Microsoft Word Trial Manual Judges aze doc

 
5. Həәbs qəәtimkan təәdbirinin seçilməәsi iləә bağlı məәhkəәməә prosesi
 
 
CPM-in XVII fəәsli qəәtimkan təәdbirləәrinin seçilməәsinin növünü vəә əәsaslarını təәnzimləәyir. CPM-in 
154.2.4 – 154.2.10-cu maddləәrindəә həәbs dəә daxil olmaqla, məәhkəәməәnin təәtbiq edəә biləәcəәyi 
qəәtimkan təәdbirləәrinin növləәri öz əәksini tapmışdır. Aşağıda mahiyyəәti üzrəә məәhkəәməә prosesi 
başlamamış həәbsin qəәtimkan təәdbiri olaraq seçilməәsindəә hakimin CPM-əә əәsasəәn əәməәl etməәli 
olduğu işin gedişatı verilib.
Təәqsirləәndiriləәn şəәxsin təәqsirli olub-olmaması barəәsindəә hakimin fikir bildirməәməәsi çox 
vacibdir. ƏӘks təәqdirdəә, təәqsirləәndiriləәn şəәxsin hakimin qəәrəәzsizliyini sual altına alması üçün
əәsaslar yarana biləәr.
Hakim həәbsəә alternativ qəәtimkan təәdbirləәrini nəәzəәrəә alıb-almadığını prokurordan soruşur vəә əәgəәr 
nəәzəәrəә almayıbsa, səәbəәbinin əәsaslandırılmasını xahiş edir. 
- “İttiham təәrəәfini prokuror […Dövləәt ittihamçısının adını daxil edin] təәmsil edir.” (İttiham 
təәrəәfi haqqında daxil edilməәli məәlumatları təәsvir edəәn CPM-in 322.1.14-cü maddəәsinəә 
müraciəәt edin) 
- “Prokurora kiminsəә etirazı var?” (Etirazın əәsasları üçün CPM-in 112-ci maddəәsinəә, etirazın 
həәlli üçün isəә 322.1.15-ci maddəәyəә müraciəәt edin.) 
- “Təәqsirləәndiriləәn şəәxsin müdafiəәçisi qismindəә [...müdafiəәçinin adini daxil edin] çıxış edir.” 
(Müdafiəәçi haqqında hansı məәlumatların daxil edilməәsini təәnzimləәyəәn CPM-in 322.1.16-cı 
maddəәsinəә müraciəәt edin) 
- “Müdafiəәçiyəә etirazlar varmı?” (Etirazın əәsasları üçün CPM-in 114-cü maddəәsinəә, etirazın 
həәlli üçün isəә 322.1.18-ci maddəәsinəә müraciəәt edin.) 
- “Prokurordan xahiş edirəәm ki, təәqdimatı oxusun.”
- (Təәqsirləәndiriləәn şəәxsəә): “Məәhkəәməә bu gün sizin təәqsirli olub-olmadığınızı müəәyyəәn etmir. 
Dövləәt ittihamçısı Sizəә qarşı ittihamları qüvvəәdəә saxlasa vəә iş məәhkəәməәyəә göndəәrilsəә, 
məәhkəәməә mahiyyəәti üzrəә məәhkəәməә baxışı zamanı dövləәt ittihamçısının Sizin təәqsirinizi 
sübut edib-etməәməәsini müəәyyəәn edəәcəәk.” 
- “Bugünkü prosesdəә məәhkəәməә yalnız prokurorun sizin barəәnizdəә həәbs qəәtimkan təәdbirinin 
seçilməәsinəә dair təәqdimatının qəәbul edilməәsi üçün kifayəәt qəәdəәr əәsasların olub-olmamasını 
müəәyyəәnləәşdirir.”
- “Siz əәvvəәl verdiyiniz ifadəә iləә bağlı deyilsiniz. Məәhkəәməәdəә ifadəә verməәk sizin 
hüququnuzdur, vəәzifəәniz deyil.”
- “ƏӘgəәr siz ifadəә verməәk vəә suallara cavab verməәk istəәsəәniz, sizin cavablarınızı 
əәsaslandırmaq hüququnuz var.” 
- “Prokuror öz arqumentləәrini təәqdim edəә vəә təәqsirləәndiriləәn şəәxsi dindirəә biləәr.
- Müdafiəәçi öz arqumentləәrini təәqdim edəә vəә təәqsirləәndiriləәn şəәxsi dindirəә biləәr.

---

19 
Hakim həәbsi qəәtimkan təәdbiri kimi şübhəәli şəәxs CPM-in 154.3-cü maddəәsinəә əәsasəәn, 
təәqsirləәndiriləәn şəәxs hesab edildiyi təәqdirdəә nəәzəәrdəәn keçirəә biləәr.
Hakim məәhkəәməә iclasından sonra qəәrarını qısa müddəәt əәrzindəә verməәlidir. Müşavirəә otağına 
getməәzdəәn əәvvəәl hakim təәrəәfləәrəә həәmin gün əәrzindəә qəәrarın nəә vaxt elan olunacağını bildirir. 
Hakimin qəәrarı CPM-nin 156.2-ci maddəәsinəә uyğun şəәkildəә əәsaslandırılmalıdır.
Qəәrar qəәbul edəәrkəәn hakim həәbsin əәsasları iləә bağlı CPM-in 155.1-155.5-ci maddəәləәrindəә 
nəәzəәrdəә tutulan müddəәaları rəәhbəәr tutmalıdır.
9
CPM-in 154-cü maddəәsinəә əәsasəәn hakimləәr həәbsi ev dustağlığı vəә ya girovla əәvəәz edəә biləәr. 
Təәqsirləәndiriləәn şəәxs barəәsindəә qəәtimkan təәdbiri qismindəә həәbsin seçilməәsi ancaq o halda 
mümkün ola biləәr ki, şifahi arqumentləәrləә dəәstəәkləәnəәn iş üzrəә toplanmış materiallar həәmin şəәxs 
təәrəәfindəәn aşağıdakı həәrəәkəәtləәrin edilməәsi ehtimalına kifayəәt qəәdəәr əәsas yaratsın: 
 
1. Cinayəәt prosesini həәyata keçirəәn orqandan gizləәnəәrsəә (CPM 155. 1.1);
2. İstintaqın normal gedişinəә mane olarsa (CPM 155. 1.2.);
3. Cinayəәt qanunu iləә nəәzəәrdəә tutulan əәməәli yenidəәn törəәtməәk vəә ya cəәmiyyəәt üçün 
təәhlükəә yaratmaq ehtimalı olduqda (CPM 155. 1.3.);
9
Bu maddəә AİHK-ın 5-ci maddəәsinəә uyğundur
- “Prokuror cavab verməәk istəәyir?” 
- “Müdafiəәçi cavab verməәk istəәyir?” 
- “Prokuror qəәtimkan təәdbiri olaraq həәbsin seçilməәsi barəәsindəә öz arqumentləәrini 
təәqdim edəә biləәr.” 
- “Müdafiəә özünün əәks arqumentləәrini təәqdim edəә biləәr.” 
- “Təәqsirləәndiriləәn şəәxs söz deməәk istəәyirmi?” 
- “Məәhkəәməә baxışı sona çatdı vəә məәhkəәməә müşavirəә otağında gedir.” 
- “Məәn, … birinci instansiya məәhkəәməәsinin hakimi …bu məәhkəәməә prosesinəә 
hakimlik edirəәm. Məәnəә bu prosesdəәn kəәnarlaşdırıla biləәcəәyiməә dair heç bir səәbəәb 
məәlum deyil. Etirazı olan varsa (hakim CPM-in 109-cu maddəәsini izah etməәlidir), 
indi etiraz edəә biləәr. Etirazı olan var?” (Təәrəәfləәr etirazları CPM-in 322.1.8-ci vəә 
107-ci maddəәləәrinəә uyğun olaraq yazılı formada təәqdim etməәlidir.) Etiraz 
bildirildiyi halda, hakim məәhkəәməә iclasını dayandırıb məәsəәləәyəә baxmalıdır.
- Heç bir etiraz olmazsa, hakim təәqsirləәndiriləәn şəәxsdəәn ayağa qalxmağı vəә 
məәhkəәməә protokolu üçün soyadını, adını, atasının adını, doğulduğu yeri vəә ailəә 
vəәziyyəәti barəәdəә məәlumat verməәsini xahiş edir (CPM-in 322.1.9.-cu maddəәsi).
- “Siz ittiham aktının surəәti verilib vəә nəәdəә təәqsirləәndirildiyiniz haqqında 
məәlumatlandırılmısız?” (ƏӘgəәr təәqsirləәndiriləәn şəәxs ona qarşı irəәli sürüləәn 
ittihamlar haqqında məәlumatlı olmadığını iddia edirsəә, CPM-nin 322.1.10-cu 
maddəәsinəә müraciəәt edin).

---

20 
4. Cinayəәt prosesini həәyata keçirəәn orqanın çağırışlarına üzrlü səәbəәbləәr olmadan 
gəәlməәkdəәn, vəә ya digəәr yolla cinayəәt məәsuliyyəәtinəә cəәlb edilməәkdəәn vəә cəәza 
çəәkməәkdəәn boyun qaçırarsa (CPM 155. 1.4.);
5. Məәhkəәməә hökmünün icra edilməәsinəә maneəә törəәdəәrsəә (CPM,Maddəә 155. 1.5.) . 
Ali Məәhkəәməә Plenumu 3 Noyabr 2009-cu il tarixli qəәrarında
10
təәqsirləәndiriləәn şəәxs barəәsindəә 
qəәtimkan təәdbiririnin seçilməәsi məәsəәləәləәrinəә baxılmasında aşağı instansiya məәhkəәməәləәrinin 
vəәzifəәləәrini bir daha vurğulayır.
Ali Məәhkəәməәnin sözügedəәn qəәrarından çıxarışlarla aşağıda tanış ola biləәrsiniz: