Romatoid Artrit. Hayatı aktif yaşamak
Yüklə 200,47 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Fiziksel tedavi önlemleri
- Romatoid artrit ile yaşamak.
- Cerrahi yöntemler
- Radyoaktif sinovektomi
- Diğer ek önlemler
- Alternatif tedavi
- Özyardım ve günlük yaşamda destek ile ilgili öneriler
|
bilgi Eğer bu ilaçlardan birini kullanıyorsanız, o preparat ile yapılan tedavi sırasında nelere dikkat etmeniz gerektiğini doktorunuzla etraflı bir şekilde görüşmelisiniz. Her etkili tedavide olduğu gibi, hastalığı modifiye edici ilaç teda- visinde de arzu edilmeyen etkiler ortaya çıkabilir. Tedavi sırasında alışık olmadığınız şikâyetlerle karşılaşırsanız, doktorunuzu bu konuda bir an önce bilgilendirmelisiniz. Olası yan etkileri zamanında belirleyebilmek ve gerekli önlemleri alabilmek için düzenli doktor kontrolleri zorunludur. Bu kontrollerde doktorunuz sizi muayene edecek ve aldığınız ilaçların türüne göre ve belirli laboratuvar değerlerini inceledikten sonra gerekli görürse, ek muayeneler düzenleyecektir. Hastalığı modifiye edici ilaçların hemen hemen tümü için geçerli olan husus, bunların hamilelikte ve emzirme süresince
kullanılmamasıdır. Doğum yapabilecek yaşta olan kadınlar tedavi süresince ve tedaviden sonra da belli bir süre olmak üzere güvenilir bir doğum kontrolü yöntemiyle korunmalıdır. Erkekler bazı preparatlarda tedavi sırasında ve kısmen tedavi sonrasında olmak üzere çocuk yapmamalıdır. Bu, aynı zamanda, çocuk sahibi olmayı arzu etmeniz durumnda doktorunuzu zamanında bilgilendirmeniz anlamına gelmektedir. En önemli modifiye edici ilaçlar aşağıda açıklanmaktadır. Bu bağlamda yalnızca en önemli bilgilere yer verilmiştir. 34
Sulfasalazin Sulfasalazin in etkisi daha hafiftir. Sulfasalazin tablet şeklinde ve genelde günde iki kez alınır. Dozaj başlangıçta düşük tutulmakta ve ilk haftalarda giderek artırılır. İlacın etkisinin kendisini göstermesi dört ile on iki hafta arasında beklenmektedir. Üç ay geçtikten sonra belirgin bir iyileşme olmazsa, doktor dozajın artırılması ile ilgili bir karar verir. Sulfasalazin in yeterli etkiyi gösterip göstermediği ancak altı ay sonra kesin bir değerlendirmeye tabi tutulabilir. En sık görülen yan etkileri arasında ciltte kaşıntılı döküntüler, bulantı, karın ağrısı, iştahsızlık, baş ağrısı, güçsüzlük hissi ve yorgunluk yer alır. İstenmeyen etkilerin çoğu özellikle tedavinin ilk haftalarında görülür. Yan etkilerin tam listesini ambalaj prospektüsünde bulabilirsiniz. bilgi MTX birkaç on yıldan beri RA hastalığının ve başka iltihaplı-romatoid hastalıkların tedavisinde başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. MTX romatoid artrit hastalığında en sık yazılan ilaçtır. Sayısız bilimsel araştırma MTX’in başarılı etkisini ve hem tek başına, hem de başka ilaçlarla kombine edilerek uygulanabilirliğini kanıtlamıştır.
