KeçİÖren caferilerinde öLÜM ADETleri ve uygulamalari

Dr. 
Öncel DEMİRDAŞ 
____________________________________________________________________________
 
170
alakalarla bağlantısını keser. Bütün esmâ ve sıfatlarla mutlak zâtî hüviyete 
teveccüh eder. Sonra “Hû”yu yükselen bir nefesle sol memenin altından alır ve 
sol omuza kadar çeker. Alırken başını sağ tarafa doğru eğer ve çekerken de sol 
tarafa kaldırır. Bunu yaparken de mümkün olduğu kadar boynunu döndürür ve 
bütün bedenini hareket ettirir. Kendinden geçinceye kadar bu zikre devam eder 
ve zâtî hüviyete mustağrak olur. Bu şekilde mutlak ehadiyet nurlarının tecellîsine 
mazhar olur ve vahdet nuru zuhûr ettiği için onda kesret zulmetleri yok olur. 
Ehadiyet nuruna mazhar olup kesret kaybolmasıyla bütün mahlûkatın varlıkları, 
Hakk’ın vücûdunda yok olur. Hakk’ın vücûdu zâhir, mahlukâtın vücudları ise 
bâtın olur. Örneğin güneşin zahir olarak ortaya çıkmasıyla yıldızların vücudları 
nasıl ortadan kalkıyorsa, aynı şekilde Hakk’ın vücûdu zâhir olduğunda 
mahlûkatın vücudu yok olur. Bu mertebede zâkirden cüz’î akıl zâil olur ve kendisi 
küllî akıl ile sıfatlanır. Bu küllî akıl ile eşyâ’yı gerçek mâhiyetiyle idrak etme 
özelliği kazanır. Bu akıl ile o, eşyaların gölgeler gibi olduğunun farkına varır. 
Basîretinin açılmasıyla zâhirde Hakk’ın vücûdundan başka bir şey görmez. 
Eşyanın varlığını ise Hakk’ın vücûduyla görür.
68
Trabzonî bu mertebede sâlike “kerâmet”in verileceğini ve onda Nûr-i 
Muhammedî’nin zuhûr edeceğini belirtir. Ayrıca o, bu mertebede sâlikin özel bir 
velâyet olan “velâyet-i suğra” makamına dahil olacağını ifade etmiştir.
69
Ona 
göre, “velâyet-i suğrâ” (küçük velâyet) kulun Allah’ın sıfatlarıyla sıfatlanması ve 
ahlâkıyla ahlâklanmasıdır.
70
Bu mertebeden sonra mürşid, Allah’ın sıfatlarıyla 
sıfatlanan ve ahlâkıyla ahlâklanan sâlikin nefsini bir sonraki mertebeye yükseltir 
ve ona sonraki ismi telkin eder.