Bir Ekonomik Tetikçinin İtirafları
-Kolombiya: Latin Amerika’nın Kilit
Yüklə 1,73 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
21-Kolombiya: Latin Amerika’nın Kilit
Taşı Suudi Arabistan, İran ve Panama, çekici oldukları kadar rahatsız edici örnekler olmakla birlikte, aynı zamanda kuralın istisnası olarak da öne çıkıyorlardı. İlk ikisi, büyük petrol rezervleri ve sonuncusu da kanalından dolayı alışılmışın dışındaydılar. Kolombiya’nın durumu ise daha tipik idi ve MAIN, oradaki muazzam bir hidroelektrik projesinin tasarım ve
ana mühendislik firmasıydı. Pan-Amerikan ilişkilerinin tarihi üzerine kitap yazan Kolombiyalı bir profesör, bir zamanlar bana, Teddy Roosevelt’in, ülkesinin önemini anladığını söylemişti. Dediğine göre, eski bir Rough Rider olan ABD Başkanı bir haritayı göstererek, Kolombiya’yı “Güney Amerika kemerinin kilit taşı” olarak tanımlamıştı. Bu öyküyü hiçbir zaman doğrulatamadım ama gerçekten de, haritaya bakıldığında Kolombiya, kıtanın tam üstündeki konumuyla, sanki kıtanın
geri kalanını yerinde tutuyormuş gibi görünür. Tüm güney ülkelerini Panama Boynu’na ve dolayısıyla Orta ve Kuzey Amerika’ya bağlar. Roosevelt, Kolombiya’yı gerçekten bu şekilde tanımladı mı bilmiyorum ama ülkenin kilit niteliğini anlayan birçok başkandan biriydi. ABD, yaklaşık 200 yıldan beri Kolombiya’yı bir kilit taşı ya da daha doğrusu, ticari ve politik açıdan güney yarımküreye bir giriş kapısı olarak görmekteydi. Ülke, aynı zamanda doğal güzelliklerle de bezenmişti: Hem Atlantik hem de Pasifik kıyılarında palmiye dizili muhteşem plajlar, görkemli dağlar, Kuzey Amerika’nın batısındaki büyük ovalara rakip olabilecek pampalar ve biyolojik çeşitlilik açısından zengin, büyük yağmur
ormanları. İnsanlarının da, yerel
Taironas ırkından Afrika, Asya, Avrupa ve Ortadoğu’ya kadar uzanan
çeşitli etnik
kökenlerin fiziksel, kültürel ve
sanatsal niteliklerini birleştiren kendilerine has bir özelliği vardı.
Latin Amerikan tarih ve kültüründe önemli bir rol oynayan Kolombiya, sömürge döneminde Peru’nun kuzeyi ile Kosta Rika’nın güneyi arasında kalan tüm İspanyol topraklarının genel valisinin mekânıydı. Altın
yüklü büyük
kalyonlar, paha biçilmez hazineleri, Şili ve Arjantin kıyılarından İspanya’daki limanlara götürmek için,
Kolombiya’nın kıyı
şehri Cartagena’dan yelken açarlardı. Bağımsızlık savaşlarının birçok önemli olayı Kolombiya’da geçmiştir; örneğin, Simon
Bolivar komutasındaki güçler, İspanya
Kralı taraftarlarını 1819’da Boyaca
Savaşı’nda yenmişlerdi. Kolombiya, günümüzde Latin Amerika’nın en yetenekli yazar, artist, filozof ve diğer entelektüellerinin bazılarıyla birlikte, finansal olarak tutarlı ve göreceli olarak demokratik hükümetleri ile ün salmıştır. Aynı zamanda, Başkan Kennedy’nin Latin Amerika’daki ülke inşası programları için de bir model olmuştur. Guatemala’nın aksine, CIA yapımı olmayan ve Nikaragua’nın aksine, hem sağcı diktatörlere,
[59] hem de komünistlere alternatif olacak seçilmiş bir hükümete sahip olmuştur. Son olarak, güçlü Brezilya ve Arjantin dahil başka birçok ülkenin aksine, Kolombiya, ABD’ye güvensizlik göstermemiştir. Uyuşturucu kartelleri lekesine rağmen, Kolombiya’nın güvenilir müttefik imajı devam etmiştir. Ne var ki Kolombiya tarihinin ihtişamı nefret ve şiddetle gölgelenmiştir. İspanya genel valisinin mekânı, aynı zamanda Engizisyon’un da evi idi. Muhteşem kaleler, malikâneler ve şehirler, Hintli ve Afrikalı kölelerin kemikleri üzerine inşa edilmişti. Altın kalyonlarından taşınan hazineler -kolay nakletmek için eritilmiş kutsal nesneler ve sanat şaheserleri- eski halkların kalplerinden sökülmüştü. Vakur
kültürler istilacıların kılıçları ve hastalıklarla yok olmuştu. Yakın geçmişte, 1945’de yapılan tartışmalı bir başkanlık seçimi siyasi partiler arasında derin bir bölünmeye yol açmış ve 200 binden fazla insanın yaşamını yitirdiği
Yüklə 1,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|