Microsoft Word Gül Öztürk Baltacıoğlu- Şehir Coğrafyası Açısından Bakü (Azerbaycan)
Yüklə 0,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
GÜL ÖZTÜRK BALTACIOĞLU Danışman: Prof. Dr. MEHMET AKİF CEYLAN İSTANBUL 2019 PREVIEW PREVIEW I ÖZET Bu tez çalışmasında, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin başkenti olan Bakü, şehir coğrafyası açısından incelenmiştir. Şehir ve yakın çevresinin doğal ortam özellikleri, şehrin konumu, kuruluşu ve gelişimi, gelişiminde etkili olan coğrafi faktörler ile şehrin geçmişten günümüze nüfus, yerleşme, fonksiyon ve alanları nispeten detaylı şekilde ele alınmıştır. Şehrin çeşitli sorunlarına da ayrı bir bölümde değinilmiştir. Bakü, Asya’nın kalbi sayılan bir konumda kurulan kadim bir şehirdir. Önemli bir liman şehridir. Keza transit ticaret yollarının üzerinde bulunması, zengin petrol ve doğalgaz rezervlerine sahip olması vd. etkenler tarih boyunca istilalara uğramasına, Emevîler, Abbâsîler, Şirvanşahlar, Çarlık ve Sovyet Rusya gibi birçok devletin egemenliğinde kalmasına neden olmuştur. Bundan dolayı şehrin nispeten uzun gelişim süreci de bazı dönemlere ayrılmıştır. Şehrin nüfusu 2018 verilerine göre 2.262.600 milyondur. Yüzölçümü 2,14 bin km² olup km²’ye 1.057 kişi düşmektedir. Kafkasya'daki üç başkent arasında Bakü, en yüksek nüfusa sahip şehirdir ve nüfusu Tiflis ve Erivan'ın toplamından fazladır. Bağımsızlık (18 Ekim 1991) sonrasında hükümetin öncelikli yaklaşımı sonucu yeni yapılaşmalarla şehrin genel görünümü değişmeye başlamış, yatay yönde hızlı gelişmesiyle birlikte yakında bulunan birçok yerleşim birimi de şehirle bütünleşmiştir. Bu bağlamda özellikle Abşeron Yarımadası’nda bulunan hemen bütün yerleşim birimleri, idari, ulaşım, ekonomik ve kültür vb. fonksiyonlar bakımından Bakü şehrinin bir parçası haline gelmiştir. Bakü, çok fonksiyonlu (idari, ulaşım, sanayi, ticaret, turizm, kültür vd.) bir şehirdir. Eskiden beri önemli idari fonksiyonları üstlenmiştir. Şehir ülkenin en önemli eğitim, öğretim ve kültür merkezidir. Ülkedeki okulların, özellikle üniversitelerin (âli mekteplerin) büyük bir bölümü Bakü’de yer almaktadır. Aynı şekilde ülkedeki sanayi kuruluşlarının ve fonlarının % 65-70’i Bakü’de toplanmıştır. Şehir turizm bakımından da önemli doğal ve beşeri çekiciliklere sahiptir. Yine yakın dönemde çok sayıda konaklama tesisleri inşa edilmiştir. PREVIEW II Özellikle son ikiyüz yıllık dönemde Bakü, petrol ve doğalgazın şekillendirdiği bir şehir durumundadır. Bu nedenle gelişiminde doğal kaynakların etkisi yadsınamaz boyutlardadır. Hazar Denizi’ndeki petrol ve doğalgaz yataklarının önemli bir kısmına sahip olması, bunların günümüzde çok sayıda uluslararası projelerle değerlendirilmeye çalışılması, şehrin bölgesel ve küresel önemini daha da artırmaktadır. Bütün bu özellikleri ile Bakü, tarihin her döneminde uluslararası mücadelenin de yaşandığı bir saha olagelmiştir. Yüklə 0,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|