M Ə cbur I Ə m ə k V
Yüklə 3,27 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
S ə rh ə d xidm ə ti, gömrük v ə vergi orqanları
M ə cburi
ə m ə k v ə insan alveri çox zaman dig ə r cinay
ə tkar f
ə aliyy
ə tl ə rl ə ba ğ ı olur,
m ə s ə l ə n, qaçaqmalçılıq, vergi silinm ə si v ə ya çirkli pulların yuyulması. S ə rh
d xidm ə ti il ə
ə m ə kda ş lıq insan alveri v ə yaxud qaçaqmalçılıqla ba ğ lı yararlı m ə lumata malik ola bil ə rl ə r, dig
ə r t
ə r ə fd ə n vergi v ə gömrük orqanları il ə
m ə kda ş lıq insan alverçil ə rinin v
ə
ya cinay ə tkar i
şə götür
ə nl ə rin ə mlaklarının dondurulmasında ə sas rol oynayar. B ə z
n 28
vergi silinm ə si il
ə ba
ğ lı istintaq m ə cburi
ə m ə k hallarının ortalı ğ a çıxarılmasına s ə b ə b ola bil
ə r v
ə yaxud
ə ksin
ə , amma bunun üçün müvafiq orqanlar m ə s
l ə bar ə d ə ə traflı t ə limatlandırılmalıdırlar. •
ə v ə sosial sı ğ orta qurumları
M ə cburi
ə m ə k v ə insan alveri qurbanlarının ə ks ə riyy ə ə v
ə ya sosial sı ğ
ə ri il
ə
ə hat ə olunmurlar. Sosial öd ə m ə l ə rd ə saxtakarlıq v ə dig
ə r müvafiq m ə lumatlar ə m
k müf ə tti ş l ə rin ə sistematik olaraq ötürülm ə lidir ki, yüks ə k riskli mü ə ssis ə v
ə f
ə aliyy
ə t növl
ə ri mü
ə yy ə n edil ə bilsin. Eyni zamanda, ə m ə k müf ə tti ş l ə ri sa ğ lamlıq v ə t ə hlük
ə siz
ə m ə k şə raiti i ş çil
ə ri risk altına alan i ş yerl
ə ri bar
ə d ə sosial müdafi
ə v
ə sosial sı ğ orta qurumlarına onların müracit ə l ə ri ə sasında m ə lumat ver ə
ə rl ə r. Sosial t ə r ə fda ş lar: •
İş çi t əş kilatları (H ə mkarlar)
H ə mkarlar ittifaqları potensial z ə r
rç ə k ə nl ə rin mü ə yy ə n edilm
ə si v
ə onların qorxaraq verm ə
ə ri
ş ikay
ə tl ə ri qaldırmaqda mühüm rol oynaya bil ə rl ə r. H
ə mçinin h
ə mkarlar
ittifaqları i ş çil ə r, el
ə c ə d ə miqrant i ş çil
ə r üçün hüquqi yardım t ə min ed
ə bil
ə rl ə r v ə
bununla da v ə ziyy ə tin daha da pisl əş m
sinin qar ş ısını ala bil ə rl ə r. 2007-ci ild ə
Beyn ə lxalq H ə mkarlar
İ ttifaqları Konqresi (BH İ K) m
ə cburi
ə m ə y ə qar ş ı F
ə aliyy
ə t Planı
q ə bul etmi ş dir. O m
ə cburi
ə m ə k hallarını i ş ıqlandıran bülleten n əş r etdirir v ə t
ə dbir
görm ə y ə d
ə v ə t edir. Dünyanın bir çox yerl ə rind ə h
ə mkarlar ittifaqları artıq m ə cburi
ə m ə yin qar ş ısının alınması v ə qurbanların qorunması i ş in
f ə al qo ş ulmu
ş lar (a
ş a ğ ıda ç ə rçiv ə y ə bax). •
götür ə n t əş kilatları (Sahibkarlar) İşə
götür ə nl ə r ə m ə k müf ə tti
ş l ə ri il ə
ə m ə kda ş lıq ed ə bil
ə rl ə r v ə h ə tta bir çox hallarda edirl ə
ə s ə l ə n, qanunu pozanlar haqda müf ə tti
ş l ə ri m ə lumatlandırır, m ə lumatlılı ğ ı
ə qabaqlayıcı kampaniyalarda i ş tirak edirl ə r. Bu t
əş kilatlar qeyri-qanuni i şə
ə nin v
ə istismar edici f ə aliyy
ə tin qar
ş ısının alınması i ş ind
ə öz üzvl
ə rin
ə
m ə sl ə h ə t verm ə k v
ə etik biznes standardlarını t ə bli
ğ etm
ə kl ə vacib rol oynayırlar. Dig ə r t ə r ə fda ş t əş kilatlar: •
QHT v ə z ə r ə rç ə k ə nl ə r ə yardım ed ə n dig ə r t əş kilatlar QHT-l
ə r v
ə dig
ə r v
ə t ə nda ş c ə miyy
ə ti t
əş kilatları h ə mkarlar ittifaqları t ə r ə find ə n ə hat
ə
olunmayan v ə
ə m ə k müf ə tti
ş l ə ri v ə polis t ə r ə find ə n ç ə tin mü
ə yy ə n edil ə bil ə n iqtisadi sektorları üçün çox mühümdür. Misal olaraq ev qulluqçulu ğ u, seks v ə
ə yl ə nc ə i
ş i v
ə
dig ə r sektorları göst ə rm
k olar ki, bunlar ə m ə k müf
ə tti
ş l ə rinin mandatından k ə nardır. Bir çox ölk ə l ə rd ə QHT-l ə r qaynar x ə tt yaradaraq z ə r
rç ə k ə nl ə rin ilk yardım almasına şə rait yaratmı ş lar. Qaynar x ə tt çox zaman m ə cburi
ə m ə k v ə insan alverinin ba ş verm
ə sinin
qar ş ısını ala bil ə r, bel
ə ki risk qar ş ısında olan şə xsl
ə r özl
ə rini istismardan qorumaq üçün m ə
ə rl ə r. QHT-l ə rl ə
ə m ə kda ş lıq çox vacibdir bel ə ki, hüquq mühafiz ə
orqanları z ə r ə rç ə k ə nl ə ri m ə cburi ə m ə k v ə ziyy ə tind
ə n xilas etm ə lidirl
ə r v
ə onlar el ə
ə r ə fda ş lar tapmalıdırlar ki, z ə r ə rç ə k ə nl ə ri ora gönd ə r ə bilsinl
ə r v
ə orada onlara düzgün yardım edilsin – buraya tibbi, hüquqi v ə ya psixoloji yardım daxil ola bil ə r.
•
ə lxalq t əş kilatlar Beyn
ə lxalq t
əş kilatlar son ill ə rd
m ə cburi ə m ə k v ə insan alverin ə qar
ş ı daha effektiv mübariz ə
ğ a ça
ğ ırmı
ş v
ə qlobal s ə viyy
ə d ə v ə ziyy ə ti yax
ş ıla
ş dırmaq üçün çoxlu proqramlar ba ş lamı ş lar. Ad
ə t ə n ə m ə k müf
ə tti
ş l ə ri bu milli v ə ya regional, xaricd ə n maliyy ə l əşə n proqramlara c ə lb olunmurlar. Bununla bel ə onlar
ə m ə kda ş lıq, bacarıqların inki ş af etdirilm ə si v
ə yax
ş ı t
ə crüb
ə l ə rin bölü ş dürülm ə si üçün yax ş ı müst
ə vi yarada bilirl ə
29
Ə m ə k müf ə tti ş l ə ri il ə birg ə h ə mkarlar ittifaqının f ə aliyy ə ti 2002-ci ild ə Bütün Çin Qadınlar Federasiyası (BÇQF) Çin Sosial Elml ə r Nazirliyi il ə birg ə BÇQF-y ə üzv olan mü ə ssis ə l ə rd ə qadınların ə m ə k şə raitinin yoxlanması m ə qs ə dil ə hüquqi yoxlama sistemi yaratdı. H ə mkarlar ittifaqı n ə zar ə tçil ə rinin ə sas i ş i gender- ə saslı diskriminasiya, qadın i ş çil ə rl ə ba ğ lı ə m ə k qanunvericiliyin ə ə m ə l olunması, maa ş ların öd ə nilm ə sind ə s ə hvl ə r, qadın i ş çil ə rin istismarı, qeyri-qanuni u ş aq ə m ə yi v ə müqavil ə siz i şə götürm ə v ə ziyy ə tl ə rini ara ş dırmaqdır. Paralel olaraq hüquqi qaydaları daha da gücl ə ndirm ə k m ə qs ə dil ə qadınların hüquqlarını diqq ə t m ə rk ə zind ə saxlayan bir neç ə seminarlar t əş kil edildi. M ə nb ə : B Ə T: Çin Layih ə si - Qızlar v ə g ə nc qadınların alverinin qar ş ısının alınması, 2004-2008 Ə m ə kda ş lı ğ ın növl ə ri
Birg ə
ə m ə kda ş lı ğ ın müxt ə lif formaları vardır. Amma vacib olan bir m ə qam var ki, ə m
kda ş lıq f ə rdl
ə r ə sasında qurulmamalıdır, çünki o şə xsl ə r i
ş yerl
ə rini t
ə rk etdikd ə
m ə kda ş lıq dayana bil ə r.
Struktura malik ə m ə kda
ş lıq bir neç ə vacib sual yaradır. Birinci, ə m ə k müf ə tti ş l ə rinin i ş inin harada ba ş a çataraq, polis v ə dig
ə r orqanların i ş inin harada ba ş landı
ğ ını bilm
ə k vacibdir. İ kinci,
ə m ə k müf
ə tti
ş l ə rin ə yeni olan ə m ə kda ş lıq, m ə s ə l ə n icma ə saslı yardım t əş kilatları il ə
ə m ə kda ş lıq
yaradılmalı v ə uzun müdd ə t ə rzind ə d ə st ə kl ə nm ə lidir ki, qurumlar arasında inam yaransın. •
m ə kda ş lıq müqavil ə l ə ri Ə m ə kda
ş lıq müqavil ə l
ri v ə yaxud anla ş ma sazi
ş i dig
ə r milli v ə beyn
ə lxalq
t ə r ə fda
ş larla imzalna bil ə r. Bu qeyri-formal m ə lumat bölgüsünd ə n f
ə rqli olaraq ə m
kda ş lı ğ ı daha da struktur halına salır. •
ş tirak Ə m ə k müf
ə tti
ş l ə ri ad ə t ə n ə m ə k qanunvericiliyinin müzakir ə edildiyi üçt ə r
fli milli komissiyalarda birba ş a v
ə ya dolayı yolla i ş tirak edirl ə ə l
rd ə milli komissiyalar m ə cburi ə m ə k v ə insan alveri m ə s ə l ə l ə rini daha xüsusi olaraq h ə ll
etm ə k üçün yaradılmı ş lar. B
ə z ə n onlar Daxili İş l ə r Nazirliyi t ə r
find ə n idar ə olunurlar v ə
ə kdir ki, ə m
k müf ə tti ş l ə ri çox vaxt bu komissiyalarda i ş tirak etmirl ə r.
|