Modda sarfi va miqdorini o‘lchash reja
ELEKTROMAGNIT SARF O‘LCHAGICHLAR
Yüklə 0,49 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
4. ELEKTROMAGNIT SARF O‘LCHAGICHLAR
Elektromagnit (induksion) sarf o‘lchagichlarning ishlash prinsipi tashqi magnit maydoni ta’sirida elektr tokini o‘tkazuvchi suyuqlik oqimida hosil bo‘lgan EYUQ ni o‘lchashga asoslangan. Induksion sarf o‘lchagichning sxemasi 4.7- rasmda ko‘rsatilgan. Magnitning N va S qutblari orasida magnit maydoni kuch chiziqlari yo‘nalishiga perpendikulyar ravishda suyuqlik quvuri 1 o‘tadi. Quvurning magnit maydonidan o‘tadigan qismi nomagnit material (ftoroplast, ebonit va boshqalar) dan tayyorlanadi. Quvur devorlarida bir-biriga diametral qarama-qarshi yo‘nalgan o‘lchash eletkrodlari 2 o‘rnatilgan. Magnit maydoni ta’sirida suyuqlikdagi ionlar harakatga keladi va o‘z zaryadlarini o‘lchash elektrodlariga berib, ularda EYQ hosil qiladi. Oqim tezligiga mutanosib, EYQ ning qiymati, magnit maydoni o‘zgarmas bo‘lganda, elektromagnit induksiyasining asosiy tenglamasi orqali aniqlanadn: E=B·D·v ўрт (4.16) bu yerda, В —magnit qutblari oraligida hosil bo‘lgan elektr magnit induksiya, Тл; D — quvurning ichki diametri (elektrodlar orasidagi masofa), м; v ўрт —oqimnipg o‘rtacha tezligi, м/с. Tezlikni Q hajmiy sarf orqali ifodalasak Q D B E 4 (4.17) Bu ifodadan o‘zgarmas magnit maydonida EYK ning qiymati sarfga to‘g‘ri mutanosib ekanligi kelib chiqadi. Induksion sarf o‘lchagichlar elektr o‘tkazish qobiliyati 10 -3 ... 10 -5 см/м dan kam bo‘lmagan suyuqliklarda ishlatiladi. O‘zgarmas magnit maydonga ega bo‘lgan induksion sarf o‘lchagichlarning asosiy kamchilgi — magnit elektrodlarida qutblanish va galvanik EYQning paydo bo‘lishidadir. Bu kamchiliklar harakatdagi suyuqlikda magnit maydon tomonidan induksiyalangan EYUQ ni to‘g‘ri o‘lchashga yo‘l qo‘ymaydi yoki qiyinlashtiradi. Shuning uchun, o‘zgarmas magnit maydoniga ega bo‘lgan sarf o‘lchagichlar suyuq metallar, suyuqlikning pulslanuvchi oqimi sarfini o‘lchashda va qutblanish o‘z ta’sirini ko‘rsatishga ulgurmaydigan qisqa vaqtli o‘lchashlarda ishlatiladi. Hozir induksion sarf o‘lchagichlarning ko‘pchiligida o‘zgaruvchan magnit maydonidan foydalaniladi. Agar magnit maydon τ vaqtda f chastota bilan o‘zgarsa, EYQ quyidagi tenglama orqali aniqlanadi: f D B Q E 2 sin 4 max (4.18) bu yerda, f B B 2 sin max —induksiyaning amplituda qiymati. O‘zgaruvchan magnit maydonida elektrokimyoviy jarayonlar o‘zgarmas maydonga qaraganda kamroq ta’sir ko‘rsatadi. O‘zgaruvchan magnit maydonli induksion sarf o‘lchagichning prinsipial sxemasi 4.8-rasmda ko‘rsatilgan. Chizmada quyidagi belgilar qabul qilingan: SBEO‘ — o‘zgaruvchan magnit 1 2 3 N S 4.7–расм. Yüklə 0,49 Mb. Dostları ilə paylaş:
|