Айэцн Щясяноьлу е р м я н и с и н д р о м у



Yüklə 3,3 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə24/34
tarix25.03.2017
ölçüsü3,3 Mb.
#12654
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   34

Бу, лабиринтдир

Itkinlяrin ахтарышы сону эюрцнмяйян лабиринтя бянзяйир. Эе -

дир  сян, эе дирсян, щяр дяфя дя бир мцямма, бир манея иля гар -

шы лашырсан. Ам ма инанырсан ки, щара даса бир чыхыш йолу вар. Ону

ахта рыр сан, бир дамла ишыг, бир дамла севинъ цмиди иля. Билирсян

ки,  бу  бир  дамла  ишыг  нечя-нечя  аилянин  севинъи,  щясрят  долу

изтирабларынын со ну демякдир.. 

…Дювлят Комиссийасына 1993-ъц илдя тягдим олунмуш иткин

дцшмцш  шяхслярин  сийащысына  ясасян,  1974-ъц  ил  тявяллцдлц,

Бакы шящяр сакини Ясядов Вцгар Щабил оьлу иткин кими гей дий -

йата эютцрцлмцш вя ахтарыша башланылмышдыр. Вцгарын аиля цзв -

ляри мцяй йян ляш дирилмиш вя онлардан изащат алынмышдыр. Мялум

олмушдур ки, Ясядов Вцгар Щабил оьлу 1993-ъц илин феврал вя

март айларында Бакы шя щяриндя забит ща зырлайан курсда олмуш,

кичик  лейтенант  рцтбяси  иля  йе нидян  ъябщяйя  гайытмыш,  иткин

дцшмцшдцр. Вцгарын валидейнляри Дювлят Комиссийасына цнван -

ла дыг лары яризядя йазырлар: «Азярбайъан Милли Ордусунун Фцзули

районун    дакы бригада командириня оьлум Ясядов Вцгар Щабил

оь лунун ермяни тяряфиндя саь-саламат олмасы щаггында мяк -

туб Эянъя шящяриндян эюндярилмишдир. Хащиш едирям, бу хябяри

ай дынлашдырыб оьлумузун бизя гайтарылмасында ялиниздян эялян

кю  мяйи ясирэямяйясиниз». 

Вцгарын гощуму Афтандил Исайев билдирир: «Вцгар 31 август

1993-ъц илдя Фцзули районунун Кцрдмащмудлу кяндин дя дю -

йцш заманы саь айаьындан вя сол чийниндян йаралы щалда ясир

эютцрцлмцшдцр». Иткинин дюйцш йолдашлары мцяййянляшдирилир вя

иза щат алыныр. Вцгарын хидмят етдийи баталйонун командири Тап -

дыг Ща ъыйев Дювлят Комиссийасына вердийи изащатда йазыр: 

«1993-ъц ил ав густун 31-дя Кцрдмащмудлу кяндиня эцълц

щцъум олду. Мц щасиряни йарандан сонра 17 няфярин мцща си -

рядян чыха бил мя дийини айдынлашдырдыг. Сентйабр айында ер мяни

забитинин яля кечмиш машынындан Кцрдмащмудлу кян диндя юл -

дцрцлмцш  12,  ясир  эютцрцлмцш  5  няфяр  азярбай ъан лыларын  ады

289


Ермяни синдрому

Ясир вя эировлар

йазылмыш сийащы чыхды. О сийащыда Вцгарын да ады вар ды». 

Бейляган сакини, 75 эцн ермяни ясирлийиндя олмуш ъярращ

Йу  сиф Шяфийев «Сящяр» гязетинин 19.11.1993-ъц ил тарихли са йын -

да дяръ олунан мцсащибясиндя ясирликдя Вцгар адлы эянъи эюр -

дц йцнц билдирирди. Дювлят Комиссийасы Й.Шяфийеви, онун йаша дыьы

цн ваны мцяй йян ляшдиряряк ондан щадися барядя мялумат ис -

тя йир. Й.Шяфийев эюрдцкляри барядя щяйяъансыз даныша билмир: 

-Щадрут шящяриндя эиров сахланылдыьым дюврдя бир эеъя мя -

ни  госпитала  апардылар.  Ермяни  щякимляри  ямялиййат  столу  цзя -

риндя  щушсуз  щалда  узанмыш  йаралы  ясэяри  эюстяряряк  мя ня

билдирдиляр  ки,  о,  Азярбайъан  ясэяридир  вя  она  йардым  эюс тяр -

мяк истяйян щя кимляри йахын бурахмайыб, йалныз щушуну итир дик -

дян сонра она ийня вурмаг мцмкцн олуб. Щякимляр ону ямя -

лиййат етмяк лазым олдуьуну билдирдиляр. Ясэярин саь чийин на -

щийясиндя  бю йцк  щяъмли,  сумуклярин  сынмасы  иля  нятиъялянян

йа  ра ашкар ет дим. Ики саатдан артыг ямялиййатдан сонра хяс тяни

па латайа апардыг. О, защирян 160-170 см. бойу олан, га ра сач,

гара быьлы, енликцряк, 25-28 йаш ларында бир эянъ иди. Щя кимлярин

де дийиня  эюря,  о,  Бакы  шящяр  сакини  Вцгар  Яся довдур.  Сон -

ралар ермяни щякимляриндян юй рян дим ки, мяним ямя лиййат ет -

ди йим бу оьлан ямялиййатдан сон ра юзцня эяляндя «Мян сизин

ялинизя саламат кечмярям!» де йя гышгырараг, сар ьыларыны дартыб

ачмыш, нятиъядя эцълц га нахма баш вермиш, башыны дива ра чыр -

параг юзцнц юлдцрмцшдцр.

Будур мярд, ъясарятли, мяьрур вя гцрурлу Азярбайъан яс -

эя ри!  Онун  эянъляримизя  нцмуня  олаъаг  вятянпярвярлийини,

гящ  ря манлыьыны шярщ етмяйя щеч ещтийаъ да йохдур, факт юзц

буну тясдиг едир. Фягят щаггында данышылан гящряман ясэяр

щягигятянми Вцгардыр? Бу барядя Дювлят Комиссийасында Й.

Шяфийевин дедикляриндян башга сцбут йохдур. Мя лум олан одур

ки,  Вцгар  ясир  эю тцрцлцб  вя  ер мяни  тяряфи  гейд  олу нан  фактла

баьлы,  онун  сонракы  талейи  барядя  щяр  щансы  мялумат  вермир.

Щаггында  сющбят  эедян  ясэярин  дя  мейидини  эюрян  олмадыьы

цчцн арашдырма давам етдирилир. 

290

Ясир вя эировлар

Ермяни синдрому


Кцлякляр дюйян иткин гапылары

Гапы  ачылды.  Ана  диксинди,  еля  билди  оьлудур  эялян.  Юзц нц

га пыйа  сары  атды,  орадаъа  донду.  Гапыны  ачан  кцляклярди…

Эюзляри йеня йоллара дикилди…

Нечя иллярдир иткинляримизин явязиня кцлякляр эирир гапы лар  дан.

Азярбайъан  мусиги  мядяниййятинин  мяркяси  сайлыан  Шуша

шящяринин  1992-ъи  ил  май  айынын  8-дя  ермяниляр  тяряфиндян  ишьал

едилмяси хябяри бцтцн Азярбайъан халгыны сарсытды. Оьуллары щя мин

яразидя дюйцшян аиляляр цчцн ися бу икигат аьыр олду бу аъы хябяр.

Дярщал щамы юз доьмаларыны сорагламаьа башлады. Яляк бя ровлар

аиляси  дя  Шуша  шящяринин  мцдафиясиндя  дайанмыш  Яляк бяров

Камил Кцр оьлуну ахтармаьа башладылар. Мялум олду ки, Камил бир

нечя  дюйцш  йолдашы  иля  бярабяр  Шуша  району  Туршсу  кяндинин

мцдафияси заманы иткин дцшмцшдцр. Иткинлярин та лейи  нин мцяй йян -

ляш дирилмяси мягсяди иля ермянилярля данышыг апаран валидейнляря

мялум олур ки, Камил 7 няфярля бирликдя ермяниляр тяряфиндян ясир

эютцрцлмцшляр.  Агил  Яляк  бяров  ермяниляр  тяряфин дян  ясир

эютцрцлмцш  7  няфярля  бир ликдя  гардашы  Ка милин  дя  саь  ол масыны,

Ханкяндиня  апа рыл масыны  1992-ъи  илин  ийун  айында  юйряня  билир.

Айры-айры  шяхсляр  тяря фин дян  ясир ля рин  гай  тарылмасы  иля  баьлы

данышыглар апарылса да бу нун щеч бир ня тиъяси олмур.

1993-ъц илдя Дювлят Комиссийасы йарадыландан сонра мин -

лярля  иткин  кими  Камил  Кцр  оьлу  Ялякбяровун  да  талейинин  мц -

яййянляшдирилмяси истигамятиндя ахтарыш тядбирляри щяйата кечи -

рилир. Арашдырма нятиъя синдя 1992-ъц илдя май айынын 8-дя Шуша

район полис Шюбясинин ямякдашлары - Ялякбяров Камил Кцр оь -

лу  нун, Ясядов Мяънун Щидайят оьлунун, Ясядов Тащир Щи да -

йят  оь лунун,  Ялийев  Шакир  Ариф  оьлунун,  Мяммядов  Йелмар

Аь  ъа оьлунун, Мещдийев Ибращим Песи оьлунун вя Ясядов Ел -

шад  Ябцлфят  оьлунун  Туршсу  кянди  ятрафында  эедян  дюйцшляр

зама ны ит кин дцш мяси ашкар едилир.

Лакин  Камил  Ялякбяровун  вя  йухарыда  адлары  эюстярилян

шяхс     лярин  ясир  эютцрцлмяси  эцман  едился  дя  ермяни  тяряфи  иля

даны шыглар иткинлярин гощумлары тяряфиндян кортябии вя шифащи шякил-

291

Ермяни синдрому

Ясир вя эировлар


дя апарылдыьына эюря ортада тутарлы факт йох иди. Беля бир факт эи ров

эютцрцлмцш баъысы Тамара Щцсейнованын гайта рыл масы цчцн ер -

мянилярля  данышыг  апаран  Товуз  район  сакини  Акиф  Салещ  оьлу

Щцсейновун Дювлят Комиссийасына тягдим етдийи си й ащы олур. 6

ийун 1993-ъц ил тарихдя ермяни миллятиндян олан Алавердйан Ша -

мир  тя ряфиндян  А.Щц сейно ва  верилмиш,  Иряван  щябсханасында

сах ланылдыьы билдирилян азяр байъанлы ясир вя эировларын адлары гейд

олун муш щямин сийащыда Ка милин дя ады варды. Камилин аиля цзв -

ляриндян,  дюйцш  йол даш ларындан  изащатлар  алыныр,  фактлар  ту туш -

дурулур, тящлил апарылыр.

Туршсу кяндинин мцдафиясиндя иштирак едян Рцстямов Ва-

лещ Зубара оьлу щямин дюйцш заманы иткин дцшян полис йолдаш-

ларындан цч няфярин йараландыьыны хатырлайыр: «Яляк бяров Камил

дизиндян вя айаьындан, Ясядов Мяънун саь ялин дян йаралан -

дылар. Ясядов Тащирин дя йыхылдыьыны эюрдцм. Галанлар сона кими

дюйцшдцляр». 

Мяммядов Шакир Йусиф оьлу да Мяънун Ясядовун чийнин -

дян,  Камил  Ялякбяровун  ися  айаьындан  йараланараг  дю йцш

мювгейиндя  галдыьыны  билдирир.  Щямин  мювгеляр  майын  8-дя

дцшмян ялиня кечмиш, иткин дцшмцш полис ямякдашларынын талейи

барядя ися щеч бир мялумат ялдя едилмямишдир. Фактлар Дювлят

Комиссийасы тяряфиндян бейнялхалг тяшкилатлара да тяг дим еди -

либ.  Лакин  щяля  дя  Камилин  вя  онун  йол даш ла рынын  талейини  мц -

яййянляшдирмяк мцмкцн олма мышдыр. 

Йашы ийирмини тязяъя ютмцш Камилин юмрцнцн бизя мялум

щиссяси сийащыларда давам едир, Дювлят Комиссийасынын, БГХК-

нын иткинлярля баьлы сийащыларында. Бир азярбайъанлы анасынын да,

бир  азярбайъанлы  гызынын  да  эюзляри  беляъя  сону  эюрцнмяйян

йоллара дикилиб. Санки щеч яввялдян йохмуш Камил, шякилдян су -

ал  до лу  бахышларла  бизя  бахан  бу  гара  гашлы,  гараэюзлц  азяр -

бай  ъанлы баласынын бирдян-биря йоха чыхдыьына инана да бил мир -

сян. Ся ня еля эялир ки, о, щарадаса, лап йахындадыр, бу дягигя

га пыны  дю йцб  ичяри  эиряъяк,  няся  дейяъяк,  няся  сорушаъаг.

Ам ма сцкут! О, йохдур, гапылары дюйянся йалныз кцляклярдир.

292

Ясир вя эировлар

Ермяни синдрому


Бу сятирляри йазанда гапы юз-юзцня ачылды, дюнцб бах маьа

ъясарят етмядим. Мяня еля эялди ки, ятраф кюлэялярля долду. Ба -

шымы галдырыб щягигятми, йа хяйалмы олдуьуну да айдынлашдыра

билмядим… Онлардырмы? Юлцляр, йа щарадаса, дямир бармаг -

лыг  лар  архасындан  ъисмян  хилас  ола  билмяйиб  рущян  йанымыза

эялян иткинляримиз?! Ахы «Дирилярин дя рущу эязир» дейирляр…

Гапылар  юз-юзцня  ачыланда  онлары  дярщал  юртмяйин,  иткин

ана лары, бялкя эялян вар…

Мяни зиндандан гуртарын!

1992-ъи  илдя  Товуз  районунда  эиров  эютцрцлмцш  Тамара



Салещ  гызы  Щцсейнованын эировлугдан  аилясиня  эя  либ  чатан

щяс  рят  долу  мяктубуну  щяйяъансыз  охумаг  мцмкцн  дейил.

Бу бир парча каьыз даш гялбляри беля титрядян кюмяксиз бир гызын

фяр йа дыдыр:  «Ана,  гардаш,  щябсханада  чцрцйян  ъаван  ъаным

сизя гур бан, мяни ахтарын! Бцтцн эцнц «Ана, баъы, гар даш!»

дейиб аь лайырам, мяни зиндандан гуртарын!»

