Termodinamikanin mövzusu

İstilik tutumlarinin orta və həqiqi qiymətləri
Aldığımız bütün ifadələr ((5)-dən başqa) C_x-in həqiqi qiymətlərini verir. Çox vaxt C_x-in həqiqi qiymətlərini 2 həddin cəmi şəklində göstərirlər:
C_x = C_x0 + C_x (1)
C_x0– ideal qaz halında istilik tutumunun qiymətidir, yəni p0, v yaxınlaşanda;
C_x – molekulun reallığını nəzərə alan düzəlişdir.
Çox vaxt ideal qaz halında istilik tutumunun (C_x0) temperaturdan asılı ifadəsini polinom şəklində göstərirlər:
(2)
Əgər t₁ və t₂ temperaturlarında C₁ və C₂ məlumdursa, ədədi orta qiymət belə tapılır:

Həndəsi orta qiymət dedikdə hər hansı 1-2 prosesində sistemə verilən istilik miqdarının temperaturlar fərqinə nisbəti başa düşülür:
(3)
(3) ifadəsi istilik tutumunun həqiqi qiyməti ilə orta qiyməti arasında əlaqə yaradır. Çox vaxt onu belə yazırlar:

İstilik tutmlarinin təqribi qiymətləri

Çox vaxt texniki hesabatlarda istilik tutmlarını temperaturdan asılığını düz xətt şəklində göstərirlər.

C_x=a+bt (1)
Bu halda istilik tutumunun orta qiyməti

olur.


Qaz qarışığının istilik tutumu

Qarışıqlar sənayenin bir çox sahəsində geniş istifadə edildiyi üçün onların qarışıqların verilmə üsullarından asılı olaraq istilik tutumlarının təyin olması vacib məsələlərdən biridir. Bildlylmlz kimi kütlə, həcm mol hissələri ilə verilə bilər.

I. , kütlə hissələri ilə verildikdə qarışığın istilik tutmu

bərabərdir.
II. , həcm hissələri ilə verildikdə isə qarışığın istilik tutmu aşağıdakı kimi tapılır:

III. , mol hissələri ilə verildikdə qarışıqların mol istilik tutmları belə tapılır:



TERMODİNAMİKİ PROSESLƏR

Biz termodinamikanın I qanununu və sonra istilik tutumlarını öyrənərkən gördük ki, hər hansı bir prosesdə istifadə edilən istiliyin miqdarı prosesdən asılıdır. Ona ğörə də termodinamikada bu prosesləri bir-birindən fərqləndirmək lazım ğəlir. Bu proseslər aşağıdakılardır:

1. 
   İzoxorik.
   
2. 
   İzobarik.
   
3. 
   İzotermik.
   
4. 
   Adiabatik
   
5. 
   Politrioik.
   

Bütün bu proseslər öyrənilərkən prosesin tənliyi yazılacaq, P-v sonra isə T-S koordinat sistemlərində əyrilər qurulacaq, proseslərin işi hesablanacaq, entalpiya və entropiya fərqi tapılacaq və bütün bu proseslər üçün termodinamikanın I qanunu yazılacaq. Proseslərə ideal qaz halında baxılacaq.