Iqtisodiy va statistik masalalarni yechishda

Academic Research in Educational Sciences 
Volume 3 | Issue 12 | 2022 
ISSN: 2181-1385 
Cite-Factor: 0,89 | SIS: 1,12 | ASI-Factor: 1,3 | SJIF: 5,7 | UIF: 6,1 
 
 
 
 
 
312
 
December, 2022 
https://t.me/ares_uz Multidisciplinary Scientific Journal 
o'quvchining oila a'zolari sonini aniqlaymiz. Olingan natijalarni ketma-ket yozib 
olamiz. 
3. 10, 4, 3, 2, 5, 4, 5, 4, 4, 4, 8, 5, 5, 4, 3,6, 4, 4, 5, 6, 4,7,6,3. 
Oila a'zolari soni 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
1
0 
Oilalar soni 
1 
3 
9 
5 
3 
1 
1 
1 
Variatsion qatordan shuni xulosa qilish mumkin-ki, 4 kishilik oilalar 
ko'pchilikni tashkil etar ekan. Ular 9 ta. Demak 4 kishilik oila bu sinfda moda bo'ladi. 
Endi o'rtacha qiymatni topaylik. 
Jami oilalar soni: 
1+3+9+5+4+1 +1 =24( ta) 
Jami oiladagi odamlar soni: 
2 
1+3
3+4 
9+5 
5-6
3+7
+8
1+10
l=115(ta) 
O'rtacha oila a'zolari soni 115:24=4(5 qoldiq) 
Demak o„rtacha oila a‟zolari soni 4 ga teng. Agar bu oilada har kuni o'rtacha 
2kg non iste'mol qilinsa, 
420:2=210(kun) 
420 kg nonni bu oila 210 kun. ya‟ni 7 oy iste'mol qilishi mumkin ekan. 
Bu masalani yechishda tejamkorlik, isrof. ma'lumot to'plash, to'plangan 
ma‟lumotlarni tartiblash, variatsion qator, o'rta arifmetik qiymat, moda, jadval kabi 
tushunchalar ma'nosi ochib berildi. 
Ish unumi deganda, vaqt birligida bajarilgan ish hajmi tushuniladi. Ish 
unumdorligi tushunchasi o'quvchming mehnati bilan bog‟lanadi. O‟quvchining ish 
unumi uning bilimi, tezkorligi, ya'ni, tez o'qishi, tez yo zishi, tez misol lshlashi 
kabilarga bog‟liq. Agar u vazifani tez va xatosiz bajarsa, ishi unumli bo'ladi. Shunga 
ko'ra 1 minutda o'quvchi bajarishi mumkin bolgan ish hajmi aniqlanib, taqqoslansa, 
juda foydali va ko'rgazmali bo‟ladi.
Quyidagicha masala berilishi mumkin. 
 2-masala.
Brigada ishchilarining ish unumi haqida quyidagi ma'lumotlar 
olingan (ish unumi deganda 1 soatda ishlab chiqarilgan detallar soni ko'zda tutilgan): 
26, 25, 24, 25, 28, 39, 28, 32, 24, 37, 20, 22, 30, 31, 35, 26, 23, 27, 28. 
Ma‟lumot-larni 5 tadan detal oralig‟ida tartiblang, o'rtacha ish unumini toping.
Variatsion qatorning modasini aniqlang. Ma'lumotlar asosida diagramma tuzing. 
Xozirgi kunda mamlakatimizda yashil makon dasturi 
amalga oshirilayotgan bir davrda atrof muhitni toza saqlashga, 

---