1- mavzu: Natural sonlarning o`qilishi va yozilishi


№ 2 Kasrlarni umumiy maxrajga keltiring



Yüklə 0,75 Mb.
səhifə11/17
tarix27.02.2023
ölçüsü0,75 Mb.
#85859
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   17
ccterblab

№ 2 Kasrlarni umumiy maxrajga keltiring


  1. 7 va

10

  1. 9 va

3 6)
20
1 7)
1 va
4
3 va
1 11)
12
2 12)
6 va
13
1 va
2 16)
39
1 17)

  1. va 2

35 5

  1. va 7

22 2
10 3 7 2
8 11

3) 5 va 4 8) 4 va 4 13)
3 va 2 18)
8 va 11

6 9 5 9
20 15
21 14

4) 3 va
17 9)
13 va
1 14)
12 va
70 19)
3 va 15

25 300
45 90
108
180
8 16

5) 5 va 41 10)
5 va 23 15)
9 va 7 20) 19 va 13

9 81
14 70
100 25
80 16



18 – Mavzu: Kasrlarni taqqoslash





  1. Bir xil maxrajli kasrlarni taqqoslash

Bir xil maxrajli kasrlardan qaysi birining surati katta bo’lsa, o’sha kasr kattadir.

3 7
10 va 10
3
3 < 7 bo`lgani uchun 10
7
< 10

Bir xil maxrajli kasrlardan qaysi birining surati kichik bo’lsa, o’sha kasr kichikdir.

7 4
9 va 9
7 4
7 > 4 bo`lgani uchun 9 > 9




  1. Turli maxrajli kasrlarni taqqoslash.

Turli maxrajli kasrlarni taqqoslash uchun ularni umumiy maxrajga keltirish va bir xil maxrajli kasrlarni taqqoslash qoidasidan foydalanish kerak.


№ 1 kasrlarni taqqoslang va natijani > yoki < belgisi bilan yozing.





1) 10
6


2) 1
6


3) 9
10
3 4) 5
6 12


3 5) 1
2 2


14 6) 2
15 12
15 7) 3
12 10


1 8) 3
5 10


7 9) 3
18 40
4 10) 5 8
10 7 7


2 11) 5 8
11 14 7


7 12) 5 17
30 24 36



19- Mavzu: Kasrlarni qo`shish va ayirish





    1. Bir xil maxrajli kasrlarni qo`shish (ayirish) qanday bajariladi?

Bir xil maxrajli kasrlarni qo`shish uchun ularning suratlari qo`shiladi maxraj esa o`zgarishsiz qoldiriladi .



Misol: 1)
7 5 12
+ = =
4 = 1 1 ; 2)
3 2 5
+ =

9 9 9 3 3 7 7 7


Bir xil maxrajli kasrlarni ayirish uchun ularning suratlari ayriladi maxraj esa o`zgarishsiz qoldiriladi .



7
Misol: 1) 9
5 2
9 = 9
15 3
2) 8 8
12 3
= 8 = 2
1
= 1 2

    1. Har xil maxrajli kasrlar qanday qo`shiladi? (ayriladi?)

Har xil maxrajli kasrlarni qo`shish va ayirish uchun bu kasrlar umumiy maxrajga keltiriladi va bir xil maxrajli kasrlarni qo`shish va ayirish kabi bajariladi.



5
Misol: 1) 8
7
+ 12 = +
15
= 24
14
+ 24
29
= 24
5
= 1 24



9 8 45 16 29

2) 14 35 = ─
  1. Kasrlarni qo`shing


= 70
70
= 70

2 3 1 5


1) 8)

5 5


10 3
2) 9)

25 25


5 3
15)

14 14


5 3
16)

28 70


22)


23)

2 1 3


3)

7 7 7


17 1
4)

25 5


5 9
5)
10)



5




1




7

18




18




18

1




1







15




3







3




3







10




4







5




3







28




56









11)


12)
17)

18)

19)
2

101




1

101


3

101


7 1
24)

36 6


3 3
25)


6)


7)


  1. Kasrlarni ayiring.


13)


14)
20)



7




5

12




24

1




7

12




20

2




5

26




13

7




4

15




30

9





3




21)
26)


27)

11 7


1)

20 20


4 2

37 7


9)

60 60


4 2
17)

10 10


5 1
25)


15

15




15




45




18

5

1

3

11




1

7

16



2)


3)


17 1


4)

25 5


5 3
5)

6)
10)


11)
12)


13)

14)

18




11 1

15 3


7 3

13 26


9 3
18)


19)
20)

21)



22)

101


18

1


101


8


101
26)

5




1

32




8

3




3

14




28

9




1

32




64

11




2

65




13

11




1

36




4



27)

28)




29)


7) 15)


8) 16)
23)



5




5

12




24

11




7

12




24

9




2

26




13

7




4

15




30

5




5

4




14



24)
30)


31)
  1. Tenglamani yeching


1 ) 1 X 5)
2
5 Y 9)
32
5 X 13) 4 X
6 65


2) 7 Z 5
10 6
6) 11 Z 2
65 13

10)
X 14) 1 C 2



29




7

40




8

11

5



3 15

    1. X

9 3
40 8
7) 1 X 1
4 3
11)
X 15) X
50
31 5
40 8

    1. x 4 21

  1. y

5 3
10 15
12) ( 4 x)
5
16) 2 ( 7 x)
3 6



20- Mavzu: Natural son bilan kasrning yig`indisi va ayirmasi


Butun son bilan kasrning yig`indisi aralash sondir
1 1 1 1
1) 5 + 2 = 5 2 ; yoki 2) 2 + 5 = 5 2 ;



1
3) 2
1
+ 5 = 2
5 1
+ 1 = 2 +
1 10 11
= 2 + 2 = 2
1
= 5 2 ;

    1. Natural son bilan kasr son qanday qo`shiladi? (ayriladi?) Har qanday natural sondan to`g`ri kasrni qo`shish ( ayirish) uchun: 1– qadam. Natural sonni maxraji 1 bo`lgan kasr shaklida yoziladi. 2 – qadam. Kasrlar umumiy maxrajga keltiriladi.


4

1

4 9

4




5




9

= 1

9 = 9

9

=

9

2

3
= –

2 3 7
= –

2

=


21 2 19 5
– = = 2

7

1

7 1 7

7




7

7

7

7



3 – qadam. Bir xil maxrajli kasrlarni ayirish qoidasidan foydalanib, ayirma topiladi Misollar: 1) 1 –


2) 3 –

1




5




1 5 2




1




10




1




11




1

2

=

1

+

2 = 1 2

+

2

=

2

+

2

=

2

= 5

2



3) 5 + ;




  1. 3

    8) 5

    5

    15) 10

    3

    22) 6

    13

    5




    8

    14




    25

    3
    25

    9) 52

    2
    70

    16) 23

    3
    70

    23) 1

    1
    2

    3

    10) 5

    5

    17) 10

    3

    24) 6

    13

    5




    8

    14




    25

    3

    11) 3

    3

    18) 5

    5

    25) 3

    1

    25




    4




    6




    2






    Butun son bilan kasrning yig`indisi va ayirmasi

Yüklə 0,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   17




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin