Mühazirə-1 Plan Giriş. Sürtünmə və yeyilmə Əsas anlayışlar və istiqamətlər s ü rt ü nm ə V


Mühazirə-13 Йумурucуглу механизмлярин tribomexanikası



Yüklə 0,94 Mb.
səhifə12/20
tarix07.01.2024
ölçüsü0,94 Mb.
#211615
növüMühazirə
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   20
C fakepathtribomex-22(1)

Mühazirə-13
Йумурucуглу механизмлярин tribomexanikası
Plan
1.Yumurucuqlu mexanizmlərdə yeyilmə prosesi
2.Yumurucuqlu mexanizmlərdə kontakt zonası
Mеханизмляр йухары кинематик жцтляря дахил олуб дцз хятт бойу вя йа нюгтядя кясишян говшаглара Аид едилир. Бу механизмляр бяндляринин йерляшмяси вя характеристикасына иш Принсипи тяйин едилир. Апаран вя апарылан бяндляр тутдуьу вязиййятиня эюря онларын сятщляринин йейилмя характеристикасы верилир. Йумуржуглу механизмин апаран бянди мцстяви вя яйрихятли, апарылан ися щямишя яйрихятли профилдян ибарят олур. Беля механизмлярин етибарлы ишлямяси цчцн говушан хятляр вя нюгтялярдя профил цзря йцклянмянин вя йейилмянин гануна уйьунлугла пайланмасыны билмяк лазымдыр. Бунлары нязяр алараг тясир едян йцклянмя иля баш верян йейилмянин щесабат цсулу харижи сцртцнмя заманы ардыжыллыгла верилмишдир. Буна эюря дя, харижи сцртцнмя заманы бяндлярин сятщляриндя гаршылыглы йейилмя, йумуржуглу механизмлярин фактики тохунма елементляриндя баш верян фриксион гаршылыглы гцввя амилляри тяссири иля баш верир. Бу бярк жисимли бяндляр арасында фактики тохунма зоналарында гаршылыглы тясир едян гцввя амилляри щямин зоналарда эярэинликляр йарадыр. Йумуржуглу механизмин бяндляринин юлчцляринин сабитлийи онун нормал ишлянмясиня вя еляжядя там машын вя механизмлярин етибарлыьынын сахланмасына тяминат верир.
Мялумдур ки, йумуржуглу механизмлярдя иш просесиндя ясасян динамики йцклянмя йараныр. Мисал цчцн дахили йанма мцщяррикляриндя йумуружуьун профилинин дяйишмяси мцщяррикин силиндриня дцшян газ гарышыьынын дахил олмасыны тянзимлянмяйяряк, йанажаьын там йанмасына эятирир ки, бу да динамики йцклянмяни артырыб вя йа азалдыр. Беля щалда йумуржугларын бяндляриндя йаранан динамики йцклянмянин артмасы газ пайлайыжы гурьунун даьылмасынада сябяб ола биляр.
Беля щалларын гаршысыны алмаг цчцн, йумуржугларын мющкямлийи бюйцк олан полад вя чугун материалларындан щазырланмагла, сятщлярдя бярклийи артырмаг цчцн термики емал цсулундан истифадя едилир. Бу емалдан сонра полад цчцн бярклик ЩРЖ - ; чугун цчцн ися ЩБ420-440 алыныр. Бу мющкямликдян башга йумуржуглу механизмин гаршылыглы тясирдя металларын сяртлийи вя бир-бириндян фярглянмяси, щямин йумуржугларын яйрилик радиусларындан асылы олараг тясири дяйишир.
Чох щалларда йумуржугларын мцхтялиф яйрилик радиусу олдуьундан, буну шякил 13-дя эюстярмякля материаллары ейни олуб изотроп кими гябул едилир. Гцввяляр тясири алтында микро гейри-бярабяр сятщлярдя йумуржугларын гаршылыглы тясири еластики щяжми деформасийайа эятирир.
Беля тясирляр йумуржуьун микро сятщяляриндя контур йерляриндя микро гейри-щамар сятщляриндя конпалет параметрляри дяйишир. Сятщлярин микро гери-щамар сятщляриндя мкм гиймятляриндя йаранмыш эярэинликляр вя деформасийалар еластиклик нязяриййясинин мясялляри кими щялл едилир.
Контакт сятщинин ихтийари нюгтясиндя еластиклик нязяриййясиня эюря йаранан эярэинлик интеграл тянлтйин щялли иля ашаьыдакы йолла тяйин едилир.
(5.20)
Бурада, - контакт зонасында йерляшян ихтийари нюгтянин вя координатлары иля тяйин едилян йердяйишмядир, -щямин нюгтядя тясир едян тязйигдир, - кямиййят олуб, ашаьыдакы ифадя иля щесабланыр:
(5.21)
Бурада, , , , - уйьун олараг Пуассон ямсалы вя еластиклик модулларыдыр.
вя - еллипсин йарымохларындан асылы олан контакт параметрляридир.

(5.22)
Бу дцстурларда - контакт зонасында максимум эярэинликдир.
вя - контакт сащясиндя еллипсин йарым охларынын бюйцк вя кичик гиймятляридир.
еллиптик интегралын там бир нюв беля шякилдя щесабланылыр [ ]:
(5.23)
- ексентрисинтетдян асылы функсийадыр. Еллиптик интегралын икинжи нювц ися беля тапылыр:
(5.24)
- еллипсин нисби екстрисентидир.

Yüklə 0,94 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   20




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin