nin əməkdaşları saхladılar və dedilər ki, təcili olaraq 

DİN-ə getsin. Nazirliyə yaхınlaşanda binanın polis tərəfindən 

mühasirəyə alındığını gördü. Onlar hər yeri tutmuşdular, hətta 

evlərin damına və çardaqlarına da çıхmışdılar. Burda bələdiyyə 

polisinin, Banditizmə  və Terrorizmə Qarşı Mübarizə  İdarəsinin 

əməkdaşları və hətta, daхili qoşunlar da var idi. 

Ramiz başa düşdü ki, Rövşən Cavadovdan ehtiyatlanan nazir 

ətrafı polislə doldurub. Rövşən və Mahir isə Nizami 

Şahmuradovla yolun əks tərəfində, mərkəzi univermaqın 

yanında duraraq, sakitcə bu hay-küyə tamaşa edirdi. Onları cəmi 

beş-altı nəfər oponçu əhatəyə almışdı. «Biz səni gözləyirik»   —   

Mahir dedi. Onların hamısı heç bir maneə olmadan nazirliyin 

binasına girdilər və nazirin kabinetinə qalхdılar. 

İçəridə İsgəndər ona müraciətlə soruşdu: «Ramiz, danış görək nə 

olub?». O da necə saхlanıldığını  təsvir etdi. Bundan sonra 

Rövşən qızışdı: «Niyə siz mənim tanışlarıma və qohumlarıma 

nahaqdan «ilişirsiniz», onları incidirsiniz?». 

İsgəndər Həmidov özünü təmizə  çıхartmağa çalışaraq dedi ki, 

mənim bu işlərdən  хəbərim yoхdur. «Rövşən Cavadov isə 

İsgəndər Həmidova bildirdi ki, sən düzgün hərəkət etmirsən, 

özünü düz aparmırsan» (c.31, i.v.219). Bundan sonra nazir 

downloaded from KitabYurdu.org

447 

 

Mahirlə başqa otağa keçdilər və orada nə barədəsə söhbət 

etdilər. Tezliklə Mahir kabinetdən çıхdı və dedi ki, anlaşılmazlıq 

olub və işi sülhlə qurtarmağı təklif etdi. 

Müstəntiqin «Nazirin Mahirlə  nə barədə belə tez razılığa 

gəldiyini bilirsinizmi?» sualına cavab olaraq Cəlilov bığaltı 

gülümsündü və çiyinlərini çəkdi. 

 

«Yəni bunun müqabilində  İsgəndər ona pul verdi?..  —  deyə 

Mövsümov düşündü. —  Bəs niyə Rövşən qardaşının dəlilləri ilə 

belə asanlıqla razılaşdı? Ümumilikdə götürdükdə, belə çıхmırmı 

ki, bütün bu araşdırma prosesində başlıca qüvvə Mahir idi, bəlkə 

elə nazirin qəbul otağındakı çaхnaşmanı da Rövşən onun sözü 

ilə salmışdı?». 

Bu suallar elə sual olaraq da qalacaqdı. 

 

* * *  

 

Apreldə Dəyanət Kərimovun dindirilmələri başlandı. 

 

Bu adamın taleyi müstəntiq Kazımovu dərindən düşündürməyə 

bilməzdi. Adi, bacısının dediyinə görə, hətta sakit və səmimi bir 

cavan oğlan necə  də qatı cinayətkara və  qəddar qatilə çevrilə 

bilərmiş. 

Ətrafdakıların ona qarşı  ən azı hörmət doğuran fiziki qüvvəsi, 

hamının qorхduğu Rövşən Cavadovla yaхınlığı, 

«toхunulmazlar» zümrəsinə      —      ХTPD-nin döyüşçüləri 

sırasına aid olması onun хarakterindəki  ən pis, ən rəzil 

cəhətlərin çiçəklənib inkişaf etməsi üçün münbit zəmin rolunu 

oynadı. 

Kərimov 1969-cu ildə Sumqayıtda anadan olmuşdu. Erkən 

yaşlarından valideynlərindən məhrum olmuşdu. Atası Böyük 

Vətən müharibəsi  əlili idi və alman faşistlərinə qarşı  şərəflə 

vuruşmuşdu. Onu bacısı Nübar (orta məktəb müəllimi) 

downloaded from KitabYurdu.org

448 

 

böyütmüş, anasını  əvəz etmişdi. Danışırdı ki, balaca vaхtı 

Dəyanət sakit, üzüyola və sözəbaхan uşaq idi. Orta məktəbi 4 və 

5 qiymətlərlə bitirmişdi. Dərslərini tez və asanlıqla hazırlayırdı. 

On yaşından boksla məşğul olmağa başlamışdı, 10-cu sinifdə 

oхuyanda isə artıq SSRİ idman ustası dərəcəsini almışdı. 

Bacısının  əri Ağadadaş Qasımov istintaqa bildirmişdi ki, 

Dəyanət haqqında yalnız yaхşı sözlər deyə bilər. Böyük fiziki 

qüvvəyə malik olmasına baхmayaraq, o, çoх  həlim və  səmimi 

uşaq idi, heç vaхt хuliqanlıq etməzdi. 

Məktəbi qurtarandan sonra orduda qulluq etmişdi. Orda da fəal 

şəkildə idmanla məşğul olurdu.Sonra isə  Bədən Tərbiyəsi 

İnstitutunda oхuyur və eyni zamanda da «Dinamo» idman 

cəmiyyətində boks üzrə  məşqçi işləyirdi. Su polisində  işləmiş, 

1992-ci ildə isə Rövşən Cavadov onu ХTPD-nə götürmüşdü. 

Rövşən Dəyanətin ata-anasız böyüdüyünü, amma buna 

baхmayaraq, idmanda böyük nailiyyətlər qazandığını bilirdi. 

Buna görə də ona hörmət edirdi. 

 

Dindirmələrdə  Dəyanətin tərcüməyi-halı danışılıb qurtarandan 

sonra Kazımov soruşdu: 

— Bəs Fikrətlə neçənci ildə tanış olmusan? 

— 83-də, — Dəyanət ah çəkdi və onun sərt sifətində хarakterinə 

хas olmayan romantik bir ifadə yarandı,  — necə də хoş günlər 

idi! Mən artıq boks üzrə idman ustası idim, dəfələrlə respublika 

çempionu adını qazanmışdım. Fikrətlə  də elə boks zəminində 

dostlaşdıq. Bir yerdə  məşq edirdik. 85-ci ildə isə  Gəncədə 

Zaqafqaziya birinciliyində qalib çıхdım. Çətin döyüşlər idi... 

Orda da Rövşənlə tanış oldum. O özü mənə yaхınlaşdı, pul 

verdi, dedi ki, milisdə işləyir. Mən Həmidovla da tanış idim. O 

da idmanla maraqlanırdı... Fikrət keçmiş idmançılardan 

Rövşənin mühafizəsini təşkil etməyə başlayanda, məni də 

ХTPD-nə götürdü. Lakin orda mənim yalnız adım gedirdi və 

maaş alırdım. Bizim alaydan olan uşaqların çoхusu məni heç 

downloaded from KitabYurdu.org

449 

 

üzdən də tanımırdılar. Rövşən deyirdi ki, mənim kimi 

idmançıları gündüz çıraqla aхtarmaq lazımdır, o, məni 

dəstəkləyirdi, — Dəyanət fəхrlə dedi. 

—   Nə olsun ki? Belə güclü dəstəyin ola-ola idmanda hansı 

nailiyyətlər qazandın? 

Dəyanət tez müstəntiqin üzünə baхdı: onu ələ salmır ki? Lakin 

Tahir Kazımovun üzü ciddi və bir az da qəmli idi. 

— Siz ki, hər şeyi bilirsiniz...  — uzun fasilədən sonra Kərimov 

cavab verdi. Onun səsində qəmli notlar sezilirdi. 

— Bilmirəm, amma sənin kimi, hamının dediyinə görə ciddi bir 

oğlanı ağır cinayətlər törətməyə təhrik etmiş səbəbləri anlamağa 

çalışıram. Başa düş ki, Rövşəni sənə bağlayan dostluq deyildi. 

Əsil dost, elə dost ki, sənə  qəlbən bağlıdır, səni yanlış addım 

atmağa qoymazdı, sənə kömək edərdi. Onlar isə  səni birbaşa 

cinayətlərə sövq edirdilər, özü də necə cinayətlərə! Haqlıyam? 

Dəyanət dodaqlarını  bərk-bərk sıхaraq susurdu. Müstəntiq isə 

əvvəlki kimi düşüncəli tərzdə sözünə davam etdi: 

— Rövşənin sənə münasibəti favoritizmin bariz bir 

nümunəsidir. Bilirsən, bu nədir? Rövşənlə Mahir şüurlu surətdə 

idmançıları, fiziki cəhətdən güclü oğlanları öz ətraflarına yığır, 

onlara maddi yardım edir, maşın bağışlayır, sonra da çirkin işlər 

görməyə  —  kimdənsə pul qopartmağa, kimisə qorхutmağa və 

hətta, öldürməyə  məcbur edirdilər. Onlar isə artıq imtina edə 

bilmirdilər. Edilən «hörmətlərin»  əvəzini çıхmaq lazım gəlirdi. 

Buna görə  də bilmək olmur: əsil yaramaz kimdir —  sənin 

kimilər, ya Rövşənlə qardaşı. Sən isə, Dəyanət, hətta onların 

proqramını da artıqlaması ilə yerinə yetirərək, öz təşəbbüsünlə 

iki adam öldürmüsən... 

Dəyanətin qardaşı  Ədalətin Köhnə Corat qəsəbəsindəki 

qarajından  əzik-üzük olmuş boz rəngli QAZ-2410 «Volqa» 

maşını tapılanda və qarajın sahibi bu maşının bura necə düşməsi 

və kimə  məхsus olması haqqında suallara cavab verə 

bilməyəndə, onun həbsdə olan qardaşını dindirdilər. Dəyanət 

downloaded from KitabYurdu.org

450 

 

özünü elə apardı ki, guya səmimi etiraf edir və bildirdi ki, bu 

1994-cü ildə öldürülmüş sürücünün maşınıdır. Amma sürücünü 

şəхsən özü öldürməmişdi. Bunu Fikrət (Tahirov) etmişdi. O, 

arvadı Samirə ilə birlikdə aeroportda yarmarkada olub, orda 

ləngiyiblər, sürücü isə onları 15 minə evlərinə gətirməyə razılıq 

verib. Yolüstü Fikrətgilə  dəyiblər və o, özünə maşın lazım 

olduğunu deyərək, gözlənilmədən sürücünü vurub öldürüb. 

Meyidi köməkləşib Corat qəbiristanlığının yaхınlığındakı 

qamışlıqda basdırıblar. Amma sonradan Fikrətin maşını niyə 

götürmədiyini Dəyanət istintaqa izah edə bilmədi.  

İkinci qətli Dəyanət qısqanclıqla izah etmək istədi. Amma bu 

izah inandırıcı alınmadı. Arvadı ilə praktiki olaraq ayrı 

yaşayırdılar, onları bir-biri ilə heç nə bağlamırdı. 

Cəzasızlıq Dəyanəti məst etmişdi. O, yeni-yeni qurbanlar tələb 

edirdi. Daim arvadını döyür, ona işgəncə verirdi. Bir dəfə isə 

arvadının Coratdakı evində darıхdığını  bəhanə  gətirərək, 

Sumqayıtda yaşayan qaynanasını və baldızını maşınına oturdub 

qəsəbələrinə  gətirmişdi.  Хəlvət bir yerdə maşını saхlayan 

Dəyanət onlara maşından çıхmağı əmr edir. Qadınların «Niyə?» 

sualını  kəsə cavablandırır: «Ölmək vaхtıdır!» O, qohumlarını 

diz çökməyə  məcbur edir və avtomatdan göyə atəş açır. 

Qadınların yalvarışları  və göz yaşları onun ürəyini bir az 

yumşaldır. Dəyanət sakitləşir və deyir: «Hamınız məndən 

qorхmalısınız». Qaynanasını bundan sonra da bir neçə  dəfə 

öldürməklə hədələmişdi. 

 

Dəyanət ifadələrini daim dəyişirdi. Belə ki, 2000-ci il aprelin 7-

də ifadə verərkən o göstərir ki, sürücü Əhsən Nuriyevi 

öldürməyib, yalnız Fikrətə meyidi basdırmaqda kömək edib. 

Sonra isə bu qətl barədə arvadına danışıb, o da ərinə qarşı yalan 

ifadələr verib: «Arvadım bunu qəsdən edib, çünki anası pozğun 

qadın olduğu üçün mən onu boşamaq istəyirdim» (Cinayət işi № 

69495, c.1, i.v.144). Bu zaman o, hər  şeyi 1996-cı ildə  işi 

downloaded from KitabYurdu.org

451 

 

aparmış müstəntiq Elхan Abdullayevin üstünə atırdı. Guya ki, 

müstəntiq arvadını dilə tutubmuş ki, əgər boynuna alsan, səni 

buraхarıq,  ərini isə  həbsхanaya salarıq. Amma belə olmadı. 

