S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi


Tur. Dala qirqbo`g`imi - Equisetum arvense L



Yüklə 5,46 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə8/115
tarix28.11.2023
ölçüsü5,46 Mb.
#169447
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   115
1 Dorivor o\'simliklar florasi va sistematikasi oquv qollanma 2

 Tur. Dala qirqbo`g`imi - Equisetum arvense L
. turkumiga mansub ko‘p yillik 
sporali o‘t. Poyasi ikki xil: bahor poyalari sporali, shoxsiz, shirali, kulrang-pushti, 
oval-silindrsimon sporali spikelet bilan tugaydi, sporalari pishib yetilgandan keyin 
ular nobud bo‘ladi va yozda tanasi (vegetativ), yashil, bo‘g‘imlarga bo‘lingan, 
tanasi shoxlangan, tik, balandligi 10-50 sm sporalar aprel-may oylarida pishib 


17 
yetiladi. Ular nam tuproqlarda va qumli o‘tloqlarda, toshqin o‘rmonlarda va butalar 
orasida, daryolar va ariqlar bo‘yida, tekis qismida, deyarli butun O‘zbekiston 
bo‘ylab tog‘larning pastki va o‘rta qismlarida o‘sadi. 
 Dorivorlik xususiyati
. Dori-darmon uchun yer usti qismidan yozda, iyun-avgust 
oylarida yig‘ib olinadi va soyada quritiladi. Ibn Sino dala qirqbo‘g‘imidan 
(Equisetum arvense L) qonni to‘xtatuvchi vosita sifatida tavsiflaydi. Unga ko‘ra 
o‘simlik yaralarni davolaydi, mushaklarning yorilishi (malham bilan o‘ralgan 
holdA., churra, jigar va oshqozon o‘smalari, tomchilar, o‘pka sili kasalligiga
yordam beradi. 
Xalq tabobatida
dala qirqbo‘g‘imi damlamasi diuretik va gemostatik (burun 
qonashlari, qon ketishi, qonli diareya uchun) sifatida uzoq vaqtdan beri qo‘llanilib 
kelinmoqda. Bundan tashqari, qaynatma suvli, o‘pka tuberkulyozining ayrim 
shakllari, yurak va buyrak kasalliklari uchun buyuriladi. 
Dala qirqbo`g`imi - Equisetum arvense L 
Bo‘lim. 
Qirqquloqtoifa yoki paporotniktoifa o‘simliklar (Polypodiophyta)- 
Папоротниковидные или папоротники 
Qirqquloqdoshlar oilasi
— Polypodiaceae . Daraxtlar, doimo yashil, barglari 
reduksiyalangan, qipiqsimon, mayda, novda yuzasini o‘rab turadi. Qubbalari 7-25 
mm, pishganda choklar bo‘ylab ochiladi 
Sistematikasi


18 

Yüklə 5,46 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   115




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin