Инсан алвери гурбанларына бирбаша йардым


Хидмят эюстярян тяшкилат цчцн риск



Yüklə 3,6 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə32/36
tarix16.02.2017
ölçüsü3,6 Mb.
#8963
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36

Хидмят эюстярян тяшкилат цчцн риск 
2-ъи  сябябля  ялагядар  да  ялявя  изащата  ещтийаъын  олмадыьыны  гейд  етмяк  оларды. 
Лакин, хидмят эюстярян тяшкилатын ишчи щейяти иля баьлы ялавя мясяляляр йараныр. Мцвафиг 
информасийанын  ялдя  едилмяси  вя  пайланылмасы  сащясиндя  тяшкилат  ишчиляринин  ролунун 
ачыгланмасы  щяддиндян  артыг  щяссас  бир  мясялядир,  чцнки  бунун  нятиъясиндя  ъинайят 
арашдырмалары  заманы  ишчилярдян  инсан  алверчиляриня  гаршы  ифадя  вермяляри  тяляб  олуна 
биляр ки, бу да юз нювбясиндя тяшкилатын вя тяшкилат ишчиляринин щцгуги сялащиййятляри иля 
вя йа да тяшкилат дипломатик статуса малик олдугда, онун тохунулмазлыьы иля ялагядар 
бир сыра мцряккяб мясялялярин йаранмасы иля нятиъяляня биляр. 
Бу  ъцр  вязиййят  инсан  алверинин  гурбаны  тяряфиндян  тяшкилата  тягдим  олунмуш, 
щямин гурбанын разылыьы иля тяшкилат тяряфиндян полис органларына ютцрцлмцш информасийа 
иля  вя  бу  информасийа ясасында  ъинайяткарларын  щябс  вя  иттищам  едилмяси  иля  ялагядар 
йарана  биляр.  Сонрадан  полис  органлары  тяшкилат  ишчиляриня  мцраъият  едяряк,  ямялиййат 
мялуматларынын  мянбяйи  тяряфиндян  тягдим  олунмуш  илкин  шикайят  яризясинин  дялиллярля 
тямин  олунмасыны  хащиш  едя  билярляр,  чцнки  бу  ъцр  тясдигедиъи  дялилляр  ъинайят 

 
214 
арашдырмалары  заманы  хцсуси  ящямиййят  дашыйа  биляр.  Беля  бир  хащиш  ишчилярин  физики 
тящлцкясизлийи бахымындан рисклярля нятиъяляня биляр вя онларын мцвафиг йурисдиксийадан 
азад  олунмалары  мясялясини  эцндямя  эятиря  биляр  ки,  бу  да  юз  нювбясиндя  щяртяряфли 
гиймятляндирмя  вя  мяслящятляшмяляр  тяляб  едир.  Беля  вязиййятлярдя  щяр  щансы  бир 
тядбир эюрмяздян яввял тяшкилатлар юз щцгугшцнаслары иля мяслящятляшмялидир. 
 
Информасийанын мящкямя йолу иля ачыгланмасынын тяшкилати риски 
Мящкямя арашдырмалары заманы информасийанын ачыгланмасы сябябиня аид йухарыда 
верилмиш  3-ъц  бянддян  иряли  эялян  риск  ямялиййат  мялуматларынын  ясл  мянбяйинин  вя 
дягиг  мязмунунун  ачыгланмасы  цчцн  вякиллярин  мящкямя  просесиня  сядрлик  едян 
щакимя мцраъият етмяляри иля ялагядар эетдикъя эениш вцсят алан тактикасы нятиъясиндя 
йараныр.  Бу,  даща  бюйцк  тящлцкяляр  йаратдыьына  эюря, олдугъа    мцряккяб  бир  мясяля 
характери  алыр  вя  ямялиййат  мялуматларынын  ахыны  полис  тяряфиндян  даща  чох  тягибедиъи 
тядбирлярин  щяйата  кечирилмясиня  имкан  йаратдыьындан  бу  тящлцкялярин  даща  тез-тез 
йаранаъаьыны эюзлямяк олар. 
Адятян, бу ъцр тяляб беля бир иддиа иля ясасландырылр ки, мцдафия олунан шяхс ядалят 
мцщакимясинин  дцзэцн  апарылмасына  гаршы  гурулмуш  гясдин  гурбаныдыр  вя  ещтимал 
олунан ъинайят ямялиййат мялуматларынын мянбяйинин ачыгланмасы йолу иля тясдиглянмяся 
вя  йа  рядд  едилмяся,  щямин  шяхс  мящкямя  просесинин  ядалятли  шякилдя  апарылмасына 
наил  ола  билмяз.  Онлар  щансы  тактиканын  истифадя  едилмясиндян  асылы  олмайараг, 
мящкямя просесиня сядрлик едян щакими информасийа мянбяйинин ачыгланмасыны тяляб 
етмяйя, полиси ися мящкямя просесинин вя юз истинтаг сяйляринин тямин едилмясиня уйьун 
щярякят  етмяйя  тящрик  етмякдя  уьур  газана  билярляр.  Бунун  нятиъясиндя  тяшкилат  вя 
информасийа мянбяйи тящлцкяйя мяруз гала биляр, инсан алвери гурбанынын ады ися эениш 
иътимаиййятя  мялум  ола  биляр.  Щям  тяшкилатдан,  щям  дя  информасийа  мянбяйиндян 
ифадя  вермяляри  тяляб  олуна  биляр.  Якс  тягдирдя  онлара  гаршы  мцвафиг  юлкянин 
ганунларына уйьун санксийалар тятбиг едиля биляр. 
Бцтцн  бунларла  ялагядар  олараг,  полис  органларынын  вя  прокурорлуьун  мцвафиг 
тяшкилатла  илкин  мяслящятляшмяляр  апармадан  информасийа  мянбяйинин  вя  йа  да 
тяшкилатын  ролунун  ачыгланмасы  сялащиййятиня  малик  олмадыьыны  билмясинин  вя  буна 
риайят  етмясинин  тямин  едилмяси  вя  бу  ющдялийин  Анлашма  Меморандумунда 
эюстярилмяси  чох  ваъибдир.  Полис  органлары  информасийанын  ачыгланмасы  иля  ялагядар 
хидмят  эюстярян  тяшкилата  мцраъият  едярся,  щямин  тяшкилат  юз  нювбясиндя  ямялиййат 
мялуматларынын  илкин  мянбяйи  иля  мяслящятляшмялидир,  чцнки  мцвафиг  информасийа 
ачыгланарса,  онларын  икиси  мцяййян  рисклярля  цзляшя  биляр.  Лакин,  гейд  олунмалыдыр  ки, 
щятта  полис  органлары  Анлашма  Меморандумунун  шяртляриня  риайят  етмяк  истяся  вя 
тяшкилатла яввялъядян мяслящятляшмяляр апарса беля, мящкямя ямялиййат мянбяйинин 
ачыгланмасыны щямин полис органларындан тяляб едя биляр. 
Тяшкилат юзцнцн ясассыз олараг ядалят мцщакимяси системинин ишиня манея щесаб 
едилмясини  истямир.  Лакин,  бу  щалда  цстцнлцк  информасийанын  ачыгланмасы  нятиъясиндя 
диндирилян шяхся, аиляйя, йахын адамлара вя хидмят эюстярян тяшкилатын ишчиляриня гаршы 
йаранаъаг  рискин  гиймятляндирилмясиня  верилмялидир.  Истинтага  ъялб  олунмуш  инсан 
алверчиляринин гисас алмаг имкан вя йа потенсиалына малик олмалары мялум оларса, бу, 
тяшкилаты  щюкумят  партнйорлары  иля  мцнасибят  бахымындан  пис  вязиййятдя  гойа 
билмясиня бахмайараг, цстцнлцк тящлцкясизлик тядбирляриня верилмяли вя информасийанын 
ачыгланмасы  хащишиня  рядд  ъавабы  верилмялидир,.  Рядд  ъавабынын  верилмяси  гануни 
вариант олмадыгда, хидмят эюстярян тяшкилат буну яввялъядян, бенефисиарлар вя йа да 
тякрар мянбяляр тяряфиндян тягдим олунмуш ямялиййат мялуматлларынын пайланылмасыны 
разылашдырмаздан нязяря алмалыдыр. 
 
