Kentsel mekan
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
; ki daha önce de belirtildiği üzere 19. yy agorafobikleri için en tehlikeli çevreler bu yeni tanışmış oldukları devasa meydanlar ve bulvarlardır. Agorafobikler geniş bulvarlar ve anıtsal meydanları tehdit e dici boşluklar olarak algılarlar ve kendi sınırlarına; yani evlerine hatta yataklarına gitmelerine neden olacak derecede yo ğun bir kaygı ( anksiyete) deneyimlerler (Milun, 2007). Şekil 3.3 : Eski kentsel dokunun modernizm tarafından yok edilmesine saldıran Paris “bulvar sanatı”: J.F. Batellier’in “ Sans retour, ni consigne ” kitabından bir karikatür (Harvey, 2010) . 27 1853- 1872 arası Paris’i yeniden yapılandıran Hausmann, kenti bir organizma kendisini de bir cerrah gibi görür; bulvarlar arac ılığıyla sağlıksız yapı adalarından oluşan hasta alanları kesip atmak ve şehrin dolaşım sisteminde tıkanmış arterleri açmak ister. Ellin’e göre bu bulvarların ekonomik, sosyal ve temsiliyet boyutu vardır. Ticaretin ritmini hızlandırmak ve önceden izole edilmiş sektörlere bölünmüş olan yerel iş hacmini canlandırmak, bulvarların ekonomik boyutunu oluşturur. Bulvarların sosyal boyutunu ise sınıflar arası gerilimi azaltmak ve devletin halka müdahale etme hızını arttırmak gibi bileşenler oluşturur. Yükselen işçi sınıfı ve varlıklı sınıf arasında oluşan ticari ilişki, aynı zamanda mal varlıklarının vandalizminin artışına da neden olmuştur. Varlıklı sınıf, işçi sınıftan “tehlikeli sınıf”, “kalabalık” ya da “ayaktakımı” olarak bahseder. İşçi sınıfı bölgelerinin kazınmasına neden olan bulvarların inşası, hem on binlerce insana iş (o dönem kentin iş gücünün yaklaşık dörtte biri) sağlamış olur, hem de “tehlikeli kalabalığı” dağıtmaya yarar. Böylelikle bu sınıfın üyelerinin güçlerini ve belki öfkeye dönüşebilecek enerjilerini sınıfsal yükselmeye yönlendirecekleri varsayılır. Bulvarlar askeri yerleşkelerden işçi sınıf bölgelerine kısa ve doğrudan güzergahlar oluşmasını ve böylelikle askerlerin isyanlara ve barikatlara karşı effektif bir şekilde hareket etmelerini sağlamışlardır. Üçüncü amaç ise temsiliyet boyutudur. Güç ve prestij, anıtsal mimari aracılığıyla; vistaların sonuna stratejik olarak yerleştirilmiş anıtlarla görünür hale getirilir ( Ellin, 1997). Pile’a göre d üşeyliğe vurgu yapan bu anıtlar “fallus”un diğer organlardan ayrılıp, bedenin dışındaki bir alana yerleştirilip, mekana sabitlenmesi olarak yorumlanabilir ve çokça değinildiği üzere prestijli “fallus” gücün ve verimliliğin sembolüdür (Pile, 1996). Bu anıtlar, meydanlarla birlikte Fransız Devrimi sonrası yüksel en ulus- devlet oluşumuna hizmet edecek ulusal kimliğin inşası için mekan sal elemanlar kullanılmasına bir örnek teşkil eder. Bir başka deyişle üstyapının; bu noktada iktidarın mekan sallaşarak görünür hale gelmesine dair çarpıcı bir örnektir. Choay’a göre Paris’in Ortaçağ’dan kalan kent dokusunu geniş bulvarlarla kesmek ve bu yeni bulvarları kentin dolaşım sisteminin ana arteri olarak kullanmak trafik problemi yeni olduğu için zamanı için devrimcidir. Bu müdahaleden önce sokak, dolaşımın yanında alışveriş ve sosyalleşme gibi işlevlere hizmet ederken bu müdahale ile öncelik hareketin olmuştur (Ellin, 1997). Ancak Sennett, hareketin öncelikli hale gelmesinin bireyler üzerindeki psikolojik etkisine değinilmesi gerektiğini belirtir. Sennett’ e (2003) göre modernizmin 1920- 1930 arası döneminde kendisine yaygın bir uygulama alanı bulan Enternasyonel Uslüp, gökdelenler gibi büyük - ölçekli, yüksek yoğunluklu binalar üretir ancak zemin kotunda bu binaları çevreleyen ”ölü alanlar” yaratır. Plancılar bu tür kamusal alanlara verimi arttıran “düşey bütün 28 için trafik akış -destek-b ağlantı noktası” (traffic-flow-support-nexus for the vertical whole) olarak muamele ederler. O dönemde kent sokakları özel bir işlev edinmiş oldu; harekete izin vermek. Ancak eğer hareket; ışıklar, tek- şeritler gibi olana klarla çok fazla düzenlenir ise, motorlu taşıt kullanıcıları sinirli hale geliyorlardı. Bugün, harekete hiç bir medeniyette olmadığı kadar kolaylık sağlanmaktadır, ama bir yandan da hareket günlük aktiviteler içinde en anksiyete yüklü olan eylem haline gelmiştir . (Sennett, 2003, s.232) Hareketin anksiyete yüklü bir eylem olmasına kanıt olarak agorafobi tetikleyici mekan ların 19. yy için bulvarlar iken günümüzde otobanlar olması gösterilebilir . (Milun, 2007). 19. yy agorafobikleri için en tetikleyici kentsel mekan olan meydanlar ise yalnızca Paris’te değil Avrupa’nın bir çok başkentinde ortak olarak görülen mekansal değişimlerdi r . Milun’a (2007) göre 19. yy’ın psikiyatri günlüklerinde kaydedilmiş olan Avrupa’daki agorafobik hastaların neredeyse hepsi istisnasız Berlin Dönhoffplatz’a benzeyen meydanları korkutucu ve agorafobi tetikleyi ci alanlar olarak tarif ederler (Şekil 3.4) . Şekil 3.4 : Dönhoffplatz, Berlin vaziyet planı 1900 dolayları . Meydanın Berlin’in geniş ana arterlerinden birine açılması boşluk ve büyüklük duygusunu arttırmaktadır. Milun agorafobikler için tehlike arz eden emperyal Avrupa başkentlerinin meydanlarına örnekler sıralar ve ortak noktalarını araştırır. Place de la Concorde, Paris; Place de la Republique (Şekil 3.5) , Lille; Place Belecour, Lyon; Dvortsovay Square, St. Petersburg verilen örneklerdir. Ortak noktaları ise tümünün geniş boş alanlar içermesi, doğanın çizgisel bir uyarlaması olarak tasarlanmış olmaları bir başka deyişe doğayı geometrik olarak soyutlamış olmaları, perspektife izin veren yaya yolları içermeleri, çoğunlukla askeri eğitim verilen yerler olması ve geçit törenleri düzenleneceği düşünelerek tasarlanmış olmaları, kentsel trafik akışı içinde kaotik düğüm noktalarında bulunmaları ve ulu sal festivaller için bir sahne işlev i görmeleri gibi özelliklerdir (Milun, 2007). 29 Şekil 3.5 : Place de La Republique, Lille 1880 dolayları . Meydan ve agorafobik arasındaki ilişkiye yakından bakmak adına; Dr. Henri Legrand Du Saulle’un 43 yaşındaki hastası ve kendisinin Conchorde meydanı ile ilgili yaşadığı deneyim verilebilir. Du Saulle, “Paris Journal Le Practicien”’de (1885) hastasından bahseder; hasta tatil için İsviçre’nin Righi kentine gider ve Paris’e geri döner ancak Place de la Concorde’u geçerken durur, birden ağlamaya ve kızarmaya başlar sonra da solgunlaşır. Bir süre sonra kendi bahçesinden geçemez, evinin merdiveninden bile çıkamaz hale gelir. Yatak odasında bile korkmaya başlar; o kadar ki yatağını banyoya taşır. Ve son olarak da içinde bulunduğu mekanlar ı ; örneğin salonunu gerçek bir pazarmış görüntüsü verecek şekilde mobilyalar ve objelerle doldurur. Doktora göre ilk problemli durum aslında hastanın doğada ; Alpler’de karşılaştığı anda yaşanır, daha sonra aynı deneyim Concorde’da tekrarlanır. Du Saulle’a gore hasta kendi domestik alanını tehdit eden boşluğu parçalamak ve tekrar dolaşılabilir hale getirmek için kendisine minyatür bir pazaryeri yaratır. Bir başka deyişle, hasta kend isine göre tüm oranlarını (proporsiyon) yitirmiş kamusal mekan bilmecesini çözmek için kendi güvenli özel mekan ını oluşturmak ister. Milun’a göre bu vakada hasta Alplerin dik yamaçları ile parizyen neoklasik meydanın aşırı büyük boşluğu arasında sübliminal bir ilişki kurar (Milun, 2007). Bu hastadan hareketle Conchorde meydanı gibi soyut geometrik düzen kuralları ile tasarlanmış büyük boşlukların homojen olmaları sebebiyle ve bireylere herhangi bir yönlendirici referans noktası sunmamasından ötürü onları kaygılandırdığı ve hareketlerini sönümlendirdirdiği öne sürülebilir. 30 Concorde meydanı aslında monarşinin gücünü övmek için inşa edilmiş 18. yy. neoklasik meydanlarının tipik bir örneğidir. Paul Zucker gibi mimarlık tarihçilerine gore R önesans sonrasının neoklasik meydanları 15 yy . ’in Kuzey İtalya’daki aynı zamanda pazar yerleri olan kapalı kasaba meydanlarından farklıdır. Neoklasik meydanlar açık karakterlidir. İtalyan meydanlarının trafikten uzak olmalarının aksine, neoklasik meydanlarda ulaşım sistemleri meydanların içinden geçer. Zucker bu meydanların kentle olabildiğince bir bütü n olmaya çalışan ve ilişki içinde olmak için inş a edilmi ş olduklarını belirtir (Zucker, 1959). Stuart French ise meydanların aynı zamanda pazar yeri olması halinin yok olmasından ve monarşinin gücünü övmek için inşa edilen kraliyet meydanlarına dönüşmesind en ötürü; bu durumun kentsel mekan ın ekonomik boyutundan politik boyutuna doğru bir sıçramaya işaret ettiğini belirtir (Milun, 2007). Açık karakterli olan tüm kraliyet meydanları gibi Conchorde meydanı da üç taraftan açık mekanlara a çılır: Tuileres Bahçesi (Jardin des Tuileries), Seine Nehri (River Seine ) ve Şanzelize Caddesi ( the Champ Elysees) ; bir kent parkı, bir nehir ve çok geniş bir bulvar. Zucker’e göre meydanın üç taraftan da açık olması; tanımlı bir mekan ın oluşmasına engel olur ve kompleks mekansa l ilişkilerin oluşmasına sebebiyet verir . Çünkü meydanın sınırlarını önceki dönemlerin meydanlarında olduğu gibi yapılar değil perspektifler oluşturur (Zucker, 1959). Bu geçiş ile Vidler’in klostrofobiden agorafobiye geçiş olarak ifade ettiği durum arasınd a bir paralellik kurulabilir. Vidler’e göre Benjamin , Pasajlar adlı eserinde vistaların dönüşümünü gözlemler: 1830’ların Biedermeier iç mekan larının pencerelerinin kat kat perdelerle kapalı olmasından ötürü “vistalar tamamen içeridendir. Sanki perspektif i çeriden pencere yoluyla dışarı açılıyordur” ( Vidler, 2000, s.77). Oysa Hausmann’ın geniş vistaları bir bakıma klostrofiden agorafobiye geçişi temsil eder (Şekil 3. 6). Şekil 3.6 : Biedermeier stili iç mekana bir örnek. 31 Meydanların perspektiflerle sınırlandırılmasına ek olarak; soyut geometrik formlara sahip olması kullanıcıların yeni bir mekan deneyimi yaşamalarına neden olur. Bu iki yeni fiziksel durum; kullanıcıdan kentsel mekan la önceden kurduğu ilişkiden daha farklı bir ilişki kurmasını talep eder. Perspektiflerin varlığı, önceden beş duyusuyla kentsel mekan la ilişki kuran bireyin artık yalnızca görme duyusuna odaklanmasına sebebiyet verir. Milun bu durumun, kentin sokaklarında dokunma, işitme, koklama gibi duyularını kullanarak yürüyen bireyin yerine, yalnızca aklı ve gözü çalışan bireyin konmak istediğinin bir göstergesi olduğunu belirtir. Meydanların geometrik formları ise doğanın bir soyutlanmasıdır ve ilişki kurmak için beş duyu ile kurulan bilgi yerine yine yalnızca görme duyusunu harekete geçirir ve daha da önemlisi aklı kullanmayı gerektirir. Ancak agorafobik için aklın gücü, boşluk nedeniyle duyduğu korkunun yanında çok etkisiz kalır çünkü ses ve dokunma gibi kaynakların yanında görme ve akıl çok güvenilir değildir. Böylelikle aklı tetikleyen soyut geometrik formlara sahip meydanlar agorafobik için dünyaya karşı duyumsamasının ne kadar zayıfladığını hatırlatan tehdit edici bir yer haline dönüşür (Milun,2007). Soyutlama ve agorafobi arasındaki ilişkiye Worringer gibi farklı yaklaşanlar da vardır. Dora Vallier’in Worringer’in “Abstraction and Empathy” adlı kitabının başına yazdığı önsözde belirttiği üzere; Worringer‘in agorafobi ve soyutlama arasında kurduğu ilişki, 19. yy. sonunun; geometrik soyutlama aracılığıyla yaratılmış mekan larını agorafobinin direkt bir nedeni olarak gören anlayışı tam tersine çevirmektedir (Vidler, 2000). Çünkü Worringer’a (1997) göre soyutlama dürtüsü insanın dış dünya ile ilişkisinden beslenen iç huzursuzluğunun bir ürünüdür. İnsanın doğaya karşı duyduğu primitif korku ve bununla birlikte gelişen; doğanın belirsiz ve değişken özelliklerini yok etme arzusu, doğaya ancak geometrik soyutlama yoluyla temsil edilebilen bir düzen bahşetme isteğini tetikler. Ve bu dürtü yeni ve modern dünyaya özgü değildir; aksine ilkel toplumlardan beri olagelmiştir. Kısacası Worringer korku duygusunun artist ik yaratıcılığın temeli olduğunu belirtir. Worringer’in bu düşüncesi, soyut geometrik düzen kuralları ile tasarlanmış yeni kent mekan larının agorafobi yaratması iddiasına tersinden bakmaktadır çünkü aslında korkunun soyutlamayı tetiklediğini düşünmektedir. Meydanlarda ele alınması gereken bir diğer konu ölçektir; “devasalık” ( giganticism) durumudur. Çünkü soyut mekan homo jendir ve ölçülebilirdir ancak “devasalık” soyut mekan da ölçülebilir olanı alır ve katlayarak büyütür. Böylelikle ölçülemeyen (démésure) dengesiz bir mekan sal deneyim yaşatır. Agorafobinin çıkışı geç 19 yy. daki milliyetçiliğe eşlik eden kentsel devasalıktan ayrı düşünülemez. Kolonyal ganimetlerin de etkisiyle inşa edilen anıtlar ve devasalık, iktidarın kendini görünür 32 kılmasına yardımcı olur (Milun, 200 7). “Devasa”lık mekansa llaştırılmak istenen üstyapının bu noktada gücün bir yansımasıdır; bu da ölçeğin üstyapının kullandığı araçlardan biri olduğu düşüncesini destekler. Ölçekteki aşırı sıçramaların, yani aşırı geniş veya aşırı büyük mekan ve boşlukların kullanıcıları fiziksel olarak küçük ve güçsüz hissettirmesinden ötürü dengesiz bir mekan sal deneyim yaşattığı öne sürülebilir. Agorafobi doğuşuyla birlikte mimarların kent mekan ında gerçekleşen değişimleri sorgul amaları için bir araca dönüşür. Örneğin Viyanalı mimar Camillo Sitte (1889) yeni Ringstrasse‘nin tasarımını değerlendirirken, meydanın boş, büyük ve geniş alanlarını, geleneksel kentlerdeki insana yakın, daha k üçük ölçekli meydan ve sokaklar ile kıyaslar ve agorofobi kavramınını kullanarak tasarımı eleştirir. Sitte ortaya çıkan bu hastalığın, yeni şehircilik anlayışının ürünü olan mekanlarda varolduğunu geleneksel kentlerde bu hastalığın olmadığını öne sürer : “… eskinin küçük meydanlarında insan kendini doğal olarak daha güvende , evinde hissediyor. Bugünün modern devasa meydanları genişleyen boşlukları ve baskıcı can sıkıcılıkları ( ennui) ile agor afobi ataklarına neden oluyor” (Vidler, 2000 ’de atıfta bulunduğu gibi ) (Şekil 3. 7). Şekil 3.7 : Vienna Ringstrasse ’nin dönüşümü . 33 Çoğu psikolog bu noktada Sitte ile paralel bir görüş taşımaktadır yani agorafobinin spesifik olarak modernite rüzgarı altında değişen kentsel mekanla i lişkili bir hastalık olduğunda ısrarcı olurlar. Örneğin Wespthal’ın vakalarından olan mühendis; kentteki ile aynı büyüklükte olan ancak etrafı yapılarla çevrili olmayan bir mekanda daha az kaygı duyduğunu belirtir; onun için açık hava rahatlatıcı ilen kent mekan ı korkutucudur (Vidler, 2000). Modernitenin tetiklediği değişimlerin, kentsel mekan a ve gündelik yaşama etkilerini ve bu etkilerin, bireyler üzerinde sebep oldukları affektif reaksiyonları ve ruh durumlarını, 19. yy.resim sanatçılarının bazı çalışmalarında görmek mümkündür. Bu sanatçılara verilebilecek örneklerden biri Munch’tur. Devon Hinton (2002) “Munch, Agoraphobia and the Terrors of the Modernizing Landscape” adlı makalesinde, Munch’u resimlerinde tasvir ettikleri ve günlüklerinde anlattığı üzere herkes içinde yaşadığı anksiyete atakları nedeniyle Wespthal’in agorafobik tarifiyle ilişkilendirilebileceğini öne sürer. Sanat tarihçilerine göre Munch, duyarlılığını modern kentsel yaşamın neden olduğu hız ve yabancılaşmayı tasvir etmek için kullanı r (Milun, 2007). Rosenbaum’a (1978) göre Munch’un modernleşen dünya ile ilişkilendirilebilecek çalışmaları “ Rue Lafayatte ” (1891), “Karl Johan Street” (1892), “ Scream ” (1893) ve “Anxiety” (1891) adlı eserleridir . Munch, birey ve modern kent arasındaki gerilimin tasvir edildiği 1870’li yılların Paris’ini anlatan kentsel resimlerinden esinlenir. Kirk Varnedoe’un işaret ettiği üzere, Munch’un 1891’de resmettiği Rue Lafayette adlı eser, Caillebotte’un yükseklik korkusu (vertigo) yüklü balko n çalışmalarının bir tekr arıdır (Hinton, 2002). Rosenbaum, Munch’un modern Paris’i; bulvarların uzağa hatta sonsuzluğa uzanması sonucu nefes kesici bir ivmeye neden olduğu düşüncesini ön plana çıkararak tarif ettiğini belirtir. Bunun yanında kalabalık, aniden beliren anonim suratl ar ve belli belirsiz hayaletimsi gölgeler olarak resmedilmiştir (Rosenbaum, 1978) (Şekil 3. 8). Şekil 3.8 : S oldan sağa: “ A Balcony in Paris ” , Caillebotte, 1881; A Balcony ”, Caillebotte, 1882; “Rue Lafayette” , Munch, 1891. 34 Munch nesnel dünyayı değil algıladığı dünyayı dışa vurur. Rosenbaum’un da ifade ettiği gibi; Munch Caillebotte’un anonim yayalar olarak resmettiği kalabalığı , kafatası gibi gözüken tehdit edici suratlarla yüzleşmenin ani terörü ve uzak mesafedeki ince gölgemsi figürlerle karşılaşmanın potansiyel terörünü ihtiva eden bir insan grubuna dönüştürür (Rosenbaum, 1978) (Şekil 3.8) . Munch, Caillebotte’un tasvir ettiği yeni Paris’in çizgisel kent planlaması ve yabancılardan oluşan kalabalığı gibi kentsel gerçeklerini yorumlar. Bu 19. yy kentsel gerçekliklerini, “ Scream ” ve “ Anxiety ” çalışmalarında hızlanarak artan ve baş döndüren kişisel bir kabusa dönüştürür. Rosenbaum’a göre o bjektifliğin kıyılarından özel korkunun derinliklerine bu geçiş, elbette Munch’un kişisel iç karışıklığın bir ürünüdür ama bu ça lışmalar aynı zamanda kente verilen psikolojik tepkilerden oluşan yeni bir dünyanın açılışını yapar (Rosenbaum, 1978) (Şekil 3.9 ). Şekil 3.9 : S oldan sağa: “Karl Johan Street” , Munch, 1892; “Scream” , Munch, 1893; “Anxiety”, Munch, 1891. Agorafobik birey, üstyap ı -mekan- affekt ilişkisi ekseninde kente bakarken mekan ve birey arasındaki ilişkiye dair ipuçları verebilir. Milun, agorafobinin, birey v e modern kentsel mekan arasında nötr leştirildiği için görüne meyen ilişkiyi görünür hale getirdiğini öne sürer. Kentlerin inşa edilmiş boşluklarının bireyler üzerinde viskeral 2 rahatsızlıklara neden olduğunu ve bireylerden belirli adaptasyon yetileri geliştirmelerini talep ettiğini belirtir. Milun’a gore agorafobik kişi aslında mekansal duyarlılığı daha yüksek bir bireydir dolayısıyla bazı mekan ların agorafobik olmayan bireyler üzerinde oluşturduğu etki sini daha fazla hisseder. Kısacası aslında agorafobik birey ; modernite etkisi altında biçimi ve ölçeği değişen kentsel yaşamla mücadele etmek zorunda olan modern kent kullanıcılarından oluşan “normal” nüfustan çok da uzak değildir. Zira bir çok mimar ve kent eleştirmeni agorafobiğe, inşa edilmiş boşlukların kamusal hayata uygun olmadığı konusunda katılırlar. 2.viskeral: derin; içgüdüye ve duyguya ait, mantıki bir açıklaması o lmayan 35 Örneğin yeni şehirciler ( new urbanism ), bu boşlukların bir tür horror vacui ( fear of emptiness ) uyandırması, yüzyüze karşılaşmalar için uygun olmaması ve insanların yolunu bulmalarını fiziksel olarak zorlaştıran duygu yapılarını tetiklediği konusund a agorafobiklere katılırlar. Sonrasında antropologlar, sosyologlar, kentsel coğrafyacılar, kültür tarihcileri feministler de agorafobikle ilgilenmeye başlarlar (Milun, 2007). Agorafobi için olan psikolojik tedavi biçimleri çoğunlukla toplum içindeki bu tür davranışları patolojik olarak görür. Milun, hem medikal yazında hem genel kamunun anlayışında, hastalığın daha geniş sosyal anlamının ve mekansal tetikleyicilerinin özellikle görmezden gelindiğini hatta baskılandığını iddia eder. Mimari boşluk ve agorafob i tetikleyicileri arasındaki bariz ilişkiye rağmen, geçtiğimiz yüzyıl boyunca agorafobi psikolojik değil biyolojik bi r problem olarak tedavi edilir; beyin kimyasına ilişkin bir sorun olduğu fikri yaygındır. Bunun birinci sebebi farmakolojinin yükselişi, ik inci sebep ise üstapının ürettiği kamusal mekan ın bireyden talep ettiği normatif beklentidir (Milun, 2007). Yani kısacası “ sorun mekan da değil insandadır” düşüncesi baskın hale gelir ve böylelikle anıtsal homojen mekan korunur. Çünkü eğer fobisi olmayan bi rey büyük boşluklu geniş homojen mekan ları kabul ediyorsa, o zaman bu boşluk kent yaşamının kabul edilmesi gereken bir gerçeği haline gelir. Boşluğu olumsuzlamak tüm kent kritiklerinin paylaştığı bir durum değildir. Modernist kentin inşa edilmiş boşluklarını kabul edilmesi gereken bir durum olarak yorumlayan düşünürler de vardır. Herbert Muschamp bunlardan biridir . Muschamp (2000) g ünümüzün dijital reklamlar, bilboardlarla ve tüketime zorlayıcı elemanlar ve birimlerle dolu bir başka deyişle aşırı ticaretleşmiş kamusal alanları yanında “savaş sonrası ü topyasının soyut geometrik mekan ları”nın adeta bir “zen bahçesi“ gibi kaldığını öne sürer. 1960’ların İtalyan yönetmeni Michalengelo Antonioni’nin modern dünyanın rahatsızlık vericiliğini (“ malaise ” ) tasvir etti ği iddia edilen filmlerinin aslında yüzleşilmesi gereken bir duygusal gerçeklik sunduğunu iddia eder. Muschamp’a göre Antonioni’nin m odernist banliyölerde beton düzlemler arasında yaşayan kent kullanıcılarını portrelediği filmlerinde bir tür karanlık estetik vardır ve bu es tetik kentsel boşlukları kutlar (Şekiİ 3. 10). Muschamp yeni dünya düzeninde kaybolmuş olan bu her anlamda sessiz boşluklara özlem duyar (Muschamp, 2000). Bu bakış açısı agorafobiye neden olan kentsel boşlukları kabul edilmesi gereken mekanlar ve sebep olduğu kaygı ve korkuyu yüzleşilmesi gereken ruh halleri olarak ele alır. |