YAŞar seyiDLİ, naiLƏ ƏLİyeva, xumar əHMƏDBƏYLİ Ümumtəhsil məktəblərinin 9-cu sinfi üçün

Zərərli:  
orqanizmin müq
zəiflədir, əhvalın
və xəstəliklərin 
səbəb olur. 
 
 
lər: 
Selye yaratmışdı
tlarına görə, 4 
də olunur (gecə
ardan hər üçü
, həyəcandan ə
 
qavimətini 
nı pisləşdirir 
inkişafına 
ır. 
yaşlı 
ə qor-
üncüsü 
əziyyət 

 
176
Ekskursiya, müşahidə, praktik və laboratoriya işləri  
 
Laboratoriya işi. Dərs otaqlarının temperatur rejiminin  qiymətləndirilməsi. 
Məqsəd: ətraf mühit şəraitinin təsirini qiymətləndirməyi öyrənmək. 
Təchizat: havanın temperaturunu ölçmək üçün termometr. 
İşin gedişi: 
1.  Sinif otağının orta temperaturunu ölçün. (norma 18-23
0
С) 
2.  Döşəmənin temperaturunu ölçün.  
3.  Döşəmə, pəncərə  və qarşı divarın temperaturunu ölçün. Bunun üçün 
müvafiq yerə lap yaxın dayanıb termometrin göstəricilərini qeyd edin. 
(fərq 2
0
C yuxarı olmamalıdır).  
4.  Hər üç yerdə temperatur göstəricilərindən  ən yüksək və  ən aşağı olanı 
müəyyən edin və onların fərqini hesablayın.  
№  Temperaturunu ölçdüyünüz obyekt 
Faktiki  temperatur 
göstəriciləri 
Norma 
1 Sinif 
otağı  
18–23
0
С 
2 Döşəmə  
> 
17-18
0
С 
3 Döşəmə, pəncərə  və qarşı divarın 
maksimal temperatur fərqləri 
 < 
2
0
С 
Nəticə:  
5.  Cədvəli tamamlayın, ölçdüyünüz temperaturun normalara uyğun olub-
olmadığını müəyyən edin. Sinif otağının temperaturunun sizin iş 
qabiliyyətinizə necə təsir göstərməsi barədə nəticə çıxarın.  
 
Dərsə aid layihə və tədqiqat işləri üçün mövzular  
• 
“Stresdən necə qorunmalı?” mövzusunda radioverilişdə çıxış hazırlayın.  
• 
“Şagird stress vəziyyətindən necə qoruna bilər?” mövzusunda yeniyetmələr üçün 
jurnalda məqalə hazırlayın. 
• 
“Stresdən müdafiə” mövzusunda reklam çarxı üçün ssenari hazırlayın.  
 
Elektron resurslar 
http://www.ted.com/talks/kelly_mcgonigal_how_to_make_stress_your_friend?lang
uage=ru 
https://www.youtube.com/watch?v=dr6x5L0F264 
 
Qiymətləndirmə meyarları: şərhetmə, təqdimat hazırlama 
I səviyyə II 
səviyyə III 
səviyyə IV 
səviyyə 
Ətraf mühit amillə-
rinin stressin yaran-
masında rolunu 
çətinliklə şərh edir.  
Ətraf mühit 
amillərinin stressin 
yaranmasında rolu-
nu müəllimin kö-
məyi ilə şərh edir.  
Ətraf mühit 
amillərinin stressin 
yaranmasında 
rolunu əsasən 
düzgün şərh edir.  
Ətraf mühit 
amillərinin stressin 
yaranmasında 
rolunu ətraflı şərh 
edir.  

 
177
Streslə mübarizə 
yollarının   
əhəmiyyətini 
çətinliklə şərh edir, 
təqdimatları yalnız 
yoldaşlarının və 
müəllimin köməyi 
ilə hazırlayır. 
Streslə mübarizə 
yollarının   əhəmiy-
yətini şərh edərkən 
səhvlərə yol verir, 
yoldaşlarının 
köməyi ilə təqdi-
matlar hazırlayır. 
Streslə mübarizə 
yollarının   
əhəmiyyətini şərh 
edir, təqdimatlar 
hazırlayır. 
Streslə mübarizə 
yollarının   
əhəmiyyətini şərh 
edir, ətraflı referat 
və təqdimatlar 
hazırlayır. 
 