Metotreksat Metotreksat (MTX) çok yönlü etkileri olan bir ilaçtır. MTX, yüksek dozlarda hücrelerin çoğalmasını önlemektedir, bu kanser teda- visinde yararlanılan bir etkidir. MTX düşük Düşük dozlarda iltihap önleyici ve immünolojik süreçlere müdahale edici bir etki gösterir. RA hastalığında MTX düşük dozlarda kullanılmakta ve iltihap sürecine müdahale ederek bağışıklık sisteminin aşırı tepkilerini önlemek suretiyle etkide bulunmaktadır. MTX kullanıma hazır şırınga, enjeksiyon veya infüzyon solüsyonu ve tablet halinde mevcuttur ve haftada bir kez alınmaktadır. Hastanın kendisi tarafından uygulanmak üzere subkutan (yani insülin enjeksi- yonunda olduğu gibi deri altı) enjeksiyon da mümkündür. Başka çoğu maddeden farklı olarak MTX genelde etkisini nispeten kısa bir süre içerisinde, yani dört ile sekiz hafta arasında göster- mektedir. Tedavide başarı sağlanamazsa, dçoğu zaman önce dozaj artırılır. En önemli yan etkileri karaciğer ve kan değerlerinde görülen değişikliklerdir. Hastalar MTX tedavisi sırasında karaciğeri korumak için alkollü içkilerden uzak durmalıdır. Ayrıca güneş ışınlarına yoğun bir şekilde maruz kalmaktan kaçınılmalıdır. Bunun dışında sıkça ağız mukozası iltihabı, iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrıları ve ishal görülmektedir. Yan etkilerin tam listesini ambalaj prospektüsünde bulabilirsiniz. 34
36
Leflunomid Leflunomid RA hastalığında iltihabı, bağışıklık sisteminin bozuk tepkilerini ve doku üretiminin aşırı artışını önlemek suretiyle etki göstermektedir. Tablet şeklinde ve genelde günde bir kez alınmaktadır. Etkisi yaklaşık dört ile altı hafta arasında kendini gösterir. Tedavinin başarısı en erken dört ay sonra güvenli bir şekilde değerlendirilebilir. En sık görülen yan etkileri arasında iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, baş ağrısı, yorgunluk, saç dökülmesi veya cilt döküntüleri yer almaktadır. Bazı hastalarda hafif bir tansiyon artışı veya geçici bir kilo kaybına rastlanır. Tedavi süresince ilk altı ay içerisinde her iki haftada bir ve daha sonra dört-sekiz haftada bir kontrol tetkikleri gerekli olmaktadır. Bu tetkiklerde tansiyon ölçülmekte ve kan ve idrar tahlilleri temelinde karaciğer ve böbrek fonksiyonları ve ayrıca vücudun kan üretimi kontrol edilmektedir. Tedaviyle ilgili bilgiler 36 Siklosporin Siklosporin immünosupresif (yani bağışıklık sisteminin tepkisini baskılayıcı) ve iltihap önleyici bir etkide bulunur. Madde kapsül veya içilen solüsyon şeklinde mevcuttur ve dozaj vücut ağırlığına göre ayarlanır. Siklosporin genelde günde iki kez alınır. Etkinin oluşması dört ile sekiz hafta arasında, nadir hallerde altı ay kadar sürmektedir. En sık görülen yan etkileri arasında diş etlerinde değişiklikler, yüksek tansiyon, bulantı, kusma, ishal ve vücut kıllanmasının artışı yer alır. Zaman zaman karaciğer ve / veya böbrek fonksiyonunda bozukluklar, yorgunluk, rahatsızlık hissi ve titreme de gözlemlen- mektedir. Enfeksiyon riski biraz yükselir. Yan etkilerin tam listesini ambalaj prospektüsünde bulabilirsiniz.
Hastalığı modifiye edici başka ilaçlar Yukarıda belirtilenlerin haricinde RA hastalığında etkili olan azatioprin, siklofosfamid veya (D-)penisilamin gibi başka ilaçlar da vardır. Bunlar, çok ağır yan etkiler göstermeleri nedeniyle bugün artık son derece ender olarak veya yalnızca çok ağır hastalık seyirlerinde veya başka ilaçların etkisiz kaldığı durumlarda uygulanmaktadır.
Altın preparatları hem tablet şeklinde (oral), hem de enjeksiyon solüsyonu olarak (parenteral) uygulanabilir. Tabletler nispeten hafif etkili olup, bundan dolayı başka ilaçlarla birlikte kombinasyon halinde kullanılmaktadır. Enjeksiyon solüsyonu (örneğin sodyum aurotiomalat) intramüsküler (kaba et kasına) e njekte eedilir ve etkisi daha güçlüdür. RA hastalığının tedavisinde altın preparatlarının önemi, son yıllarda daha yeni ve etkili tedavi imkanlarının ortaya çıkması nedeniyle büyük ölçüde azalmıştır.
