Microsoft Word Trial Manual Judges aze doc

İlkin həәrəәkəәtləәr: məәhkəәməә prosesinin başlanması. CPM, fəәsil XLII.
Səәdrlik edəәn hakim məәhkəәməә prosesini açır vəә CPM-in 322.1-ci maddəәsindəә göstəәriləәn qaydaya 
riayəәt edir.
Məәhkəәməә prosesləәrinin aşkarlığı iləә bağlı qanunda fəәrqli qayda nəәzəәrdəә tutulmadığı halda, 
ümumi qayda olaraq bütün prosesləәr ictimaiyyəәt üçün açıq keçirilməәlidir, hakimləәrin mülahizəәsi 
məәrhəәləәsi istisna olaraq. İctimai qayda, şəәxsi vəә ailəә sirləәrinin qorunması vəә ya zəәrəәrçəәkmiş 
şəәxsləәrin təәhlükəәsizliyini təәmin etməәk məәqsəәdiləә hakim prosesin məәtbuat vəә ictimaiyyəәt üçün 
bütövlükdəә vəә ya qisməәn qapalı keçirilməәsi barəәdəә qəәrar qəәbul edəә biləәr. Hakim prosesin qapalı 
keçirilməәsinin səәbəәbləәrini izah etməәlidir.
6
Məәhkəәməә iclas katibi hakimin (səәdrlik edəәn hakimin) xahişi iləә işdəә iştirak edəәn bütün şəәxsləәr 
haqqında, habeləә prosesdəә iştirak etməәyəәnləәr varsa, CPM-in 322.1.2.-ci maddəәsinəә uyğun olaraq 
onların iştirak etməәməәyinin səәbəәbləәri barəәdəә məәlumat verir.
ƏӘgəәr təәqsirləәndiriləәn şəәxs prosesdəә iştirak etmirsəә, hakim CPM-nin 311.1.2-ci maddəәsindəә 
nəәzəәrdəә tutulan istisna hallarda təәqsirləәndiriləәn şəәxsin iştirakı olmada işəә baxa biləәr. Bu hallara 
təәqsirləәndiriləәn şəәxsin Azəәrbaycan Respublikasının hüdudlarından kəәnar olması vəә məәhkəәməәyəә 
gəәlməәkdəәn qəәsdəәn yayınması vəә böyük ictimai təәhlükəә törəәtməәyəәn cinayəәtdəә təәqsirləәndiriləәn 
şəәxs ona qarşı irəәli sürülmüş ittihama məәhkəәməәdəә onun iştirakı olmadan baxılması barəәdəә 
vəәsatəәt qaldırdığı hallar aiddir. Lakin bu halda məәhkəәməә/hakim təәmin etməәlidir ki, 
təәqsirləәndiriləәn şəәxsin prosesdəә iştirak etməәməәsi əәdaləәt mühakiməәsinin maraqlarına, xüsusiləә dəә 
müvafiq sübutların təәqdim edilməәsi vəә araşdırılması marağına zidd deyil.
Şahid(ləәr),( zəәrəәrçəәkmiş şəәxsi çıxmaq şəәrti iləә) bu anda məәhkəәməә iclas zalını təәrk etməәli vəә 
məәhkəәməә nəәzarəәtçisi təәrəәfindəәn şahid otağına aparılmalıdır. (CPM-nin 322.1.3 maddəәsi).
6
ƏӘlavəә məәlumat üçün bax: CPM, maddəә 27 vəә Fəәsil Vİ

---

13 
Hakiməә məәsləәhəәt görülür ki, bu məәrhəәləәdəә təәqsirləәndiriləәn şəәxsəә onun əәvvəәlki məәhkumluğu iləә 
bağlı sual verməәsin, çünki bu barəәdəә məәlumat dövləәt ittihamçısı təәrəәfindəәn daha sonra, 
məәhkəәməә prosesinin sonunda veriləәcəәk.
Zəәrəәrçəәkmiş şəәxs işdəә həәm dəә şahiddir vəә yalnız şahid andından sonra ifadəә verəә biləәr. (CPM-nin 
328-ci vəә 330-cu maddəәləәri). 
Təәqsirləәndiriləәn şəәxs məәhkəәməә zalındakı metal qəәfəәsəә yalnız təәhlükəәsizlikləә bağlı əәsaslı səәbəәbləәr 
olduqda yerləәşdiriləә biləәr, əәgəәr o, təәrəәfləәr, prosesin digəәr iştirakçıları vəә ictimaiyyəәt üçün təәhlükəә 
yaradırsaş Bu barəәdəә qəәrar hakimin təәhlükəәsizlikləә bağlı dövləәt ittihamçının vəә vəәkilin 
arqumentləәrini dinləәməәsindəәn sonra qəәbul edilir.
- İttiham dövləәt ittihamçısı ………….. (adı vəә soyadı qeyd edilir) təәrəәfindəәn təәqdim 
olunur. (CPM-nin 322.1.14-cü maddəәsinəә müraciəәt edəәrəәk məәhz nəәləәrin etiraz üçün 
əәsas ola biləәcəәyini sadalayın) 
- Dövləәt ittihamçısına etirazı olan varmı? (Etiraz etməәyəә əәsas təәşkil edəәn hallar üçün 
CPM-nin 112-ci maddəәsinəә, etiraz edildikdəә isəә 322.1.15 vəә 107-ci (ümumi şəәrtləәr) 
maddəәləәrəә müraciəәt edəәrəәk davam edin)
- Təәqsirləәndiriləәn şəәxsin müdafiəәçisi ……. (adı vəә soyadı qeyd edilir) (CPM-nin 
322.1.16-cı maddəәsinəә müraciəәt edin) 
- Müdafiəәçiyəә etirazı olan varmı? (Etiraz etməәyəә əәsas təәşkil edəәn təәləәbləәr üçün CPM-
nin 114-cü maddəәsinəә, etiraz edildikdəә isəә 322.1.18 vəә 107-ci (ümumi şəәrtləәr) 
maddəәləәrəә müraciəәt edin)
- (Təәqsirləәndiriləәn şəәxsəә) Daha sonra, məәhkəәməә iclaslarında sizəә məәhkəәməәyəә 
müraciəәt edəәrkəәn hadisəәləәrin sizin fikrinizcəә necəә baş verdiyini deməәk imkanı 
yaradılacaq vəә siz istəәsəәniz, bu imkandan istifadəә edəә biləәrsiniz. ƏӘvvəәla ,biz, işləә 
əәlaqəәli şəәxsləәrin hüquq vəә vəәzifəәləәrinəә dair proseduradan keçməәliyik. Ondan sonra 
məәn sizin hüquq vəә vəәzifəәləәrinizi daha əәtraflı şəәkildəә izah edəәcəәm. ƏӘgəәr suallarınız 
yaranarsa, təәqdimatlar tamamlandıqdan sonra biz onları cavablandıracayıq.
- Məәn, … Rayon (şəәhəәr) məәhkəәməәsinin hakimi ….Məәn bu məәhkəәməә prosesinəә 
hakimlik edirəәm. Məәnəә, bu prosesdəәn kəәnarlaşdırıla biləәcəәyiməә səәbəәb olan heç bir 
fakt məәlum deyil. CPM-nin 109-cu maddəәsindəә göstəәriləәn əәsaslar olduqda məәnəә 
etiraz edəә biləәrsiniz. Məәnəә etiraz edəәn varmı? Etiraz barəәdəә yazılı müraciəәt olduqda, 
bu etiraz qanuna müvafiq həәll edilir (CPM-nin 107 (ümumi müddəәalar) vəә 322.1.8-
ci maddəәləәrinəә bax)
- Təәqsirləәndiriləәn şəәxs ayağa qalxıb, soyadını,adını,atasının adını, doğulduğu yeri vəә 
ailəә vəәziyyəәtini desin. (CPM-nin 322.1.9.-cu maddəәsi) 
- Təәqsirləәndiriləәn şəәxsəә ittiham aktının surəәti təәqdim olunubmu? (ƏӘgəәr 
təәqsirləәndiriləәn şəәxs, səәnəәdi (səәnəәdləәri) almadığını iddia edirsəә, CPM-nin 322.1.10. 
maddəәsinəә müraciəәt edin) 

---

14 
Hakim CPM-in 91-ci vəә 322.1.11-ci maddəәləәrinəә əәsasəәn təәqsirləәndiriləәn şəәxsəә onun hüquqlarını 
izah edir. Hakim təәqsirləәndiriləәn şəәxsin səәməәrəәli hüquqi yardım almaq hüququnu təәmin 
etməәlidir. Beləәlikləә, hakim təәqsirləәndiriləәn şəәxsəә müdafiəәçi iləә, o cümləәdəәn dövləәt hesabına 
müdafiəәçi iləә təәmsil olunmaq hüququ vəә həәmçinin bu hüquqdan yazılı şəәkildəә imtinanın 
mümkünlüyü barəәdəә məәlumat verir. Bu hüququn təәmin edilməәsinin vacibliyini vəә onun təәmin 
olunmamasının qəәrarın apellyasiya məәhkəәməәsindəә ləәğv edilməәsinəә səәbəәb ola bilməәsini nəәzəәrəә 
alaraq, hakim təәqsirləәndiriləәn şəәxsin vəәkili olmadıqda (könüllü şəәkildəә vəәkildəәn imtina etdiyi hal 
istisna olmaqla) məәhkəәməәnin hazırlıq iclasını təәxirəә salmalıdır.
Azəәrbaycanın yerli məәhkəәməәləәrinin təәcrübəәsi dəә təәqsirləәndiriləәn şəәxsin vəәkilləә təәmsil olunmaq 
hüququnun vacibliyini qeyd edir.
7
Bu önəәmli qəәrarla Bakı Apellyasiya məәhkəәməәsi birinci 
instansiya məәhkəәməәsinin qəәrarını ləәğv edəәrəәk müəәyyəәn etdi ki, məәhkəәməә təәqsirləәndiriləәn şəәxsin 
istəәdiyi vəәkil iləә əәlaqəә saxlamalı, onun hüquqlarını müdafiəә edəә biləәcəәyi iləә maraqlanmalı vəә əәks 
halda ayrı müdafiəәçinin təәyin edilməәsi barəәdəә qəәrar çıxartmalı idi.
İşdəә zəәrəәrçəәkmişin, mülki iddiaçının vəә mülki cavabdehin nümayəәndəәləәri iştirak edirləәrsəә: 
ƏӘgəәr işdəә mütəәxəәssisləәr vəә/vəә ya ekspertləәrin iştirak edirsəә, hakim onları təәqdim etməәli vəә onlara 
etiraz etməәk hüququnu həәr iki təәrəәfləәrəә izah etməәlidir. (CPM-nin 117 vəә 118-ci maddəәləәri) vəә 
CPM-in 96-cı vəә 97-ci maddəәləәrinəә əәsasəәn mütəәxəәssisin hüquq vəә vəәzifəәləәrini izah etməәlidir. 
Hakim həәmçinin biləә-biləә yalan rəәy verməәyin cinayəәt məәsuliyyəәtinəә səәbəәb olmasını ekspertəә izah 
etməәlidir (CM-nin 297-ci maddəәsi).
ƏӘgəәr təәrəәfləәr yeni sübutlar barəәsəә vəәsatəәt verəәrsəә, hakim CPM-in 323.3-323.6-cı maddəәləәrinəә 
uyöun olaraq həәrəәkəәt edir. Hakim, işin faktiki hallarını araşdırmaq məәqsəәdiləә zəәruri hesab etdiyi 
hallarda öz təәşəәbbüsü iləә şahidləәr çağıra biləәr, ekspertəә rəәy almaq üçün müraciəәt edəә biləәr vəә 
CPM-in 323.7-ci maddəәsinəә uyğun olaraq həәmçinin digəәr həәrəәkəәtləәri görəә biləәr.
*****