Тамаранын гардашы Акиф Салещ оьлу Щцсейновун ба ъысынын

азад олунмасы мягсяди иля ермянилярля апардыьы данышыглар за -

маны  Тамара  Щцсейнованы  иткин  дцш мцш  Алавердйан  Мгерин

аи ля синдя  сахланылдыьы  билдирилмишдир.  06.11.1992-ъи  илдя  М.Ала -

вер д йанын бабасы Шамир Алавердйан Акиф Щцсейнова телеграм

293


Ермяни синдрому

Эиров ушаглар

вура раг  Тамаранын  эиров  сахландыьыны  билдирмишдир.  1994-ъц

илдя ийун айынын 23-дя Газах-Иъеван сярщя д индя Азярбай ъан-

Ермянистан  эянъляринин  эюрц шцндя  Ермянистанын  Нойем бер -

йан районунун Хц суси Тящлцкясизлик Хидмятинин ря иси Алик Са   -

румйан Тамара Щцсейнованын Ермянистанда шяхси ялдя са х     -

ла нылмасына даир мялумат вермишдир. Ермяни тяряфи эировлуг дан

эялян  мяктубун  Тамара  тяряфиндян  йазыл мадыьыны  иддиа  ет -

дикдя Дювлят Комиссийасы Тамаранын мяктяб илляриндя йаз дыьы

инша йазысы иля мяктубу ту тушдурмуш, нятиъядя щяр ики йа зы нын

ейни хятля йазыл дыьыны мцяййян едяряк бейнялхалг тяш ки латлара

тягдим  ет мишдир.  Сонракы  данышыгларда  ермяни  тяряфи  Та мара

Щц сейно ва иля баьлы фактлары эизлятмишдир. Тамаранын та  лейи бу

эц нядяк цчцн гаранлыг галмышдыр. Дювлят Комис си йасынын архи -

виндя Тамара иля баьлы сянядляр гов луьуну вяряг лядикъя дящ -

шя тя эялирсян: Дювлят Комиссийасы тяряфиндян веил миш сорьулар,

эя лян  ъаваблар,  онун  эиров  эю тцрцлдцйц  вахтдан  бяри  давам

едян  йазышмалар,  диэяр  ся ня дляр;  ба ъысынын  изи  иля  нечя-нечя

ясир-эировун да изиня дцшян Акиф Щцсейновун эятир дийи хя бяр -

ляр…  Нятиъя  ися  йохдур!  Ер мянистан  Та ма ра  кими ля рини  удан

яждащайа чеврилиб. Бу илляр ярзиндя тягдим ет дийимиз бу факт лар

бир  йанда  гал мыш,  ермяни  тяряфи,  щятта  бей нялхалг  тяш  килатлар

Азяр бай ъанын  тягдим  етдийи  сийа щыларын,  факт ларын  “эюй -

дяндцшмя”  ол ма  сы на  даир  иддиаларла  чыхыш  етмишляр.  Ня тиъядя

ися Та мара Щц сейнова, Рящим Рящимов, Надир Ос ма нов ки -

ми йцз  лярля инса нымызын талейи ермяни ясир лийиндя тящлцкя алтында

галмышдыр. Лакин фактлар сцбут едир ки, Ермя нис тан Республикасы

ди эяр бейнялхалг щцгуг гайдаларына ямял етмя  дийи кими, Ъе -

невря  Конвенсийаларыны  да  кобуд  су рятдя  по зараг  ясир  дцш -

мцш вя эиров эютцрцлмцш Азярбайъан вятян дашларынын щц гуг -

ларыны тап дайыр. Ермянистанын Азярбай ъан Рес публика сына щяр -

би тяъа вц зц заманы дюйцшдя иштирак етмя йян мцлки  шяхсляр, о

ъцмлядян гадынлар вя ушаглар эиров эю тцрцляряк эиз лядилир, он -

ларын  талейи  щаггында  бейнялхалг  тяшки латлара  вя  Азяр байъан

Рес публи ка сына мялумат верилмир.

294

Эиров ушаглар

Ермяни синдрому


ЭИРОВ УШАГЛАР

Эиров эютцрцляряк ермяниляр тяряфиндян эизлядилян шяхс ляр -

дян 18 няфяри азйашлы ушагдыр. Эиров эютцрцлян заман онлар -

дан  ян  бюйцйц  –  Мяммядова  Эцлафя  14  йашында,  ян  кичийи

Щц сейнов Мящ сял ися ъями бир айлыг иди. 

Хоъалы шящяринин ишьалы заманы 1964-ъц ил тявяцллцдлц Щц -



сейнова Мещрибан Аллащверди гызы ушаглары - 1987-ъи ил тя вял -

лцд лц Ряъяб, 1988-ъи ил тявяллцдлц Сябиня вя 1992-ъи тявяллцдлц



Мящсял Елхан оьлу иля бирликдя ермяниляр тяряфиндян эиров эю -

тц  рцлмцшдцр.  Ясир  вя  эировларын  дяйишдирилмяси  просесиндя  иш -

тирак етмиш, Хоъавянд районунун Гарадаьлы кянд сакини Та ьы -

йев Мя м   мяд Гачай оьлунун (2003-ъц илдя вяфат ет миш дир) бил -

дир  ди йи ня эюря, 1993-ъц илдя Або адлы ермяни милис ишчиси ща ва

ра  би тяси  иля  она  Щцсейнова  Мещрибанын  цч  ушаьы  иля  бир ликдя

Хан    кяндиндяки ушаг баьчасында сахланылдыьыны де миш дир. 

1992-1993-ъц иллярдя ер мя ни ясирлийиндя олмуш, аиляси тя ря -

фин  дян 3 милйон 700 мин рубл верил дикдян сонра азад едил миш

Мям   мядов Майыл Мящям мяд яли оьлу (Щазырда Уъар району,

Хял фяли кянди, 20 Йанвар кцчяси-28 цн ван да йашайыр) 1993-ъц

ил дя  Мещ рибан  Щцсейнованы  ушаг лары  иля  бирликдя  Йере ван дакы

ис тинтаг тяъ ридханасында эюр дцйцнц тясдиг едир. 

Лакин ермяни тяряфи Мещрибан вя онун ушагларынын эиров эю тц -

рцл дцйцнц данараг онларын сонракы талейиня даир фактлары эиз ля дир. 

1984-ъц ил тявяллцдлц Зей на лов Фариз Давуд оьлу 31 март

1993-ъц ил тарихдя гардашлары -1960-ъы ил тявяллцдлц Мя щям мяд,

1966-ъы ил тявяллцдлц Низами, баъысы 1970-ъи ил тя вял лцд   лц Яс ма -

йя  вя диэяр  Кялбяъяр  сакинляри  иля  бярабяр  «КАМАЗ»  мар ка лы

машында шящярдян чыхмаьа ъящд едяркян  атяшя тутул муш вя

эиров  эютцрцл мцшдцр.  Зейналовларын  эиров  эю тцрцлмяси  фактыны

онларла бирликдя олмуш Гулийева Нясибя Га ра гызы, Гулийев Азяр

Га ра  оьлу  (Dювлят  Комиссийасынын  сяйляри  ня тиъясиндя  14  ийул

1993-ъц ил тарихдя азад едилмиш, Шяки шящяри Дямирйол Кюч кцн -

ляр гясябясиндя мяскунлаш мыш лар), Зейнало ва Фитат Ъя лал гызы

295


Ермяни синдрому

Эиров ушаглар

вя Зейналов Давуд Мцсейиб оьлу (Кялбяъяр район Ъо бан эя -

рякмяз кянд сакини, щазырда Минэячевир шя щяри, 1 сайлы Тех ни ки

пе шя 

мяктябиндя 



мяскунлашмышдыр) 

тяс  диг 

едирляр.

1993-1995-ъи иллярдя ермяни ясирлийиндя олмуш, Дювлят Ко -

мис   сийасы тяряфиндян азад едилмиш, щазырда Фцзули району Бю -

йцк Бящмянли кяндиндя йашайан Мяммядов Сядряддин Ня -

сиб оьлу Ханкянди ушаг хястяханасында Зейналовлар аиляси иля

бирликдя сахланылдыьыны билдирмишдир. 

1993-ъц илдя ермяниляр тяряфиндян ясир-эировлугда сах ланыл -

дыьы  билдирилян  азярбайъанлыларын  сийащысында  Фаризин  дя  ады  ол -

мушдур. Щямин илин апрел айында Товуз районунун Ясрик-Ъыр -

да хан  кянд  сакини  Акиф  Салещ  оьлу  Щцсейнова  Эцръцстан

Республика сынын пайтахты Тбилиси шящяриндя Ермянистан Гырмызы

Хач  Ко митяси  нцмайяндяляри  иля  эюрцш  заманы  ермяни  мил -

лятиндян  олан  Давидйан  Валентина  тяряфиндян  вя  1994-ъц  илдя

Тбилиси шя щя рин дя Алавердйан Шамир (Ермянистан Рес публикасы,

Йере ван шя щя ри, тел: 48-67-93) тяряфиндян верилмиш сийащыларда

Зей на  лов ларын да эиров сахланылдыьы гейд олунмушдур.

Лакин ермяни тяряфи индийя гядяр Мящяммяд, Низами,  Яс -

майя вя Фариз Зейналовларын сонракы талейи барядя щеч бир мя -

лумат вермир.



Бяндялийев  Хяйал  Елбрус  оьлу  1986-ъы  илдя  доьулуб.

Ана   сы Ъялалова Сцряййа Аббасяли гызы (Кялбяъяр району, Чо -

бан эя ряк мяз  кянд  сакини,  щазырда  Минэячевир  шящяри,  Фазил

Язи мов кц  чяси 1, мянзил 22-дя мяскунлашмышдыр) тясдиг едир

ки, оьлу Хя   йал Бяндялийев 31 март 1993-ъц ил тарихдя Кялбяъяр

ра  йо ну нун  Ермянистан  силащлы  гцввяляри  тяряфиндян  ишьалы  за -

маны 25 Кял    бяъяр сакини иля бирликдя «КАМАЗ» маркалы 21-91

дювлят нюм  ря нишанлы автомашынла Тунел дейилян яразидя эи ров

эютцрцл мцш,  Ханкяндиндяки  хястяханайа  апарылараг  ора да

сах ланыл  мышдыр. 

Кечмиш  эиров  Ялийев  Мцшфиг  Надир  оьлу  (01.11.1995-ъи  ил

тарихдя Дювлят Комиссийасы тяряфиндян азад едилмишдир, ща зыр да

Бакы шящяри, З.Бцнйадов проспекти, Кооператив Технику мунун 

296


Эиров ушаглар

Ермяни синдрому

Ъяфяров Самир

Мяънунова Эцлафя

Бяндялийев Хяйал

Алышова Вясиля

297


Ермяни синдрому

Эиров ушаглар

Щцсейнова Мещрибан ушаглары

Сябиня вя Ряъяфля бирликдя 

Зейналов Фариз 

Гулийева Шащназ

298


Эиров ушаглар

Ермяни синдрому

бир сайлы йатагханасында мяскунлашмышдыр. Тел: 436 33 51)

Хя  йалын ермяниляр тяряфиндян эиров эютцрцляряк намялум исти

га мятя апарылмасынын шащиди олмушдур. 

Кялбяъяр  сакини,  эиров  эютцрцлмцш  Зейналов  Идрис  Мяъид

оь  лу нун анасы Зейналова Фитат Ъялал гызы (щазырда Минэячевир

шя щяриндяки 1 сайлы техники пешя мяктябиндя мяскунлашмышдыр)

да бу факты тясдиг едиб. 

Губадлы району ишьал олунаркян атасы Мяънунов Иззят Го -

ъа оьлу вя анасы Мяммядова Афиля Ибращим гызы иля бирликдя эи -

ров эютцрцлмцш 1982-ъи ил тявяллцдлц Мяънунова Сякиня Иззят



гызы вя 1978-ъи ил тявяллцдлц Мяънунова Эцлафя Иззят гызынын

Хан кянди шящяриндяки ушаг баьчасында сахланылмасы фактыны он   -

ларла бирликдя олмуш Бабайев Елман Мювсцм оьлу (6.10. 1994-

ъц ил та рихдя Дювлят Комиссийасы тяряфиндян азад еди либ, Аьдам

ра йонунун Хындырыстан кяндиндя мяскун лашыб) тясдиг едир. Бу

эцня гядяр онларын щеч бири азад едилмямиш, ба ря ля рин дя мялу -

мат верилмямиш, факт эизлядилмишдир.

Фцзули  район  сакини  1980-ъи  ил  тявяллцдлц  Рящимов  Вагиф



Сяд  ри оьлу 23 октйадр 1993-ъц ил тарихдя валидейнляри иля бя ра -

бяр ВАЗ 21-06 маркалы, 58-54 АГЛ дювлят нюмря нишанлы Зян -

эилан районундан гайыдаркян ермяниляр тяряфиндян эиров эютц -

рцл мцшдцр.  Вагифин  вя  онунла  бирликдя  олмуш  атасы  Сядри  Ря -



щим оьлу, анасы Сяриййя Мцлязим гызы, гардашлары Мцсяд дин

вя Бящ лул Рящимовларын Ханкяндиндя сахланылмасы 1993-ъц

илдя ясир вя эировларын дяйишдирилмяси иля баьлы ермя ни лярля апа -

рылан  данышыглар  заманы  мялум  олмушдур.  Таьыйев  Мям мяд

Га  чай оьлунун эюстярдийиня эюря, данышыг заманы ер мяни мил -

лятиндян  олан  Або  адлы  шяхс  Рящимовлар  аилясинин  Хан кянди

яра  зисиндя  сах ланылдыьыны  билдирмишдир.  Эировларын   гайтарылмасы

цчцн даны шыг апарылмыш, ермяни тяряфи онларын явя зиндя ермяни

ясири тяляб етмишдир. Азярбайъан тяряфдя ермяни ясир олмадыьы

цчцн дяйишил мя баш тутмамышдыр.

Саатлы районунда йашайан Рящимов Нуряддин Сядри оьлу

1994-ъц илдя аиля цзвляринин ахтарышы иля ялагядар Ханкянди ала -

299

Ермяни синдрому

Эиров ушаглар


йынын командир мцавини Елмира Аьайанла телефон ялагяси йарат -

мыш,  ондан  Рящимовларын  Щадрут  районунун  Едилли  кяндиндя

мцл  ки шяхсляр тяряфиндян сахланылдыьыны юйрянмишдир.

1993-ъц илдя Кялбяъяр районунун ишьалы заманы 1990-ъы ил

тявяллцдлц Айэцн Гара гызы Гулийева 1979-ъу ил тявяллцдлц ба -

ъысы Нясибя, гардашлары – 1980-ъи ил тявяллцдлц Азяр, 1983-ъц ил

тявяллцдлц Мязащир, 1984-ъц ил тявяллцдлц Бяхтийар, 1981-ъи ил тя -

вяллцдлц  Йашарла  бирликэя  ермяниляр  тяряфиндян  эиров  эютцрцл -

мцш ляр.  Dювлят  Комиссийасынын  сяйляри  нятиъясиндя  14  ийул

1993-ъц ил тарихдя Нясибя, Азяр вя Бяхтийар (щазырда Шя ки шя -

щяри,  Дямирйол  кючкцнляр  гясябясиндя  мяскунлаш мыш лар)  эи -

ров  луг дан  азад  едился  дя  Айэцн,  Йашар  вя  Мязащир  ер мя -

ниляр тя ря финдян эиз лядиляряк эери гайтарылмамышдыр. 

Нясибя вя Азяр Гулийевляр билдирирляр ки, эировлугда сахла ны -

лан заман Айэцнц бир ермяни гадыны апармыш, эери гайтар ма -

мышдыр.  Сонрадан  эуйа  онун  юлдцйцнц  билдирмиш,  лакин  ме йи -

дини, йахуд дяфн олундуьу йери эюстярмямишляр. 

Яввялляр Азярбайъан Республикасы Тящлцкясизлик органла -

ры  нын ямякдашы олмуш Ряфаел Мирзяйев тясдиг едир ки, 1993-ъц

ил  дя ъябщя хяттиндя кечирилмиш эюрцш заманы ермяниляр тяряфин-

дян тягдим едилмиш азярбайъанлы ясир вя эировларын сийащысында

Ай эцн вя Йашар Гулийевлярин дя ады олмуш, онларын Ханкяндин -

дя сахланылдыьы эюстярилмишдир. 

1993-ъц  илдя  ермяниляр  тяряфиндян  тягдим  едилмиш  вя  иткин

дцшдцйц билдирилян Гарик Мирзойан вя Аткин Назарйанла (Азяр-

байъан тяряфдя сахланылмасы барядя щеч бир мялумат йохдур)

дяйишилмяси  тяклиф  олунмуш  азярбайъанлы  ясир-эировларын  сийащы-

сында Айэцн, Мязащир вя Йашарын да адлары вардыр. Еля щямин

илин апрел айында Товуз районунун Ясрик-Ъырдахан кянд сакини

Акиф Салещ оьлу Щцсейнова Тифлис шящяриндя Ермянистан Гыр мы -

зы Хач Комитяси нцмайяндяляри иля эюрцш заманы Давидйан Ва -

лентина тяряфиндян верилмиш сийащыда да Айэцн, Йашар вя Мя   за -

щир  Гулийевлярин  ады  олмушдур.  Акиф  Щцсейнов  1994-ъц  илдя

Эцръцстан  Республикасында  Алавердйан  Шамир  Алек се йе вич ля

300

Эиров ушаглар

Ермяни синдрому


(Йе реван-74, Нижний Шенгавит кцчяси 11, ев 35, мян.22, тел: 48-

67-93) эюрцшяндян сонра Гаэик адлы ермяни 63-60-70 нюм ряли

те  лефонла зянэ вурараг Айэцн, Йашар вя Мязащир Гу лийевлярин

Ер  мянистанын Спитак районунда эиров сахланылдыьыны билдирмиш дир.

Бу эцнащсыз ушаг ларын азад едилмяси иля ялагядар Азяр бай -

ъан тя ря финин тял я бляриня ермяни тяряфи мящял гоймамыш, ня   ти  ъя -

дя ушагларын сонракы талейи иля баьлы суаллар ъавабсыз гал мышдыр.

1981-ъи  ил  тявяллцдлц  Гулийева  Шащназ  Мящяммяд  гызы

Кял бяъяр  районунун  Килсяли  кяндиндя  анадан  олуб.  Кялбяъяр

ра йонунун ишьалы эцнц аиляликля яразини тярк едян заман Тунел

дейилян йердя мцщасиряйя алынараг атяшя тутулмушлар. Чийнин -

дян йараланмыш Шащназ Гулийева атасы Мящяммяд, баъы-гар -

дашлары - Валидя, Илщамя Ислам, Бяхтийарла бирликдя эиров эю тц рцл -

мцшдцр. Ислам ермяниляр тяряфиндян юлдцрцлмцш, Валидя, Бях ти -

йар вя Мящяммяд Гулийевляр (06.11.1993-ъц ил тарих дя Дюв лят

Комиссийасынын сяйляри нятиъясиндя, БГХК-нын васитя чилийи иля эи -

ровлугдан  азад  едилмиш,  Бярдя  районунун  Щясян га йа  кян -

диндя мяскунлашмышлар) Дювлят Комиссийасынын эярэин фяа лий   йя -

ти ня тиъясиндя азад едился дя Шащназ эери гайта рылмамыш, сон -

ракы талейи барядя мялумат ялдя етмяк мцмкцн олмамыш дыр.

Гулийев Мящяммяд Мямиш оьлунун вердийи мялумата эю -

ря, гощум ла ры вя аиля цзвляри иля бирликдя «Камаз» маркалы ма -

шынла ра йон дан чыхаркян ермяниляр йолу кясяряк гызы Шащназы

вя бир не чя щям кяндлисини онлардан айырараг намялум исти га -

мятя апар  мыш лар. 

Онларла  бирликдя  эиров  эютцрцлмцш  Кялбяъяр  сакини  Мя ми -

шова Имарят Мящяммядяли гызы (13.09.1993-ъц ил тарихдя Дюв -

лят Ко миссийасы тяряфиндян азад олунмушдур, щазырда Га радаь

райо ну нун  Мцшфигабад  гясябясиндя  мяскунлаш мыш дыр)  да

ермяни лярин  Тунел  дейилян  йердя  йаралы  Шащназы  машына  го -

йараг на мялум истигамятя апардыгларыны тясдиг едир.

Онунла бирликдя эиров эютцрцлмцш Ялийев Турал Надир оь лу

да бу эцн талейи мялум олмайан эировларын сырасындадыр. Эи  ров

эю тцрцляндя Туралын 11 йашы варды. Атасы Ялийев Надир Яли оь  лу,

301

Ермяни синдрому

Ясир вя эировлар


ана сы Ялийева Нцшабя Мящяммяд гызы, гардашы Ялийев Мцш фиг

На дир оьлу вя баъысы Йеэаня иля бирликдя эиров эютцрцлцб. М.Яли -

йевин билдирдийиня эюря, Йеэаняни вя ону ишьал алтында олан Аь -

дяря районунун Дромбон кяндиня, га ланлары ися намялум исти -

гамятя апармышлар. Йеэаня Ялийева 26.08.1993, Мцшфиг Яли -

йев ися 01.11.1995-ъи ил тарихдя Дюв лят Ко  мис сийасы тяряфиндян

азад едилмишдир. Аилянин галан цзв ля ри нин талейи мялум дейил. 

1993-ъц  илин  апрел  айында  Товуз  районунун  Ясрик-Ъыр да -

хан кянд сакини Акиф Салещ оьлу Щцсейнова Эцръцстан Рес -

пуб лика сынын Тифлис шящяриндя Ермянистан Гырмызы Хач Ко ми тяси

нцмайяндяляри  иля  эюрцш  заманы  ермяни  миллятиндян  олан

Давидйан Валентина тя ря финдян верилмиш сийащыда Яли йев ляр аиля -

синин гаршы тяряфдя эи ров сах ланылдыьы эюстярилмишдир.

Азярбайъан  Республикасы  Дювлят  Тящлцкясизлик  Комитя си нин

кечмиш  ямякдашы  Ряфаел  Мирзяйев  тясдиг  едир  ки,  1993-ъц  илдя

ъяб щя хяттиндя кечирилмиш эюрцш заманы ермяниляр тяря фин дян тяг -

дим едилмиш азярбайъанлы ясир вя эировларын сийащысында Надир Яли

оьлу Ялийевин вя Турал Надир оьлу Ялийевин дя адлары ол муш дур. 

1982-ъи ил тявяллцдлц Щцсейнова Нясибя Щцсейн гызы 26

фев рал 1992-ъи ил тарихдя Хоъалы шящяринин ишьалы заманы аиля цз -

в ляри иля бирликдя эиров эютцрцлмцшдцр. Нясибянин эиров эю тцрцл -

мя сини щазырда Бакы шящяри, Сябайел району, Ямяк кцчяси-2

цн ван да мяскунлашмыш гощумлары Ялийев Видади Ширастан оь -

лу, Щц сейнова Эюзял Щцсейн гызы тясдиг едирляр. 

Хоъалы сакини Бинялийев Эцляли Биняли оьлу (29.02.1992-ъи ил

та рихдя азад олунмушдур, щазырда Дявячи району, Удулу кян -

диндя мяскунлашмышдыр) Щцсейновлар аилясинин онунла бирликдя

Хан  кянди шящяриндя эиров сахланылдыьыны вя ишэянъяляря мяруз

гал  дыьыны сюйлямишдир. 

1979-ъу ил тявяллцдлц Мяммядов Нийамяддин Вагиф оьлу

ан асы 1949-ъу ил тявяллцдлц Мяммядова Афиля Ибращим гы зы, ата -

сы, 1940-ъы ил тявяллцдлц Вагиф Шцкцр оьлу Мяммядов, гар даш -

лары - 1971-ъи ил тявяллцдлц Азяр вя 1974-ъц ил тявяллцдлц Ъей щун -

ла бирликдя Хоъалы шящяринин ишьалы заманы иткин дцшмцшдцр. 

302

Ясир вя эировлар

Ермяни синдрому


Иткин  дцшмцш  оьлу  Вцгар  Бядяловун  ахтарышы  иля  ялагядар

данышыглар апараркян Щамлет Ъямил оьлу Бядялова (Бакы шя щя -

ри, Хятаи району, Эенерал Шыхлынски кцчяси, ев 54, мянзил 10-да

йашайыр) Эцръцстан Республикасы Марнеули районунун Садахлы

кянди яразисиндя ермяниляр тяряфиндян азярбайъанлы ясир-эиров -

ларын  сийащысы  тягдим  олунмушдур.  Ермянистанын  Спитак  райо -

нун  дакы щярби шящяръикдя (мящялля 306, ев 19) Дадамйан Су -

рен  Артурович  адлы  бир  ермянинин  нязаряти  алтында  сахланылан

азярбайъанлы  ясир  вя  эировларын  сийащысында  Нийамяддинин  вя

гар    дашларынын да адлары вардыр. 

1988-ъи  ил  тявяллцдлц  Ъяфяров  Самир  Таъир  оьлу анасы


Yüklə 3,3 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   34




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin