O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus kasb-hunar ta’limi markazi

13-rasm. Nerv hujayraning turlari

1–bipolyar neyronlar; 2–soxta

unipolyar neyron; 3–multipolyar 

neyron.

---

27

qila di. Ular teri va shilliq pardalar hamda sezgi a’zolarida joy-

lashgan.

2. Interoretseptorlar organizmning ichki muhitini kimyoviy 

tarkibi o‘zgarganda ichki a’zolardan ta’sirotni qabul qiladi. 

3. Proprioretseptorlar mushak, pay, fassiya, boylam va bo‘g‘im 

xaltasidan ta’sirotni qabul qiladi.

Effektorlar ikki xil: harakatlantiruvchi va sekretor bo‘ladi. Ha-

rakatlantiruvchi nerv oxiri harakatlantiruvchi hujayralarning ney-

ritlarini mushak to‘qimadagi oxirgi shoxlari bo‘lib, nerv-mushak 

uchi deb ataladi. Sekretor nerv oxiri bezlarda nerv-bez uchini ho-

sil qiladi. Bu nerv uchlari nerv – to‘qima sinapsini tashkil qiladi.

Nerv hujayralari o‘rtasidagi bog‘lanish sinapslar vositasida 

bo‘ladi. Ular bir hujayraning neyritini oxirgi shoxlarini, bosh-

qa hujayra tanasi dendriti yoki aksoni o‘rtasida bo‘ladi. Sinaps-

da nerv impulsi faqat bir yo‘nalishda o‘tadi. Nerv tizimining turli 

qismlarida ular turlicha tuzilgan.