 
Dərs 60 / Mövzu 46:
 İNSAN İRSİYYƏTİ VƏ ONUN FORMALAŞMASINDA 
MÜHİTİN ROLU 
  
Həyati bilik və müşahidələrinə əsasən, şagirdlər sualları müzakirə edirlər:  
– İnsan  müxtəlifliyinin belə çox olmasını nə ilə izah etmək olar? 
– Niyə planetimizdə iki tamamilə eyni insan tapmaq mümkün deyil? 
Tədqiqat sualı formalaşdırılır. 
 
Tədqiqat sualı:
  İnsan irsiyyətinin xüsusiyyətləri nədir? İnsan irsiyyətinin 
formalaşmasında ətraf mühit hansı rol oynayır?   
 
Genetikadan daha ətraflı  məlumatlar orta məktəbin 10-11 siniflərində  tədris 
olunacaq. 9-cu sinifdə genetikanın  əsasları haqqında ilkin biliklər verilir. 
Şagirdlərin bu mövzuya marağını və materialın çətinliyini nəzərə alaraq, mövzunun 
daha yaxşı qavranması üçün müəllim tərəfindən  əlavə sxemlərin, maketlərin, 
illüstrasiyaların verilməsi məqsədəuyğundur. Məlumat tam yeni olduğuna görə 
müəllim dərsi “Fasiləli oxu” üsulu ilə şagirdlərə izah edir. Dərsdə yeni termin və 
anlayışların “lüğətini” tərtib etmək tövsiyə olunur. 
 
LÜĞƏT 
 
Genetika
 – irsiyyət və dəyişkənliyin qanunauyğunluqlarını öyrənən elm.  
İrsiyyət
 – orqanizmin öz əlamət və inkişaf xüsusiyyətlərini saxlamaq və irsən nəslə ötürmək 
qabiliyyətidir.  
Dəyişkənlik 
– orqanizmin yeni əlamətlər qazanmaq xüsusiyyəti və ya fərdlər arasında 
fərqin yaranması prosesi. 
 
Alt 
STANDARTLAR
4.1.1. Ekoloji amillərin canlıların həyatında rolunu şərh edir, 
təqdimatlar hazırlayır.  
 
 
Təlim 
NƏTİCƏLƏRİ 
  
  İnsanın irsiyyətinin formalaşmasında  ekoloji amillərin rolunu 
şərh edir 
 
 
Əsas  
ANLAYIŞ VƏ 
TERMİNLƏR  
İrsiyyət, dəyişkənlik, genetika, kariotip, autosom, allel genlər, 
genotip, fenotip, dominant və resessiv genlər 
 

 
178
(
Dəyişkənliyə misallar göstərilir: əlverişsiz hava şəraitində dənli bitkilərin məhsuldarlığı-
nın aşağı düşməsi, qaramalın pis yemlənməsi səbəbindən südvermənin azalması, azot çatış-
madıqda yarpaqların açıq yaşıl rəngdə olması və s.) 
Kariotip
 – bir nüvədə olan xromosom sayı. 
Autosom
 – qeyri-cinsi xromosom. 
Allel genlər
 – homoloji xromosomların eyni sahəsində bir əlaməti tənzimləyən alternativ 
(bir-birinə  əks  olan) gen cütləri.  
Genotip
 – orqanizmin bütün genlərinin cəmi. 
Fenotip
 – orqanizmin zahirən görünən əlamətlərinin cəmi  
Dominant əlamət
 (gen) –
 
nəsildə üzə çıxan əlamət (böyük latın hərfləri ilə işarə olunur A, 
B, C və s.)  
Resessiv  əlamət
 (gen) 
– 
özünü büruzə verməyən (müvafiq olaraq kiçik latın hərfləri ilə 
işarə olunur: а, b, с və s.)
 
 
Dərsin əsas məzmunu 
• İrsiyyət və dəyişkənlik.  
• İrsiyyətin maddi əsası.  
• Genotip və fenotip.  
• Dominant və resessiv əlamətlər.  
• İnsan irsiyyətinin formalaşmasında mühitin rolu. 
 
Təklif olunan cədvəl, sxem və krossvordlar  
 
 
 
 
 
 
 
44 autosom
2 cinsi 
xromosom
46 xromosom -
insan KARİOTİPİ
ALLEL 
Dominant (A, B)
Resessiv (a, b)

 
 
Də
• 
G
• 
G
 
Qi
İns
for
ek
rol
ver
əsa
 
 
Də
bir
an
– 
Au
A
S
T
N
 
Ə
A
T
ərsə aid layihə
Genetika elmini
Genetikanın mü
iymətləndirmə m
I səviyyə 
sanın irsiyyətinin
rmalaşmasında  
oloji amillərin 
lunu müəllimin 
rdiyi suallar 
asında şərh edir 
ərs 61 / Mövzu
 
Şagirdlər dərs
rinci hissəsi ilə
nlayışlar və term
Gen, Genotip
utosomlar, cinsi
Alt 
STANDARTLAR
 
Təlim 
NƏTİCƏLƏRİ 
Əsas  
ANLAYIŞ VƏ 
TERMİNLƏR  
və tədqiqat işl
in inkişaf tarixi 
üasir elm və insa
meyarları: şərhe
II səvi
n 
İnsanın irsiy
formalaşmas
ekoloji amil
rolunu şərh 
tez səhvlər b
 47: 
İNSAN İR
sliyin A blokun
tanış olmazdan
minlər sadalanır,
p, Fenotip, Al
i xromosomlar
R
2.1.1. Biolo
təqdimatlar
  İnsan irs
haqqında 
 
Genealoji, ək
 
179
ləri üçün mövz
 
an fəaliyyətinin
etmə 
yyə 
yyətinin 
sında  
lərin 
edir, tez-
buraxır. 
İnsan
forma
ekolo
rolun
kiçik
burax
RSİYYƏTİNİN
ndakı sualları m
n əvvəl,  mövzu
, onların tərifi (i
lel genlər, Do
oji proseslərin ma
r hazırlayır.  
siyyətinin öyrəni
məlumatı toplay
kizlik, sitogenetik
•
•
•
zular  
n müxtəlif sahəl
III səviyyə 
nın irsiyyətinin 
alaşmasında  
oji amillərin 
nu şərh edərək 
k səhvlər 
xır. 
N ÖYRƏNİLM
müzakirə edirlər
unu öyrənmək ü
izahı) verilir.  
ominant  əlamə
ahiyyət və məzmu
 
ilməsi üçün isti
yır və təqdim edir
k, biokimyəvi üsu
•
•
•
 
ərində əhəmiyy
IV səviyy
İnsanın irsiyyə
formalaşmasın
ekoloji amillər
rolunu şərh edi
MƏSİ ÜSULLA
r. Dərslikdəki m
üçün zəruri olan
ət, Resessiv əl
unu ilə bağlı 
ifadə olunan üs
. 
ullar 
yəti.  
yə 
ətinin 
nda  
rin 
ir 
ARI 
mətnin 
n  yeni 
lamət, 
sullar 

 
180
 
Tədqiqat sualı:
  İnsan irsiyyətini öyrənmək üçün istifadə olunan üsulların 
hansı xüsusiyyətləri var?   
 
Paraqrafın C blokunda verilmiş  nəzəri material ilə tanışlıq “Fasiləli oxu”, 
“Kiçik qruplarda müzakirə”, “Ziqzaq”, yaxud digər üsulla aparıla bilər. İş zamanı 
şagirdlər təklif olunan cədvəli (E blokunda “Öyrəndiklərinizi tətbiq edin və 
yoxlayın” bölümündə 2-ci tapşırıq) doldururlar. 
 
Dərsin əsas məzmunu 
• 
İnsan irsiyyətinin öyrənilməsinin xüsusiliyi (spesifikliyi) 
• 
Genealoji üsul - nəsil şəcərəsinin öyrənilməsinə əsaslanır 
• 
Əkizlik üsulu - mühitin genotipə təsirinin müəyyən edilməsi üçün istifadə olunur. 
• 
Sitogenetik üsul - xromosomların miqdarının, quruluşunun öyrənilməsinə 
əsaslanır. 
• 
Biokimyəvi üsul - orqanizmində gedən maddələr mübadiləsində baş verən 
çatışmamazlıqların səbəblərini öyrənmək üçün tətbiq edilir. 
• 
İnsanın genetik müxtəlifliyi. 
 
B blokunda “Fəaliyyət” bölməsindəki iş bütöv siniflə yerinə yetirilir. İş zamanı 
müəllim nəsil  şəcərəsinin qurulma qaydalarını, qəbul olunmuş  şərti işarələrin 
mənasını şagirdlərlə geniş müzakirə edir, dəftərlərdə müvafiq qeydlər aparılır. 
Müəllim siniflə “Nəsil şəcərəsinə görə əlamətin irsən ötürülməsi tipini (domi-
nant və ya resessiv) müəyyən etmək olarmı?” sualını müzakirə edir və şagirdlərin 
fikrini ona yönəldir ki,  bu üsuldan  öyrəniləcək əlaməti daşıyan fərdin valideynləri 
və onlardan əvvəlki nəsilləri haqqında məlumat olduqda istifadə etmək olar.
 
Bu üsulu tətbiq etməklə sübut olunmuşdur ki, insanın əlamətləri həm dominant, 
həm də resessiv kimi idarə olunur. Genealoji üsul arzuolunmaz əlamətin üzə 
çıxmasını izah etməyə, həm də müəyyən hallarda üzə çıxma ehtimalını söyləməyə 
də imkan verir.  
 
Təklif olunan cədvəl, sxem və krossvordlar  
 
Metod
Üsulun mahiyyəti
İstifadə nümunələri
 
Genealoji 
 Nəsil şəcərəsinin öyrə-
nilməsinə əsaslanır, əlamətin 
dominant və ya resessiv 
keçməsi müəyyən edilir. 
 Hemofiliya, rəng korluğu  
Əkizlik 
Mühitin genotipə təsirinin 
müəyyən edilməsi üçün 
istifadə olunur. Təsirlər bir və 
ya müxtəlif yumurta əkizləri 
üzərində öyrənilir və sonra 
nəticələr analiz edilir. 
 Sifətdə çilliliyin, barmaq 
izlərinin keçməsi, infeksion 
xəstəliklərə meylliliyin 
müəyyən edilməsi 

 
181
 
Dərsə aid layihə və tədqiqat işləri üçün mövzular  
• 
İnternetdən Hacıbəyovların ailə şəcərəsini tapın və böyük dirijor Niyazinin hansı 
xüsusiyyətlərinin ona irsən keçdiyini söyləyin.  
 
Elektron resurslar 
https://www.youtube.com/watch?v=tw73QVQStaI 
https://www.youtube.com/watch?v=BnI0zg9ie6c 
https://www.youtube.com/watch?v=AHqVnjDdeqk 
 
Qiymətləndirmə meyarları: məlumatın təqdim olunması  
I səviyyə II 
səviyyə III 
səviyyə IV 
səviyyə 
İnsan irsiyyətinin 
öyrənilməsi üçün 
istifadə olunan 
üsullar haqqında 
məlumatı yalnız 
müəllimin köməyi 
ilə toplayır və 
təqdim edir. 
İnsan irsiyyətinin 
öyrənilməsi üçün 
istifadə olunan 
üsullar haqqında 
natamam məlumat 
toplayır və təqdim 
edir. 
İnsan irsiyyətinin 
öyrənilməsi üçün 
istifadə olunan 
üsullar haqqında 
məlumatı toplayır, 
təqdim edərkən 
kiçik səhvlər 
buraxır. 
İnsan irsiyyətinin 
öyrənilməsi üçün 
istifadə olunan 
üsullar haqqında 
geniş məlumat 
toplayır və təqdim 
edir. 
 
Sitogenetik  
 Xromosomların miqdarının, 
quruluşunun öyrənilməsinə 
əsaslanır. 
 Daun xəstəliyinin  
Biokimyəvi 
 orqanizmində gedən maddələr 
mübadiləsində baş verən 
çatışmamazlıqların səbəblərini 
öyrənmək üçün tətbiq edilir. 
 Şəkərli diabet 

 
182
Dərs 62 / Mövzu 48: 
İRSİ XƏSTƏLİKLƏR 
  
Həyati bilik və müşahidələrdən, genetik biliklərdən faydalanan şagirdlər 
sualları müzakirə edir. Müzakirə zamanı BİBÖ cədvəlindən də istifadə oluna bilər.  
– İrsi xəstəliklər, anadangəlmə xəstəliklər və inkişaf qüsurları arasında fərq varmı? 
– Fərq nədədir? 
– Niyə insanın irsi xəstəliklərini öyrənmək lazımdır? 
– İnsan genetikasını necə öyrənirlər? 
 
Dərslikdə B blokunda “Fəaliyyət” bölməsindəki iş yerinə yetiriləndən sonra 
müəllim şagirdlərin fikrini ona yönəldir ki, xəstəlik xarici mühit amillərinin təsiri 
altında yaranıbsa onu qazanılmış adlandırırlar (məsələn, məxmərək virusunun 
təsirindən dölün eybəcərliyi).  Əgər səbəb valideynlərin qüsurlu genləridirsə, belə 
xəstəlik irsi sayılır. Beləliklə, insanın sağlamlığı, valideynlərin və onlardan əvvəlki 
nəsillərin  nə dərəcədə sağlam olmasından asılıdır. 
 
Tədqiqat sualı:
  İnsanın hansı irsi xəstəlikləri mövcuddur? İrsi xəstəliklərin 
səbəbi nədir? 
Şagirdlərin bu aktual mövzuya marağını nəzərə alaraq, material ilə daha geniş 
tanışlıq üçün müəllimin əlavə mətn və illüstrasiyalar təqdim etməsi məqsədəuyğun-
dur.
 
Paraqrafın C blokunda verilmiş  nəzəri materialı ilə tanışlıq “Fasiləli oxu”, 
“Kiçik qruplarda müzakirə”, “Ziqzaq” yaxud digər üsulla aparıla bilər.  
Dərsi konfrans formasında da keçirmək olar. Şagird, yaxud şagirdlər qrupu  
əvvəlcədən mövzu üzrə ayrı-ayrı  məlumatlar hazırlayır və elektron təqdimatlar 
formasında göstərir.  
 
Dərsin əsas məzmunu 
• 
İnsanın irsi xəstəlikləri. 
• 
İrsi xəstəliklərin təsnifatı: genlərdə baş verən dəyişilmələr, xromosomlarla 
əlaqədar xəstəliklər 
Alt 
STANDARTLAR
2.1.2. Maddələr mübadiləsinin pozulma səbəblərini faktlarla izah 
edir və təqdimatlar hazırlayır. 
3.1.1. İnsanın formalaşmasında sosial amillərin rolu və 
əhəmiyyətinə dair təqdimatlar hazırlayır. 
3.2.1. İrsi xəstəliklər, onların qarşısının alınması yollarını 
faktlarla izah edir.  
 
 
Təlim 
NƏTİCƏLƏRİ 
  İrsi xəstəliklərin nəticəsində yaranan  maddələr mübadiləsinin 
pozulma səbəblərini faktlarla izah edir. 
  Albinos və Daun sindromuna malik xəstələrin formalaşmasında 
sosial amillərin rolu və əhəmiyyətinə dair təqdimatlar hazırlayır. 
  İrsi xəstəliklər səbəblərini faktlarla izah edir.  
 
 
Əsas  
ANLAYIŞ VƏ 
TERMİNLƏR  
Albinizm, Daun sindromu, talassemiya 
 

 
183
• 
Xəstəliklərə qarşı irsi meyillilik 
• 
İrsi xəstəliklərin yaranmasına səbəb olan riskli amillər. 
 
Təklif olunan cədvəl, sxem və krossvordlar  
 
 
 
Xəstəliyin 
adı 
Xəstəliyin əlamətləri Xəstəliyin 
səbəbləri 
İrsən 
ötürülməsi 
İrsiyyətin 
öyrənilm
əsi üsulu
 
Albinizm
 
İnsanın saçında, 
gözlərində, kirpik və  
qaşlarında, dərisində 
melanin piqmenti olmur
 
Genlərdə baş verən 
dəyişilmələr
 
Əsasən 
autosom-
resessiv 
Biokimyə
vi
 
Hemofili-
ya* 
Qanın laxtalanmaması
 
Genlərdə (X-
xromosomda) baş 
verən dəyişilmələr
 
X xromo-
somla ilişik-
li, resessiv 
Genealoji
 
Daun 
sindromu 
Əqli inkişafdan geri 
qalırlar, gözlər bir-birinə 
yaxın yerləşir, burnunun 
üstü enli olur, ovucunda və 
ayağının altında qırışların 
şəkli dəyişmiş olur. 
Autosom 
xromosomların 21-
ci cütündə artıq 
xromosomun 
olması                    
(47 xromosom)
 
 
Sitogeneti
k
 
Rəng 
korluğu* 
İnsanların qırmızı və yaşıl 
rəngi seçə bilməməsi
 
Genlərdə (X-
xromosomda) baş 
verən dəyişilmələr
 
X xromo-
somla ilişik-
li, resessiv 
Genealoji
 
Talasse-
miya** 
Qanazlığının ağır forması 
inkişaf edir 
Genlərdə baş verən 
dəyişilmələr
 
Autosom-
resessiv 
Biokim-
yəvi
 
 
* şagirdlərə bu xəstəliklər haqqında əlavə məlumatın verilməsi məqsədəuyğundur. 
**Azərbaycanda  ən geniş yayılan irsi xəstəliklərdən biri talassemiyadır.  Ən çox 
Şəki, Qəbələ, Oğuz, Ağdaş,  Şamaxı, Ucar, İsmayıllı, Saatlı, Sabirabad, Göyçay, 
Kürdəmir  ərazilərində müşahidə olunur. Bu səbəbdən  şagirdləri müvafiq 
məlumatlarla tanış etmək zəruridir.  
İrsi xəstəliklər 
Genlərdə baş verən 
dəyişikliklər 
Xromosomlarda baş verən 
dəyişikliklər 
Albinizm
 
Rəng korluğu
 
Talassemiya
 
Hemofiliya
 
Daun sindromu
 

 
 
Də
• 
D
• 
M
ölk
 
Qi
İr
ti
m
si
b
ə
e
A
si
x
m
a
ə
tə
m
la
h
İr
sə
m
y
e
 
 
ərsə aid layihə
Daun sindromlu
Müxtəlif dünya 
kələrində albino
iymətləndirmə m
I səviyyə 
rsi xəstəliklərin n
icəsində yaran
maddələr mübadi
inin pozulma s
bəblərini faktlar
saslanmadan iz
dir. 
Albinos və Daun 
indromuna malik
xəstələrin formala
masında sosial 
amillərin rolu və 
həmiyyətinə dair
əqdimatları yalnı
müəllim və yoldaş
arının köməyi ilə
hazırlayır. 
rsi xəstəliklər 
əbəblərini yalnız 
müəllimin kömə-
yindən istifadə 
dərək izah edir. 
və tədqiqat işl
u uşaqların adap
xalqlarının albi
osların adaptasi
meyarları: izahe
II səvi
nə-
nan  
lə-
sə-
rla 
zah 
İrsi xəstəlik
nəticəsində
maddələr 
mübadiləsin
pozulma səb
qeyri- dəqiq
faktlarla iza
k 
aş-
r 
z 
ş-
 
Albinos və 
sindromuna
xəstələrin 
formalaşma
sosial amill
və əhəmiyy
dair təqdim
müəllimin k
ilə  hazırlay
 
İrsi xəstəlik
səbəblərini 
limin kömə
istifadə edə
edir.  
184
ləri üçün mövz
ptasiyasının biol
inoslara münasi
yasının sosial a
etmə, təqdimat 
iyyə 
I
klərin 
yaranan  
nin 
bəblərini 
q 
ah edir. 
İrsi 
nətic
madd
sinin 
bəblə
izah 
səhvl
Daun 
a malik 
asında 
lərin rolu 
yətinə 
matları 
köməyi 
yır. 
Albin
sindr
xəstə
forma
sosia
və əh
dair t
hazır
 
klər 
müəl-
əyindən 
ərək izah 
İrsi x
səbəb
izah e
səhvl
zular  
loji və sosial as
ibəti. Dünyanın
aspektləri. 
hazırlama 
III səviyyə 
xəstəliklərin 
əsində yaranan  
dələr mübadilə-
pozulma sə-
ərini faktlarla 
edir, kiçik 
lərə yol verir. 
nos və Daun 
romuna malik 
ələrin 
alaşmasında 
al amillərin rolu 
həmiyyətinə 
təqdimatlar 
rlayır. 
xəstəliklər 
blərini faktlarla 
edir, bəzi 
lərə yol verir. 
 
pektləri. 
n müxtəlif 
IV səviyyə
İrsi xəstəlik
nəticəsində yar
maddələr 
m
diləsinin poz
səbəblərini çox
faktlarla izah ed
Albinos və Dau
sindromuna ma
xəstələrin 
formalaşmasınd
sosial amillərin
və əhəmiyyətin
dair ətraflı 
təqdimatlar 
hazırlayır. 
 
İrsi xəstəliklər 
səbəblərini dəq
faktlarla izah ed
ə 
klərin 
ranan  
müba-
zulma 
xsaylı 
dir. 
un 
alik 
da 
n rolu 
nə 
qiq 
dir.  

 
185