Başlangıçta MS tanısı koymak olası değilse, hekim kişiyi izlemeye alarak tanıyı ertelemek zorundadır.
Söz edilen nedenlerle ilk atak sırasında tanı konulamaması olağandır. Ataklarda bir yineleme söz konusu olabilir. Ataklarla seyretmeyen, tersine sinsi ve ilerleyici bir seyir gösteren durumlarda başlangıçta tanı koymak daha da zordur.
Tanı koymak için çok inceleme yapılması hastanın vücudunda deney yapıldığı anlamına gelmez.
Bazı kişiler, kendilerine çok sayıda inceleme yapıldığında bir deneyin parçası olduklarını ya da bir çalışmada kobay olarak kullanıldıklarını düşünmektedirler. Bu düşünceleri nedeniyle de incelemelerden yakınmaktadırlar.
Bu yanılgının nedeni incelemelerden çoğunlukla test diye söz ediliyor olması olabilir. “Test” lafı yüzünden deneme yapılıyor yargısı oluşabilir. (Bilimsel deneme ve çalışmalar ile ilgili bir bilgi notu, “Hasta Hakları” bölümünde anlatılmaktadır.)
Tanı koymak için çok inceleme yapılması, yapılanda da yaptıranda da yılgınlık yaratmaktadır.
Bir diğer yakınma nedeni, incelemelerin çokluğunun yarattığı yılgınlık ve onları yaptırmak için harcanan çabaların yarattığı maddi ve manevi yüktür. Sosyal güvence yetersizliklerinin yanı sıra, düzensiz şehirleşmeden kötü iletişime varana dek bir çok faktör, incelemeler sırasında kişiye ilave yükler oluşturmaktadır. Bu da zaten rahatsızlıkları yüzünden gergin olan kişinin sorunlarını arttırmaktadır.
Ancak MS tanısı çoğu zaman güçtür. Ayırt ettirici pek çok inceleme yapılmasını gerektirebilir.
Dünyanın en iyi merkezlerinde bile bazen kişinin MS’li olduğunun anlaşılamadığı ya da başka hastalıklara MS tanısı konulabildiği bir gerçektir.
MS tanısı koymak için yaralanılan bazı inceleme yöntemleri vardır.
Manyetik Rezonans İncelemeleri (MRI), Beyin Omurilik Sıvısı incelemeleri (BOS) ve Uyarılmış Potansiyeller gibi bazı yöntemlerle yapılan değerlendirmelerden MS tanısı koymakta yararlanılmaktadır.
Manyetik Rezonans İnceleme (MRI)MS tanısında sık başvurulan bir yöntemdir.
Manyetik Rezonans (MR), adının baş harflerinin Türkçe okunuşu ile “Em ar” diye bilinen bir inceleme yöntemidir. MR, son 20 yılın görüntüleme teknolojisine kazandırdığı, tıbbi açıdan bilinen pek çok şeyin değişmesine, bilinmeyenin keşfine neden olan ve gelişimi halen süren olağanüstü bir tekniktir. MR sayesinde beyne ait bir çok giz açıklığa kavuşmuştur.
Manyetik Rezonans (MR) incelemesi sırasında vücuda röntgen ışını (şua) uygulanmaz.
MR tekniğinde daha önceki görüntüleme tekniklerindeki gibi vücuda röntgen ışını yollayarak resim oluşturulmaz. Tersine vücuda dışarıdan herhangi bir madde sokulmaz. Bu yüzden röntgen ışınlarının taşıdığı sakıncaları da taşımaz.
Damardan verilen, “Boya” ya da “Kontrast Madde” diye anılan bazı maddeler ilave yöntemlerdir. Bunlar Tomografide de MR da da kullanılır. Dışardan verilen madde diye söz edilenle kasdedilen bunlar değil, yöntemin kendisidir.
Manyetik Rezonans (MR) incelemesi mıknatıs tekniği ile yapılır.
MR incelemesi için önce, bedenin hemen her yerinde bulunan bazı maddelerin, örneğin hidrojen iyonlarının, olağan olarak farklı yönelimlerdeki duruşları değiştirilir. Olağanüstü güçlü bir mıknatıs yardımıyla çekilerek tek bir yöneltiye çevrilir ve sonrasında serbest bırakılır. Zorla yaratılan bu sıra dışı değişiklik sonrasında eski dağınık ama olağan konumlarına dönmeye çalışan iyonların, ortama saldığı enerjiler saptanır. Bundan elde edilen bilgiler çok gelişkin bir bilgisayar sistemi sayesinde sanal görüntülere dönüştürülür.
Tekniğin temeli, su ve diğer dokularda farklı oranlarda bulunan iyonun (Örneğin hidrojenin) durumuna ve yoğunluğuna dayanarak vücudun iç bölgelerinin görüntülerini elde etmektir.
Oluşturulan görüntü sanal olmakla birlikte gerçeğinden bile daha iyidir. Aslında canlı bedenin içine girip bakmak olası olsaydı bile, kanın, suyun, dokunun v.b iç içe geçmiş yapısı, çıplak gözle MR’ın gösterdiği kadar iyi görülemezdi.
MR İncelemesi sırasında vücut bir zarar görmez.
Bu yöntemin, uygulanan çok büyük mıknatıssal çekimin, doku içinde iyonların pozisyonlarının değiştirilmesinin v.b insan bedeni üzerinde herhangi bir olumsuz etkisi saptanmamıştır.
MR İncelemesi sırasında bazı zararlar oluşabilir.
Bedenine daha önce yapay metal parçalar yerleştirilmiş olanlar, mıknatıs gücüyle bunların yerlerinden oynamaları olası olduğundan MR yaptıramazlar. Gerçi MR tekniği geliştikten sonraki yıllarda uygulanan bütün yapay vücut eklentilerinin (Protez) niteliği değiştirilmiş, doğrudan metal içermeyen şekle dönüştürülmüşlerdir.
Kalp pili takılmış olanların, mıknatısın gücüyle pil etkilenebileceğinden, MR incelemesi yaptırması kesinlikle yasaktır.
Ayrıca kredi kartları ve elektronik saatler gibi mıknatıs gücünden etkilenebilecek bütün gereçlerin, MR aletinin (Mıknatısın) bulunduğu ortama sokulmaması önerilir.
Bazı kişiler MR incelemesi sırasında rahatsız olabilirler.
MR incelemesi sırasında çalışan araçlar çok gürültülüdür. Bunu engellemek için inceleme sırasında kulaklık kullanmak ya da müzik dinlemek bir yöntem olarak kullanılabilir. Ancak bu günkü teknoloji ile gürültüden tümüyle kurtulmak mümkün olamamaktadır.
MR İncelemesi, içine bedenin rahatça girebileceği genişlikteki tünel şeklindeki bir yapının içine kişinin sırtüstü yatırılması ile yapılmaktadır. Üstü kapalı bir yerde yatmak bazı insanlarda boğuntu hissine neden olmaktadır. Kapalı yer korkusu denilen bir rahatsızlığı olan kişilerce bu his daha yoğun olarak yaşandığından incelemeyi yapmak mümkün olmayabilir. Bu sorunu çözmek amacıyla geliştirilmiş olan “Açık MR” aletleri ise aynı teknik yeterlilikte sonuç vermese de gerekli ise kullanılabilir.
MRI sırasında hareket etmemek gerekir ama hareket edilmesi kişiye bir zarar vermez.
MR İnceleme süresi ortalama olarak yarım saat kadardır. İncelemenin niteliğine göre daha kısa yada daha uzun sürebilir. Bu süreyi olabildiği kadar hareketsiz geçirmek görüntünün kalitesinin bozulmaması için gereklidir. Hareket edildiğinde bazı incelemelerin tekrar edilmesi gerekebilir. Hareket etmekten dolayı kişi bedensel bir zarar görmez.
