Qoruyun dünyani elə bil ağıllar dolub yelinə
Yüklə 157,49 Kb.
|
|
Tüstülü, tüstüsüz ocaqlar üstə
Aşları buğlanan biganələrdi. Mən ki, hər ölənlə ölə bilmirəm, Mən ki, bölünməzi bölə bilmirəm. Üzü dönüklərdən dönə bilmirəm. Məni bağışlayan olarmı? - Çətin! Demədim kimə "şah", kimə "yetimsən", Bu qara millətin, bu ağ millətin, Dedim ki, yemini Allah yetirsin Ağlı gödəninə calaq millətin! Payını it qapar maymaq millətin! Yamaq millətlərə, yamaq millətin! Qadını ər doğmaz qorxaq millətin! Məni bağışlayan olarmı? - Çətin! Dünənim, bu günüm ayağım altda, Baxıram: üfüqdə sabah görünür, İnsandır çıxaran insanı yaddan: Sabahın əlində silah görünür, Sabahın dilində silah səslənir, İlahi, nə böyük günah səslənir: Şair dodağında bir ah səslənir: Məni bağışlayan olarmı? - Çətin! 23 may, 1991 ƏGƏR MƏN ÖZÜMLƏ ÜZ-ÜZƏ GƏLSƏM... Bu dünyada, o dünyada, hardasa bir gün İkiləşir, özü ilə üzləşir insan. Bir yaxşı bax: nəyi çatmır bütövlüyünün? Gərək özün öz qarşında utanmayasan. Günü sabah mən özümlə üz-üzə gəlsəm, Məni mənlə üzləşdirən qüvvədir - haqdan. İkiliyə bir tel olsa ikicə kəlməm Qorxum yoxdu bu sınaqdan, bu olacaqdan. İlk baxışdan tanımasaq bir-birimizi, Ortalıqda at oynadar vicdanı yanan! Biz əkməsək, biz dərməsək birliyimizi Yalanımız doğru olar, Doğrumuz yalan. Bir səs deyir: Ayıq ol ki, sürüşkəndir əsrin aşrımı, Hər ağrı da, hər ləzzət də sənindi, ancaq Bu əməllə əlin bircə düyün açdımı… Udsan, quru səs udarsan quru ədanla. Bu günündən sabahına nə dartır gəmin, Bircə bellik su açdınmı qurumuş arxa? Qafasına çətin sığa ağıldan kəmin: Bəd əməldən uçrum qalır, ağıldan arxa. Qəbahəti eynilərdi çox üzləşənlər, Nadanları tutaşdırıb zövq alan azmı? Bir ayının məşqi ilə qalib çıxsa şər, Bunu yalnız şərəfsizlər alqışlamazmı? Etirafdır etibarın bünövrə daşı, İçimizdə beçə verən güvədi, qurddu, Bir yalançı heykəli var hər addımbaşı, Topdağıtmaz qalaları yalan uçurtdu. Bu - vəsiyyət! Bu, özündən özünə məktub! Varlığı yox, "var" - desə də beləsi, vallah. İkiləşsək "mənin" - biri ölümə məhkum, O biri də öz-özünə öləsi, vallah!.. 6 sentyabr, 1991 YA RƏBBİM, BU DÜNYA SƏN QURAN DEYİL İnsandan insana körpümüz sınıb, Ya rəbbim, hamımız sənə sığınıb. Özünü özündə itirib insan, Didişmə dişləri bitirib insan. İçdiyi zəhərdir, qusduğu zəhər, Qəhəri bəhərdir, bəhəri qəhər. Ya rəbbim, bizlərə qaytar bizləri, Şeytan qulağında axtar bizləri, Tələsi yoxların cələsi işlək; Cələsi yoxların tələsi işlək; Çaparlıq istəsək - yolumuz kəsik, Qılınca əl atsaq - qolumuz kəsik. Ya rəbbim, əl açdıq, tut əlimizdən, Çıxmasın bu doğma yurd əlimizdən. Sən bizi kiçiklər kinindən qoru, Fil tutur, şir tutur hörümçək toru. Ya rəbbim, adilsən, hifz elə bizi, Halal ocaqlara üzv elə bizi. Gör harda, gör necə Məcnunuq hələ, Qəbir qazmağınan məşğuluq hələ; Külüng də bizimdi, torpaq da bizim, Batmış da, yatmış da, oyaq da bizim. Yalanı tuş elə öz ünvanına, Özün çək nahaqqı haqq divanına. Hələ mürgülüyük, xeyli mürgülü, Zurnalı, qavallı, neyli-mürgülü. Hələ öz içində batanımız çox, Düşmən laylasına yatanımız çox. Hələ qoltuqlara sığan nə qədər, Hələ töküləni yığan nə qədər. Yolu çox genişdir gedər-gəlməzin, Ağlımız bu yolla gəlsin-gəlməsin? Bu gəliş nə gəliş, Bəllisə sonu? Bu gediş nə gediş Kim qovur onu? Ya rəbbim, xəlbirlə lovğa "mənləri", Ələyib sovur da bölünənləri, "Bizliyə", "sizliyə" bölünənləri, Dağlıya, düzlüyə bölünənləri, Keçir ələyindən lovğa "mənləri", Keçir bölünməklə öyünənləri. Çoxluğa sədd olan "azlığı" uçur, Çoxluğu azlığın üzərində qur. Kimdir qıl verəni fəndgir azların? Kimdir yaradanı yaramazların? "Əhdini cəhdinə girov qoyanlar?!" Adını deməyək, deyək ki, "onlar"... Gəlir qulağıma bir səs dərindən: "Qoru sən özünü həndəvərindən! Bir dinlə zamanın sevdiyi səsi: Tülkü qaqqıltısı, qurd mələrtisi!.." Ya rəbbim, sən qaytar bizi bizlərə, Cala boz günləri ağ gündüzlərə, Nə qədər itik var, - Min artıq tapan, Naxırsız naxırçı, sürüsüz çoban! Qarışıb: xalq kimdi, Xalqı çapan kim! İşıq paylayan kim, işıq qapan kim... Bu necə yuxudu... ayılmaq olmur, Qaçanı qovandan ayırmaq olmur... Nə qədər qaçacaq bu qaçan yazıq? Nə qədər qovacaq bu qovan yazıq? Ona "qaç" deyiblər - qaçır beləcə, Buna "tut" deyiblər - qovur beləcə... Ya rəbbim, mən sənə olanı dedim, Azacıq yadımda qalanı dedim. Bizə qalmayacaq nə bizə qalsa, Dağ dağa qovuşsa, düz-düzə qalsa, Qalan dərdimizi yükləsək əgər - Kəl olsa, nər olsa - qəddi əyilər. Ya rəbbim, arabir düş yanımıza, Arabir ölçü qoy vicdanımıza. Harda dinimiz var, İmanımız yox, İmana gəlməyə gümanımız yox; Gəlsən tufanla gəl, Tufanla qayıt, Bu yeri, bu yurdu sahmanla, qayıt... Ya rəbbim, bu dünya sən quran deyil. Qudurğan sən görən qudurğan deyil, İndi qudurğanın altında yatır... İndi qudurğanlar uzun ömürlü, Meymunlar yenə də ağacda yatır, Fağırlar yenə də quzu ömürlü... Ya rəbbim, bu dünya sən görən deyil! Bü sədlər, sərhədlər sən hörən deyil. Adını, soyunu dəyiş dünyanın, Odunu, suyunu dəyiş dünyanın, Yolunu, yönünü dəyiş dünyanın, Ya rəbbim, bu dünya sən quran deyil, Fəzada yerini dəyiş dünyanın... 1991 BİZİ VƏTƏN ÇAĞIRIR! İndi bizim ölümlə, Çarpışan çağımızdı. Ölümün boğazından, Yapışan çağımızdı. Ölümlə tərcümansız Danışan çağımızdı. Qılınc qap, Vətən oğlu, Bizi Vətən çağırır! Bu, ölüm - qan yoludur, Ölümdən, qandan keçir. Bir qolu da qıvrılıb Azərbacyandan keçir. Dövran bizdən bac alır, Şöhrət bizdən yan keçir. Qılınc qap, Vətən oğlu, Bizi Vətən çağırır! Bu yolda əyilənə: “Ölüm haqdı”, - deyirik. Əbədi məzarımız bu torpaqdı, deyirik. Vətən göyü dəyişməz Göy bayraqdı, deyirik. Qılınc qap, Vətən oğlu, Bizi Vətən çağırır! Bu, səhra məhkəməsi, Bu, onun qərarıdı: “Bircə addım arxada Son ümid divarıdı!” Bu yurdda yaşamağa Haqqı yox, - fəraridi!” Qılınc qap, Vətən oğlu, Bizi Vətən çağırır! Gücünə qəzəbini, zəhmini də qata bil, Düşmənin marığında pələng kimi yata bil. Bu dağları baba bil, Bu daşları ata bil! Qılınc qap, Vətən oğlu, Bizi Vətən çağırır! Bizi Vətən çağırır!!! 20 may 1992-ci il AYAĞA DUR, AZƏRBAYCAN! Nə yatmısan, qoca vulkan, səninləyəm! Ayağa dur, Azərbaycan, səninləyəm! Səndən qeyri biz hər şeyi bölə billik! Səndən qeyri biz hamımız ölə billik! Bu, Şəhriyar harayıdı, Bu, Bəxtiyar harayıdı! Hanı sənin tufan yıxan, Gurşad boğan yurda oğul oğulların! Qara Çoban, Dəli Domrul oğulların. Çək sinənə-qayaları yamaq elə, Haqq yolunu ayağına dolaq elə, Bayrağını Xəzər boyda bayraq elə, Enməzliyə qalxmış olan bayrağını! Azərbaycan, Azərbaycan, Azərbaycan bayrağını! Ayağa dur, Azərbaycan! Bunu bizə zaman deyir, Məzarından baş qaldıran baban deyir! Nər oğlu nər, səninləyəm! Səninləyəm, silah tutan, Külüng tutan, yaba tutan, Kösöy tutan, nişanlı ər, səninləyəm! Səninləyəm, qız atası, Hanı nərən, hanı səsin! Hanı andın! Yoxsa sən də yatmışlara, batmışlara, Qeyrətini satmışlara xırdalandın!!! Gözünü sil, Vətən oğlu, ayağa qalx! Üfüqünə bir yaxşı bax. Sərhəddinə bir yaxşı bax. Sərhəddinin kəməndinə bir yaxşı bax! Dur, içindən qorxunu boğ, Ölümünlə, qalımını ayırd elə. Dur, içindən qorxağı qov, Dur, özünü Bozqurd elə! Bir səsindən min səs dinər, Neçə-neçə daşa dönmüş dinməz dinər! Oddan bitər, qandan bitər əyilməzlər! Mərd oğullar-mərdliyilə öyünməzlər! Torpaq altda ölümlüyə gömülməzlər. Varım, yoxum, səninləyəm, Azım, çoxum, səninləyəm, Şirin yuxum, səninləyəm. Yıxın məni söz atından, Atın məni tank altına. Əzin məni xıncım-xıncım, Kəsmir əgər söz qılıncım, Didin məni didim-didim, Atın məni tank altına. Qundaqdakı bir körpəni xilas edim. Neçə "səni", neçə "məni" xilas edim. Səninləyəm, Sözü qəmli, özü dəmli rəhbər adam! 1918-də vuruşurdu, Danışmırdı rəncbər atan, rəncbər atam! Səninləyəm, haqq-ədalət, səninləyəm, Milli qürur, milli qeyrət, səninləyəm! Səpil quma, göyər yerdə, bit qayada, Gizli nifrət, açıq nifrət, səninləyəm, Oyat bizi, ey yaradan, səninləyəm! Ya bilmərrə yatırt bizi, Ya bilmərrə oyat bizi, Ya yenidən yarat bizi, Ey yaradan, səninləyəm, Səninləyəm, yatmış vulkan, Səninləyəm! Ayağa dur, Azərbaycan, Səninləyəm! 19 mart, 1992 BİZ OLMAYANLAR... Hikmət Ziya üçün Biz də Ay deyilik, Günəş deyilik,
Bizim də körpəmiz, əsalımız var, Keşikçi olmağa əsasımız var; Belə də nəyiksə, biz olmalıyıq, Belə də biriksə, yüz olmalıyıq, Belə də yüzüksə, min olmalıyıq. Qançanaq gözlərə mil olmalıyıq. Hardasa insana qurd olur insan, Cəllad gözlərindən doğulur insan, Biz nə qurd olanıq, nə cəllad olan. Nə kölə olanıq, Nə azad olan; Yaş-yaş üyüdərik öz dənimizi, Çörək dənimizi, söz dənimizi. Sürünən yanında balaca yortar, Nə yaxşı pərəstik, nə də pis!.. Orta. Biz kimik, bizimçün ölənlər bilir, Bizim havamızı bilənlər bilir, Bizi çox astaca bölənlər bilir, Bizi çox ustaca bölənlər bilir. Qapımız açıqdır dost qədəminə, Halal düşmənə də açıqdır elə. O kəs ki qəm qatdı insan qəminə Min dəfə alçalan alçaqdır elə. Biz arxa! Biz arxa qədər arxayıq, Biganə nə qədər! O, biz deyilik. Suyu pak, dupduru bulağıq, çayıq, Çirkab çalxalayan dəniz deyilik. Bizim də bəs qədər böhtan əkməyə Kotançı varımız, kotan varımız. Taxıl becərməyə, bostan əkməyə Bizi borclu qoyub babalarımız. Yüz dəfə yusalar, assalar belə, Namərd əlidirsə, o, təmiz deyil. Bizimlə baş-başa yatsalar belə, Biz onlar deyilik, onlar biz deyil. Bizim içimizdə bizdən uzaqlar; Bəzən qurd ağzından qoyun saldırar, Əyrilər, quldurlar, yekə qulaqlar Bizim adımızdan bayraq qaldırar... Bizim içimizdə biz olmayanlar... 1992 QOŞ MƏNİ DAĞ KÜLƏYİNƏ Tanrım, məni məndən qopar, Qoş məni dağ küləyinə. Dağların bəyaz qarından Rəng alan ağ küləyinə. Öz nəğməsi daşın, qumun... Nəyim qalır, nə də umum... Söykənim doğma yurdumun Xəfif, yumşaq küləyinə. Nə vaxt qəmim dəm olacaq, Onda qəmim kəm olacaq. Heyif ömrüm yem olacaq Əsrin sarsaq küləyinə. Tanrım, məni məndən qopar, Qoş məni dağ küləyinə... 15 noyabr 1992 "NİŞANÇI ÖZÜMÜZ, HƏDƏF ÖZÜMÜZ..." Böyük Sabir demişkən... Qorxum yox heç nədən, qorxum var haqdan,
Bəs hanı yurddaşlar atası ölkəm? Biz gümüş dənizlər sahili idik! Sözümüz var idi ötkəmdən ötkəm, Biz qızıl taxtı-tac sahibi idik! Biz niyə bu günə düşdük, ay dədə?! Gülşəni pay umur bir gül əkməyən, Belə dünyagirə dünya az olar. Ömründə ayağı yerə dəyməyən Yer gəzir, yer qura, yerlibaz ola, Biz niyə bu günə düşdük, ay dədə?! Tamah var - daşkəsən mişardan iti, Gödən var - bir qara yarğandan dərin. Doğru da, yalan da bir şumda bitir, Əlası tez solur yaxşı günlərin, Biz niyə bu günə düşdük, ay dədə?! Duru göyümüzə kim kül atdı, kim? Kim haqqa uzanan əlləri kəsdi? Babalar qəbrinə baş əyib deyim: Bizim dünənimiz örnəkdi, dərsdi! Biz niyə bu günə düşdük, ay dədə?! Hardasa Tanrıya ağ olduq yəqin, Hardasa şeytanı başa çıxartdıq. Hardasa yükünə yük olduq qəmin, Hardasa düz yolu daşa çıxartdıq, Biz niyə bu günə düşdük, ay dədə?! Sən çoxdan demişdin: "güc sayda deyil, Yığma düz tərəfə düz olmayanı!" Bu indi çoxillik döyüşdü, deyim, Seçək "biz" olandan "biz" olmayanı, Biz niyə bu günə düşdük, ay dədə?! "Nişançı özümüz, hədəf özümüz"... Beləsə... çürümüş dirəyik belə. Bir süfrə başında iki sözümüz Bir ola bilmirsə, ta nəyik belə?.. Biz niyə bu günə düşdük, ay dədə?! 2 may 1992 BU MİLLƏTİN DƏRDİ-SƏRİ Nəhrləri döndər belə haqqa sarı, Haqq qapısın açmır, atam, haqq açarı. İmanınla, gümanınla haqqa sarın, Bu millətin dərdi-səri min şaxəli. Hökmü bircə: yüz niyyətin, min niyyətin, Asan yolla asan yola çıxmaq çətin; Sayğısı çox, qayğısı çox bu millətin; Bu millətin dərdi-səri min şaxəli. Tanrım, məni tuş eləmə satqına, tuş; O, milləti şöhrətinə girov qoymuş, Heç görmədim qan tökəni qannan doymuş, Bu millətin dərdi-səri min şaxəli. Özü hakim, özü dustaq öz içində, Qızıl sözü itir lilli söz içində; Milyonları sel ağzında, toz içində... Bu millətin dərdi-səri min şaxəli. Gözgörəti taxtdan salır əyri düzü, Əyri qələm, əyri fikir, əyri düzüm, Bu düzlükdə düzlük özü əydi düzü, Bu millətin dərdi-səri min şaxəli. Bu, beləcə içimizdən gələn səsdi, Bu, beləcə yolumuza çıxan dərsdi; Düşmən əli əlimizlə bizi kəsdi, Bu millətin dərdi-səri min şaxəli. Dağ Aranda, Aran dağda olan yerdə, Yurddaş adlı yurd dağıdan olan yerdə. Baş gödəndən aşağıda olan yerdə, Bu millətin dərdi-səri min şaxəli. 3 iyun, 1992 BU, İNSAN ADLANAN İNSAN İlahi, sən saxla, kallaşır insan, Ölüm adiləşir, dərd adiləşir. Bu insan yanında insan da yansa Sanır tamaşadır - bu haray-həşir... Baş əyir, and içir ana torpağa, Aşınan, daşınan torpağı görmür. And içir ulduzlu, aylı bayrağa, Böyründə dilənən uşağı görmür. Bu insan qara daş, paslıca dəmir, Görmür, görə bilmir səpilən dəni. Seçmir, seçə bilmir, seçmək istəmir Qara geyinəndən ağ geyinəni. İndi bu insanı ayır, tap-tanı Qələm görə-görə, söz görə-görə! Qadın təhqirlənir, qoca tapdanır Qanun görə-görə, göz görə-görə. Ölüm adiləşir, kallaşır insan... Onsuz da ah-vayı ölü eşitmir, Kallaşa-kallaşa karlaşır insan, İçinin səsini çölü eşitmir... Görmür göz yaşını, çay görən insan, Vay deyən, saç yolan ananı görmür, Özü də özünün çıxır yadından, Özünün oduna yananı görmür. O qədər qan tökən əl var ki, görür: O, axan qanı da axan su bilir. O qədər qəribə hal var ki, görür; Ulayan iti də qonşusu bilir... Gözümün aynası, oyat nurunu, Boylan ürəyimə bir səhər çağı, Gəzdirib sinəmdə boyat nurunu, İnsanı harayla, insanı çağır. Bir gör ürəyimdə insan yatırmı? İnsanla baş-başa insaf yatırmı? İlahi, sən saxla, kallaşır insan, Kallaşa-kallaşa karlaşır insan... 5 sentyabr, 1992 AY YAZIQ Göz ki, gördüyün demədi O gözü oyub tullaram. Ağılsıza yedək ağlı Sapanda qoyub tullaram. Özümü səndə quylaram, Bəs səni neynim, ay yazıq! Nə yazıqlar cərgəsində, Nə pozuqlar cərgəsində İzin yox, ləpirin yox, Daşın yox, dəmirin yox, Ələyin yox, xəlbirin yox, Mən səni neynim, ay yazıq! Düzün kəhəri sürüşkən, Mənsəb yəhəri sürüşkən, Sənin doğrun yalan olmaz, Səni alsam, satan olmaz, Səni satsam, alan olmaz, Mən səni neynim, ay yazıq! Əyilib ayaq yalamaz, Hər görünəni görməzsən. Qurda qoşulub ulamaz, İtə qoşulub hürməzsən, Tələ qurub, tor hörməzsən... Mən səni neynim, ay yazıq! Sənə sarı səs-soraqlı Gələn yollar yolu bağlı. Nə göydə Allah eşidir, Nə də yerdə bəndə səni, Heç duymadım mən də səni... Yazıq ürəyim, ay yazıq!.. 14 fevral, 1993 DÜŞMƏN QABAĞINDAN QAÇAN "KİŞİLƏR" Başını qorudu boş papağınan, Pay verdi düşmənə zər tabağınan; Tökdü namusunu it qabağına Düşmən qabağından qaçan "kişilər". Əl versə, əlindən əlim yapışmaz, Yansaq bir ocaqda külüm yapışmaz. Adını tutmağa dilim yapışmaz... Döyüş meydanından qaçan "kişilər". Dərədə quzğuna leş olsa yaxşı, Özü öz başına daş olsa yaxşı, Mal kimi naxıra qoşulsa yaxşı Düşmən qabağından qaçan "kişilər". Qaçır varlığından, varından qaçır, Qaçır qeyrətindən, arından qaçır. Oğlundan, qızından, yarından qaçır Döyüş meydanından qaçan "kişilər". Ha qaçsın - hardasa dirənər dağa, Haqqı yox özünə qəbir qazmağa. Haqqı yox bu yurda ayaq basmağa - Düşmən qabağından qaçan "kişilər". Qəsdə, xəyanətə quyruq olandır, Buyruqçu olandır, buyruq olandır, Yurdsuz duyğulara duyğu olandır Düşmən qabağından qaçan "kişilər". Qaçır hiddət dolu nifrətə doğru, Qaçır nifrət dolu hiddətə doğru. Qaçır düşmənlərə xidmətə doğru Döyüş meydanından qaçan "kişilər". 2 noyabr 1993 MUROVA QAR YAĞIRDI Axşamdan başlamışdı; Murova qar yağırdı; Qar altda donmuşların üstünə qar yağırdı. Düşmənin qəfil hücum-qəsdinə qar yağırdı. Kürəkçayın nəfəsi batmış idi elə bil Mürgü bilməz küləklər yatmış idi elə bil; Keşikdəki əsgərin baxışı, zəndi oyaq... Murova qar yağırdı. Murova qar yağacaq, Min illərlə belə sıldırımlar qalacaq... Qalacaq dilsiz yatan hər qaya-hər qalaça Bu dəli uçrumlara ələnən qar qalacaq. Döngəni düz, düzü döngə eyləyən O qarların altından gizli cığır keçəcək, O qarların üstündən açıq cığır keçəcək, O, qorxmazlar cığırı, igid ərlər cığırı, O, cəsarət cığırı, yenməz hünər yoludur, O, dönməzlər yoludur, qalib əsgər yoludur; Murova qar yağırdı... Hardasa, kimlərinsə dəminə qar yağırdı... Nigaran anaların qəlbinə qar yağırdı... Bir azdan qar tutacaq keçidləri, yolları; Bİrcə əsgər nəfəsi, Sayıq əsgər nəfəsi Əridəcək o qarı Murova qar yağırdı... Murovdağ - Bakı, noyabr, 1994 SƏNƏ İNANIRAM Nə dona girsə də ilandır, ilan, Lənət ağına da, qarasına da. Nə dildə danışsa, - şeytandı, şeytan, Lənət bozuna da, alasına da. Bunu mən demirəm. babalar deyib: Qurdunan yoldaş ol, çomağı bərk tut; Göz qırpdın qapacaq o üzə gülən, Az oldu yaltaqdı, çox oldu cəllad. "Böyüklər" dalında gizlənə bilən Fərqi yox kişidi, fərqi yox arvad. İçində gizlənər eşik görkəmi; Sümsünər it kimi, sinər qurd kimi, "Böyüklər" dalında görünməz onlar. Beləcə, kiçilər "böyük olanlar" Beləcə böyüməz kiçik olanlar. Ayaq yalayanlar - küçük olanlar, Kiçiklər zənciri böyük əlində, Yüz səmtə qısqırdar yeri gələndə. Yüz yol söz verildi, and da içildi, Unutduq: "bu itlər girəvəcildi ,
Qapıb öz baltanı çapacaq səni, Hələlik bu düşüb baxtımıza, bu, Hələlik doğrudur bu acı doğru. Ayıq olmalıyıq hər yerdə ayıq, Süfrədə, yataqda, səngərdə ayıq, Mən ayıq, sən ayıq, sərkərdə ayıq... O kimdi dəm olan özgə yasından? O kimdi haqsızı haqlı eləyən? Ayını təzdirib mağarasından, "Bu mənim tarixi muzeyim..." - deyə! İçər sağlığına bir məkri varsa, Yoluna bir qucaq təbriklə çıxar. Süfrəndə yağlıca bir tikə görsə, Ağzında dişinə şərikli çıxar. Bundan da betərdi öz olanımız, Əyri olanlardı düz olanımız. Bundan da betəri: bölgəbazlarıq, Badələr dalında ölkəbazlarıq. Qeyrətdən güc alar gücü az ölkə, Ölkə yox, ölgədir qorunmaz ölkə. Bu, mənim vəzifəm: əli qələmdə, Bu, mənim vəzifəm: sözü kürsüdə... Bu, sənin vəzifən: əli tətikdə, Bu, sənin vəzifən: gözü üfüqdə... Başımın üstündə müqəddəs Quran, Sənə inanıram, ölkə rəhbəri. Sənə inanıram, keşikdə duran Ayıq Vətən oğlu, Vətən əsgəri! 8 may, 1995 GÖYDƏN DÖRD ALMA DÜŞDÜ Nağıl istəyirəm, şirin bir nağıl, Nağıl istəyirəm, təzə bir nağıl. Köhnə nağılları yeyib qurtardıq Köhnə nağılları içib qurtardıq: Bir az duzlu idi, bir az da şirin. Üç alma düşmədi nağıldan sonra, Heç alma düşmədi nağıldan sonra. Xəlbirlə su dartan divlər - görmədik; Fillər məğlub oldu qarışqalara, Şirlər təslim oldu qarışqalara, Dovşan tələsinə canavar düşdü! İnsan cələsinə sərçə - görmədik; Üç alma düşmədi göydən - görmədik; Heç alma düşmədi göydən - görmədik. Bu il nağılçılar göylə danışıb: Dörd alma düşəcək nağıldan sonra. Tələsin, tələsin nağılçı dostlar; Nağıl dinləyənlər siz də tələsin, Göyün də vədinə inanmaq olmaz: Nağıl qurtarmamış düşsə almalar... Onda nağılçıya kim inanacaq! Heç alma düşmədi göydən bəlkə də... Bir şirin nağıl da bitəcək belə. Üç alma düşəcək, üç alma göydən; Dörd alma düşərsə, biri bizimdi... ATALAR Qədəm aldıq qədəmindən Alovludur ilk odumuz. Söz mülkümüz, söz ordumuz Atalardır, atalardır. Sözünü yendirib yenməz atalar! Dönməz mərdliyindən, dönməz atalar! Ata ömrü axan çaydı, Ata əli qayığımız. Sahillərdən sahillərə Körpü salar hər qayığımız. Atalar, atalar yolu yorulmaz! Hünəri əyilməz, qolu yorulmaz! Qəzəbinə güllə deyin, Gülüşünə həzin bulaq. Hara getsək ömrümüzə Səhər kimi boylanacaq. Atalar, övlada qanad atalar! Şirin analara Fərhad atalar! Ata eşqi dağdan uca, Ana Vətən - ata andı! Ata ərzə işıq səpən, Ata işıq qoruyandı! YANIN, İŞIQLARIM Payız axşamıdır...hava xoş, təmiz, Öpür sahilləri yenə göy dəniz. Bəzən də zamanın xoş nəfəsi tək Arabir üzümə toxunur külək. Mən tənha deyiləm, minlərlə insan Xəzər sahilində gəzir bu zaman. Dikilir gözlərim mənim bu ara Sahil boyu yanan gur işıqlara. Onlara baxdıqca mən aram-aram, Gəlir xatirimə, gəlir bu axşam- Müharibə ili-qırx ikinci il... O gün xatirimdən silinən deyil. Onda sahillərə baxanda mənim Hirsimdən titrədi daim bədənim: Nə işıq görərdim, nə də izdiham, Coşardı qəlbimdə nifrət, intiqam... Düşmən təyyarəsi görməsin-deyə, Pərdə çəkilərdi hər pəncərəyə. Siz ey işıqlarım, döyüş illəri Bəzən üzünüzü pərdələdim mən. Dedim qoy yurdumun gözəllikləri Qorunsun düşmənin nəzərlərindən. Yox, bir də qoymaram, qoymaram ki, mən Əlvan işığımı keçirə düşmən. Axı siz nursunuz, siz işıqsınız, Axşama, gecəyə yaraşıqsınız, Yanın işıqlarım, yanın vüqarla, Yurduma nur saçın min iftixarla... 1952. ŞƏRQİN ÇAĞIRIŞI Bu gün yenə qoca Şərqin Çağırışını eşidirəm. Bu gün Böyük Səhra kimi Od içində yanır sinəm... Bu gün elə coşuram ki... Ağ Nil nədir, Göy Nil nədir, Neçə dəniz, neçə ümman, Sanki mənim qəlbimdədir. Qəlbim qara daş deyildir, Bəşər dinə, mən lal olam, Port-Səidə alov yağa, Mən evimdə xoşhal olam. Yox, Nil üstə yağan mərmi Yağır mənim otağıma. Qoca Şərqin çağrış səsi Gəlir yenə qulağıma... Deyir hava, deyir torpaq, Ey Şərq oğlu, ayağa qalx! Səs verirəm bu səsə mən, Səsim atəş, sözüm mərmi... Gurşad yağıb sel qopanda Şəlalələr kiriyərmi? Bu gün Böyük Səhra kimi Od içində yanır sinəm. Bu gün yenə qoca Şərqin Nidasını eşidirəm. Səs verirəm bu səsə mən. Çək əlini, çək Misirdən! Hansı ərəb kreyseri L-Manşında lövbər salıb? Hansı Misir təyyarəsi Alp üstündə qanad çalıb? Hansı Misir balıqçısı De, Senaya tor atmışdır. Hansı ərəb, hansı lordu Yuxusundan oyatmışdır? Orda xurma əkməmisən, Orda ehram tikməmisən. Ağ çalmalı fəllahla bir Orda şəhər salmamısan. Axı Süveyş çəkiləndə Bir damla tər salmamısan. Bəs nəyin var Afrikada Avropalı, ey qəsbkar? Misirlinin atanıza- babanıza Söylə görüm borcumu var? Yetər Şərqə soxuldunuz, Şərq çörəyi yeyə-yeyə! Yetər ərəb nefti ilə Təyyarəniz qalxdı göyə! Çək əlini, çək Misirdən Bəsdir atəş, bəsdir hədə. O, sənə diz çökdürəcək Səma Yerlə birləşsə də! 1956.
MƏNİM YOLUM Bir yolun yolçusuyam, Sürət də gərək, təmkin də. Mən şad da olmalıyam, Əsəbi də, qəmgin də. Gedən çox, yol uzundur, Səs də çox, iz də çoxdur. Bir-birinə bənzəyən Nəğmə də, söz də çoxdur. O gur səslər içində Səsimi tapmalıyam. Yerimi, yerişimi, İzimi tapmalıyam. Özümü axtarmalı, Özümü tapmalıyam... 15 avqust, 1962. UZAQ DİYARDA BİR GECƏ Uzaq, uzaq bir şəhərin Bir uca mehmanxanasında, Oturmuşam tənhalıq libasında. Oturmuşam qələmimlə baş-başa. Ürəyimlə baş-başa, Qərib evinin qapısı Yaşmaqlı-həyalı olarmış. Qərib olan yerdə Telefonun da lal olarmış. Az qalıram duram, Təcili yardıma zəng vuram. (Bir milyoner adından). Yüyürərək həkim gələ, Dərdimi soruşa. "Tənhalıq təzyiqim Həddini aşıb, Yeddi yüz səksənə yaxınlaşıb..." Həkimin əlinin təması, Bir ilıq təbəssüm dəvası Bəs edə bir neçə Yuxusuz gecə... Sonra da yeni bir "temperatur". İstəsən, indi dur Təcili yanğına zəng vur. Hay-küyçü maşınlar Ulaşa-ulaşa, Yanına dırmaşa... Deyəsən: beləcə Məcrama sığmadım, darıxdım. Təcili yanğını yığdım... Bir-iki bəd kəlmə, Bir az da cərimə- Bəs elər yarım gün. Deyirəm özümə Bəlkə sən Belə bir nəticə düşündün: Nəyinə gərək axı İşığı sırtılmış dəbdəbələr, Aşağıdan uca, Yuxarıdan alçaq, Görünən mərtəbələr? Nə vermisən Araz vadisinə, Qarabağ düzünə: Yoluna qalxanlı qayalar, Kəmərli çinarlar düzülə. Axı səni Ayağının tozundan tanıyır Çoban Ələsgərin əlləş-pəlləş itləri... Ehey, pasportumu bəri, Otel xanımı, Pasportumu bəri... Arl-Nim, 1969. Fransa. FARS MÜĞƏNNİSİNƏ Oxu, qardaş! küləkləri, çayları saxla! Düşmənin də bu lisanı sevməyə bilməz! Oxu, qardaş! Dərələri uc-uca bağla, Mən bilirəm: nə qüdrətli fatehdir bu səs. Bu sənətə mən ülvimi, alimi deyim? Gözəlliyin qəsbkarlıq gücünə alqış! Eh, nə qədər bu ürəkdən aludəliyim Ürəyimin öz haqqını əlimdən almış... Kəlamının bal duzudur ən böyük varın, Bu ləhcənlə bülbüllərlə dəyişə bildin. Türk atalı, türk analı hökmdarların Bu lisanla lisanını dəyişə bildin. Mən yanmıram. Köpüklənib lovğalanmıram. Bahar təbli, Leysan qəlbli əslim olubdur. Mən danmıram, Danmağı da mərdlik sanmıram, Bu lisana Nizamilər təslim olubdur. Tariximin min illəri yaşar yadımda: Qonşusuna od verməyi adət etmişəm. Nənəm olub, babam olub hörmət adında, Çalağanın dilinə də hörmət etmişəm. Firdovsinin nə günahı? səsi uludur! Xumarlıqdan kar olanın qulağını qaz! Bir oğul ki, ana dili üzü quyludur, O, şahı, abbası olar, Şah Abbas olmaz! Mən çapmadım yer üzündə söz ələngəsi, Təbriz kimi qıfıllı bir mücrüm var orda. Uçurumdur məhəbbətin nifrət döngəsi, Kinli dəvə çox yükünü qulazlar orda... Oxu, qardaş! Alqışladım məlahətini, Mən xalqımın mərd oğluyam, adil oğluyam. İstəməzdim bir nəğməkar məharətini Nə zamansa səndən alıb iki doğrayam. Sentyabr, 1970. Yüklə 157,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|