Амалий машулот б´йича дарс ´тиш

Keltirib  chiqaradigan  omillar.  Bu  qorin  ichida  bosimni  oshiradigan  omillardir, 

chunonchi:  og‘ir  jismoniy  mehnat,  tug‘ruqning  qiyin  o‘tishi,  juda  og‘ir  yuklarni 

ko‘tarish  yoki  og‘ir  narsani  tutib  turish  uchun  ko‘p  kuch  sarflab  zo‘riqish  shular 

jumlasiga kiradi. Churraning shu taxlitda hosil bo‘lishiga «zo‘riqishdan bo‘ladigan chur-

ra» deyiladi. 

Qorin  devori  muskullari  sustlashganda  va  yetishmovchiligida  churralar  asta-sekin 

va  bemor  uchun  sezilarsiz,  biror  jismoniy  kuch  ishlatmay  va  zo‘riqmay  hosil  bo‘lishi 

ham  mumkin.  Ularni  «holsizlikdan  paydo  bo‘ladigan  churra»  deyiladi  (masalan, 

umurtqa pog‘onasi, orqa miya va nervlar shikastlangandan keyin to‘qimalar trofikasi pa-

sayganda, tez oriqlab ketishda). 

Churralar  kelib  chiqishida  ahamiyatli  bo‘lgan  boshqa  omillardan  musiqa  as-

boblarini  chalgandagi  zo‘riqish,  emfizema  va  o‘pka  sili,  ko‘kyo‘taldagi  yo‘talish,  qab-

---

 

8 

ziyat  va  uretra  strikturasidagi,  prostata  bezi  adenomasida  buzilishlar,  takroriy  va  qiyin 

tug‘ruqlar, assit va boshqalarni eslatib o‘tish mumkin. 

Churralarning  hosil  bo‘lish  mexanizmi  ularning  kelib  chiqishiga  bog‘liq  xolda 

(tug‘ma yoki orttirilgan) xar xil bo‘ladi. 

Tug‘ma churrada churra darvozalari va churra xaltachasi avval shakllanadi, so‘ngra 

jismoniy zo‘riqish  natijasida  ichki organlar churra  xaltachasiga kiradi. Orttirilgan chur-

ralarda esa qorin ichidagi bosim oshganda ichki opranlar qorin devori qatlamlarini surib, 

parietal qorin pardasini cho‘zib yuboradi va churra xaltachasi shakllanadi.