O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi falsafa ma’ruzalar matni

Madaniyat va tsivilizatsiyaning o’zaro bog’liqligi.
Tsivilizatsiya madaniy va ma’naviy rivojlanishning mahsuli 
sifatida vujudga keladi. Tsivilizatsiyalashgan taraqqiyotgina milliy madaniyat ravnaqi uchun keng imkoniyatlar yaratadi. 
Milliy madaniyat tsivilizatsiyaning asosiy tarkibiy qismlaridan biridir. Milliy madaniyatdan uzilib qolgan tsivilizatsiya 
oxir-oqibatda inqirozga mahkum bo’ladi. Masalan, hozir yo’qolib ketgan Amerikadagi mayya tsivilizatsiyasi bunga misol 
bo’ladi. Ulardan bugun yuzdan ortiq shaharlar vayronalari qolgan. Bunga tarixdan yanada ko’plab misollar keltirish 
mumkin. 
Tsivilizatsiyaning tarixiy shakllari. Tsivilizatsiyalar o’z shakliga ko’ra Sharq va G’arb tsivilizatsiyalari, xristian va 
musulmon tsivilizatsiyalari, xududiy va jahon tsivilizatsiyasi kabilardan iborat. Sharq tsivilizatsiyasiga xos bo’lgan 
quyidagi muhim xususiyatlarni ko’rsatish mumkin: 

---

- Sharqdagi barcha dunyoviy, diniy va falsafiy ta’limotlar tabiatga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo’lishni, sabr-
toqatlilikni targ’ib etgan; 
- Odamlar orasida bag’rikenglik, birdamlik va hamjihatlik ruhi kuchli bo’lgan; 
- Milliy qadriyat va an’analar e’zozlangan; 
- kattalar va ota-onaga hurmat bilan qarashga alohida e’tibor berilgan. 
O’zbekiston Sharq tsivilizatsiyasi bag’rida rivojlandi. Vatan va onaning muqaddasligi, jamoaviylik, o’zaro yordam, 
tabiatga oqilona munosabat, mehnatsevarlik, sabr-toqatlilik, kattalarga hurmat, kambag’alparvarlik kabilar Sharq 
tsivilizatsiyasiga xos belgilardir. 
O’zbekiston jahon tsivilizatsiyasi taraqqiyotiga ilm-fan, axloq, din, san’at, madaniyat sohasidagi ulkan yutuqlari 
bilan munosib hissa ko’shdi. Milliy mustaqillik yillarida o’ziga xos taraqqiyot yo’lidan borayotgan O’zbekiston o’z 
milliy qadriyatlari, ma’naviy merosi va boy madaniyatiga tayanib, G’arb va Sharqning umumbashariy qadriyatlari va 
tajribalarini ijodiy o’zlashtirib, dunyoviy tsivilizatsiya yo’lidan bormoqda.