Yardılamaq, kömək ləmək

 
Alka
4
 
: heyət.
 
Alkamak
: alqışlamak, bəyənmək, övmək.
 
Alkamak
: arkamak, yoxlamaq, arayıp daramak.
 
Alkım 
:
1)
 qırtlak, hulqum 
2)
 dağ ətəyi.
 
Alkım
8
 
: çənə, dövrə bər, yaxın, ön: otun alkımında 
otur: yanında, qabağında 
 
Alkın 
: hər şey, hər
 
Alkın
9
 
: boğaz, qısırdal, iki qat, ağır ayak, yüklü.
 
Alkın
9
 
: boğaz\ alkınmak: soluğu kəsilmək, nəfəs 
nəfəsə düşmək.
 
Allah 
: 
baytak , boyat , taq , tağ
 
Alqa
10
  
: qabaqdan, ertədən.
 
Alqa
9
 
: iləri\ alqa qarab: iləri doğru\ alqa bastırmək: 
ilərilətmək\ alqa basar: ilərləci 
 
Alqacı 
: aldav, yalan\ aldaç: yalançı\ aldadı: 
tovlamak.
 
Alqaçki 
: əvəllki, ilkin
 
Alqala  
: yallah 
 
Alqamaq
: yarqamaq. məh etmək
 
Alqanı 
: alalı
 
Alqasa
15
: əcələ, çabık\  alqasalı: tələsən
 
Alqasımak
: yaman ; qızık(qızqın) istəmək.
 
Alqaş 
: ilişgi, rabitə 
 
Alqaşımaq: y
erikləmək, qızık(qızqın) istək.
 
Alqatınkı :
 əvvəlki.  
 
Alqayıt 
: alqanmış, məhmud, bağışlanmış, məsud, 
qəbula keçmiş
 

 
sözün özü 
 
 
11
Alqı 
: dərk, tanışlık.
 
Alqılamak: qa
nmak, qədir vermək, tanımak, bilmək, 
uklamak, kabıldav.
 
Alqın 
: ertədən bəri, çok qabakdan.
 
Alqışlamak: d
ua etmək 
 
Alqıtmak
9
: atlatmak, aşırmak. 
Alqu
qə
  : hərkəs, hamı
 
Alqur 
: alqıç, güclü, tutarlı, quvvətli, kəskin, subatlı, 
sapatlı\ alquç şahin: güclü laçın. 
 
Alqur(ç)
: tutarlı, iyi tutan\ quvvətli, güclü, kəskin 
hafizə, subatlı, alquç laçın: güclü şahin\ alqurluk: 
zorluluk
 
Alqurluk  
: güclülük, zorluluk 
 
Allah   
: burkan
12
, barkan
12
, breken, tanrı. 
idi
14, 
əktirən, əkən, 
baytak, boyat, taq, tağ.
 
Allaxan
12
: əlləsən.
 
Allanmak
: qızarmak, allaşmak.
 
Allı 
: quvvətli\ allı kişi: quvvətli kişi.
 
Allık 
: bəzək.
 
Almacık
1
(gəmiği):
 bit alması
3.4.5.
, cəkqə sünqəği
8
, 
mənğiz
9
.
 
Almaç-talma
ç
7
: < alma. hər tərəfə çıkık halda 
durmak.
 
Almak
4
.
5
: bacarmak.
 
Almaq  
: ələ tutmaq, karmaq, qarmaq, qaramak, 
qanqırmaq. eləmək
 
Almaq 
: 
1)
 gəlmək, xəmirin şişməsi yetişməsi: xəmir 
aldı ; gəldi 
2)
 qιrmaq, kəsmək: dırnağιnι al. saçını 
al. qaşlarını al. 
3)
 sürmək: neçə vakt alır.
 
Almalık 
: göt, sırt. kəpəl, göt, sırtın tümmərib duran 
iki ğapdalı.
 
Alman - talma
n: hızla, əcələ ilə
 
Alman - talm
an: hızla, əcələ ilə.
 
Alman 
: 
1)
 alqır\ qartal gözlü\ alman bürküt: gözü 
döngən: avcı.
 
Almaş
9
 
: 
1) 
növbət, növbətlənmə, sıra, degişmə 
- 2)
 
zəmir. 
 
Almaş
9
 
: zəmir.
 
Almaşdır
: dəyiştir\ almaşıl: məful. almaşın: dəyişik, 
dəyişmiş
 
Almaşdırmaq
: qarışdırmaq.
 
Almaşıl  
: məful. 
 
Almaşın
: dəyişik, dəyişmiş . 
 
Almaşın
: dəyişik, dəyişmiş.
 
Almaşırmaq
: dəyiştirmək, almaşdırmaq.  
 
Almaşmak
9
:
 degişmək, növbətləşmək.
 
Almaştırış: a
yırbastav, dəyişmək, pul çalışma, pul 
alιşma.
 
Almaştırış: ç
alışma, pul alιşma, ayırbasmaq, 
dəyişmək.
 
Almıt 
: 
1) 
peşkeş, rüşvə 
2)
 alaq, bac alan.
 
Alnında 
: (altında : günəşin alnında(ya da) altında: 
qabağında) 
 
Alp 
: hündür, böyük, cəsur, igit.. 
Alpaqu  
: apa
qə
, aşama, rütbə, görəv 
Alpış
4
 
: atmış.
 
Alt  
: asra  
 
Altaşı üstaşı
: as aşı üs aşı: atkeçit üskeçit.
 
Altay
5
 
: alaş
5
, alaşlamak, altaylamak
 
Altdaki  
: ən son\ addaki çəkkiçə: son sınıra qədər.
 
Alternativ
: ikidən birin seçmək.
 
Altın 
: qızıl gümüş.
 
Altun gezik
9
: q
utub yıldız. 
Altüst  
: tarmadağın, qarqaşalık.   
 
Alt-üst eləmə
k: başaşağı etmək, çəvirmək.
 
Altüst 
: ağdar - döndər, daşιr - deşir.
 
Aludə 
: < al. qarşıq, vurqun\  alaş < alιş: alιşmak
 
Alukəərəb: <
 almaq, mələkə.
 
Alumaq
9
: sarmaq, dolamaq, ısırmaq: yakmaq.
 
Alvanğ
9
 
: vergi\ alvanğçı: vergi mə'muru\ alvan - 
yaşak
9
: para cəzası vergi.
 
Alvastı
9
 
: albastı, kötü ruh, qara ruh, qara quşli, cinli, 
qəşşili, tutqayli, qaqğınlı.  
 
Alyapkuç
9
: g
öğüslük, peştamal, önlük. 
 
Alιm-verim: 
1)
 alιş-veriş. dəxlü xərc.
 
Alιnğasamaq
8
: əcələ etmək, tutulmaq, şaşmaq, 
edəcəyini biləməmək, qaçışmaq.
 
Alιş - veriş  
: iş, ilişki, çalιk - çuluk(etmək)
 
Alιş - veriş: i
ş, ilişki, çalιk-çuluk etmək.
 
Alιşma (pul+
): çalışma, almaştırış, ayırbasmaq, 
dəyişmək.
 
Alιşma 
: pul çalışma, almaştırış, ayırbastav, 
dəyişmək.
 
Alιşmaq 
: dəyişmək\ alιşιq adam: dəyişmiş adam, 
dəyərlənmək, yararlanmaq(alqιşιq). bir şeyin içinə 
girmək\dalmaq, dalqιnlanmaq, dalqιn.
 
Alιşmaq 
: tutuşmaq, qarιşmaq: qarşιlaşdιrmaq, alιb 
vermək, dəyiş –tokuş etmək, əvəzləmək, 
dəyişdirmək\ fikir alışmaq: fikir dəyişmək, 
danιşmaq 
 
Am 
: dəm qısma.
 
Amac   :
 
- 1) 
< umac, hədəf. yetək 
 - 2) 
<
 
ər + məç, 
Amaç 
: amraz: əkin abzalı
 
Amaçlamaq
: < um. qəsd etmək. 
 
Amadə  
: dayın
8
 
 
Aman
5
 
: sağ\ aman ol: sağol\ amansızbə ?:  
sağmısın ?  
 
Amanlık 
: əsənlik, sağlık, amançılık
 
Amas 
: örttirib
8
, şişib, pükkürüb
8
, köybərib
8
 
Amatlι
8
 
: əlverişli, karlı, uyqun, iyi, aslamlı, qazanclı\ 
amatsιz: əlverişsiz
 
Amator 
: dilatan # küyörmən
 
Amma 
: al
 
Amray bəy: b
öyük adamlar 
Amraq   : 
sevgili, yumşaq, şafe’.
 
Amtanax
12
: m
atah, ləzzətli
 
An        :
 az salım lıqca, bir talasın\ talasım, bir 
sallam, bir ləhzə.
 
An 
: hazır zaman, indi 
 
An(ğ)lamaq: 
aydınlaşmaq, açılmaq, öyrənmək, 
bilmək, düşünmək, sezmək, duymaq
 
An(ğ)latmaq
: açıklamaq, açmaq, izah vermək
 
Ana   
: nənə, inə, apa, aba, çeçe, asa, asav, əsə
3
, 
əsəy
3
, şeşe
4
, apak
5
, apake
5
, əni
7
, ece
8
, ene
8
.
 
Ana 
: <> ən < en. enq, geniş, genişlik, böyük\ ana 
fikir: asal fikir.
 
Ana 
: əçə\ ata ana: dədə əçə.   
 
Ana
8
.
9
 
: iştə, elə, indi.
 

 
sözün özü 
 
 
12
Anadil 
: ata dil, doğan dil.
 
Anakə 
: anağa.
 
Analık
7
 
: beçədən
6
,  yatın
4
, balayatkı
3
, uşaklık
2
, 
balalık
2
, balayatık
3
,  yatğı
8
, balıyatkı, tuxumluk, 
uşaklık, dişi, döl yatağı.
 
Anan 
: ondan sonra. anançı: sonra nəcür
 
Ananay
15
: mahnı, türkü
 
Anayi  
: budal, avanak, bön - bön: gic, qarışmış
 
Anbar  
: qoyma
4
 
Ancak   :
 anacak, onacak.
 
Ança 
: onca, oqədər, odəğər
 
Ançalık 
: onca, ança, oqədər, odəğər 
 
Ançeyin 
: şöylə böylə
 
Ançılə
9
 
: onçıvıla, o qədər 
 
Ançı-munça
9
: bir az, çox degil
 
And ayak
: and içilirkən içilirdi  
 
And 
: sayqınt (sövgənd. sərmənt
latin
)\ 
siğə,okuşma. 
Anda - sanda:
 ara - sıra, ara - sırada, handa - sanda.
 
Anda
qə   
: orada
 
Andağ  
: böylə. öylə, bu qədər, o qədər.
 
Andak
9
 
: öylə.
 
Andala  :
 hər yana, elə belə, ora bura 
Anda-mında
: şurada burda.
 
Andıkmaq
14
: and içmək. 
Andi 
: ondan sonra.
 
Andık    :
 sırtlan
 
Andıktan
: onuniçin.
 
Andır anğır: d
al, kök, soy, ata baba, cəddabad.
 
Andıra qalsın
: mirasa qalsın .
 
Andıra 
: andıq, miras.
 
Andızdap
: düpdüz, alabildiğinə.
 
Anğar
qə
 
: onu, ona, orda\
 Anğaru
qə
: ona doğru
 
Anğ - sezim
5
: anğ, bilinç, sana-sezim
4
, şiur.
 
Anğ  
: bilinç, anlam, sana - sezim
4
, anlam, anğ - 
sezim
5
, şiur. fəhim .
 
Anğ etmək: h
eyrəddə qalmak, anlaman qalmak.
 
Anğ 
: açık, açıla qalmaq, heyran qalmaq
 
Anğ 
: av. anğ: anlamak: avlamak: qapsamak, 
yığmak, qapmak\ anğamak: sanğmak, sanmak.
 
Anğa
14
   : ona. 
Anğaru: oraya. 
Anğa tanğa
: şaş baş, anlaman, aç-maç, açıla 
qalmak, asılı qalmak, əlsiz qalmak: aciz qalmak 
 
Anğa 
: alcıramaklıq, aldıramaklıq, heyran qalmak.
 
Anğçırmak:
 düşünmək. anğ et ! anla, düşün, anla.
 
Anğçırmak
: düşünmək. anğ etmək: düşünmək.
 
Anğdırı: bildiri, e’lan. 
Anğdurmaq
14
: bildirmək.  
Anğdamak:
 gözləmək
 
Anğıkı  
: indiki .
 
Anğıkıt 
: yayılmış, çıkarılmış, açılmış.
 
Anğıqır - tun
ğıqır: büğri - büğrü. anğırıt dedi - 
kodular: boş  hava sözlər.
 
Anğır andır
: dal, kök, soy, ata baba, cəddabad.
 
Anğıra 
: arka, qıç, dalı. anğırınğa
8
: arkasına.
 
Anğıt  
: aylın, od, aykın, aydın, yaktı, yarıt, yağtlık, 
çarık, çarıv
4
.
5
, açıq, carıklık, anıklık. 
 
Anğız 
: mərak
 
Anğız 
: tarla, sürülməkdə olan toprak\ qısır anğız: 
sürülməmiş toprak: kıraç
 
Anğkıy 
: açılmak, aralanmak,  insanlardan boş 
qalmak, yalnızlık, tənhalık < tanqılık.
 
Anğqay 
: başdan başa, geniş açılmaq, açıq qalmaq.
 
Anğqəməçi
: anlatıcı, anlatan, nağılçı, aytçı, açıcı, 
aydınladan, aylayan.
 
Anğqəmək
5
: gəpləmək, qonuşmak, danışmak\ 
anğqəməçi: nağılçı\ anğqəmələşmək: 
söhbətləşmək.
 
Anğqəmələş
mək: anlaşmaq, söhbətləşmək. 
 
Anğlamak
: açılmak
 
Anğşak   :
 dişsiz qalmak, zayıflamak, gəmiyə 
düşmək
 
Anğşalamak
: əşinmək, aşna olmak, doslaşmak, 
eşenlik. 
 
Anıdən  
: birbada, birdən. 
 
Anığı  
: çağdaş.
 
Anığlığ  
: yetənək,  vergi, qabil.
 
Anık almak:
 baynalmak, baynımak, qutulmak,  
sağalmak, ayınqalmak .
 
Anık almak
: anıklanmaq, baynalmak, baynımak, 
qutulmak, sağalmak, ayınqalmak. 
 
Anık 
: anut, hazır.
 
Anık 
: bilinc, his, huş, ağıl, sana, sezim.
 
Anık 
: xatirə (anıkqə - divan
9
: hazır, yerləşmiş, 
ortaya qoyulmuş, əldə tapılan )
 
Anık 
: tanık, aşkar.
 
Anık
3
.
4.5.6.7.8.9
: açık, doğru, kəsin, somut. həqiqi, bəlli, 
aşgar, şübhəsiz.sərih, yaktı, aydın, aykın
4
, açık 
anιklamaq: açıklamaq, bəlitmə, anıklık: açıklık  
doğruluk
 
Anıkqə - diva
n
9
: hazır: yerləşmiş, ortaya qoyulmuş, 
əldə tapılan       
 
Anıklamak:
 hazır olmaq      
 
Anıklamak
: aymak, səbt etmək, müşəxxəsləmək, 
tamamlamak
 
Anıklık  
: hazırlık                     
 
Anıklıq
5
 
: həqiqət, gerçək, dürüslük, şindik
4
, çindik
5
, 
çin
6
, ısın
3
, çın
3
,  anık
5
.
 
Anıksamaq:
 xatirləmək, anιmsanmaq, yadımsamaq
 
Anıq  
: aydınq, yəqin, ayıq, açıq, bəlli 
 
Anıq  
: aydınq, yəqin, ayıq, açıq, bəlli yəqin, ayıq, 
açıq-bəlli, aydınq, bəlli, açık aşkar, aydın, açık, 
düşünüklü, açıq, ayıq, şəksiz
 
Anıq 
 
: dalğınlık, pərişanlık
 
Anıqlamak
: anlamak.
 
Anıqsızlık
: bilqisizlik, qanmazlıq.
 
Anımaq
: anιnmaq: hazırlanmaq  
 
Anıt  
: abidə, tikmədaş, tiksiriv.
 
Anıtmaq
: hazırlatmaq.            
 
Anka 
: kaan: əzab çəkmək, ənbək
 
Anqamaq
8
: pırsımak. 
 
Anqarmak
: andiçmək, andikmək, and vermək.
 
Anqav 
: mönq, sadə, türkana, inancank, türkvarı, 
tükyana, inancank. 
 
Anqavlamak
: snarçılık etu?
 
Anqçarmak
: düşünmək.
 
Anqdamak
: anqramaq, ulamak.
 

 
sözün özü 
 
 
13
Anqdarmak:
 duydurmak.
 
Anqdaşmak
: < anğ: ov. ova yatmak, kəminləmək\ 
anqırqmək
8:
 enqirmək, alta qoymak, gizləmək, 
batırmək, yaşırmak,
 
Anqırı 
: anırı, anrısı, qırağı.
 
Anqırısı 
: yukarısı, axırı\ anqırqi: sırtdakı, daldakı.
 
Anqırmaq: inğirəmək
14.
 inləmək, zarıldamaq. 
Anqqalmak
: qic qalmak.
 
Anqluçi 
: anlayıcı, duyan, eşidən, dinləyən\ 
anğlatmak: duyurmaq, yayınlamak.
 
Anqsız 
: kötən, düşnüksüz.
 
Anqşırmak
: ayıl sayıl etmək: tanımak, sayğarmak.
 
Anqtamak
: < av. avlamaq, haklamak, izləmək, 
sonlamak, ayaklamak, axtarmaq,  aramaq, 
izləmək.
 
Anqtarmaq
8
: axtarmaq, aramaq, izləmək
 
Anqzaq  
: ayaz , quru soyuq, quraq savuq, yelli ayaz
 
Anlamak 
: ukmak
12
 
Anlamaq:
 duymaq, eşitmək, ukumək, hiss etmək.
 
Anlaman:
 anğa tanğa: şaş baş  
 
Anlaşma  
: uyuşma, uylaşım, e'tilaf.
 
Anlaşmak
: aydınlaşmaq.
 
Anlaşmak
: aydınlaşmaq.
 
Anlaşmaq:
 barlışmaq, barışmaq, uzlaşmaq, 
uyuşmaq, birlikdə yaşamaq, batışmaq.
 
Anlatı 
: öykü, nağıl. 
 
Anlatma  
: deyim. 
 
Annıqar
2
:
 altında.
 
Anramak 
: anqırmaq, kükrəmək.
 
Ansızın 
: birdən, elə birdən, basıb, iskərməstən, 
ustumtuk, andavsız, güdüsüz - düzədən,   
duymadan, kinet, kenet, qenet, qınat, həmən. 
 
Anşu
sumer
 
: ulağ.
 
Ant
5
 
: yəmin, mühəqqəq. antlı: yəminli
 
Antlaşma
: qarar, bitim.  
 
Anιk - düşünc
ə: bilgi meydani, bilgi çevrəni\ siyasi 
anιk-düşüncə: siyasi uzak görüş.
 
Anιk  
: düşüncə, bilgi meydanı, bilgi çevrəni\ siyasi 
anιk: siyasi düşüncə: siyasi uzak görüş.siyası 
baxduzunluk. 
Anuq
14
: hazır\ Anuqluq
14
:hazırlıq 
Anuqlamaq
14
: hazılamaq.
 
Anιnmaq:
 anımak, hazırlanmaq. 
Anιrrak
8
 
: daha uzakrağ\ anırrak otur: daha uzak otur. 
 
Anιtqan  
: hazιrlayan.  
                      
 
Anιtmaq  
: hazırlamaq, anιklamaq.
 
Anιtιlmaq:
 hazιrlatılmaq.                  
 
Antıqmaq: and içmək. 
Apa
4
 
: bacı
1
, böyük
1
, ulu, apay
3
, əcə
5
, əcək
5
, 
əcəkə
8
, ağa-əçə
9
.
 
Aparan  
: bəsli,  aparıcı, üstün, ğalib.
 
Aparıcı  
: bəsli , aparan, üstün, ğalib.
 
Aparmak 
: gizləmək.
 
Aparmaq 
: əkimək.
 
Apay
3
 
: bacı
1
, böyük
1
, ulu, apa
4
, əcə5, əcək5, 
əcəkə
8
, ağa-əçə
9
.
 
Apaz  
: ovuç kiriş
 
Apazlamak
: qovzamak
 
Apıt 
: tə'ssüf, peşman\ apıtta qalma: peşman 
olmayasın\ apıtka: peşmanlıq.
 
Aplaq
14
  : xoruz 
Apuşmaq: açmaq, ayırmaq. 
Ar  
: uca, təmiz.
 
Ar  
: uzaq\ arkı: ötəki, uzaktakı, iləridəki, arıkı - 
bəriki: arkı - tərki.
 
Ar
8
 
: 
1)
 öc, intiqam 
2)
 yorulmaq\ armaq: yorulmaq\ 
armιyasan: yorulmuyasan.
 
Ara - sıra 
: ara - dura.
 
Ara  
: arakəsmə
8
, tənəffüs, aralık, kəsmə, tə'til.
 
Ara  
: kəz, key, çağ, çak, gah, sak, sal
8
, salιm
8
, 
dəm.
 
Ara ğatnaşlıq
: barış - gəliş, gəlim - gedim 
 
Ara mal 
: şərikli mal
 
Ara sıra 
: sandan, çəndən
8
, bə'zən\ haydan - sandan: 
çəndən - yarım
8
.
 
Ara 
: ilişgi\ arası necədi.
 
Ara 
: məsafət\ aranı ölçmək. 
 
Ara 
: yer, ast ara\ hər nə ara ki vardım: hər 
yerəki geddim.
 
Ara 
: yıraklık, iki ara, aralık.
 
Ara
12
 
: qutarmaq, varmaq (bar, barda).
 
Arabağlanşık
: araqatnaşık: bağlantı, ilişgi, ilətişim
1
.
 
Arabir 
: bir hən bir yok, ikidən bir.
 
Aracı 
: davər.
 
Araç 
: əməl, çara, qura, kural, səriştə
8
, karacat
5
 
 
Araç 
: seyrək, aralığı açık.
 
Araçək 
: sιnιr, araç, arası açık
 
Araçı  
: elçi, araqatnaşıkçı.
 
Araçı  
: qılışdıran
7
, vasitə, ortamçı
5
, yaraştıran.