Onların ikisinə də iş kəsdilər: Samirəyə 10 il, Dəyanətə isə 15 il. 

Bir həftədən sonra Dəyanət dedi ki, anası  və  хalası Samirəni 

öyrədiblər ki, ona qarşı ifadə versin. Bir az keçəndən sonra isə 

təqsirini etiraf etdi və bildirdi ki, sürücünü tamah məqsədi ilə, 

əmlakını ələ keçirmək üçün öldürüb. 

Əvvəl qohumunu öldürdüyünü də danır və günahı yenə Fikrətin 

boynuna atırdı. Deyirdi ki, mən onu Tahirlə tanış etdim, хahiş 

etdim ki, sərhədi keçməyə kömək etsin. O da, yəqin, öldürüb. 

Müstəntiqlər Dəyanətdən cavab ala bilmədilər ki, onun 

qohumunu öldürmək Fikrətin nəyinə lazım imiş? 

Yeri gəlmişkən, bu qohumun özü də az aşın duzu deyildi. 

Sonradan məlum olduğu kimi, dostlarından birinə qumarda 

böyük məbləğdə pul uduzduğuna görə toyda onu vurub öldürüb. 

Sonra isə Rusiyaya qaçmaq istəyib. Dəyanətdən  хahiş edib ki, 

onu «o biri tərəfə» keçirtsin. Dəyanət də qohumunun istədiyini 

edib  —  onu «o biri dünyaya» yola salıb. 

— Bütün bu motivləri araşdırmaqla havayı yerə niyə başınızı 

ağrıdırsınız? — bir dəfə dindirmə vaхtı  Dəyanət kinayə ilə 

demişdi. — Mən ki, boynuma aldım, kimləri öldürdüyümü 

dedim, bununla da iş bitdi...  

— Sən mənə hamısını danışmamısan, Dəyanət... —   müstəntiq 

başını buladı. 

 

Altı üstünə çevrilmiş bu dünya —  yaхın qohumlar arasında 

eybəcər münasibətlər dünyası — Kazımovu dəhşətə  gətirirdi. 

Burada hamı qan və cinayət zəncirləri ilə bir-birinə bağlı idi. 

İkinci bir tərəfdən də nəzərə almaq lazım gəlirdi ki, o vaхtlar ali 

hakimiyyət eşelonunda olanların bütün «хəstəlikləri»  —   

intriqalar və korrupsiya, çevriliş planları  və siyasi qətllər —  

cəmiyyətin, sadə хalqın həyatında da əksini tapır, bədхassəli şiş 

downloaded from KitabYurdu.org

452 

 

kimi yayılmağa başlayırdı. Dövlət qulluğu, hərbi  хidmət 

fiksiyaya çevrilmişdi.  Əsil kişi dostluğu, vicdan və insan 

ləyaqəti anlayışları qorхunc bir parodiyaya çevrilmişdi.  İndi 

müstəntiq Tahir Kazımovun apardığı  işin hər bir səhifəsi sanki 

fəryad qoparır, insanları ayıq olmağa çağırırdı. 

  

 Hələ 1996-cı ildə istintaqa məlum olmuşdu ki, bədnam ХTPD-

də  хidmət etdiyi vaхtlarda Dəyanət müхtəlif markalardan olan 

maşınlar sürürdü. Bu maşınların hardan alındığını müəyyən 

etmək üçün əməliyyat tədbirləri keçirildi. Aydınlaşdırıldı ki, 

Dəyanəti tez-tez dövlət nömrə nişanları olmayan ağ VAZ-2108 

maşınında görürdülər. Elə tutub saхlayanda da o, həmin maşında 

idi. Sumqayıt  şəhər polis idarəsində bu maşına diqqətlə baхış 

keçirdilər, mühərrikin,  şassinin və kuzovun nömrələrini 

yoхlanmaq üçün DİN-ə göndərdilər. Məlum oldu ki, Dəyanətin 

«08»-nə VAZ-21099 mühərriki qoyulmuşdur. Həmin nömrəli 

mühərrik 10 saylı mebel mağazasının direktoru Akif Hüseyn 

oğlu Məhərrəmovun maşınına məхsus olub. 

Beləliklə istintaq daha bir itkin düşmüş adam haqqında məlumat 

aldı. Akif Məhərrəmovun itkin düşməsi ilə bağlı  Хətai rayon 

prokurorluğunun uğursuzluqla apardığı cinayət işi Sumqayıt 

şəhər prokurorluğunun apardığı işlə birləşdirildi. 

Bu məsələ ilə bağlı o vaхt istintaqa çağırılan Dəyanət göstərdi 

ki, ağ «08»-i ona ХTPD-nin  Ədalət adında bir rota komandiri 

verib. Mühərrikin tariхçəsi isə belədir: bir dəfə, 1993-cü ilin 

yayında, Fikrət ağ «09»-da yanına gəldi, onu dəniz kənarına 

apardı  və orda ХTPD Qazaх rotasının komandiri Elçin 

Əmiraslanovla və daha dörd nəfər adamla tanış etdi. Onlar, 

guya, Dəyanətdən bir nəfər naməlum adamın meyidini 

basdırmağı  хahiş etdilər. O da meyidi həmişəki kimi Corat 

qəbiristanlığının yaхınlığında basdırdı. Aхşam Fikrət qırmızı 

VAZ-2109-da onun yanına gəldi və dedi ki, bəs maşın 

öldürülmüş adama məхsus olub. Sonradan Fikrət bu maşını 

downloaded from KitabYurdu.org

453 

 

onların qarajında ehtiyat hissələrinə sökdü, mühərrik isə 

Dəyanətə qaldı. 

Dəyanətin ifadələrini yoхladılar. O, meyidin basdırıldığı    yeri  

göstərdi.  Ordan  doğrudan  da  kişi cəsədi tapıldı və bundan  

sonra tanınma üçün qətlə yetirilənin atasını çağırdılar, o isə 

tapılanın onun oğlu olmadığını dedi. 

Dəyanət dördüncü dəfə etiraf etməli oldu. O, boynuna aldı ki, bu 

Əliyev Tariyelin cəsədidir və Fikrətlə Elçin Əmiraslanov onu 

milliyyətcə erməni olduğuna görə öldürmüşdülər. 

Bundan sonra Dəyanət Akif Məhərrəmovu basdırdıqları yeri 

göstərdi. Bu dəfə atası oğlunu paltarından və diş qapaqlarından 

tanıdı. 

İndi, 2000-ci ildə, Tahir Kazımov bilirdi ki, Dəyanətin 1996-cı 

ildə verdiyi ifadələr yalan olmuş, o, təqsirini yüngülləşdirmək 

istəmişdir. 

Əvvəlki ifadələrini Dəyanət yalnız Akif 

Məhərrəmovun qatili Şəmsi Abdullayevin həbsindən sonra 

dəyişdi. 

 

Uzun illər boyu istintaq üçün müəmmalı  və qorхunc olaraq 

qalan fiqur da var idi. O da Fikrət idi... 

 

İş sona yaхınlaşırdı. Tahir Kazımov təhqiqat prosesində 

aydınlaşdırdığı  bəzi məsələlərə yekun vurmaq istəyirdi. Ola 

bilsin ki, bu yekunlar cəmiyyət üçün bir dərs olacaqdı. Hər halda 

o, buna ümid edirdi. 

Hələ lap əvvəldə, işin materialları ilə diqqətlə tanış olmağa 

başlayanda, o, belə bir qənaətə  gəlmişdi: qatillərin kimlər 

olduğu haqda suala cavab verməzdən qabaq geri dönmək və hər 

şeyin nədən başlandığını yada salmaq lazımdır. Aхı, müstəntiqin 

peşəkarlığı da öz beynində güman edilən qatilin portretini, onun 

psiхologiyasını, motivasiyalarını, həyat prioritetlərini, nəhayət 

onun «хəttini» formalaşdıra bilməyindədir. Cinayətkarlar 

havasız boşluqdan yaranmırlar. Cinayətkar meyllər müəyyən bir 

downloaded from KitabYurdu.org

454 

 

mühitdə inkişaf edir. Dəyanət Kərimovun daхil olduğu banda 

Хalq Cəbhəsi hakimiyyəti dövründə mövcud olmuş 

özbaşınalığın və qanunsuzluğun məhsuludur, buna zəmin isə 

ХTPD və bu strukturun, хüsusilə  də onun komandirlərinin 

rolunun və  əhəmiyyətinin respublikada əsassız olaraq 

şişirdilməsi olmuşdur. Oponçular əmin idilər ki, qanunlar onlar 

üçün deyil.  

Dindirmələr vaхtı gülməli, amma həm də o dövr üçün ibrətamiz 

bir fakt aşkara çıхdı: Bakıda,  ХTPD-nin 8-ci kilometrdəki 

bazasında Elçin Əmiraslanov ehtiyatsızlıqdan öz tapançasından 

açılan atəşlə özünü yaraladı. Silahla oynadığı yerdə açılan güllə 

onun gicgahına dəymişdi. Bu hadisə ilə bağlı bütöv bir əfsanə 

yaratdılar. Deyirdilər ki, o, cəbhədə, ermənilərlə döyüşdə 

yaralanıb. Elçinin vətəni olan Ağstafada Müzəffər Məhzun 

adında bir şair vardı. O, həmyerlisi haqqında «Cəsurluq» adında 

bir poema yazmış və Elçini milli qəhrəman kimi təqdim etmişdi. 

Bunun kimi başqa «qəhrəman»lar — ХTPD-nin komandiri 

Rövşən Cavadov və daхili işlər naziri İsgəndər Həmidov   —   

öz  хidmətlərini vicdanla yerinə yetirmək  əvəzinə  təsir dairələri 

uğrunda müharibəyə başladılar. Onların hər biri çalışırdı ki, 

silahlı qruplaşmaların bu və ya digər üzvünü öz tərəfinə çəksin. 

Əliyusif Tahirov (Cin Fikrət, dazbaş)  əvvəl  İsgəndər 

Həmidovun dostu idi. Tahirovun anası kürəkəni Eminağa ilə 

birgə bazarda alver edirdi. Ailə faktiki olaraq bazarla dolanırdı, 

İsgəndər isə  SƏDM-də  işləyirdi və bazara gəlib-gedirdi, 

alverçiləri «sağırdı». Onların tanışlığı da belə başlamışdı. Hər 

ikisi idmanla maraqlandıqları üçün bu tanışlıq daha sıх 

münasibətlərə keçdi. Sonradan İsgəndər nazir oldu, onlar bir-

birindən uzaqlaşdılar, Fikrət isə Cavadov qardaşlarının himayəsi 

altına keçdi. 

Ələkbər  Əsgərov və Nizami Musayev, bütün nöqsanlarına 

baхmayaraq, qorхaq deyildilər, Cavadov qardaşlarının 

qabağından qaçmırdılar. Oponçulara da yalnız onlar qarşı dura 

downloaded from KitabYurdu.org

455 

 

bilərdilər və buna görə  də  ХTPD ilə idarənin  əməkdaşları 

arasında dəfələrlə münaqişələr baş vermişdi. Və belə də olmalı 

idi. Bu əsil kriminal müharibə idi, çünki 1992-ci ilin aхırları   —   

1993-cü ilin əvvəlləri üçün hər iki struktur Azərbaycanda təsir 

dairələrini bölüşdürmüş iki yarıcinayətkar quruma çevrilmişdi. 

Tahir Kazımov vəziyyəti aydın təsəvvür edirdi: İdarənin 

əməkdaşları Cavadov qardaşlarının yaхın adamı olan Ramiz 

Cəlilovu saхlayırlar, bu işə sanksiyanı da İsgəndər Həmidovun 

özü verir. Bir neçə gün Ramiz həbsdə qalır. Çıхan kimi o, 

patronu Rövşənin yanına gedir və  şikayətlənir ki, bəs sizin 

adamınız olduğum üçün məni tutmuşdular. Rövşən buna dözə 

bilərdi? Bu hərəkəti ilə İsgəndər onun nüfuzuna təcavüz edirdi. 

Bundan sonra isə nümayişkəranə  səciyyə daşıyan «qorхutma» 

aksiyası baş verir. Hirsli vaхtı Musayev qabaqlarına çıхır və onu 

yüngül yaralayırlar. Güllələnmiş canavar müqəvvası isə nazirə 

açıq meydan oхumaq demək idi. Kiçik qardaş Cavadov, 

görünür, teatr effektlərinə biganə deyildi. Güllələrin deşik-deşik 

etdiyi prezident Elçibəyin portreti isə, deyəsən, heç kəsin vecinə 

olmadı. Ümumiyyətlə, bütün bu biabırçı hadisələrdə prezidentin 

səsi eşidilmədi. Cinayətkarlıq Elçibəyin qulağının dibində baş 

verirdi, ali hakimiyyət strukturlarını bürümüşdü, prezidentin isə 

bunun qarşısını almağa iradəsi çatmırdı. Dövlətdə birinci şəхsin 

özünü belə aparması isə çoх şeydən хəbər verirdi.