Toshkent davl

8.Adabiy tildagi jarangsiz undoshlar shevada qaysi o„rinlarda jaranglashadi? Misollar yozib, sharhlab bering.
Bizga ma‘lumki, jaranglashish hodisasi adabiy tilda spontan o‘zgarish atamasi bilan yuritiladi.Spontan o‘zgarish biror tovush ta‘sirida yuz bermaydi, balki u shevaning tarixiy rivojlanishi bilan bog‘liq hodisa hisoblanadi. Bunda jarangsiz undosh tovush talaffuzda jaranglashadi.
So'z oxirida bazida q undoshi g‟ undoshiga o‘zgaradi. Masalan: Bayroq - bajrāγ
Varoq - varāγ Oriq -arïγ Qayroq- qarāγ Qishloq- qïšlāγ

Bazida p jarangsiz undoshning b jarangli undoshga o‘zgarishi:

Gapdon - gapdān -

F jarangsiz undoshi v jarangli undoshi singari talaffuz etiladi: Afsun - avsun –
Tavsifnoma- tafsïvnāma Safsata – savsata -
9.Adabiy tildagi jarangli undoshlar shevada jarangsizlanishiga ham misollar keltiring.
Bizning shevamizda jarangli undoshlarning jarangsizlashuvi quyidagi hollarda namoyon bo'ladi.
v jarangli undoshi f jarangsiz undoshi kabi talaffuz qilinadi: avtomat - aftāmat -
avtobus - aftābus -
D jarangli undoshi t jarangsiz undoshi singari talaffuz etiladi: Baland - balant

10
Qand -qant band – bant
omad -āmat zavod - zavāt obod - ābāt ozod - āzāt

B jarangli undoshi p jarangsiz undoshi kabi talaffuz qilinadi: Maktab - maktap
kitob - kïtāp