Ikkinchi bosqich XIX asrning 90-yillariga to‘g‘ri kelib, bu davrdan boshlab marjinalizm ko‘pgina mamlakatlarda mashhur va asosiy ta’limotga aylandi. Marjinalistlarning bu davrda erishgan asosiy yutug‘lari sub’ektiv-psixologik yo‘nalishdan voz kechib iqtisodiyotning asosiy maqsadi bu iqtisodiy hayotning doimiy borishini mavjud shart-sharoitlar asosida tushuntira bilish demakdir, dedilar.
Ikkinchi bosqich XIX asrning 90-yillariga to‘g‘ri kelib, bu davrdan boshlab marjinalizm ko‘pgina mamlakatlarda mashhur va asosiy ta’limotga aylandi. Marjinalistlarning bu davrda erishgan asosiy yutug‘lari sub’ektiv-psixologik yo‘nalishdan voz kechib iqtisodiyotning asosiy maqsadi bu iqtisodiy hayotning doimiy borishini mavjud shart-sharoitlar asosida tushuntira bilish demakdir, dedilar.
Natijada yangicha iqtisodiy g‘oyalar namoyondalari klassik iqtisodiy maktabning davomchilari sifatida baholanib, ularga neoklassiklar deb nom berildi. Marjinal rivojlanishning ikkinchi bosqichini ya’ni neoklassik iqtisodiy ta’limotni rivojlanishiga yirik iqtisodchi olimlar A.Marshall, Dj. B.Klark va V.Pareto katta hissa qo‘shdilar.
Meyorli foydalilik nazariyasi va tovarning subyekyiv qiymati
Asosiy e’tibor ishlab chiqarish va taklifni o’rganishga qaratilgan klassik iqtisodiy nazariyadan farqli o’laroq, marjinalistlar, eng avvalo, iste’mol va talbni tahlil qildilar. Shu bois ular iqtisodiy jarayonlarni tahlil qilishni kishilarning ehtiyojini o’rganishdan, buyumning foydalilik mezonini qidirishdan boshladilar. Buyumning qimmatini aniqlashda marjinalistlar klassiklarga nisbatan butunlay boshqacha yondashdilar. Agar klassiklar tovar qiymatini (qimmatini) uni ishlab chiqarishga ketgan xarajatlar bilan aniqlagan bo’lsalar, marjinalistlar tovar qimmati asosida ikki omil – foydalilik va buyumlarning kamyobligi yotadi deb hisobladilar
Buyumning umumiy (yalpi) foydaliligi bilan konkret (me’yorli) foydaliligi o’rtasidagi farq iste’molchilar hatti-harakatini tahlil qilish uchun zarur. Me’yorli foydalilik muammosini tushunish uchun marjinalistlar ko’rsatib bergan o’rmonda yashovchi qariya-darvish qo’lidagi besh qop donni misol qilib olamiz. Qariya uchun ularning ahamiyati qandayg’ Birinchi qopdagi don ochdan o’lmaslik uchun kerak, ikkinchisi oziq-ovqat sifatini yaxshilash uchun ishlatiladi, uchinchisi - uy parrandalarini boqish uchun, to’rtinchisi - pivo tayyorlash uchun, beshinchisi esa vaqtxushlik (to’ti qushlarga ovqat berish) uchun ishlatiladi
