Mühazirələr konspekti Bakı-2021 § Bipolyar və unipolyar tranzistorlarda qurulmuş açar sxemləri

Tezlik – kod çeviriciləri ( )

Zaman intervalı kimi tezlik də asanlıqla koda çevrilə bilir. Tezliyin koda çevrilməsində istifadə olunan metod məlum zaman intervalları ərzində naməlum tezliyinin ikilik sayğaca daxil olan impuls hesabına məlum edilməsi prinsipinə əsaslanmışdır:

B u cür çeviricilərin sxemi aşağıdakı kimidir:

Sxem aşağıdakı kimi işləyir:

Start siqnalı vasitəsilə trigger “1” vəziyyətinə gətirilir, elementi açılır, ikilik sayğac 1 tezlik impulsları hasil etməyə başlayır. Eyni zamanda elementi açılır və ölçülən tezlikli impulslar ikilik sayğac 2 - ə dolmağa başlayır. İkilik sayğac 1 – in tutumu elə seçilir ki, onun dolma müddəti

Olduğundan həmin müddət başa çatdıqda trigger “0” vəziyyətinə gətirilir, və elementləri bağlanır və bu müddət ərzində ikilik sayğac 2 – də toplanan impulsların sayı ölçülən tezliyin qiymətinə mütənasib olur.
Göründüyü kimi hər 2 metod ( ) tam rəqəmsal texnologiyalarda reallaşdırıldığından burada kifayət qədər yüksək dəqiqlik əldə etmək mümkündür.

4. 
   Açılış tipli gərginlik – kod çeviriciləri
   

Açılış tipli gərginlik – kod çeviriciləri ölçülən gərginliyinin aralıq zaman intervalına, sonra isə alınan zaman intervalının koda çevrilməsinə əsaslanmışdır. Bu çeviricinin sxemi aşağıdakı kimidir:

Sxem aşağıdakı kimi işləyir:

Start siqnalı ilə trigger “1” vəziyyətinə gətirilir, AND elementi açılır və ikilik sayğaca tezlikli impulslar daxil olmağa başlayır. Eyni zamanda start siqnalı ilə xətti dəyişən gərginlik generatoru işə düşür, onun çıxış siqnalı ilə ölçülən gərginliyi analoq komparatorda müqayisə olunur. olduqda komparatorun çıxış siqnalı triggeri “0” vəziyyətinə gətirir və bu müddət ərzində ikilik sayğacda toplanan impulslar

k imi olur. Dediklərimizi zaman diaqramında aşağıdakı kimi göstərmək olar:

Burada xəta (dəqiqlik) xətti dəyişən gərginlik generatorunun çıxış siqnalının xəttiliyindən, komparatorun həssaslığından və takt impulsları generatorunun tezlikli takt impulslarının stabilliyindən asılıdır.

Bu metod həmçinin birtaktlı inteqrallama metodu da adlanır.

5.