Sıtmaya karşı kullanılan ilaçlar: klorokin, hidroksiklorokin Klorokin ve hidrosiklorokin adlı maddeler tropik bir hastalık olan sıtmanın önlenmesi ve tedavisinde de kullanılmaktadır. Bunlar, RA hastalığında immünolojik tepkileri hafifletmek suretiyle etki gösterir. Ağırlıklı olarak başka modifiye edici ilaçlarla birlikte kombinasyon halinde uygulanırlar. Etkinin meydana gelmesi üç-dört ay, bazen de altı aya kadar sürebilir. Her iki ilaç yalnızca tablet şeklinde mevcuttur. Genelde günde iki kez alınırlar. Dozaj vücut ağırlığına göre ayarlanır. Yan etkilerin çoğu özellikle tedavinin ilk haftalarında görülür. En sık görülen yan etkileri bulantı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi veya yorgunluktur. Tedavi sırasında güneş ışınlarına yoğun bir şekilde maruz kalmaktan kaçınılmalıdır. Tedavinin başlangıcında bazen bulanık görme, ışığa duyarlılık veya renkleri ayırt edememe gibi görme bozuklukları meydana gelebilir. Bu değişiklikler tehlikeli değildir ve kısa bir süre sonra kaybolurlar. Tedavi sırasında nadiren de olsa retinada değişiklikler meydana gelebilir, ancak göz doktoru kalıcı hasar oluşmadan bunları zamanında teşhis ederek müdahale edebilir. Tedaviyle ilgili bilgiler 38
Biyolojik maddeler Biyolojik ilaçlar adı verilen ilaç grubu, pek çok farklı hastalık için geliştirilmiş olan yeni nesil bir ilaçlar grubudur. Burada gen tekno- lojisiyle üretilen ve vücuttaki doğal maddelerin aktivitesini artırmak veya önlemek suretiyle tedavi açısından etkili olan farklı proteinler söz konusudur. Bunlar biyoteknolojik yöntemler aracılığıyla canlı hücrelerden elde edilir. Bu maddeler ağırlıklı olarak monoklonal, yani tek bir hücreden türeyen ve yapısal birlik gösteren antikorlar, hücresel haberci maddeler veya füzyon proteinleri adı verilen başka proteinlerdir. Biyolojik ilaçlar RA hastalığında ve başka kronik iltihaplı hastalıklarda rol oynayan bozuk immünolojik süreçlerin farklı düzeylerine hedefli müdahalelerde bulunabilmek amacıyla geliştirilmiştir. Bunlar büyümeyi ve iltihabı tetikleyen haberci maddeleri önleyerek etkide bulunmakta ve böylece patolojik durumların oluşmasına katkıda bulunan hücrelerin etkileşiminin önüne geçmektedir. Örneğin Tümör Nekroz Faktörü alfa (TNF-a) veya İnterleukin (İL)-1 bu bağlamdaki önemli saldırı noktalarıdır. Bu haberci maddeler, hücrelerin yüzeyinde yer alan ve reseptör adı verilen protein yapılarına kenetlenerek belli hücreler üzerinde etkide bulunmaktadır. Bu reseptörler aracılığıyla hücreye önemli sinyaller aktarılmaktadır. Bazı biyolojik ilaçlar sinyal maddesinin kendisini bloke ederken, bazıları da reseptörü işgal ederek haberci maddenin etkisini göstermesini engellemektedir. Preparatların çoğu deri altına (subkutan) enjekte edilmekte ve gerekli eğitim verildikten sonra bu işlem hastanın kendisi tarafından yapılabilmektedir. Tedaviyle ilgili bilgiler 40 “ Biyolojik ilaçlarla uygulanan modern tedavi yöntemleri iltihap sürecine, hastalığı modifiye edici ilaçlara kıyasla daha hedefli bir müdahalede bulunmaktadır. Biyolojik tedaviler bu nedenle iltihabı daha hızlı ve daha güçlü bir şekilde önlemekte ve bunun yanı sıra vücudun fonksiyonlarıyla çok iyi uyuşmaktadır. Yapılan araştırmalar, en iyi tedavi sonuçlarının geleneksel modifiye edici ilaçlar ile yeni biyolojik ilaçların kombinasyonu sayesinde elde edildiğini kanıtlamıştır.”
Biyolojik ilaçlar tam anlamıyla belli bir hedefe yönelik oldukları için, görünüşe göre vücuttaki doğal (fizyolojik) süreçleri geleneksel ilaçlar kadar etkilememekte ve yan etkileri daha az olmaktadır. Hatta bazı maddeler en olumlu koşullarda, tamamlanmış eklem hasarlarında onarım süreçleri başlatabilmekte ve meydana gelen değişikliklerin eski halini almasına katkıda bulunabilmektedir. En sık görülen yan etkileri, enjeksiyondan sonra iğnenin batırıldığı yerde kızarıklık, şişme, ağrı ve kaşınma gibi tepkilerdir. Yan etkilerin tam listesini ambalaj prospektüsünde bulabilirsiniz. Modifiye edici ilaçlarda olduğu gibi, biyolojik ilaçlar da hamilelik ve emzirme süresi içerisinde kullanılmamalı ve doğum yapabilecek yaşta olan kadınlar, bu bağlamda bu maddelere ilişkin yeterince deneyim mevcut olmadığı için en azından tedavi sırasında hamile kalmamalıdırlar. 42 Tedaviyle ilgili bilgiler “ Biyolojik ilaçlarla gerçekleştirilen bir tedavi sayesinde, henüz erken bir safhada (iki senenin altında) bulunan pek çok romatoid artrit hastası hedeflediği remisyona kesinlikle ulaşmaktadır. İlaçların yüksek iltihap aktivitesinde gösterdiği etki de iyidir. Ancak son yıllarda elde edilen deneyimler, uzun süredir RA’dan şikayetçi olan hastaların da TNF-a-antagonistleriyle yapılan tedaviden önemli yararlar sağladığını göstermiştir.” Profesör Dr. Markus Gaubitz Bu maddelerin geliştirilmesi ve üretimi çok külfetli olduğunan, uygulanmaları geleneksel tedavi yöntemlerine göre daha pahalıdır. Bu nedenle biyolojik ilaçlar ağırlıklı olarak, modifiye edici ilaç tedavisine yanıt vermeyen veya bu tedavinin uygun olmadığı veya yan etkiler nedeniyle uygulanamadığı hastalara yönelik bir opsiyon olarak değerlendirilmelidir. Biyolojik ilaçlarla ağır vakalarda bile önemli iyileşmeler sağlanabilir. İlaçların etkisi genelde birkaç hafta içerisinde görülmektedir. Blindtext Romatoid artrit ile yaşamak 44
Eklem fonksiyonlarının korunması için ağrıların hafifletilmesine ve iltihabın bastırılmasına yönelik olarak sürdürülen ilaç tedavisinin yanı sıra farklı yöntemlerden oluşan fiziksel tedavi önlemleri de önem taşır. Bu uygulamaların her hastaya kişisel olarak biçilmiş olması gereklidir. Bunlar arasında soğuk ve sıcak tterapileri, kaplıcalar, masajlar ve elektroterapi dahildir. Buradaki amaç ağrıları hafifletmek, iltihaba karşı koymak ve adalelerin gevşemesini ve kan dolaşımını desteklemektir. Özellikle akut eklem iltihaplarında soğuk terapisi, şişin inmesi ve iltihabın gerilemesi açısından çok uygundur. Soğuk, hem lokal (kriyoterapi, örneğin buz kalıplarıyla) hem de tüm vücuda yönelik (soğuk oda) bir şekilde uygulanabilir. Hastalığın içinde bulunduğu safhaya uyum gösteren ve en optimal hareket yeteneğini yeniden elde etmeyi veya korumayı hedefleyen bir jimnastik programı özel bir önem taşımaktadır. Bu bağlamda bir uzman kılavuzluğunda spesifik hareket egzersizleri yapılır. Bu egzersizlerin çoğunu bir kez öğrendikten sonra düzenli bir şekilde evde tek başına yapmak mümkündür.
Ergoterapi de yararlı olabilir. Ergoterapi kısıtlanmış olan hareketleri egzersizler aracılığıyla geliştirmeye ve yeniden öğrenmeye katkıda bulunur. Bu sayede hastanın özel ve meslek hayatındaki bağımsızlığı güçlenir. Bazen yardımcı araçlarla donanmak da gerekli olabilir. Bu önlemler işlevselliği korumak, günlük hayatta olası mevcut kısıtlamaların daha iyi üstesinden gelmek ve bundan kaynaklanan sorunları daha iyi aşmak üzere yardımcı olabilir. Günlük hayat için gerekli olan yardımcı araçlar ve bunların doğru kullanımı hakkında bilgi ve tavsiyelerde bulunmak da ergoterapinin görevleri arasında yer almaktadır. Blindtext Cerrahi yöntemler Zaman zaman RA hastalığında gerek eklemlerin bozulmasının önüne geçmek, gerekse de -çok daha yaygın olarak- eklemlerin işlevselliğini korumak amacıyla cerrahi müdahaleler gerekli olmaktadır. Bazı önlemler eklemlerdeki tahribatın daha fazla büyümesini önlemeye hizmet etmektedir. Tek veya az sayıda eklemde, hastalığa bağlı olarak değişikliğe uğrayan sinovyal doku endeskopik bir müdahaleyle (yani refleksiyon yoluyla) alınabilir. Bu tür bir müdahale sinoviyal ektomi olarak adlandırılmaktadır. Eklem veya kaslarda artık oluşmuş bir hasar söz konusuysa, bunların fonksiyonu onarım amaçlı cerrahi bir müdahaleyle yeniden sağlanabilir. Bazen de bir eklemin sabitleştirilmesi (artrodez) veya hastaya yapay bir eklem takılması (endoprotez) gerekli olabilir. Böyle bir opera-syonun anlamlı olup olmayacağı ve ne zaman yapılması gerektiği, eklemin tür ve fonksiyonu, hastalığın safhası ve boyutları gibi durumlara bağlıdır.
Örneğin bir sinovya alındığında, muhtemelen içeride kalan dokuyu tamamen yok etmek için müdahaleden bir süre sonra radyoaktif sinovektomi adı verilen yöntem uygulanır. Bu yöntemde iltihaplı dokunun yok edilmesi için ekleme radyoaktif bir madde enjekte edilir ve bu madde iltihaplı dokuyu imha eder. 46 Romatoid artrit ile yaşamak 48 Romatoid artrit ile yaşamak 48
RA hastalığının hastalarda yalnızca bedensel şikayetlere değil, aynı zamanda ruhsal sıkıntılara da yol açması nedeniyle esas tedavinin yanı sıra psikoterapik önlemler ve / veya psikososyal bir bakım ve gözetim, hastalıkla ilişkili pek çok sorunun üstesinden gelmek üzere büyük bir destek oluşturabilir. Hedefe uygun stratejiler sayesinde ağrılara verilen tepkiler de olumlu yönde etkilenebilir. Diğer ek önlemler Yukarıda tarif edilen tedavi yöntemleri ihtiyaca göre ek önlemlerle desteklenebilir. Bunları geleneksel ilaç tedavisiyle de gayet iyi kombine etmek mümkündür. Bu bağlamda davranış terapisi, gevşeme egzersizleri, meditasyon, Yoga veya Tai Chi gibi farklı yöntemler yararlı olabilir. Bunlar sıkıntı ve ağrılarla daha iyi başa çıkılmasını mümkün kıldığı gibi, yaşam kalitesinin artırılmasını ve hastalığın uzun vadede daha iyi bir seyir göstermesini de sağlarlar. Bu yöntemler ayrıca, hastalıkla ilişkili olarak görülen depresyon veya yorgunluk belirtileri gibi psikolojik sorunların üstesinden gelinmesine katkıda bulunabilir. Hangi yöntemin sizin için doğru ve en uygunu olduğunu zaman içerisinde kendiniz keşfetmelisiniz. Çünkü her yöntem her hasta için uygun değildir. Bu konuda elbette doktorunuza veya terapistinize de danışabilirsiniz.
“ İyimser bir genel tavır arzu edilir bir durum olmasına rağmen, her zaman kolaylıkla benimsenemez. İyimser bir genel tavır, romatoid artrit hastasının modern bir anlayış bazında her alanda mümkün olduğunca normal bir hayat sürdürmesini ve bunu aktif bir şekilde hedeflemesini içermektedir.” Profesör Dr. Markus Gaubitz Alternatif tedavi Romatizmal hastalıkların (destekleyici) tedavileri kapsamında “alternatif tıp” alanından gelen pek çok sayıda ilaç ve yöntem bulunmaktadır. “Komplementer” tedaviler adı verilen yöntemlere biorezonans terapileri, Bach çiçek terapisi, hastanın kendi kanı ve idrarıyla yapılan terapi ve çeşitli enerji terapileri dahildir. Bunların etkinliği kesin olarak kanıtlanmadığı için geleneksel tıpta uygulanmazlar. Birçok bitkisel maddenin (fitoterapi) enflamasyon önleyici veya kortizon benzeri bir etkisinin olduğu düşünülmektedir. Ancak bu maddeler de “konvansiyonel tıp” ölçütlerine göre incelenmemiştir. Ayrıca bitkisel maddelerin de yan etkileri söz konusu olabilir. Bir madde uzun süreli bir uygulama sonucunda beklenen etkiyi hala göstermiyorsa, burada dikkatli olunmalıdır. 50 Romatoid artrit ile yaşamak Bu maddeler temel ilaç tedavilerinin yerini alamaz! Tam tersine: Eğer temel ilaç tedavisi gibi daha etkili önlemlerin gecikmesine ve hatta engellenmesine neden olurlarsa, eklemlerde kalıcı hasarlar meydana gelebilir. Yine de böylesi bir madde bazı durumlarda yardımcı olup spesifik tedaviyi destekleyebilir. Bir yöntem ile iyi deneyimler elde ettiyseniz, normal olarak bunu uygulamaya devam etmenizde bir sakınca yoktur. Ancak her halükarda alternatif tıp metotlarını uygulamadan önce doktorunuza danışmanız doğru olur.
Blindtext Olumlu düşünmeye çalışın ve kaderinizden şikayetçi olmayın. Pozitif ve kendine güvenli bir bakış açısı sayesinde, hastalık ve tedavinin beraberinde getirdiği pek çok baskı ve kısıtlamanın üstesinden daha iyi gelebilirsiniz. Hastalığın günlük yaşamda size kısıtlar koymasına izin vermeyin, tam tersine hayatınıza, ondan zevk alacak bir şekilde ve boş zamanlarınızı ailenizle ve arkadaşlarınızla birlikte değerlen-direrek, seyahatlere çıkarak v. b. yön verin. Hastalığınız hakkında bilgi edinin ve uzmanlardan ve örneğin hasta örgütlerinde tanıştığınız başka hastalardan yardım ve tavsiye alın. Paylaşılan acı yarım acıdır – özyardım grupları bu nedenle büyük bir destek anlamına gelmektedir. İnsan dünyada sorunlarıyla yalnız başına olmadığını anlar ve çeşitli şekillerde desteklenir. Her yeni tedavi veya önlem ona ek olarak zaman ayırmanız anlamına anlamına gelse ve beraberinde yeni yükümlülükler getirse de, sağlığınız için bu zahmete katlanın. bilgi Özellikle RA hastalığının daha ağır seyirlerinde “yumuşak” yöntemler, örneğin bitkisel maddelerle gerçekleştirilen tedaviler eklemlerin giderek artan tahribatını önlemek için yeterli değildir.
Romatizma uzun yıllar boyunca, değiştirilmesi mümkün olmayan bir kader olarak kabul ediliyordu. Neyse ki, o günler artık geride kaldı: Günümüzde modern tedavi yöntemleri sayesinde yıkıcı hastalık süreçlerinin ilerlemesi önlenebilmekte veya belirgin bir şekilde yavaşlatılabilmekte ve hastalıktan kaynaklanan şikâyetlerin geniş ölçüde, hatta tam olarak yok olması sağlanabilmektedir. Buna rağmen kronik ve tam olarak tedavisi mümkün olmayan bir hastalıkla yaşamak yorucu ve zorluklarla dolu olabilir. Bunun ötesinde tedavi ve tedaviyi destekleyen önlemler çoğu zaman zahmet verici ve zaman alıcıdır. Aşağıda belirtilen tavsiyeler hastalıkla daha iyi yaşayabilmeniz ve başa çıkabilmeniz açısından size yardımcı olacak ve tedavinin başarısına nasıl katkı sağlayacağınızı gösterecektir. UÇ Özyardım grupları kronik hastalıklardan şikayetçi insanlar için son derece anlamlıdır. Bunlar önemli yararlar sağlar ve pek çok değişik görevleri yerine getirirler. Hastalar kendi aralarında yaptıkları görüşmelerde yeni bilgiler edinebildikleri gibi, bazı konularda onay da bulabilir ve yeni arkadaşlıklar kuabilirler. Bu gruplar ayrıca kamuoyu ve siyaset düzeyinde hastaların çıkarlarını temsil etmektedir. Romatoid artrit ile yaşamak
Blindtext Eklemlerde fazla yük oluşturmayan spor türleri tavsiye edilmektedir. Buna yüzme (özellikle sırtüstü yüzme), bisiklete binme, (Nordic) yürüyüş veya kros kayağı dahildir. Buna karşılık eklemlere çok ya da hatalı yük bindiren veya eklemlerin zarar görmesine neden olan aktivitelerden uzak durmalısınız. Bu grubun içerisinde özellikle ani hareket ve durmalar içeren tenis, squash (duvar topu), futbol veya topla yapılan başka spor türleri yer alır. Bu konuyla ilgili olarak bir fizyoterapiste danışın. Bir fizyoterapist tarafından size uygun bireysel bir egzersiz programı hazırlanması ve bu programı düzenli bir şekilde uygulamanız en doğrusu olacaktır. Yüklə 200,47 Kb. Dostları ilə paylaş:
|