Microsoft Word ihyo ulimdan sung ziyouz com doc

«U Kunda yer boshqa yerga, osmonlar (o‘zga osmonlarga) aylanib qoladi...» 
(Ibrohim, 48-oyat). 
Ibn Abbos deydi: «U yerda ziyodalashish va kamayish bor. U yerning daraxtlari, 
tog‘lari, vodiylari va ustidagi bor narsa sidirib olingan va u yer ukoziy teri kabi cho‘zilib 
yotibdi. Kumush kabi oqish bu yerda na bir qon to‘kilgan, na bir xato qilingan. 
Osmonlarning quyoshi, oyi, yulduzlari yo‘q». 
Ey miskin! U Kunning dahshati va shiddati haqida o‘yla. Xaloyiq Mahsharda to‘planar 
ekan, yulduzlar falaklaridan to‘kiladi, quyosh va oy so‘nadi. Nur ketib, yerga zulmat 
cho‘kadi. Mana shu holatda odamlar uzra osmon o‘rala boshlaydi, qalinligi va shiddati 
besh yuz yillik yo‘l qadar bo‘lishiga qaramasdan osmon yoriladi. Farishtalar uning girdi-
chekkalarida qoim turadilar. Yorilayotgan osmonning quloq pardasini teshgudek ovozi 
naqadar daxshat! Shunchalar salobatli va shiddatli osmonlar yorilgan u Kun qanday 
haybatli! Keyin osmon erigan kumush kabi oqadi, unga bir sariqlik qorishadi. 
«U Kunda osmon eritilgan mis kabi bo‘lib qolur. Tog‘lar yung kabi (engil) 
bo‘lib qolurlar». (Maorij, 8-9-oyatlar)
«U Kunda odamlar to‘zg‘itib yuborilgan parvonalar kabi bo‘lib qolurlar (Ya’ni 
qabrlaridan chiqishib,Qiyomat dahshatidan o‘zlarini har yonga urib-to‘zib 
ketadilar) (Al-Qoria, 4 -oyat). 
Rasululloh sollallohu alayqi vasallam dedilar: «Odamlar yalangoyoq, yalang‘och, 
xatna qilinmagan holda, qulog‘ining yumshoqlarigacha terga botib yuradilar». Shunda 
Savdo onamiz; «Voy, qanday uyat, birovning ko‘zi birovga tushmaydimi? - so‘radilar. 
«Odamlar o‘zlari bilan o‘zlari band bo‘lib qoladi» dedilar Allohning rasuli (va ushbu oyatni 
o‘qidilar) : 
«(Chunki) ulardan har bir kishi uchun u Kunda o‘ziga yetarli tashvish bo‘lur! 
(Abasa, 37-oyat)
Bu qanday Kunki, odamlarning avratlari ochiq, lekin hech kim ularga qayrilib 
boqmas. Qandayam boqsin, qayrilib qarashga qani majol, kimdir qorni bilan, kimdir yuzi 
bilan sudralib ketayotir. 
Abu Hurayra Payg‘ambar alayhissalomning shunday deganlarini rivoyat qiladi: 
«Qiyomat kunida odamlar uch guruh bo‘lib to‘planadilar: ulovda yuruvchilar; yayov 
yuruvchilar; yuzlari bilan yuruvchilar». Shunda bir kishi: «Yuz bilan qanday yuriladi, ey 
Allohning rasuli?» deya so‘radi. «Oyoqlar bilan yuritishga qodir Zot, ularni yuzlari bilan 
yurgizishga ham qodirdir!» deb javob berdilar Allohning rasuli. (Termiziy rivoyati)

---

Ihyou ulumid-din. O’limdan so’ng. Imom G’azzoliy 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
5
Odamzod tabiati o‘ziga yoqmagan barcha narsani inkor qilishga odatlangan. Agar 
inson yashin tezligida qorni bilan o‘rmalab yuradigan ilonni ko‘rmaganida edi, oyoqsiz 
yurish mumkinligini inkor qilgan bo‘lardi. Aslida, oyoq bilan yurishni ko‘rmagan odamga 
bu odatiy hol, ya’ni oyoq bilan yurish ham ehtimoldan uzoq narsa. 
Shunday ekan, Qiyomat kunida sodir bo‘ladigan ajib ishlarni bu dunyoda qiyosi 
yo‘qligi uchun inkor etishdan saqlan! Negaki, dunyo hayotida ham ko‘zing ko‘rmagan bir 
ajoyibotni senga gapirib berishsa, albatta inkor qilgan bo‘larding. 
Bas, Mahshar maydonidagi holatingni qalbingda jonlantir: qip-yalang‘och, xor, 
mag‘lub, o‘zni unutgan holda turibsan. Ustingdan qanday hukm o‘qilishini kutyapsan, bu 
hukm seni saodatga eltadimi yo shaqovatga, bilmaysan? 
Allohim! Bu hol g‘aflatidai saqla. Chunki, u ulug‘ holdir.