Xo’jalik hisobi turlariga ta’rif bering Xo’jalik mablag’lari va ularning manbalari haqida so’zlang

33. Balans moddalarining o’zgarishiga ta’sir etuvchi omillar
34. Xususiy kapital to’g’risidagi hisobot
Xususiy capital to`g`risidagi hisobot 14-son BHMS asosiga ko`ra qo`llaniladi.
Xususiy kapital tushunchasi O‘zbekiston Respublikasining «Buxgaltyeriya hisobi to‘g‘risida»gi Qonuni, Moliyaviy hisobotni tayyorlash va taqdim etish uchun konseptual asos (ro‘yxat raqami 475, 1998-yil 14-avgust) va O‘zbekiston Respublikasi Buxgaltyeriya hisobining milliy standarti (1-son BHMS) «Hisob siyosati va moliyaviy hisobotlar» (ro‘yxat raqami 474-son, 1998-yil 14-avgust) da keltirilgan.
Xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobotning manzilli qismida hisobot sanasi, xo‘jalik yurituvchi sub’ektning nomi, tarmog‘i, mulkchilik shakli, tashkiliy-huquqiy shakli va to‘liq yuridik manzili, xo‘jalik yurituvchi sub’ekt uning egaligida bo‘lgan organning nomi, xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobotni tayyorlash vaqtida foydalanilgan o‘lchov birligi ko‘rsatilishi lozim.
Hisobotda xususiy kapital va uning tarkibiy qismlari to‘g‘risida, ustav kapitali, qo‘shilgan kapital, rezyerv kapital, taqsimlanmagan foyda (qoplanmagan zarar), sotib olingan xususiy aksiyalar va boshqa xususiy kapital elementlari to‘g‘risidagi axborot yoritib byerilishi lozim.
Xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobot xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobot davri boshiga va oxiriga bo‘lgan tegishli axborotni yoritib byerishi kyerak.
Hisobotda hisobot davridagi xususiy kapital tarkibida bo‘lgan o‘zgarishlar haqidagi axborot yoritib byerilgan bo‘lishi kerak. Buning uchun quyidagilar to‘g‘risidagi axborotlarni yoritib byerish kyerak: qimmatli qog‘ozlar emissiyasi, uzoq muddatli aktivlarning qayta baholanishi, ustav kapitalini shakllantirishdagi valyuta kursidagi farqlar, rezyerv kapitalga ajratmalar, joriy yilning taqsimlanmagan foydasi (zarari), tekinga olingan mol-mulk, pul dividendlari va aksiyalar ko‘rinishida to‘lanadigan dividendlar, shuningdek, xususiy kapitalni shakllantirishning boshqa manbalari.
Xususiy kapital to‘g‘risidagi hisobotda quyidagilar to‘g‘risidagi axborot ham yoritib byerilishi kyerak: chiqarilgan aksiyalar soni, aksiyalarning nominal qiymati, muomaladagi aksiyalar soni.
Ikki hisobot davri o‘rtasida xususiy kapital tarkibidagi o‘zgarishlar moliyaviy hisobotlarda qabul qilingan va yoritib byeriladigan baholashning aniq prinsipidan kelib chiqqan holda hisobot davri davomidagi sof aktivlarning ko‘payishi yoki kamayishini aks ettiradi.
Mazkur standartda sof aktivlar deganda xo‘jalik yurituvchi sub’ektning o‘z mablag‘lari bilan ta’minlangan uzoq muddatli va joriy aktivlarning qiymati, ya’ni xo‘jalik yurituvchi sub’ektning qarz majburiyatlaridan ozod bo‘lgan mol-mulk qiymati tushuniladi.

35. 
    
    Ishlab chiqarish xarajatlari hisobi
    

39. 
    
    Mehnat va ish haqidan ushlanmalar va ish haqi fondidan ajratmalar hisobi
    

O‘zR Soliq Kodeksining 30-bobida «Jismoniy shaxslarning jami daromadi» tarkibi bayon qilingan.

Jismoniy shaxslarning jami daromadiga quyidagilar kiradi:

1. mehnatga haq to‘lash tarzidagi daromadlar;

   
   

2. mulkiy daromadlar;

   
   

3. moddiy naf tarzidagi daromadlar;

   
   

4. boshqa daromadlar.

   
   

Amaldagi qonunchilikka muvofiq mulkchilikning har qanday shaklidagi korxona xodimlari ish haqidan quyidagi pul ushlanmalari va ajratmalar amalga oshiriladi:

• daromad solig‘i;

  
  

• pensiya fondiga ajratma;

  
  

• shaxsiy jamag‘arib boriluvchi pensiya schyotiga ajratma;

  
  

• kasaba uyushmasiga ajratma (ixtiyoriy);

  
  

• xodim tomonidan korxonaga yetkazilgan moddiy zararni qoplash bo‘yicha to‘lovlar;

  
  

• alimentlar;

  
  

• kreditga sotilgan tovarlar uchun to‘lovlar va boshqalar.

  
  

10	Xodimlarga hisoblangan summalar kassadan to’langanda(mehnat haqi, mukofotlar va hokazo)	6710	5010
11	Hisobdor shaxslarning qaytarmagan bo’nak summalari ushlab qolinganda	6710	4220
12	Kreditga sotib olingan tovarlar uchun hisob-kitoblar bo’yicha navbatdagi to’lovlar ishchilardan ushlab qolinganda	6710	4710
13	Aybdor ishchilarning mehnat haqi summasidan yetkazilgan moddiy zararlar summasi ushlab qolinganda	6710	4730
14	Qishloq xo’jaligi korxonalari ishchilarining mehnathaqi summasidan daromad solig’i summasi ushlab qolinganda	6710	6410
15	Ishchilarining mehnat haqi summasidan nafaqa jamg’armasiga ushlab qolinganda	6710	6520
16	Mehnat haqi summasi deponentga o’tkazilganda	6710	6720
17	Ijro varaqalari asosida(aliment va boshqalar)mehnat haqidan ushlab qolinganda	6710	6990
18	Deponent summasi kassadan berilganda	6720	5010

37. 
    
    Majburiyatlar hisobi