6.9.8
 
Мониторинг вя йохлама 

 
215 
Ямялиййат  мялуматларынын  мцбадилясиня  аид  разылашмалар  мцтямади  олараг 
мониторинг  олунмалы  вя  нязярдян  кечирилмялидир.  Ясас  мясяля  Анлашма 
Меморандумунун  мцддяаларына  уйьунлуьу  тямин  етмякдян  ибарят  олса  да, 
мцбадиля инсан алверинин гурбанындан ялдя олунмуш ямялиййат мялуматларынын садяъя 
олараг  тяшкилат  тяряфиндян  ютцрцлмясиндян  тяшкил  олунмасы  явязиня  фактики  олараг  ики 
истигамятдя щяйата кечирилмясиня диггят йетирилмялидир. 
Бундан башга, ямялиййат мялуматларынын мцбадиляси нятиъясиндя баш верян щяр бир 
щадися  барядя  тяшкилат  тяряфиндян  мцвафиг  вя  ящямиййят  кясб  едян  информасийанын 
тягдим едилмясиня вя ялдя олунмасына ямин олмаг цчцн дя мониторинг апарылмалыдыр. 
Бу  ъцр  информасийанын  тягдим  едилмясинин  полися  аид  мясяля  олмадыьы  щамыйа 
мялумдур,  бу  ися  юз нювбясиндя  тящлцкясизлик  вя  мяхфилик  мясяляляриндян  иряли  эялян 
мящдудиййятляря  мяруз  галан  вя  етдийи  ямякдашлыг  нятиъясиндя  баш  вермиш 
ирялиляйишляр  барядя  мялуматландырмаг  щцгугуна  малик  ямялиййат  мялуматларыны 
тягдим едянляря мянфи тясир эюстярир. 
Мцвафиг  разылашмадан  ящямиййятли  дяряъядя  йайынмалар  мцяййянляшдирилдикдя, 
тяшкилат  беля  вязиййяти  щямин  разылашманы  имзаламыш  щцгуг-мцщафизя  органы  иля  щялл 
етмялидир. 
 

 
216 
ЯЛАВЯЛЯР 
 
Ялавя Ы
 
Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  гурбанларын  гайьысына  галмаьын  вя  онларла 
мцсащибянин кечирилмясинин етик принсипляри
1
 
 
Вязифяляр вя баъарыглар 
Инсан  алверинин  гурбанлары  иля  ишляйяъякляри  заман  дястяк  верян  ишчилярин 
профессионал  вязифяляри  ашаьыда  тясвир  олунур.  Нисбятян  йени  вя  йа  аз  тяърцбяси  олан 
ишчи  щейятя  ашаьыда  эюстярилмиш  принсипляря  риайят  олунманы  неъя  тямин  етмяйи 
юйрянмяк цчцн мцяййян вахт вя сяйляр тяляб олуна биляр. Бу вязифялярин иърасы цчцн 
мцвафиг баъарыгларын ялдя едилмяси чятин вязиййятя дцшмцш инсанларла неъя цнсиййятдя 
олмаьын,  онлары  неъя  динлямяйин  вя  щяссас  реаксийаны  неъя  нцмайиш  етдирмяйин 
юйрянилмяси истяйинин олмасыны тяляб едир. 
Бу  вязифяляр  ясас  вязифяляр  олмагла  йанашы,  онларын  сяриштяли  вя  щяссас  шякилдя 
иърасы шяхсин физики вя мяняви вязиййятинин бярпа едилмяси просесинин сцрятляндирилмяси 
цчцн  ваъибдир.  Фактики  олараг,  дястяк  верян  ишчилярля  кечирилян  бцтцн  эюрцшляр  бярпа 
просесинин  бир  щиссяси  кими  нязярдян  кечириля  биляр.  Мцсбят  эюрцшляр  мцвафиг  шяхсин 
башгаларына  инамынын  бярпа едилмясиндя,  юзцня  яминлийин артырыымасында  вя эяляъяйя 
цмид  бяслямяйя  кюмяк  едя  биляр.  Буна  ряьмян,  мянфи  тяърцбя  мцвафиг  шяхси 
утанмаьа,  юзцнц  гынамаьа,  эцъсцз  вя  ялаъсыз  щисс  етмяйя  вадар  едя  биляр. 
Вязифялярин  механики  вя  йа  автоматик  шякилдя  иърасы  щям  мцсащибячинин  мягсядляри, 
щям дя инсан алвери гурбанынын рифащы цчцн, чох эцман ки, сярфяли ола билмяз. 
Бцтцн  щалларда,  бу  принсипляр  щяр  бир  конкрет  вязиййятя  хас  олан  тязйиг,  манея, 
чятинлик  вя  мювъуд  ресурсларын  реаллыгларыны  нязяря  алынараг  иъра  олунмалыдыр.  Бу 
принсипляр инсан алвериня мяруз галмыш шяхслярля етик ряфтары тянзимляся дя, бцтювлцкдя, 
мянявиййата  вя  етикайа  уйьун  щярякят  етмяк  щяр  бир  шяхся  аид  мцвафиг  вязиййятлярдя 
щяр  шейдян  юнъя  онун  ян  йахшы  марагларыны  нязяря  алмаг  демякдир.  Бу  принсипляр 
тяфяррцатлы шякилдя ашаьыда тясвир олунур: 
1.
 
Зийан вурмамаг  
2.
 
Мцщафизяни, тящлцкясизлийи вя ращатлыьы тямин етмяк 
3.
 
Шяхси щяйатын тохунулмазлыьыны тямин етмяк 
4.
 
Мяхфилийи тямин етмяк 
5.
 
Информасийа тягдим етмяк 
6.
 
Мялуматлы разылыьын ялдя олунмасыны хащиш етмяк 
7.
 
Суаллары щяссаслыгла вя нязакятля вермяк 
8.
 
Фяал шякилдя вя гайьыкешликля динлямяк 
9.
 
Мцсащибя  вя  йа  проседур  заманы  шяхсин  паузайа  ещтийаъы  олдуьуну  эюстярян 
яламятляри мцшащидя етмяк 
10.
 
Юзцнцздя йарана биляъяк йанлыш фикри вя йа гярязли мцнасибяти нязяря алмаг 
11.
 
Инанмаг. Мцщакимя етмямяк 
12.
 
Инсанларла щюрмятля вя дярдляриня шярик олмаг щисси иля ряфтар едяряк, пешякарлыьы 
тямин етмяк 
13.
 
Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхся  организминин  вя  мцнасибятляринин  онун 
нязаряти алтында олмасыны щисс етмяйи тямин етмяк  
                                                 
1
 Bu Əlavə C. Zimmerman və C. Uattsun müəllifliyi ilə 2003-cü ildə ÜST və Londonun Gigiyena və Tropik 
Təbabət  Məktəbi  tərəfindən  dərc  edilmiş  “ÜST-ün  insan  alverinə  məruz  qalmış  qadınlarla  müsahibənin 
keçirilməsi  üzrə  etika  və  təhlükəsizlik  məsələlərinə  aid  tövsiyələri”ndən  götürülərək  uyğunlaşdırılmışdır. 
[Zimmerman,  C.  and  C.  Watts.  WHO  Ethical  and  Safety  Recommendations  for  Interviewing  Trafficked 
Women

 

 
217 
14.
 
Инсан алвериня мяруз галмыш шяхсляри онларын тягсирли олмадыгларына ямин етмяк 
15.
 
Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхсляри  мящкямя-тибби  експертизадан  кечмяк  вя 
мцвафиг ряй ялдя етмяк щцгугу барядя мялуматландырмаг 
16.
 
Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхсляри  сящщятляри  иля  баьлы  бцтцн  материал  вя  тибби 
йазылары ялдя етмяк щцгугу барядя мялуматландырмаг 
17.
 
Инсан алвериня мяруз галмыш шяхсляря онларын эцълц тяряфлярини хатырлатмаг 
18.
 
Тяръцмяни тямин етмяк 
 
(18  йашынадяк)  ушаглара  вя  хцсуси  йардыма  ещтийаъы  олан  шяхсляря  (мяс.,  ягли 
ъящятдян  хястя  вя  аьыр  психоложи  проблемляри  оланлара)  эялдикдя,  бу  принсипляр  диэяр 
спесифик  вя  мцнасиб  проседурларла  бирэя  нязярдян  кечирилмялидир  (мяс.,  мцшайият 
олунмайан вя йеткинлик йашына чатмамыш шяхсляр цчцн тяйин едилмиш гяййумла вя йахуд 
гануни нцмайяндя иля ишин апарылмасы).  
Зящмят  олмаса,  нязяря  алын  ки,  ашаьыдакы  мятндя  “инсан  алвериня  мяруз  галмыш 
шяхс” йазылдыгда вя фактики олараг мцшайият олунмайан йеткинлик йашына чатмамыш шяхс 
вя  йа  гануни  гяййум  тяляб  едян  йашлы  шяхс  щаггында  сющбят  эедяндя,  йухарыда 
верилмиш  сюз  бирляшмясини  “инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхс  вя  йа  онун  гяййуму” 
кими охумаг лазымдыр. 
 
1.
 
Зийан вурмамаг  
Инсан  алвери  иля  баьлы  йцксяк  рискляр,  инсан  алвери  гурбанларынын  яксяриййятинин 
щяссас  вязиййяти  вя  онларын  алдыглары  травмаларын  аьырлашмасынын  мцмкцнлцйц  нязяря 
алынарса,  бу  ясас  гайданын  ящямиййятинин  ня  гядяр  йцксяк  олдуьуну 
гиймятляндирмяк  о  гядяр  дя  асан  мясяля  дейил.  Яэяр  мцсащибянин  кечирилмяси, 
мцайинянин  вя  йа  проседурун  апарылмасы  нятиъясиндя  шяхсин  дурумунун  мювъуд 
вязиййятля  мцгайисядя  писляшмясини  ещтимал  етмяк  цчцн  щяр  щансы  бир  сябяб 
мювъуддурса,  бу  заман  щямин  тядбирин  кечирилмяси  мягсядяуйьун  щесаб  олунмур. 
Тяклиф  олунан  истянилян  тядбир  нятиъясиндя  вурула  биляъяк  зийанын  мцмкцнлцйцнцн 
гиймятляндирилмяси инсан алвери гурбанларына кюмяк эюстярян щяр бир тяшкилатын мяняви 
боръудур.  Якси  сцбута  йетирилмяйянядяк,  щяр  бир  инсана  вя  вязиййятя  зийанын 
вурулмасы цчцн бюйцк ещтималларын мювъудлуьу призмасындан йанашын. 
 
2.
 
Мцщафизяни, тящлцкясизлийи вя ращатлыьы тямин етмяк 
Инсан алвериня мяруз галмыш шяхсля сющбятя башламаздан яввял онун юзцнц мцдафия 
олунан  вя  тящлцкясиз  шяраитдя  олан  шяхс  кими  щисс  етдийиня  ямин  олманыз  ваъибдир.  
Мцвафиг  шяхс  юзцнц  наращат  щисс  едян  заман  мязмунлу  диалог  алынмайа  биляр.  Шяхси 
тящлцкясизликля  баьлы  рискляр  башга  вахт  диэяр  мягсядляр  цчцн  нязярдян  кечирилмиш  олса 
беля, хидмят эюстярянляр шяхсин конкрет анда  юзцнц тящлцкясиз щисс  едиб-етмядийини вя 
юзцнц даща тящлцкясиз щисс етмяси цчцн ялавя няйинся тяляб олунуб-олунмадыьыны ондан 
сорушмалыдырлар.     
Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  бцтцн  шяхслярдян  тяхирясалынмаз  тибби  йардыма 
ещтийаъларынын олуб-олмадыьыны сорушмаг  ваъибдир.  (бу, садяъя олараг “Неъясиниз?” суалы 
иля ифадя олунмамалыдыр). Шяхс щяр щансы аьры вя йа наращатлыгдан вя йа да тяъили тибби 
мцдахиля тяляб едян проблемдян язиййят чякдийи заман о, мцсащибяйя, щансыса диэяр 
бир  фяалиййятя  ъялб  олунмамалы  вя  йахуд  да  ондан  щансыса  башга  щярякятляр 
эюзлянилмямялидир.  Дястяк  верян  ишчиляр  диггятлярини  гаршыда  дуран  мясяляляря  (мяс., 
информасийа  топланылмасына, кюмяк эюстярилмясиня)  йюнялдяряк, инсан  алвери гурбанынын, 
адятян  сящщятиндя  аьыр  проблемлярин  йаранмасы  иля  нятиъялянян  физики  вя  психоложи 
травмалара  мяруз  галдыьыны  мцвяггяти  унуда  билярляр.  Шяхс  тязйиг  алтында  оланда, 
мясялян  мцсащибя  заманы  вя  йа  хидмятляр  эюстярилдийи  заман  физики  вя  психоложи 
симптомлар  хцсусиля  кяскинляшя  биляр.  Хидмят  эюстярян  шяхсляр  конкрет  шякилдя 
сорушмалыдырлар: 

 
218 
 
“Юзцнцзц инди неъя щисс едирсиниз?” 
 
“Щал щазырда щансыса аьры вя йа наращатлыг щисс едирсинизми вя йа сящщятиниздя 
щяр  щансы  бир  проблемля  баьлы  щякимля  вя  йа  тибб  баъысы  иля  эюрцшмяк 
истяйирсинизми?  (щяким  ися  соруша  биляр:  “....биз  мцайиняйя  башламаздан  яввял 
щансыса  наращатлыг  вя  йа  сящщятиниздяки  проблем  барядя  мяня  няся  демяк 
истяйирсинизми?”). 
 
Щал  щазырда  бурадакы  (мцсащибядяки,  проседурдакы,  тядбирдяки)  иштиракынызла 
баьлы  щансыса  проблемлярин  йаранаъаьыны  вя  йа  аьры  щисс  едяъяйинизи  ещтимал 
етмяйинизя няся бир сябяб вармы? 
 
Сящщятля баьлы нисбятян йцнэцл проблемляр дя ящямиййят кясб едир. Мясялян, баш 
аьрылары инсан алвериня мяруз галмыш шяхсляр арасында щяддиндян артыг эениш йайылмыш 
бир щалдыр вя шяхсин мцвафиг тядбирдя аьры щисс етмядян иштиракы цчцн аьрыкясиъи вя йа 
диэяр  мцвафиг  дярман  препаратынын  тяклиф  олунмасы  мягсяди  иля  щякимля 
мяслящятляшмяк зярури ола биляр. 
Тяхирясалынмаз  вя  тибби  ещтийаъларла  баьлы  башга  суаллар  вериляндя  шяхсин  юзцнц 
максимум дяряъядя ращат щисс етмяси ваъибдир. Бунун цчцн бир стякан су вя йа чай, 
туалетдян  истифадя,  ращат  стул  вя  йа  башга  ъцр  отурмаг  вариантлары  тяклиф  олуна  биляр. 
Башга  ъцр  отурмаг  вариантлары  мцяййянляшдирилиркян  мцсащибячинин  шяхсин  башы 
цзяриндя дурмамасынын вя йа маса архасында отурмамасынын (башга сюзля, авторитар 
мювгедя,  мясафядя  олмамасы)  вя  бир-бирини  ращат  ешитмяк  (йяни,  инсан  алвери 
гурбанынын  шяхси  тяфяррцатлары  барядя  уъадан  данышмамасы)  имканларынын  тямин 
едилмяси ваъибдир. Саьламлыг, рифащ вя ращатлыгла баьлы бцтцн мясяляляр мцвафиг шяхсин 
дястяк верян ишчилярля неъя цнсиййят гурмасына вя кюмяк эюстярмяк сяйляриня неъя 
реаксийа вермясиня тясир едя биляр. 
 
Хябярдарлыг: Еля щаллар да олур ки, инсан алвериня мяруз галмыш шяхс мцсащибядя вя 
йа  програмда  иштирак  етмяк  цчцн  юзцнц  йахшы  щисс  етдийини  бяйан  ется  дя,  дястяк 
верян  ишчи  онун  щеч  дя  йахшы  вязиййятдя  олмадыьыны  нцмайиш  етдирян  бязи  яламятляри 
(мяс., рущи саьламлыьы иля баьлы проблемляри, щяддиндян артыг наращатлыьы, цзэцнлцйц вя 
с.)  мцяййян едир.  Бу ъцр  щалларда  дястяк  верян  ишчи  дярщал  щямин шяхсин  вязиййятини 
щяртяряфли мцайиня едя биляъяк пешякар щякимля мяслящятляшмялидир. 
 
3.
 
Шяхси щяйатын тохунулмазлыьыны тямин етмяк 
Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхлярля  бцтцн  мцсащибя  вя  проседурлар  тящлцкясиз 
вя  гейри-рясми  шяраитдя,  шяхси  щяйатын  тохунулмазлыьына  там  риайят  олунмагла 
кечирилмялидир.  Щятта  офисляр  балаъа,  ишчилярля  долу  олдугда  вя  йа  да  инсан  алверинин 
гурбанлары  иля  эюрцшляр  кянар  йерлярдя  кечирилян  заман  да  бу  ъцр  тохунулмазлыьын 
тямин  едилмясиня  риайят  олунмалыдыр.  Тохунулмазлыг  шяраитини  тяшкил  вя  тямин  етмяк 
имканы 
олмадыгда, 
мцсащибя 
(тядбир 
вя 
йа 
проседур) 
мцнасиб 
йер 
мцяййянляшдирилмяйянядяк  кечирилмямялидир.  Эюрцшляр  башга  шяхслярин  кечдийи,  баха 
биляъяйи вя йа да мцдахилялярин баш веря биляъяйи йерлярдя вя бунула да респонденти 
юзцнц наращат щисс етмяйя мяъбур едян вя онун юз дцшцнъялярини излямясиня мане 
олан  шяраитдя  кечирилмямялидир.  Щятта,  илкин  информасийанын  вя  садя  эюрцнян 
мялуматларын  топланылмасы  да  башга  шяхслярин  олдуглары  йерлярдя,  мяс.,  эюзлямя 
отагларында,  дящлизлярдя,  чох  адамын  топлам  шякилдя  ишлядикляри  йерлярдя 
кечирилмямялидир. 
 
Мцдахилялярин гаршысыны алмаг мягсяди иля гапынын цстцня мцсащибя, тибби проседур 
вя  йа  консултасийа  кечирилдийи  эюстяриляряк,  “Наращат  етмяйин!”  люфщяси  (вя  йа  башга 
охшар  йазы)  вурулмалыдыр.  Ейни  заманда,  инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхсля  эюрцш 
заманы мобил телефонлар сюндцрцлмялидир, чцнки сющбят заманы телефон зянэляринин дахил 

 
219 
олмасы  нязакятсизлик  щесаб  едилир.  Бу  зянэляр  гейри-мцнасиб  вахтда,  ян  щяссас  вя 
емосионал  анларда  эяля  вя  инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхси  мяйус  едя  биляр.  О, 
сющбятин ъиддилийиня вя йа телефонла данышанлара шцбщя иля йанаша биляр. 
 
4.
 
Мяхфилийи тямин етмяк 
Мяхфилийин тямин едилмяси вя горунмасы инсан алверинин гурбанлары иля ишляйян шяхслярин 
вя тяшкилатларын ясас ющдяликляри сырасына дахилдир. Мяхфилийин тямин едилмяси инсан алвериня 
мяруз  галмыш  шяхслярин,  хидмят  эюстярян  тяшкилатларын  ишчиляринин  вя  миссийаларын 
тящлцкясизлийи,  рифащы  цчцн  ящямиййятли  олмагла  йанашы,  инсан  алвериня  мяруз  галмыш 
шяхсляр тяряфиндян щягиги информасийа иля вя юз щиссляри иля бюлцшмяк истякляри иля дя бирбаша 
ялагялидир.  Мяхфилийя  аид  проседурлар  ъидди  гябул  олунмалы  вя  онлара  мцтляг  ямял 
олунмалыдыр.  Мяхфилийин  тямин  едилмяси  инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхсин  вя  онун 
тяряфиндян тягдим олунмуш информасийанын горунмасына, щямин шяхсин мяхфилийинин тямин 
едилмяси  цчцн  конкрет  тядбирлярин  эюрцлмяси  барядя  мялуматландырылмасына  хцсуси 
диггятин йетирилмяси демякдир. 
Мяхфилийин  тямин  олунмасына  яминлик  инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхс  барядя 
йазылы, шифащи, електрон, телефон, видеографик, фотографик вя башга формаларда информасийа 
иля  ялагядар  даим  ещтийат  тядбирляринин  эюрцлмясини  тяляб  едир  (Ейни  заманда,  ялавя 
информасийа цчцн бу Рящбяр Сянядин Ы Фяслинин 1.2 вя 1.5.5-ъи бюлмяляриня бахын). 
Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхслярин  чоху  щяким,  щюкумят  ишчиляри,  щцгуг-
мцщафизя  органлары  вя  башгалары  тяряфиндян  мяхфилик  стандартларына  там  риайят 
олунмайан  юлкялярдяндир.  Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхсляри  ямин  етмяк  лазымдыр 
ки,  онларын  вердикляри  мялуматлар  онлара  зийан  вура  биляъяк,  онлардан  ещтийатланан, 
бойун  гачыран  вя  йа  щяссас  информасийадан  истифадя  едяряк,  онлары  пис  вязиййятдя 
гойан,  няйяся  мяъбур  едян  вя  йа  онларла  манипулйасийа  едян  шяхсляря 
ютцрцлмяйяъяк. 
 
Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхс  барядя  информасийа  иля  ещтийатсыз 
давранылмамалыдыр.  Информасийа  йалныз  конкрет  иш  цзяриндя  бирбаша  ишляйян  шяхсляр 
арасында хидмяти зяруриййят принсипи ясасында ютцрцлмялидир. Информасийа мцбадилясиня 
аид  бцтцн  щалларда,  хцсусян  дя  информасийа  хидмят  эюстярян  тяшкилатын  шябякяси 
щцдудларындан  кянардакы  3-ъц  тяряфя,  мясялян  башга  тибб  ишчиляриня,  партнйор  ГЩТ-
ляря  вя  щюкумят  структурларына  тягдим  олунанда  ещтийатлылыьа  ъидди  риайят  олунмалыдыр. 
Информасийа  иля  ишлямяк  проседурларына  мцвафиг  гайдада  ямял    олунмаса,  щятта 
хошниййятли мягсядляр, истигамятляндирмя цчцн тягдим олунмуш информасийа пис ялляря 
дцшя биляр. Мцвафиг шяхсин саьламлыьына вя тибби вязиййятиня аид информасийанын онун 
бирмяналы  шякилдя  иъазяси  (башга  сюзля,  мялуматлы  разылыьы)  олмадан,  хидмят эюстярян 
вя  йа  партнйор  тяшкилат  тяряфиндян  полис  вя  иммиграсийа  органларына  вя  йа  да  инсан 
алверчиляринин  тягиб  олунмасында  иштирак  едян  вякилляря  тягдим  едилмяси  щямин  шяхсин 
щцгугларынын позулмасы демякдир. 
 
Ейни заманда, ишин тяфяррцатлары конкрет инсанын шяхсиййятинин мцяййянляшдирилмяси 
имканынын  гаршысынын  алынмасы  цчцн  дяйишдирилмяйибся  беля,  мяхфилик  принсипи  щямин  иш 
цзря мисалларын иътимаи информасийа, публикасийа вя йа щесабатларын верилмяси мягсяди 
иля истифадя олунмамасын тяляб едир. 
Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхслярин  щадисялярини  тясвир  етмяйя  чалышан 
журналистлярин вя башга йазарларын бу шяхслярдян мцсащибя эютцрмяк барядя хащишляри 
иля  ялагядар  гярар  чыхармаг  чятиндир.  Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхсдян  кянар 
шяхсля  данышмаг  истядийини  сорушуб-сорушмамаг  гярары  хащишин  ящямиййятиня  вя 
дяйяриня,  хащиш  едян  шяхсин  характериня  вя  она  олан  инама,  ян  ваъиби  ися, 
мцсащибянин  инсан  алвериня  мяруз  галмыш  сюзцэедян  шяхся  неъя  тясир  едя 
биляъяйинин  гиймятляндирилмясиня  ясасланыр.  Инсан  алвериня  мяруз  галмыш  шяхся 

 
220 
мцсащибядя  иштирак  етмяк  вариантынын  тяклиф  едилмяси  барядя  йекун  гярар  чыхарыларкян 
щямин шяхсин ян йахшы марагларынын вя сящщятинин (онун вердийи мялуматлара вя тибби 
гейдляря ясасян) бцтцн башга мясялялярдян вя кянар ялагя нятиъясиндя щямин шяхс 
цчцн ещтимал олунан файдалардан цстцнлцк тяшкил етмяси принсипиня риайят олунмалыдыр. 
 
Yüklə 3,6 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   36




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin