Türkçesi: Hilmi Ziya Ülken

Önerme  XXXVIII.
  -  Et  mortem  minus  timet  kelimeleri  bildiriye,  belki 
de, sonradan yapılmış bir eklemedir; yalnız scolie’de ölümün az korkula­
cak şey olduğu kanıtlanmıştır.
Önerme  XLI  ve  XLII.
  -  Bu  önermelerden  birincisi  şu  fikri  ifade  eder: 
Ruhun  ezeliliği,  ahlak,  din  ve  Ruh  metinliği  ile  yüksek  gönüllülüğe  ait 
bütün  şeyler  hakkında  hiçbir  bilgisi  olmasaydı,  yine  de  onlar  en  önemli 
veya  doğrusu biricik  önemli olan şey  olmadan geri  kalmayacaktı;  bu ise, 
sağlığın  hastalıktan  ve  varlığın  yokluktan  daha  değerli  olması  ile  apaçık 
olarak  anlaşılır.  Court  Traité,  II,  ch.  XXVI,  4-  İkinci  önerme  yüce  mut­
luluğun elde edilecek bir ödül, peşinden koşulacak bir amaç olmak şöyle 
dursun,  sağlam  ve  hür  bir  Ruhun  tabii  denebilen  şartı,  hali  olduğunu 
ifade eden bütün bir doktrinin özetidir. Düşünmek, etki yapmak ve mey­
dana getirmektir, düşünmek bir sevinçtir. Mutludur o kimse ki düşünür! 
Gerçek  âlem onundur. Etika’nın son iki  önermesinin her ikisi de belirtir­
ler ki, hiçbir yaptırım (sanction) gücü kabul edilemez çünkü, bizi en yüksek 
ahlaklılığa çıkarmak için, gerçekten bizim olan feda edilecek hiçbir şeyimiz 
yoktur,  hele  tabiatımızın  gelişmesine  engel  olan  bir  kanuna  boyun  eğme 
hiç de kabul edilemez. Hürriyet kazanılır, satın alınmaz; ezeli hayata sahip 
olmak için İsâ, Allah’ın oğludur, diye inanmak lazımdır, diyordu Saint Paul. 
Spinoza diyor ki, biz Tanrıyız.
1
1) Notlarda 
Etika'nın
 Latince metnine ait işaret edilen sayfa numaraları Ch. Appuhn çevi­
risi ile birlikte basılan Latince 
Etika'nın
 sayfalarını göstermektedir, (ç.n.)