Az ərbaycan



Yüklə 388,98 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/4
tarix06.09.2017
ölçüsü388,98 Kb.
#29060
1   2   3   4

Birl

əşmə azadlığı 

S

ərbəst birləşmə azadlığı qanunla müəyyən olsa da, təcrübədə hökumətin bu hüququ 



m

əhdudlaşdırması il ərzində davam etmişdir. Bir sıra müddəalar, o cümlədən bütün təşkilatların 

Ədliyyə Nazirliyi və ya Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən qeydiyyatdan 

keçm


əsi tələbi hökumətin siyasi partiyalara, dini qruplara, müəssisələrə və QHT-lərə nəzarət 

etm


əsinə imkan verir. Qanunda hökumətin müraciət qəbul edildikdən sonrakı 30 gün ərzində bu 

müraci


ətə baxması tələb olunsa da, qeyri-müəyyən, yorucu və qeyri-şəffaf qeydiyyat prosedurları 

AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

müraci


ətlərə baxılmasını ləngitmiş və vətəndaşların birləşmək azadlıqlarının məhdudlaşdırılması 

il

ə nəticələnmişdir.  



Aİ təşkilatının verdiyi məlumata əsasən 4 mart tarixdə hər hansı hüquqi əsası olmadan Gəncə 

şəhərinin rəsmi şəxsləri üç yerli QHT-ni yerləşdikləri ofislərindən çıxartmışlar. 7 mart tarixdə 

dövl

ət orqanları Milli Demokratiya İnstitutunun (MDİ) Azərbaycandakı ofisinə qeydiyyata 



Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən baxıldığı halda öz fəaliyyətini dayandırmaq göstərişi vermişlər. 

Qeyd olunan proses MDİ və nazirlik arasında müqavilənin razılaşdırılmasını nəzərdə tuturdu. 

R

əsmilər 10 mart tarixdə eyni göstərişi Norveç İnsan Haqları Evinin Azərbaycandakı bölməsinə 



d

ə vermişlər. 16 mart tarixdə hökumət ölkədə fəaliyyət göstərən beynəlxalq QHT-lərə 

münasib

ətdə 2009-cu ildə qəbul edilmiş qanunun tələblərinin həyata keçirilməsini nəzərdə tutan 



f

ərman qəbul etmişdir. Qeydiyyat barədə müraciət baxılma mərhələsində olduğu halda dövlət 

orqanları sentyabr ayında MDİ-na öz fəaliyyətini bərpa etməyə icazə vermişlər.  

Venesiya Komissiyası tərəfindən 19 oktyabr tarixdə verilmiş rəydə QHT-lər haqqında qanunun 

insan haqları normalarına uyğunluğu barədə bir sıra narahatlıqlar ifadə edilmiş və qeyd 

olunmuşdur ki, “fəaliyyət göstərə bilməsi üçün lazım olan hüquqi şəxs statusu əldə etməzdən 

önc

ə hər hansı QHT-in baxışlarını, fəaliyyətini və davranışını müəyyən etmək vətəndaş və siyasi 



hüquqların müdafiəsinin əsasını təşkil edən başlıca dəyərlərə ziddir”.   

QHT-l


ər haqqında qanun sərbəst birləşmə azadlığını məhdudlaşdırır, belə ki, qanunda QHT-lərin 

filial r


əhbərlərinin müavinlərinin Azərbaycan vətəndaşı olması və xarici QHT-lərin fəaliyyətə 

başlamazdan əvvəl hökumətlə müqavilə bağlaması tələb edilir. Bundan əlavə QHT-lər haqqında 

qanuna d

əyişikliklərin edilməsini nəzərdə tutan prezident fərmanında QHT-lərin aldıqları bütün 

qrantların Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən qeydə alınması tələb edilir.   

B

əzi mütəxəssislər ilin sonunda təxminən 1,000 QHT-in qeydiyyatdan keçmədiyini bildirmişlər. 



Ədliyyə Nazirliyi 2011-ci ildə 144 QHT-ni və 2010-cu ildə 124 QHT-ni qeydiyyatdan 

keçirdiyini bildirmişdir.  



c. Dini etiqad azadlığı 

Bax: Dövl

ət Departamentinin www.state.gov/j/drl/irf/rpt internet səhifəsində yerləşdirilmiş 

Beyn

əlxalq Dini Etiqad Azadlığı Haqqında Hesabatı.   

d. S

ərbəst hərəkət azadlığı, məcburi köçkünlər, qaçqınların müdafiəsi və vətəndaşlığı 

olmayan şəxslər 

Ölk


ə daxilində sərbəst hərəkət azadlığı, xaricə səfər, mühacirət və repatriasiya (vətənə 

qaytarılma) qanunla müəyyən olunsa da, hökumət bəzi hallarda, xüsusilə məcburi köçkünlərin 

s

ərbəst hərəkət azadlığını məhdudlaşdırmışdır.   



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

Hökum


ət məcburi köçkünlərə, qaçqınlara, geri qayıdan qaçqınlara, sığınacaq axtaranlara, 

v

ətəndaşlığı olmayan şəxslərə və aidiyyəti olan digər şəxslərin qorunması və onlara yardım 



göst

ərilməsi istiqamətində BMT-in Qaçqınların İşi üzrə Ali Komissarlığı (UNHCR) və digər 

humanitar t

əşkilatlarla əməkdaşlıq etmişdir. Qaçqın statusunun müəyyən olunması da daxil 

olmaqla qaçqınlarla bağlı olan bütün məsələlərə Dövlət Miqrasiya Xidməti cavabdeh olmuşdur. 

Beyn


əlxalq QHT-lər bu idarənin fəaliyyətinin səmərəli olmadığı və şəffaf fəaliyyət göstərmədiyi 

bar


ədə məlumatlar verməkdə davam etmişlər.   

Xaric


ə səfər: Hökumət Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri Əli Kərimlinin pasportunu yeniləməkdən 

imtina etm

əklə 2006-cı ildən bəri onun xaricə səfər etməsinin qarşısını almışdır. Hökumət bunun 

ona qarşı 1994-cü ildə qaldırılmış və hələ də baxılmaqda olan mülki iddia ilə əlaqəli olduğunu 

bildirmişdir, baxmayaraq ki, iddianın qaldırıldığı vaxtdan sonra hər hansı etiraz olmadan 

K

ərimlinin pasportu bir neçə dəfə yenilənmişdir. Kərimli bu qərardan şikayət etsə də, onun bu 



şikayəti məhkəmə sisteminin bütün instansiyalarında qəbul olunmamışdır. 2009-cu ildə Kərimli 

İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsinə müraciət etmişdir və ilin sonuna olan məlumata 

əsasən bu şikayətə baxılmamışdır.     

H

ərbi xidmət yaşına çatmış şəxslərin xaricə səfər etməzdən öncə hərbi qurumlarda qeydiyyatdan 



keçm

əsi qanunla tələb edilir. Ali təhsilini davam etdirmək istəyən şəxslər öz təhsillərini başa 

vurmaq üçün möhl

ət istəyə bilərlər. Hərbi xidmət haqqında qanunda magistratura və ya 

aspirantura pill

əsində təhsil alanlar üçün möhlət nəzərdə tutulmamışdır, lakin buna baxmayaraq 

h

ərbi çağırış komissiyaları növbəti kursa keçməklə bağlı illik sübut təqdim etdikdən sonra belə 



möhl

ətlər vermişlər. Milli təhlükəsizliyə dair informasiyaya çıxışı olan hərbi işçilərin səfərlər 

etm

əsinə müəyyən məhdudiyyətlər tətbiq edilmişdir. Cinayət əməlində ittiham olunan və ya 



m

əhkum edilmiş və şərti cəzaya məhkum edilmiş şəxslərin xaricə səfər etməsinə icazə 

verilm

əmişdir. Rəsmilər pasport almaq üçün müraciət etmiş şəxslərdən müntəzəm olaraq rüşvət 



almışlar.       

Hökum


ətin rəsmi siyasəti etnik erməni mənşəli vətəndaşların səfər etməsinə icazə versə də, aşağı 

v

əzifəli şəxslərin pasport almaq üçün müraciət etmiş etnik ermənilərdən çox vaxt rüşvət tələb 



etdikl

əri və ya onları hədələdikləri bildirilmişdir.   



M

əcburi köçkünlər  

İlin sonunda BMT-in Qaçqınların İşi üzrə Ali Komissarlığından (UNHCR) verilən məlumata 

əsasən ölkədə qeydə alınmış 599,192 nəfər məcburi köçkün olmuşdur ki, onlar da 152,548 ailəni 

t

əmsil etmişlər. Onların əksəriyyəti Dağlıq Qarabağ münaqişəsi nəticəsində 1988 və 1993-cü 



ill

ərdə öz evlərini tərk etmiş insanlardır.  



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

M

əcburi köçkünlərdən yaşadıqları yeri dövlət orqanlarında qeydiyyata almaq tələb edilmişdir və 



onlar yalnız təsdiq edilmiş ərazilərdə yaşa bilmişlər. “Propiska” sistemi Sovet dövründən 

qalmışdır və əsasən Azərbaycanın qərb hissəsindəki Dağlıq Qarabağ regionu və ona bitişik 

ərazilərdə etnik erməni separatçıları nəzarəti ələ keçirdikdən sonra öz evlərini tərk etmək 

m

əcburiyyətində qalmış şəxslərə tətbiq edilmişdir. Hökumət bu qeydiyyatın məcburi köçkünlərə 



göst

ərilən yardımı təmin etmək üçün lazım olduğunu bildirmişdir. Məcburi Köçkünlüklə bağlı 

Monitorinq M

ərkəzinə əsasən Bakı şəhərində yaşayan əksər məcburi köçkünlər öz yaşadıqları 

yer

ə qeydiyyata düşə bilməmişlər və ya rəsmi işə düzəlmək, dövlət yardımını almaq, imtiyazlı 



tibbi xidm

ətdən, təhsildən yararlanmaq və ya pensiya almaq imkanları olmamışdır və əmlak 

almaqda ç

ətinlik çəkmişlər.       

Dekabr ayında Brukinqs İnstitutu və London İqtisadiyyat İnstitutunun Məcburi Köçkünlük üzrə 

birg


ə Layihəsi tərəfindən təqdim olunmuş hesabatda qeyd edilmişdir ki, hökumət son illərdə 

m

əcburi köçkünlərin həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində nəzərə çarpan addımlar atsa 



da, 

əksər məcburi köçkünlər uçulmuş, darısqal inzibati binalarda yaşamışlar və onların xüsusilə 

t

əhsil və səhiyyə kimi sosial xidmətlərlə təminatı aşağı olmuşdur.  



BMT-

in Qaçqınların İşi üzrə Ali Komissarlığının (UNHCR) verdiyi məlumata əsasən il ərzində 

hökum

ət 10,600 nəfərin təmsil olunduğu 2,120 ailəni yeni evlərə köçürmüşdür. Yeni evlərə 



köçürülm

ə Ağcabədi, Goranboy, Abşeron və Qazax rayonlarında, eləcə də Bakı şəhərində baş 

vermişdir.     

Qaçqınların müdafiəsi 

Sığınacaqlarla təminat: Ölkənin qanunları sığınacaq və ya qaçqın statusunun verilməsini nəzərdə 

tutur v

ə hökumət bəzi qaçqınların müdafiəsinin təşkil olunması üçün Dövlət Miqrasiya 



Komit

əsinin Qaçqın Statusunun Müəyyənləşdirilməsi Şöbəsi tərəfindən həyata keçirilən sistemi 

əyyən etmişdir.      



BMT-

in Qaçqınların İşi Üzrə Ali Komissarlığı (UNHCR) tərəfindən Azərbaycanda 1,703 nəfər 

(sığınacaq axtaranlar, UNHCR-ın səlahiyyəti çərçivəsində olan şəxslər və UNHCR-ın mandatına 

uyğun qaçqın kimi tanınmış şəxslər) qaçqın kimi qeydə alınmışdır və onlara BMT-in Qaçqınların 

İşi Üzrə Ali Komissarlığının (UNHCR) Müdafiə Məktubları təqdim edilmişdir. Qaçqınlar 

arasında çoxluq təşkil edən əhali çeçenlər, əfqanlar və iranlılar olmuşlar.    

M

əcburi repatriasiyaya qadağa: Təcrübədə hökumət qaçqınları onların həyatı və azadlığının irq, 



din, milliyy

ət, xüsusi sosial qrupa üzvlük və ya siyasi düşüncə zəminində təhlükə altında ola 

bil

əcəyi ölkələrə qovulmaq və ya qaytarılmaqdan müdafiə etmişdir. UNHCR tərəfindən verilən 



m

əlumata əsasən qaçqın statusu verilmiş şəxslərin əksəriyyəti İrandan gəlmiş etnik 

az

ərbaycanlılar olmuşdur. Hökumət UNHCR və ya hökumət tərəfindən qaçqın və ya sığınacaq 



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

axtaran kimi qeyd

ə alınmış şəxslərə hər hansı nəzərə çarpan yardım göstərməmişdir. Buna 

baxmayaraq, hökum

ət qaçqınları gəldikləri ölkəyə qayıtmağa məcbur etməmişdir və UNHCR 

t

ərəfindən verilmiş müdafiə məktublarına hörmət etmişdir.   



Müv

əqqəti müdafiə: Hökumətin qaçqın kimi tanınmayan şəxslərə müvəqqəti müdafiə təmin 

etm

ək üçün hüquqi mexanizmi yoxdur. Hökumət qaçqın hesab etdiyi şəxslərə UNHCR 



t

ərəfindən verilmiş müdafiə məktublarını qəbul etmişdir. Nəticədə UNHCR ölkədə onun 

s

əlahiyyəti çərçivəsində olan əhali qrupları üçün bütün müdafiə və yardım fəaliyyətini 



göst

ərməkdə davam etmişdir. Çeçen, Əfqan və İran əhalisinin UNHCR tərəfindən onun 

s

əlahiyyəti çərçivəsində olan şəxslər kimi qeydə alınmasına baxmayaraq, Azərbaycan 



Respublikasının yaşayış, qeydiyyat, qaçqın və məcburi köçkünlərin statusu haqqında qanunları 

polis t


ərəfindən qeydiyyata alınması tələb olunan və yaşamağa icazəsi olmayan bu şəxslərə şamil 

edilmir. Bu qaçqınlar nə Dövlət Miqrasiya Xidməti tərəfindən qeydə alınmışlar, nə də ki, 

UNHCR-

ın məktubu əsasında müdafiə olunanlara qanuni yolla işləməyə icazə verilmişdir.     



V

ətəndaşlığı olmayan şəxslər 

V

ətəndaşlıq ölkə ərazisində doğulmaqla və ya valideynlərin vətəndaşlığı əsasında 



əyyənləşdirilir. Vətəndaşlığı olmayan statusun alınması üçün müraciət etmək hüququ qanunla 

n

əzərdə tutulur. Buna baxmayaraq təcrübədə bəzi şəxslər müraciət etmək üçün tələb olunan 



s

ənədləri əldə edə bilməmişlər və bu səbəbdən də rəsmən qeydə alınmamışlar. Vətəndaşlıq 

haqqında qanuna 2008-ci ildə dəyişiklik edilmiş və xaricilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin 

v

ətəndaşlıq alması daha da çətinləşdirilmişdir.  



UNHCR t

ərəfindən təqdim edilmiş statistik məlumatlara əsasən 2009-cu ilin sonunda ölkədə 

2,078 n

əfər vətəndaşlığı olmayan şəxs olmuşdur. Bunların əksəriyyəti Gürcüstan və ya İrandan 



olan etnik az

ərbaycanlılar olmuşlar. QHT-lərin təxmini hesablamalarına əsasən bundan əlavə bir 

çox s

ənədləşdirilməmiş vətəndaşlığı olmayan şəxslər olmuşdur ki, onların sayı yüz və on 



minl

ərlə qiymətləndirilmişdir.     



Bölm

ə 3. Siyasi hüquqlara hörmət: vətəndaşların öz hökumətini dəyişmək hüququ  

V

ətəndaşların öz hökumətini dinc yolla dəyişmək hüququ konstitusiya və qanunla müəyyən 



edilir, lakin buna baxmayaraq t

əcrübədə hökumət seçkilərə müdaxilə etməklə bu hüququ 

m

əhdudlaşdırmağa davam etmişdir. Qanun eyni zamanda müstəqil qanunvericilik 



hakimiyy

ətinin olmasını da nəzərdə tutur, lakin Milli Məclisin müstəqilliyi minimal səviyyədə 

olmuş və onun icraedici qanaddan ayrıca müstəqil qanunvericilik təşəbbüsü az olmuşdur.    

Seçkil

ər və siyasi iştirak 


AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

Son seçkil

ər: 2010-cu ildə keçirilmiş parlament seçkilərində iqtidar yönlü və müxalifət siyasi 

partiyalarının iştirak etməsinə baxmayaraq bu seçkilər demokratik seçkilərlə bağlı bir sıra 

beyn

əlxalq standartlara cavab verməmişdir. Yerli və xarici müşahidəçilərin fikrinə əsasən 



çatışmazlıqlara namizədin qərəzli qeydə alınması prosesi, sərbəst toplaşma və ifadə azadlığının 

m

əhdudlaşdırılması, məhdud siyasi mühit, namizədlərin mediada qeyri-bərabər səviyyədə 



işıqlandırılması və namizədlərə dövlət orqanları tərəfindən qeyri-bərabər münasibət göstərilməsi 

daxil olmuşdur. ATƏT-in müşahidə missiyasının yekun hesabatında qeyd olunmuşdur ki, 

ümumilikd

ə seçkilər ATƏT-in demokratik seçkilərlə bağlı müəyyən etdiyi bir sıra əsas 

öhd

əliklərə və ya yerli qanunvericiliyin əhəmiyyətli elementlərinin tələblərinə cavab 



verm

əmişdir. Eyni zamanda yerli seçki müşahidəçiləri, namizədlər və onların ailə üzvlərinə 

t

əzyiqlərin göstərildiyi barədə məlumatlar verilmişdir. Bu cür təzyiqlərə bu şəxslərin işdən 



qovulması və Naxçıvan Muxtar Respublikasında qeydə alınmış döyülmə halları daxil olmuşdur.        

Keçmiş prezident Heydər Əliyevin oğlu İlham Əliyev 2008-ci ildə keçirilmiş pozuntularla 

müşahidə olunmuş seçkilərdə ikinci müddətə seçilmişdir.   

Siyasi partiyalar: 50 siyasi partiya qeydiy

yatdan keçmişdir. Buna baxmayaraq hakimiyyətdə olan 

Yeni Az


ərbaycan Partiyası siyasi sistemdə dominantlıq etmişdir. Yerli müşahidəçilərin verdikləri 

m

əlumata əsasən, iqtidar partiyasına üzvlük müəyyən imtiyazlar təmin etmişdir, belə ki, dövlət 



qulluğuna işə qəbul zamanı partiyanın üzvlərinə üstünlük verilir. Ölkənin müstəqillik 

qazanmasından bəri ilk dəfə olaraq 2010-cu ildə keçirilmiş parlament seçkilərindən sonra Milli 

M

əclisdə müxalifətin Musavat və Xalq Cəbhəsi partiyalarının üzvləri yer almamışdır.  



 

Dig


ər vətəndaşlarla müqayisədə müxalifət üzvlərinin rəsmən təqib olunması, əsassız həbs 

edilm


əsi və saxlanılması daha çox baş vermişdir. Müxalifət partiyalarının regional və mərkəzi 

şöbələrinin verdikləri məlumata əsasən yerli dövlət orqanları çox vaxt müntəzəm keçirilən 

partiya f

əaliyyətlərinin qarşısını almaq üçün addımlar atmışlar, məsələn, müxalifət partiyalarının 

toplantı və tədbirlər keçirməsinə icazə verməmək məqsədilə restoran sahiblərinə təzyiqlər 

göst


ərilmişdir. İl ərzində verilən məlumatlara əsasən bu cür təzyiqlər Bakı şəhərində baş 

vermişdir. Regionlarda fəaliyyət göstərən partiya üzvləri çox vaxt toplantının məqsədini 

gizl

ətmək məcburiyyətində qalmış və bu cür görüşləri ucqar ərazilərdə keçirmişlər. Müxalifət 



partiyalarının üzvlərinin verdikləri məlumata əsasən polis çox vaxt çayxanalarda keçirilən kiçik 

görüşləri dağıtmış və dindirmək məqsədilə iştirakçıları saxlamışdır. Müxalifət partiyalarının ofis 

icar

əyə götürərkən üzləşdikləri çətinliklər davam etmişdir, çünki əmlak sahibləri rəsmilər 



t

ərəfindən onlara göstəriləcək təzyiqdən qorxmuşlar və bəzi partiyalar rəhbərlərinin 

m

ənzillərində fəaliyyət göstərmişlər.  



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

Qadınlar və azlıqların iştirakı: Milli Məclisdə 19 qadın millət vəkili olmuşdur. Parlamentin 

qadınlardan ibarət üzvlərinin faiz nisbəti 2005 və 2010-cu illərdə artaraq 11 faizdən 16 faizə 

q

ədər yüksəlmişdir. Bir nəfər qadın hökumətdə çalışmışdır. Talış, avar, rus və yəhudi kimi 



azlıqların üzvləri Milli Məclisdə və hökumətdə təmsil olunmuşdur.    

 

Bölm

ə 4. Rəsmi korrupsiya və hökumətin şəffaflığı 

Korrupsiya 

əməlinə görə qanunla cinayət cəzası nəzərdə tutulur. Buna baxmayaraq hökumət bu 

qanunun t

ələblərini lazımi şəkildə yerinə yetirməmişdir və dövlət qulluğu, hökumətin nazirlikləri 

v

ə hökumətin ən yüksək pillələrində cəzasızlıq şəraitində korrupsiya halları geniş yayılmışdır.  



Hökum

ət 2 fevral tarixdə geniş şəkildə işıqlandırılmış antikorrupsiya kampaniyasına başlamışdır. 

Bir çox aşağı və orta vəzifəli məmurlar işdən çıxarılmışdır və yerli müşahidəçilər hökumət 

işçiləri tərəfindən rüşvət alınmasının azaldığını qeyd etmişlər. Bu kampaniya hökumətin yuxarı 

s

əviyyələrinə qədər gəlib çatmamışdır və yerli mənbələrin verdikləri məlumata əsasən bəzi aşağı 



v

əzifəli hökumət məmurları yenidən rüşvət tələb etməyə başlamışlar.   

“Transparency International” (Beyn

əlxalq Şəffaflıq) təşkilatı və digər müşahidəçilər 

korrupsiyanın il ərzində geniş yayıldığını bildirmişlər.  

Hökum


ətin 2007-ci ildə qəbul etdiyi şəffaflığın artırılması və korrupsiyaya qarşı mübarizə üzrə 

dövl


ət strategiyasının əsas müddəalarının tələbləri ilin sonunda da yerinə yetirilməmişdir, lakin 

buna baxmayaraq 27 dekabr tarixd

ə qəbul edilmiş İnsan Hüquqlarının Müdafiəsi üzrə Milli 

F

əaliyyət Planına korrupsiya əleyhinə tədbirlər daxil edilmişdir. Bu planda təkrarlanan 



t

ədbirlərdən biri rəsmi şəxslərdən illik gəlirlərini, gəlir mənbələrini, əmlakı və maliyyə 

öhd

əlikləri haqqında informasiyanı açıqlamağı tələb edən qanunun tələblərinə əməl edilməsi 



olmuşdur. Digər tədbirlər qohumbazlığın qadağan edilməsini, rəsmi şəxslərin və ya üçüncü 

t

ərəflərin hədiyyə almasını, birbaşa və ya dolayı maliyyə mənfəəti əldə etməsini 



m

əhdudlaşdırmağı nəzərdə tutmuşdur.      

İl ərzində rüşvətxorluq və gündəlik həyata təsir edən digər korrupsiya formaları ilə bağlı cinayət 

işləri açılmışdır. Buna baxmayaraq, korrupsiya ittihamı ilə hər hansı yüksək rütbəli məmur 

m

əhkəməyə cəlb edilməmişdir.  



Hüquq mühafiz

ə orqanlarının əməkdaşları arasında korrupsiya halı problem olmuşdur. İlin 

əvvəlində rüşvət tələb olunması halları azalsa da, sonradan polis yol hərəkəti qaydalarının 

p

ozulmasına və digər xırda pozuntulara görə saxta, qeyri-rəsmi cərimələr tətbiq etmək 



t

əcrübəsinə qayıtmış və yerli vətəndaşlardan onlara “himayədarlıq” etmək məqsədilə pul 



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

qopartmışdır. Korrupsiya hallarının qarşını almaq məqsədilə il ərzində yol polisi əməkdaşlarının 

əmək haqları artırılmışdır, lakin digər hüquq mühafizə orqanlarının əməkdaşlarının əmək 

haqlarının az olması polisdə korrupsiyanın davam etməsinə rəvac vermişdir.    

Daxili İşlər Nazirliyinin təqdim etdiyi məlumata əsasən, il ərzində nazirlik 38 korrupsiya halını 

araşdırmışdır. Nazirlik il ərzində 53 əməkdaşına qarşı korrupsiya halları ilə bağlı yol verdikləri 

pozuntulara gör

ə inzibati tədbirlər görmüşdür, 29 nəfəri tutduğu vəzifədən azad etmiş, 22 nəfərin 

rütb

əsini azaltmış və iki nəfərə rəsmi xəbərdarlıq etmişdir. Bakı şəhər Baş Polis İdarəsi iki nəfər 



əməkdaşı barəsində aparılmış istintaq işinin nəticələrini Baş Prokurorluğun Antikorrupsiya 

Şöbəsinə təqdim etmişdir. Şöbə cinayət işi açmış və ilin sonunda işlə əlaqədar aparılan istintaq 

davam 

etmişdir.    



Polis 

əməkdaşlarının məhkəmənin tətbiq etdiyi cərimələrdən əlavə məhbuslardan onların 

paltarlarını qaytarmaq və azad etmək üçün əlavə ödəniş tələb etməsi barədə məlumatlar 

verilmişdir.  

18-

35 yaşda olan kişilər üçün hərbi xidmət keçmək mükəlləfiyyəti müəyyən edilmişdir. Fiziki 



qüsurlara gör

ə, məsələn görmə qabiliyyətinin zəif olması səbəbindən hərbi xidmətdən möhlət 

almaq mümkündür. C

əmiyyətdə belə bir inam geniş yayılmışdır ki, hər bir kəs rüşvət verməklə 

h

ərbi xidmət keçməkdən azad ola bilər. Vətəndaşlar eyni zamanda hesab etmişlər ki, kiçik 



miqdarda rüşvət verməklə daha asan hərbi xidmət keçmə yerlərinə göndəriş almaq da 

mümkündür.      

Hökum

ət haqqında informasiyanın ictimaiyyət üçün açıq olması, fərdi şəxslərə və təşkilatlara 



açıqlanması qanunla nəzərdə tutulur, lakin buna baxmayaraq hökumət çox vaxt buna icazə 

verm


əmişdir. İnformasiya əldə etmək üçün müxtəlif nazirliklərin hər birinin ayrıca qaydaları olsa 

da, onların hamısı müntəzəm şəkildə bu müraciətlərə rədd cavabı vermiş və müvafiq 

inf

ormasiyaya malik olmadıqlarını bildirmişlər. Fərdi şəxslərin bu cür imtina halına qarşı 



m

əhkəməyə müraciət etmək hüquqları vardır, lakin bir qayda olaraq məhkəmələr nazirliklərin 

q

ərarlarını dəstəkləmişlər.   



Bölm

ə 5. İddia edilən insan haqlarının pozulması hallarının beynəlxalq və qeyri-hökumət 

t

əşkilatları tərəfindən araşdırılmasına hökumətin münasibəti  

İnsan haqları üzrə bir sıra yerli və beynəlxalq qruplar ümumilikdə hökumətin məhdudiyyəti 

olmadan f

əaliyyət göstərmiş, insan haqları məsələləri ilə bağlı araşdırmalar aparmış və əldə 

etdikl

əri nəticələri nəşr etdirmişlər. Hökumətin insan haqlarının müdafiəsi ilə məşğul olan bəzi 



QHT-l

ərlə əlaqə saxlamasına və onların sorğularına cavab verməsinə baxmayaraq bəzən 

hökum

ət insan haqları sahəsində fəaliyyət göstərən digər QHT-ləri və fəalları tənqid etmiş və 



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

qorxutmuşdur. Ədliyyə Nazirliyi müntəzəm şəkildə əsassız olaraq insan haqlarının müdafiəsi ilə 

m

əşğul olan bəzi QHT-ləri qeydiyyatdan keçirməkdən imtina etmişdir. Məsələn, nazirlik bir 



qayda olaraq adlarında “insan haqları”, “demokratiya”, “institut” və “cəmiyyət” olan QHT-lərin 

qeydiyyatla bağlı müraciətlərinə rədd cavabı vermişdir. Bu cür imtina hallarına etiraz edən bir 

çoxları məhkəmə vasitəsilə öz istədiklərinə nail olmuşlar və ən azı bir belə iş İnsan Hüquqları 

üzr


ə Avropa Məhkəməsinə təqdim edilmişdir. Qeydiyyat prosesini monitorinq edən yerli QHT-

l

ərin hesablamalarına əsasən qeydiyyatdan keçməmiş təxminən 1,000 QHT olmuşdur. İl ərzində 



Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən 144 QHT qeydiyyata alınmışdır.            

İl ərzində bir sıra QHT-lər onların fəaliyyətlərinə göstərilən təzyiqlərin davam etdiyini bildirmiş 

v

ə bəziləri bu təzyiq və məhdudiyyətlərin artdığını qeyd etmişdir (bax bölmə 2.b., Birləşmə 



azadlığı). Diqqət çəkən bir misalda, dövlət orqanları Bakı şəhərində üç QHT-in, o cümlədən Sülh 

v

ə Demokratiya İnstitutunun yerləşdiyi binanı uçurtmuşlar. İnstitutun rəhbəri və binanın sahibi 



hüquq müdafi

əsi üzrə tanınmış vəkil Leyla Yunus bu söküntünün əmlak haqlarının müdafiəsi 

istiqam

ətində həyata keçirdiyi fəaliyyətə görə ondan intiqam almaq məqsədilə həyata 



keçirildiyini hesab etmişdir. Onun işçiləri təqib olunduqlarını və ya rəsmi şəxslərin onların 

evl


ərinə baş çəkdiklərini bildirmişlər. Digər bir misalda insan haqları üzrə müşahidəçiyə 

Naxçıvan Muxtar Respublikasının Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin əməkdaşı tərəfindən vətən 

xaini olduğu deyilmişdir.        

V

ətəndaş cəmiyyəti təşkilatlarının verdikləri məlumata əsasən, icarədarlara öz əmlaklarını onlara 



icar

əyə verməmək üçün təzyiq göstərilmişdir. Məsələn, 10 mart tarixdə Ədliyyə Nazirliyi 

t

ərəfindən Azərbaycan İnsan Haqları Evinə (İHE) öz fəaliyyətini dayandırmaq göstərişi 



verilmişdir, baxmayaraq ki, təşkilat 2007-ci ildən bəri qeydiyyatdan keçmişdir. Verilən 

m

əlumatlara əsasən İHE və Ədliyyə Nazirliyi arasında razılaşma əldə olunana qədər göstəriş 



qüvv

ədə qalmışdır. İHE müvafiq razılaşma əldə edə bilməmişdir və dekabr ayında yerli 

müşahidəçilərin verdikləri məlumata əsasən icarədar hökumətin təzyiqi altında İHE ilə icarə 

müqavil


əsini uzatmaqdan imtina etmişdir.     

İl ərzində QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurası tərəfindən 338 QHT-yə iki milyon manat (2.5 milyon 

ABŞ dolları) vəsait verilmişdir. Bu QHT-lərin əksəriyyətinin hökumət yönümlü və ya siyasi 

c

əhətdən bitərəf olduğu bildirilsə də, hökuməti tənqid edən bəzi QHT-lərə də qrantlar 



verilmişdir. Bir QHT 2010-cu ildə ona verilmiş qrantı ləğv etdiyinə görə şuranı məhkəməyə 

vermişdir. QHT bəyan etmişdir ki, qrant QHT-in şuranın qrant müraciətlərinə baxılma 

prosesind

ən rəsmi şikayət etməsindən və bu prosesinin korrupsiyalaşmış olduğunu 



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

bildirm


əsindən sonra baş vermişdir. Ali Məhkəmə 30 iyun tarixdə iddianı təmin etməmişdir və 

QHT işlə bağlı İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsinə müraciət etmişdir.      

BMT v

ə digər beynəlxalq qurumlar: Hökumət ümumilikdə BQXK, eləcə də BMT 



nümay

əndəlikləri kimi beynəlxalq humanitar təşkilatlara siyasi məhbus hesab edilən şəxslərlə 

görüşmək üçün məhdudiyyətsiz imkan yaratmışdır. Buna baxmayaraq il ərzində hökumət 

Avropa Şurasının siyasi məhbuslar üzrə məruzəçisi Kristof Strasserə viza verməkdən imtina 

etmişdir.     

Hökum


ətin insan haqları üzrə qurumları: Vətəndaşlar dövlət və ya fərdi şəxslər tərəfindən yol 

verilmiş insan haqlarının pozulması zamanı İnsan Hüquqları üzrə Ombudsman Elmira 

Süleymanovaya v

ə ya Naxçıvan Muxtar Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Ombudsmanı 

Ülk

ər Bayramovaya müraciət edə bilərlər. Ombudsman bir ildən çox müddəti keçmiş pozulma 



halı ilə bağlı müraciətləri, anonim şikayətləri və ya məhkəmə tərəfindən baxılan işləri qəbul 

etm


əyə bilər.  

Ombudsman Aparatına 2010-cu ildə qəbul edilmiş şikayətlərdən 8.7 faiz daha çox şikayət daxil 

olmuşdur (11 660-dən 12 680-ə qədər artmışdır). Aparat araşdırma aparılması ilə bağlı edilmiş 

şikayətlərin 47 faizini qəbul etmiş və qəbul olunmuş şikayətlərin 65 faizinin öz həllini tapdığını 

bildirmişdir. Şikayətlərin əksəriyyəti üç əsas qrupa ayrılmışdır, əmək hüquqları, sosial təminatlar 

v

ə qanuni hüquqlar.  



Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ombudsmanı 26 şikayəti qəbul etdiyini bildirmişdir ki, bu da 

öt

ən illə müqayisədə 48 faiz daha az olmuşdur. Ombudsman 20 şikayətin əsassız olduğunu və 



altı şikayətə baxdığını bildirmişdir.  

Milli M


əclis və Ədliyyə Nazirliyinin də şikayətlərə baxan, araşdırma aparan və müvafiq dövlət 

qurumlarına tövsiyələr verən insan haqları üzrə bölmələri də fəaliyyət göstərmişdir. Xarici İşlər 

Nazirliyinin n

əzdindəki İnsan Haqları Şöbəsinin rəsmiləri narahatlıq doğuran məsələləri 

müzakir

ə etmək üçün müntəzəm şəkildə diplomatik nümayəndəliklərlə görüşlər keçirmişlər.   



Bölm

ə 6. Ayrı-seçkilik, cəmiyyətdə zorakılıq və insan alveri 

İrqi, cinsi, fiziki qüsur, dil və ya sosial status zəminində ayrı-seçkilik qanunla qadağan olunsa da, 

hökum

ət təcrübədə heç də hər zaman bu qadağalara hörmət etməmiş və ya qanunun tələblərini 



s

əmərəli şəkildə həyata keçirməmişdir.  



Qadınlar 

Zorlama v

ə ailə-məişət zorakılığı: Zorlanma qanuna zidd hesab olunur və 15 il azadlıqdan 

m

əhrum etmə ilə cəzalandırılır. Daxili İşlər Nazirliyinin verdiyi məlumata əsasən 16 zorlama 



halı (bunlardan üçünün qurbanı azyaşlı olmuşdur), 11 zorlamaya cəhd, 28 cinsi zəmində 

AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

zorakılıq, azyaşlı şəxsə qarşı dörd cinsi zorakılıq halı, iki seksual xarakterli zorakılıq halı, 112 

yetkinlik yaşına çatmamış şəxslərlə cinsi əlaqədə olma və iki azyaşlı şəxslə əxlaqsız davranma 

halları baş vermişdir.    

İl ərzində parlamentin qadın üzvləri və Qadın və Uşaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin Sədri 

m

əişət zorakılığına qarşı mübarizə istiqamətindəki fəaliyyətlərini artırmışlar. Məişət zorakılığı 



probleml

ərinin mediada işıqlandırılması da bu problemlə bağlı maarifləndirmə işlərinin 

artma

sına səbəb olmuşdur. 2010-cu ildə qəbul edilmiş qanun məişət zorakılığı ilə bağlı 



şikayətlərin araşdırılması üçün çərçivəni, məhkəmə qadağalarının qəbul olunması prosesini 

əyyən edir və qurbanlar üçün sığınacaq və reabilitasiya mərkəzinin yaradılmasını tələb edir. 



M

əişət zorakılığı haqqında qanunu tənqid edənlərin fikrinə əsasən dəqiq icra mexanizminin 

olmaması onun səmərəliliyini azaltmışdır. Qanunun qəbul olunmasına baxmayaraq qadınlara 

qarşı zorakılıq, o cümlədən məişət zorakılığı halları problem olaraq qalmışdır. Kənd yerlərində 

qadınlar ərləri və ya digərləri tərəfindən zorakılığa məruz qaldıqları halda hüquqlarını effektiv 

şəkildə müdafiə edə bilməmişlər.     

Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən qadınların böhran mərkəzi Sülh və Demokratiya İnstitutu ilə 

əlaqəli şəkildə qadınlara pulsuz tibbi, psixoloji və hüquqi yardım göstərmişdir. Mərkəz eyni 

zamanda Qafqaz regionunda gender zorakılığı və insan alverinə qarşı mübarizə sahəsində 

beyn


əlxalq donorların maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilmiş bir sıra layihələrdə də iştirak 

etmişdir.   

Seksual 

qısnama: Seksual qısnama qanunla qadağan olunsa da, hökumət qanunun bu tələbini çox 

nadir hallarda h

əyata keçirmişdir. Ailə, Qadın və Uşaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi qadın 

probleml

əri sahəsində əhəmiyyətli fəaliyyət göstərmişdir.  

Reproduktiv hüquqlar: Cütlükl

ər və fərdi şəxslərin öz uşaqlarının sayını, doğuşlar arasındakı 

fasil

ə müddətini və uşaq dünyaya gətirmə vaxtını sərbəst şəkildə müəyyən etmək hüququ vardır. 



İnformasiya geniş ictimaiyyətə təqdim edilmişdir və ailələr və fərdi şəxslər hər hansı ayrı-

seçkilik, m

əcburiyyət və zorakılıq olmadan reproduktiv qərarlar qəbul edə bilmişlər. Hamiləliyin 

qarşısının alınması üçün vasitələr geniş yayılsa da, demoqrafik araşdırmalar bu vasitələrdən 

istifad

ə səviyyəsinin aşağı olduğunu göstərmişdir. Doğuş zamanı peşəkar xidmət, doğuşdan 



əvvəl, mamalıq və doğuş sonrası yardım mümkün olmuşdur. Cinsi yolla keçən xəstəliklərin 

diaqnozunun t

əyin olunması və müalicəsi üçün qadınların və kişilərin bərabər imkanları 

olmuşdur. Mədəni, tarixi və sosial-iqtisadi amillərə əsaslanan patriarxal normalar bəzi hallarda 

qadınların reproduktiv hüquqlarını məhdudlaşdırmışdır.        

Ayrı-seçkilik: Qadınların əslində kişilərlə bərabər hüquqları vardır, lakin buna baxmayaraq sosial 

ayrı-seçkilik problem olmuşdur. Ölkənin regionlarındakı ənənəvi sosial normalar və 


AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

iqtisadiyyatın inkişafının geridə qalması qadınların iqtisadi sahədə olan rolunu 

m

əhdudlaşdırmağa davam etmişdir və qadınların gender ayrı-seçkiliyi səbəbindən öz qanuni 



hüquqlarını tələb etməkdə çətinlik çəkdikləri barədə məlumatlar verilmişdir. Yüksək vəzifəli 

işlərdə, o cümlədən biznes sahəsindəki yüksək vəzifələrdə qadınlar daha az təmsil olunmuşlar. 

Yerli QHT-in verdiyi m

əlumata əsasən qadınların orta əmək haqqı kişilərin orta əmək haqqının 

t

əxminən 70 faizinə bərabər olmuşdur.   



Uşaqlar 

Doğuşun qeydiyyatı: Vətəndaşlıq ölkə ərazisində doğulmaqla və ya valideynlərin vətəndaşlığı 

əsasında müəyyənləşdirilir. Xəstəxana və ya klinikalarda baş tutmuş doğuşların qeydiyyatı 

münt


əzəm şəkildə həyata keçirilmişdir. Buna baxmayaraq evdə baş tutmuş doğuşların (məsələn, 

qaraçı ailələri və ya iqtisadi çətinlik çəkənlər) qeydiyyatı aparılmamış və vətəndaşlığı olmama 

halı uşaqlar üçün problem olmuşdur. Daxili İşlər Nazirliyi və Ədliyyə Nazirliyi bu cür uşaqları 

insan alverin

ə qarşı həssas əhali qrupu kimi müəyyən etdikdən sonra il ərzində sənədi olmayan 

uşaqların qeydiyyata götürülməsi sahəsində irəliləyişlərə nail olunmuşdur.       

T

əhsil: Qanun hökumətdən uşaqların təhsil və sağlamlıq hüquqlarını müdafiə etməyi tələb edir. 



T

əcrübədə hökumət tərəfindən həyata keçirilmiş proqramlar uşaqlar üçün aşağı səviyyəli təhsil 

v

ə səhiyyə xidmətlərini təmin etmişdir. 17 yaşına qədər təhsil icbari, pulsuz və ümumi olsa da, 



yoxsul k

ənd yerlərində yaşayan böyük ailələr bəzən oğlan uşaqlarının təhsilinə daha böyük önəm 

vermiş və qız uşaqlarını evdə işləmək üçün saxlamışlar. Bəzi kasıb ailələr məktəbə getmək 

əvəzinə uşaqlarını işləməyə və ya dilənçiliyə məcbur etmişlər. Küçə uşaqları ilə işləyən və Bakı 

şəhərində fəaliyyət göstərən bir QHT-in verdiyi məlumata əsasən oğlanlar və qızlar küçə 

dil


ənçiliyi və fahişəliyi ilə məşğul olmuşlar. Fransız xəbər xidməti “Agence Frans Presse” 

m

ərkəzinin verdiyi məlumata əsasən 2010-cu ilin dekabr ayında təhsil naziri tərəfindən ibtidai və 



orta m

əktəblərdə hicabın qadağan edildiyi bildirildikdən sonra bəzi valideynlər öz qızlarını orta 

m

əktəblərə getməyə qoymamışlar.      



Uşaq zorakılığı: Daxili İşlər Nazirliyinin verdiyi məlumata əsasən il ərzində yetkinlik yaşına 

çatmamış şəxslərin zorlanması ilə bağlı üç hal, azyaşlılara qarşı dörd cinsi zorakılıq halı, 112 

yetkinlik yaşına çatmamış şəxslərlə cinsi əlaqədə olma və iki azyaşlı şəxslə əxlaqsız davranma 

halları baş vermişdir. Uşaqların cinsi istismar və dilənçilik məqsədilə insan alverinə cəlb 

edildikl

əri barədə məlumatlar verilmişdir. Yetkinlik yaşına çatmamış şəxslə cinsi əlaqədə olma 

“18 yaşına çatmış şəxsin 16 yaşına çatmamış şəxslə cinsi əlaqədə olması və yaxud ona qarşı cinsi 

xarakterli dig

ər hərəkətlər etməsi” kimi müəyyən edilmişdir və buna görə üç ilə qədər azadlıqdan 

m

əhrum etmə cəzası müəyyən edilmişdir.       



Erk

ən nikah: QHT-lərin verdikləri məlumata əsasən erkən nikahların sayı artmağa davam 

etmişdir. Dinin tələblərinə uyğun formada nikah (kəbin və yaxud kəbinnamə) bağlamaqla ərə 


AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

getmiş qızlar xüsusi narahatlıq doğurmuşdur, belə ki, bu kimi hallar hökumətin nəzarətindən 

k

ənar olmuşdur və boşanma zamanı arvada onun statusunun tanınması hüququnu verməmişdir. 



“Qadınlar Arasında Həmrəylik” İctimai Birliyi  tərəfindən verilmiş məlumata əsasən bir çox 

hallarda kişilər özlərinin azyaşlı arvadlarını Azərbaycanda qoyaraq işləmək üçün Rusiyaya 

getmişlər.  

Ail


ə, Qadın və Uşaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi ilə birgə Beynəlxalq Sosial Tədqiqatlar 

M

ərkəzi və UNİCEF tərəfindən 2011-ci ildə aparılmış araşdırma zamanı erkən nikah hallarının 



artdığı müəyyən olunmuşdur, eləcə də respondentlərin 59 faizi yerli əhalinin erkən nikahın 

t

ərəfdarı olduğunu, 22 faizi isə yerli əhalinin buna qarşı olduğunu bildirmişdir. Təqdim edilmiş 



hesabatda erk

ən nikah halları barədə dəqiq məlumat əldə etməyin çətin olduğu qeyd edilsə də, 15 

v

ə 17 yaş arasında olan anaların uşaq dünyaya gətirməsi erkən nikahların artmasına dolayı sübut 



olduğu bildirilmişdir. Araşdırmada qeyd olunur ki, 1990 və 2004-cü illərdə qeydiyyatsız baş 

tutmuş nikahlardan dünyaya gəlmiş uşaqların sayı 2.6 faizdən 20.3 faizə qədər artmışdır.  

Q

əzetlərdə yayılmış məlumatlara əsasən parlament noyabr ayında icazə verilən evlilik yaş 



h

əddini müəyyən edən qanuna dəyişiklik etmişdir və müəyyən olunmuşdur ki, 18 yaşına çatmış 

h

ər hansı bir qız ailə qura bilər və 17 yaşında isə yerli dövlət orqanının icazəsi ilə ərə gedə bilər. 



Qanunda eyni zamanda qeyd olunur ki, oğlanlar 18 yaşında evlənə bilərlər. Qafqaz Müsəlmanları 

Ruhani İdarəsi 2002-ci ildə fitva verərək 18 yaşda ailə qurulmasının mümkün olduğunu 

bildirmişdir, lakin bu fitvanın kəbinlə ailə quranlara o qədər də təsiri olmamışdır.      

Uşaqların cinsi istismarı: Pornoqrafiya qanunla qadağan edilmişdir və onun istehsalı, yayılması 

v

ə ya reklam edilməsinə görə üç ilədək azadlıqdan məhrum etmə cəzası müəyyən olunmuşdur. 



Azyaşlıların fahişəliyə (hər hansı azyaşlıya qarşı əxlaqsız davranış) cəlb edilməsinə görə üç ildən 

beş ilədək azadlıqdan məhrum etmə cəzası nəzərdə tutulur, lakin buna baxmayaraq zorakılıq 

kimi ağırlaşdırıcı amillərin olması mümkün hökmün beş ildən səkkiz ilə qədər artmasına səbəb 

ola bil


ər. Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən verilmiş məlumata əsasən il ərzində pornoqrafik 

materialların qeyri-qanuni yayılması üzrə bir hal və azyaşlıların fahişəliyə cəlb edilməsi üzrə iki 

hal baş vermişdir.       

M

əcburi köçkün uşaqlar: Qaçqın və məcburi köçkün uşaqların böyük əksəriyyəti aşağı həyat 



s

əviyyəsi şəraitində yaşamışlar. Bəzi hallarda bu uşaqların məktəbə getmək imkanları 

olmamışdır. Hökumətin verdiyi məlumata əsasən il ərzində əsasən mənzil şəraitinin, səhiyyə və 

t

əhsil xidmətlərinin yaxşılaşdırılması məqsədilə məcburi köçkünlərə sərf olunmuş yardım 320-



400 milyon manata (400-

500 milyon ABŞ dolları) bərabər olmuşdur. Hökumət bəyan etmişdir 

ki, 

əvvəlki beş il ərzində məcburi köçkünlərə 3.6 milyard manat (4.5 milyard ABŞ dolları) vəsait 



x

ərclənmişdir.   



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

Beyn


əlxalq uşaq oğurluğu: Ölkə, Beynəlxalq Uşaq Oğurluğunun Vətəndaş-Hüquqi Tərəfləri üzrə 

1980-ci ild

ə qəbul edilmiş Haaqa Konvensiyasına qoşulmamışdır.  

Anti-semitizm 

Ölk


ədə yaşayan 15 000-20 000 nəfərdən ibarət yəhudi icmasına qarşı anti-semit hərəkətlərlə 

bağlı etibarlı məlumat olmamışdır.  



İnsan alveri 

Bax: Dövl

ət Departamentinin www.state.gov/j/tip internet səhifəsində yerləşdirilmiş İnsan Alveri 

Haqqında Hesabatı.   

Fiziki qüsurlu şəxslər 

Fiziki, hissi, zehni v

ə əqli qüsuru olan şəxslərə qarşı məşğulluq, təhsil, səhiyyə və ya digər dövlət 

xidm


ətlərinin təminatı sahəsində ayrı-seçkiliyə yol verilməsi qanunla qadağan edilsə də, 

hökum


ət bu müddəaların effektiv şəkildə həyata keçirilməsini təmin etməmişdir. Məşğulluq 

sah


əsində ayrı-seçkilik problem olaraq qalmışdır. Geniş yayılmış düşüncəyə əsasən fiziki qüsurlu 

uşaqlar xəstədirlər və onlar digər uşaqlardan ayrılmalı və xüsusi müalicə mərkəzlərinə 

yerl

əşdirilməlidirlər. Cəmiyyətdəki bu cür qavrayışları dəyişmək və fiziki qüsurlu uşaqların 



c

əmiyyətə təkrar inteqrasiyasına kömək etmək məqsədilə bir sıra beynəlxalq və yerli QHT-lər 

t

əhsil kampaniyaları həyata keçirmişlər.  



Fiziki qüsurlu şəxslərin ictimai və ya digər binalara girişini, informasiya və ya rabitə vasitələrinə 

çıxışını təmin edən qanunlar qəbul edilməmişdir və bu cür insanların bir çox tikililərə daxil 

olması mümkün olmamışdır.  

Əqli və digər qüsuru olan şəxslər üçün ayrılmış müəssisələrdə göstərilən qayğının səviyyəsi 

f

ərqli olmuşdur, bəzilərində adekvat qulluq və qayğı göstərilsə də, digərlərində müvafiq sanitar 



şəraitin və qidalanmanın təmin olunması üçün səriştəli baxıcıların sayı, avadanlıq və təchizat 

lazımı səviyyədə olmamışdır.  

S

əhiyyə Nazirliyi və Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi fiziki qüsurlu şəxslərin 



hüquqlarının müdafiə olunmasına cavabdehdir.  

Milli/irqi/etnik azlıqlar 

Ölk


ədə yaşayan təxminən 20 000-30 000 nəfər erməni mənşəli sakinlər tarixən məşğulluq, 

m

ənzil təminatı və sosial xidmətlər sahəsində ayrı-seçkilikdən şikayət etmişlər. Etnik erməni 



m

ənşəli vətəndaşlar çox vaxt pasportlarında qanuni yolla dəyişiklik etdirərək özlərinin etnik 

m

ənsubiyyətlərini  dəyişdirmişlər. İl ərzində ermənilərə qarşı hər hansı zorakılıq halı barədə 



m

əlumat verilməmişdir.  



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

B

əzi qruplar ayrı-ayrı hallarda ayrı-seçkilik hallarının baş verdiyini, onların öz ana dillərində 



d

ərs demək imkanlarının məhdudlaşdırıldığını və yerli dövlət orqanları tərəfindən incidildiklərini 

bildirmişlər. Bu qruplara cənubda talışlar, şimalda ləzgilər, Məshəti türkləri və Ermənistanın 

d

əstəyi ilə Dağlıq Qarabağ separatçılarının nəzarəti altında keçmiş rayonlardan köçkün düşmüş 



kürdl

ər daxil olmuşdur.   



Seksual oriyentasiya v

ə cinsi mənsubiyyətə görə cəmiyyətdə pis rəftar, ayrı-seçkilik və 

zorakılıq hərəkətləri   

Yerli QHT-in verdiyi m

əlumata əsasən seksual oriyentasiya zəminində fərdi şəxslərə qarşı polis 

q

əddarlığının baş verdiyi bir sıra hallar olmuşdur. Bu cür davranışlara görə məsuliyyət daşıyanlar 



dövl

ət orqanları tərəfindən araşdırılmamış və ya cəzalandırılmamışdır və cəmiyyətin qınaq 

h

ədəfi olmaqdan qorxan qurbanlar çox vaxt şikayət etməmişlər. Yerli QHT-in verdiyi məlumata 



əsasən il ərzində lesbiyan, gey (homoseksual), biseksual və transseksuallara (LGBT) qarşı polis 

t

ərəfindən 80 reyd həyata keçirilmişdir.    



LGBT (seksual azlıqlar) icmasının üzvləri qisas yaxud repressiv təqibdən qorxaraq hüquq-

mühafiz


ə orqanlarına qarşı rəsmi şikayət verməkdən imtina etməyə davam etmişlər. 

Ölk


ədə LGBT (seksual azlıqlar) məsələləri ilə məşğul olan bir QHT fəaliyyət göstərmişdir. Bu 

QHT HİV/QİÇS xəstəliyinin yayılmasının qarşısının alınması sahəsində çalışmış və hüquqi, 

psixoloji v

ə maarifləndirmə işlərini həyata keçirmişdir. QHT onun işinə qarşı hər hansı rəsmi 

t

əqibin baş vermədiyini bildirmişdir. İl ərzində gey-paradın təşkil olunmasına heç bir cəhd 



olmamışdır, lakin Beynəlxalq Homofobiya Əleyhinə Günü qeyd etmək məqsədilə 17 may tarixdə 

kiçik toplantı olmuşdur.   

LGBT şəxslərə qarşı cəmiyyətdə qərəzli mövqe göstərilmişdir. Hər hansı işçinin seksual 

oriyentasiyasına görə işdən çıxarılması qeyri-qanuni hesab olunduğuna görə LGBT şəxslərin 

verdikl

əri məlumata əsasən işə götürənlər onları işdən qovmaq üçün digər səbəblər tapmışlar. 



S

əhiyyə xidmətlərinin təminatda olan ayrı-seçkilik də problem olmuşdur. LGBT şəxslərin 

verdikl

əri məlumata əsasən polis çox vaxt onların keçirdikləri toplantıları dağıtmış və pul almaq 



üçün şantaj etmişdir.  

C

əmiyyətdə digər zorakılıq və ya ayrı-seçkilik halları 

HİV/QİÇS daşıyıcılarına qarşı cəmiyyətdə zorakılıq və ya ayrı-seçkilik hallarının baş verməsi 

bar

ədə məlumat verilməmişdir.  



Bölm

ə 7. İşçi hüquqları 

a.  Birl

əşmə azadlığı və kollektiv sövdələşmə hüququ 

AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

Qanun s


ərbəst birləşmə azadlığını, o cümlədən həmkarlar ittifaqlarının yaradılması hüququnu 

əyyən edir. Hərbçilər və polisin həmkarlar ittifaqına qoşulması qadağan edilmişdir. Qanun 



eyni zamanda r

əhbər işçilərin həmkarlar ittifaqına qoşulmasını qadağan edir, lakin çox vaxt 

h

əmkarlar ittifaqına üzvlük haqları sənaye sahələrində fəaliyyət göstərən dövlət müəssisələrinin 



r

əhbərlərinin əmək haqqından avtomatik olaraq çıxılmışdır. Qanun həmkarlar ittifaqlarına 

hökum

ətin müdaxiləsi olmadan öz fəaliyyətlərini həyata keçirməyə icazə verir. Əksər işçilərin 



t

ətil keçirmək hüququ qanunla nəzərdə tutulmuşdur. Tətil keçirilməsinin qadağan edildiyi işçi 

kateqoriyalarına aşağıdakılar daxildir: icraedici və qanunvericilik orqanlarının yüksək vəzifəli 

şəxsləri, hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları, məhkəmə işçiləri, yanğınsöndürənlər, 

s

əhiyyə, elektrik enerjisi, su təchizatı, telefon, dəmir yolu və hava nəqliyyatı sahələrinə nəzarət 



işçiləri. İctimai nəqliyyatın işini pozan tətilçilər üç ilədək azadlıqdan məhrum etmə cəzasına 

m

əhkum edilə bilər. Tətilçilərə qarşı işdən qovma və ya yeni işçi ilə əvəz etmə kimi 



c

əzalandırma tədbirlərinin görülməsi qanunla qadağan edilir. Qanun işçilərin kollektiv şəkildə 

sövd

ələşmək hüququnu nəzərdə tutur, lakin buna baxmayaraq həmkarlar ittifaqları əmək haqqı 



d

ərəcələri və iş şəraiti ilə bağlı səmərəli danışıqlar apara bilməmişlər, çünki əksər dövlət 

əssisələrindəki rəhbərlər və bütün hökumət işçilərinin əmək haqları hökumət tərəfindən təyin 



olunmuşdur. Həmkarlar ittifaqlarının siyasi fəaliyyətlə məşğul olmaları qanunla qadağan edilmir. 

H

əmkarlar ittifaqlarının siyasi partiyalarla birləşməsi və ya onlardan maliyyə vəsaitləri almasına 



m

əhdudiyyətlər vardır, lakin bununla belə bu tələbə bərabər şəkildə əməl olunmamışdır.    

Əmək qanunvericiliyi bütün işçilərə və müəssisələrə şamil edilsə də, hökumət ikitərəfli 

razılaşmaların şərtlərini müzakirə etmiş və nəticədə bu çoxmillətli şirkətləri milli əmək 

qanunvericiliyinin t

ələblərindən azad etmişdir.  Məsələn, hökumət və çoxmillətli enerji şirkətləri 

arasında imzalanmış Hasilatın Pay Bölgüsü Sazişləri (PSA) işçinin həmkarlar ittifaqında 

iştirakını nəzərdə tutmur. Əmək təşkilatları və yerli QHT-lərin verdikləri məlumata əsasən bu 

şirkətlərin bəziləri işçilərin həmkarlar ittifaqı yaratmasına mane olmuş və bəzi istisnalar olsa da, 

PSA 


əsasında fəaliyyət göstərən şirkətlərin işçilərinin çoxu həmkarlar ittifaqının üzvü 

olmamışlar. “British Petroleum” Şirkəti tərəfindən işə götürülmüş işçilər həmkarlar ittifaqı 

yaratmışlar, lakin xüsusilə üçüncü ölkə sub-podratçılarının fəaliyyət göstərdikləri digər 

çoxmill


ətli korporasiyalarda vəziyyət daha pis olmuşdur.  

Az

ərbaycan Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası (AHİK) ölkədə fəaliyyət göstərən yeganə 



h

əmkarlar ittifaqları konfederasiyasıdır. AHİK müstəqil təşkilat kimi qeydiyyatdan keçsə də bəzi 

işçilər bu təşkilatın hökumətlə sıx bağlı olduğunu hesab etmişlər.  


AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

T

əcrübədə həmkarlar ittifaqı yaratmaq hüququna və həmkarlar ittifaqının fəaliyyətlərinə bəzi 



m

əhdudiyyətlər qoyulmuşdur. Həmkarlar ittifaqlarının çoxu müstəqil olmamışlar. Bəzi 

jurnalistl

ərin həmkarlar ittifaqları istisna olmaqla onların böyük əksəriyyəti hökumətlə sıx bağlı 

olmuşdur. Yerli və beynəlxalq QHT-lərin bildirdiyinə görə əksər sənaye sahəsində çalışan 

işçilərin çoxu öz hüquqlarını bilməmişlər və şikayət edəcəkləri halda cəzalandırılmaqdan 

qorxmuşlar. Bu daha çox dövlət sektorunda çalışan işçilərə şamil edilmişdir.   

Kollektiv 

əmək sazişləri çox vaxt formal olaraq imzalanmış və həyata keçirilməmişdir. AHİK-ın 

verdiyi m

əlumata görə Konfederasiya ilin əvvəlində 26 sahədə çalışan 1,600,000 üzvü təmsil 

etmişdir. AHİK-ın yalnız üzv təşkilatlara çıxışı olmuşdur. Əgər hər hansı müəssisə AHİK-ın 

üzvü deyils

ə bu zaman məsuliyyət Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin üzərinə 

düşür. AHİK tərəfindən verilmiş məlumata əsasən Konfederasiya il ərzində 87 nəfəri özəl neft 

şirkətindən olmaqla 235 nəfərin işdən çıxarıldığına görə şikayət etməsinə kömək etmişdir. 

Bundan 

əlavə 109 təşkilat AHİK-na qoşulmuş və 171 təşkilat tərk etmişdir, sonuncular biznesi 



t

ərk etdiklərinə görə bu addımı atmışlar. İl ərzində AHİK-na təxminən 159 000 müraciət daxil 

olmuş və onlardan 109 000 öz həllini tapmışdır. Hər il AHİK, Nazirlər Kabineti və Sahibkarlar 

Konfederasiyası ilə üçtərəfli saziş imzalayır. Formal iqtisadiyyatda üstünlük təşkil edən dövlət 

əssisələrinin çoxu işçilərin əmək haqlarından üzvlük haqqı tutmuş, lakin bu üzvlük haqları 



h

əmkarlar ittifaqlarına çatmamışdır. Neftçilərin həmkarlar ittifaqları üçün toplanılmış üzvlük 

haqqının dörddə biri rəsmən işəgötürənlər tərəfindən ittifaqın fəaliyyəti üçün “inzibati xərclərə” 

çıxılmışdır. Bundan əlavə şəffaflığın olmaması üzvlük haqlarının necə xərclənməsi barədə hər 

hansı fikir söyləməyi qeyri-mümkün etmişdir. Həmkarlar ittifaqları və üzvlərinin onlardan 

tutulmuş bu vəsaitlərin xərclənməsini araşdırmaq imkanları olmamışdır.        

Neft v

ə Qaz Sənayesi İşçilərinin Həmkarlar İttifaqına üzvlük Dövlət Neft Şirkətinin 65 000 işçisi 



üçün m

əcburi olmuşdur, onların həmkarlar ittifaqına üzvlük haqqı (hər bir işçinin əmək haqqının 

2 faizi) 

əmək haqlarından avtomatik olaraq çıxılmışdır.  

Bak

ı şəhərində fəaliyyət göstərən xarici şirkətlər tərəfindən həmkarlar ittifaqının yaradılmasına 



qarşı ayrı-seçkiliyin olması barədə məlumatlar verilmişdir. Məsələn, AHİK-ın verdiyi məlumata 

əsasən “McDonalds” şirkəti 140 nəfər işçidən ibarət işçi qüvvəsinin həmkarlar ittifaqı 

yaratmasına fəal şəkildə mane olmuşdur. AHİK bəyan etmişdir ki, bu cür ayrı-seçkilik halları ilə 

bağlı məhkəmə işləri davam etmişdir. Əmək QHT-lərinin verdikləri məlumata əsasən çoxmillətli 

enerji şirkətləri və onların sub-podratçıları çox vaxt işçilərinin həmkarlar ittifaqına üzv olmasına 

mane olmuşlar. Hasilatın Pay Bölgüsü Sazişlərində (PSA) həmkarlar ittifaqına üzvlük 



AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

hüquqlarının nəzərdə tutulmaması əksər çoxmillətli şirkətlərin bu cür davranışına səbəb 

olmuşdur.     

b. M

əcburi və yaxud icbari əməyin qadağan edilməsi 

Müharib


ə şəraiti və ya hər hansı hökumət orqanının nəzarəti altında məhkəmə qərarının icra 

olunması halları istisna olmaqla məcburi və ya icbari əmək konstitusiya və qanunvericiliklə 

qadağan edilir. Eyni zamanda bax:  www.state.gov/j/tip internet səhifəsində yerləşdirilmiş 

Dövl


ət Departamentinin İnsan Alveri Haqqında Hesabatı.    

c. Uşaq əməyinin qadağan edilməsi və minimum məşğulluq yaş həddi 

Uşaqların iş yerində istismarı və sağlamlığa təhlükəli olan işlərdə çalışdırılması qanunla qadağan 

edilir. Uşaq əməyinə dair qanunların tələblərinin pozulması ilə bağlı bir neçə şikayət halları 

olmuşdur. İki yerli QHT-in verdiyi məlumata əsasən pambıq istehsalının kəskin şəkildə aşağı 

düşməsi bu sektorda çalışan uşaqların sayının azalmasına səbəb olmuşdur. Bundan əlavə, 

hökum


ət bir QHT-in müşayiəti ilə araşdırma aparmış və müəyyən etmişdir ki, pambıq 

sah


ələrində uşaq əməyindən istifadə olunmamışdır. Uşaqların dilənçilik məqsədilə insan alverinə 

c

əlb etdikləri barədə məlumatlar verilmişdir.    



Minimum m

əşğulluq yaş həddi işin növündən asılı olmuşdur. Bir çox hallarda qanun uşaqların 

15 yaşdan sonra işləməsinə icazə verir, 14 yaşında olan uşaqlar ailə bizneslərində və ya 

valideynl

ərinin razılığı ilə gündüz saatlarında məktəbdən sonra onların sağlamlığına təhlükə 

tör


ətməyən işlərdə çalışa bilərlər. 16 yaşına çatmamış uşaqlar həftədə 24 saatdan çox çalışa 

bilm


əzlər, 16 və 17 yaş arasında olan uşaqlar isə həftədə 36 saatdan çox çalışa bilməzlər.  18 

y

aşına çatmamış uşaqların çətin və təhlükəli iş şəraitində çalışması qanunla qadağan edilir və 



uşaqların çalışmasının qadağan edildiyi xüsusi işlər və sahələr qanunla müəyyənləşdirilir, bura 

z

əhərli maddələrlə və yer altında olan işlər, gecə saatlarında, gecə klublarında, barlarda və ya 



spirtli içkil

ərin verildiyi digər müəssisələrdə olan işlər daxildir. Uşaq əməyini müəyyən edən 

qanunların tələblərinin icrasına nəzarət Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən 

h

əyata keçirilir. Nazirlik müvafiq qanunvericiliyin tələblərinin daha səmərəli icra olunması 



istiqam

ətində çalışmışdır.   



d. M

əqbul iş şəraiti 

1 dekabr tarixd

ən etibarən hökumət minimum aylıq əmək haqqını 93.50 manata (117 ABŞ 

dolları) qaldırmışdır. Hökumət 2011-ci il üçün bir aylıq yoxsulluq həddini 95 manat (119 ABŞ 

dolları) səviyyəsində müəyyən etmişdir və bu hədd müəyyən kateqoriyalar - əmək qabiliyyətli 

insanlar üçün 102 manat (128 ABŞ dolları), təqaüdçülər üçün 72 manat (90 ABŞ dolları) və hər 

bir uşaq üçün 76 manat (95 ABŞ dolları) həddində müəyyən edilmişdir.   


AZ

ƏRBAYCAN 

 

İnsan Hüquqları üzrə 2011-ci il üçün hesabatı 



ABŞ Dövlət Departamenti 

Qanunla 40 saatlıq iş həftəsi nəzərdə tutulur, maksimum gündəlik iş növbəsi 12 saatdır. 

T

əhlükəli işlərdə çalışan işçilər həftədə 36 saatdan çox işləyə bilməzlər. Nahar və istirahət 



müdd

ətləri qanunla tələb edilir ki, bunlar da əmək müqavilələri və kollektiv əmək sazişləri 

əsasında müəyyən olunur. Yerli şirkətlərin qanunla tələb olunan artıq iş saatına görə ödəniş edib-

etm


əməsi məlum olmasa da, beynəlxalq şirkətlər adətən bu tələbə əməl etmişlər. İş saatlarından 

artıq davam edən məcburi işə qadağa qoyulmamışdır. Buna baxmayaraq əksər şəxslər hökumətin 

əmək müqavilələri və ya əmək qanunvericiliyinin tələblərinin yerinə yetirilmədiyi qeyri-rəsmi 

iqtisadiyyatda yarımştat vəzifələrdə çalışmışlar.     

Xarici v

ə yerli işçilərin hüquqlarının bərabər olması qanunla nəzərdə tutulur. Buna baxmayaraq, 

insan haqlarının müdafiəsi üzrə yerli qruplar, o cümlədən Neftçilərin Hüquqlarının Müdafiəsi 

T

əşkilatı bildirmişdir ki, xüsusilə xarici neft şirkətləri olan işəgötürənlər çox vaxt xarici və yerli 



işçilərə bərabər münasibət göstərməmişlər. Xarici neft şirkətlərinin yerli işçiləri çox vaxt daha 

aşağı əmək haqqı almış və əmək müqaviləsi və tibbi xidmət olmadan işləmişlər.   

Sağlamlıq və təhlükəsizlik standartları qanunla müəyyən olunsa da, hökumət tərəfindən iş 

şəraitinin yoxlanılması fəaliyyəti zəif və səmərəsiz olmuşdur və standartlara geniş miqyasda 

m

əhəl qoyulmamışdır. AHİK əmək və ticarət haqqında təlimatların tələblərinə əməl olunmasını, 



o cüml

ədən təhlükəsizlik və sağlamlıq şəraitinin təmin olunmasına nəzarət etmişdir. Dövlət 

Əmək Müfəttişliyi Xidməti il ərzində 4 657 yoxlama həyata keçirildiyini bildirmişdir.   

Neft sektorunda çalışan işçilərin işçi hüquqlarının müdafiəsi ilə məşğul olan QHT -  Neftçilərin 

Hüquqlarının Müdafiəsi Təşkilatının verdiyi məlumata əsasən il ərzində iş yerində 23 ölüm halı 

(2010-cu ild

ə bu göstərici 10 olmuşdur) baş vermişdir və 22 xəsarət barədə şikayət daxil 

olmuşdur. Müavinətlərin verilməməsi barədə də şikayətlər daxil olmuşdur.   

AHİK tərəfindən verilmiş məlumata əsasən, il ərzində istehsalatda 97 ölüm halı baş vermişdir ki, 

bunlardan 26-

sı tikintidə qeydə alınmışdır. Tikintidə baş vermiş 26 ölüm halından yalnız biri 

AHİK ilə əlaqəli olan tikinti müəssisəsində qeydə alınmışdır. Həyatını itirmiş 97 işçidən 37 



n

əfəri AHİK-na üzv olan müəssisələrdə çalışmışlar.    



 

 

Document Outline

  • QISA İCMAL
  • Bölmə 1. Şəxsiyyətin toxunulmazlığına hörmət, o cümlədən:
  • a. Həyatdan əsassız və ya qeyri-qanuni məhrumetmə
    • b. İtkin düşmə
      • Həbsxana və müvəqqəti saxlama təcridxanalarının şəraiti
    • d. Əsassız həbs yaxud saxlama
      • Polis və təhlükəsizlik orqanlarının rolu
      • Həbs prosedurları və saxlama yerində rəftar
    • e. Ədalətli və açıq məhkəmə prosesinin aparılmasından imtina
      • Məhkəmə prosedurları
      • Siyasi məhbuslar və saxlanılan şəxslər
      • İnsan haqları üzrə regional məhkəmələrin çıxartdıqları qərarlar
      • Mülki məhkəmə prosedurları və müdafiə üsulları
    • f. Şəxsi həyat, ailə, ev və yaxud yazışmalara əsassız müdaxilə
  • Bölmə 2. Vətəndaş azadlığına hörmət, o cümlədən:
    • a. Söz və mətbuat azadlığı
      • Söz və mətbuat azadlığının vəziyyəti
      • İnternet azadlığı
      • Tədris azadlığı və mədəniyyət tədbirləri
    • b. Sərbəst toplaşma və birləşmə azadlığı
      • Sərbəst toplaşma azadlığı
      • Birləşmə azadlığı
    • c. Dini etiqad azadlığı
    • d. Sərbəst hərəkət azadlığı, məcburi köçkünlər, qaçqınların müdafiəsi və vətəndaşlığı olmayan şəxslər
      • Məcburi köçkünlər
      • Qaçqınların müdafiəsi
      • Vətəndaşlığı olmayan şəxslər
  • Bölmə 3. Siyasi hüquqlara hörmət: vətəndaşların öz hökumətini dəyişmək hüququ
    • Seçkilər və siyasi iştirak
  • Bölmə 4. Rəsmi korrupsiya və hökumətin şəffaflığı
  • Bölmə 5. İddia edilən insan haqlarının pozulması hallarının beynəlxalq və qeyri-hökumət təşkilatları tərəfindən araşdırılmasına hökumətin münasibəti
  • Bölmə 6. Ayrı-seçkilik, cəmiyyətdə zorakılıq və insan alveri
    • Qadınlar
    • Uşaqlar
    • Anti-semitizm
    • İnsan alveri
    • Fiziki qüsurlu şəxslər
    • Milli/irqi/etnik azlıqlar
    • Seksual oriyentasiya və cinsi mənsubiyyətə görə cəmiyyətdə pis rəftar, ayrı-seçkilik və zorakılıq hərəkətləri
    • Cəmiyyətdə digər zorakılıq və ya ayrı-seçkilik halları
  • Bölmə 7. İşçi hüquqları
    • a.  Birləşmə azadlığı və kollektiv sövdələşmə hüququ
    • b. Məcburi və yaxud icbari əməyin qadağan edilməsi
    • c. Uşaq əməyinin qadağan edilməsi və minimum məşğulluq yaş həddi
    • d. Məqbul iş şəraiti

Yüklə 388,98 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin