Teqvim-2015. pdf

Sayt: www.clb.az
E-mail: [e-mail]
1
50 
 illiyi

---

28
Tarixdə bu gün
Yeni il
Y
ANV
AR
Yeni il bayramı dünyanın müxtəlif 
xalqları üçün ənənəvi bayrama çev-
rildiyi kimi, Azərbaycanda da insan-
ların məişətinə daxil olmuşdur. Bəzi 
fərziyyələrə görə Yeni ili ilk dəfə qədim 
çinlilər qeyd etmiş, digər mənbələrdə 
bu, qədim germanlar və romalıların adı 
ilə bağlanmışdır. Başqa bir mənbə isə 
ənənənin Mesopotamiyada yarandığını 
sübut etməyə cəhd etmişdir. 
Sonuncu mənbəyə görə bayramın 
yaranmasının azı 25 əsrlik tarixi var. 
Tarixçi alimlərin  fikrincə, martın axı-
rında Dəclə  və  Fərat çaylarında suyun 
səviyyəsi artanda əkin-biçin işləri başla-
yarmış və məhz həmin dövrdə insanlar 
yeni ilin gəlişini qeyd edərmişlər. Dünya 
xalqlarının böyük əksəriyyəti yeni ilin 
başlanğıcını dekabrın 31-dən yanvarın 
1-nə keçən gecə qeyd edirlər. Dünyanın 
hər yerində bütün insanlar Yeni ili yeni 
ümidlərlə - xoş möcüzələr, yeni uğurlar, 
xoşbəxtlik arzusuyla gözləsələr də bay-
ramı hərə öz adət-ənənəsinə uyğun qar-
şılayır. Bu günü bayram etməklə insan-
lar hesab edirlər ki, bütün uğursuzluq 
və kədərli anlar köhnə ildə qalır, yeni il 
yeni arzular və ümidlər gətirir.
Təzə ilin yanvarın 1-dən hesab olun-
ması xristianlığın tarixi ilə  də bağlıdır. 
Rəvayətə görə, xristian dininin yara-
dıcısı, dekabr ayının 24-də anadan ol-
muş İsa peyğəmbərin şərəfinə xristian-
lar bu günü Milad bayramı kimi qeyd 
edirlər. Milad bayramının  əsasında isə 
hər il qış günəş duruşu zamanı (21-25 
dekabr) “xilaskar allahın doğulması” 
ilə  əlaqədar keçirilən qədim bütpərəst 
mərasimi dayanmışdır. Bu bayram 431-
ci ildə qanuniləşdirilmiş və hazırda bi-
zim istifadə etdiyimiz təqvim də məhz 
miladi təqvimə  əsaslanır. Bu təqvimə 
əsasən yeni il yanvar ayının 1-dən baş-
lanır.
Yeni ilin rəmzlərindən biri də Şaxta 
babadır. Şaxta babanı müxtəlif ölkələrdə 
müxtəlif cür adlandırırlar. Məsələn, 
ABŞ-da və Avstraliyada o, Santa Klaus, 
Rusiyada-Ded Moroz, Türkiyədə - Noel 
baba, Avstriyada-Silvestr, Britaniyada 
- Milad baba, Yunanıstanda Müqəddəs 
Vasili adlanır.
Bütün hallarda Şaxta baba uşaqla-
rın sevimlisidir. Yeni il gecəsində onlar 
evlərə heç vaxt əliboş gəlmirlər. Torba-
larındakı müxtəlif hədiyyələrlə uşaqları 
sevindirirlər.
Dekabrın 31-i gecəsi insanlar bayram 
süfrəsi  ətrafında toplaşır, həmişəlik vi-
dalaşdıqları ilin son anlarında musiqini 
dayandıraraq sükut içərisində saat 12.00 
gözləyirlər. İlin başa çatdığını göstərən 
saat zənginin təntənəli sədaları altın-
da sağlıqlar söyləyir, sonra isə şampan 
şərabı ilə dolu qədəhləri toqquşduraraq 
yeni ildə bir-birinə xoş günlər və sağ-
lamlıq arzulayırlar.