Genel Bilgiler Nöroloji pratiðinde bilinçlilik (consciousness) kiþinin

Motor Sistem Muayenesi 

Motor sistem muayenesi komalý hastayý dikkatle izle-

mekle  baþlar.  Daha  sonra  sese  ve  aðrýlý  uyaranlara

tepkileri deðerlendirilir. 

100

Sinir Sistemi Semiyolojisi

Þekil 15.3:

Vulpian belirtisi (kaynak: http://www.wfubmc.edu/neurology/tneuro.html.)

---

1- Hastanýn spontan olarak kol ve bacaklarýný ayný de-

recede hareket ettirmesi, göz kýrpma, yutkunma ve es-

neme gibi hareketler komanýn çok derin olmadýðýný ve

belki de motor bir zaafýn bulunmadýðýný telkin eder.

2- Hastanýn bir ekstremitesini diðerine oranla daha az

veya  daha  seyrek  oynatmasý  veya  hiç  hareket  et-

tirmemesi  bir  hemiparezinin  varlýðýný  düþündürür.

Hasta aðrýlý uyaranlarý algýlayacak bilinç düzeyinde

ise ve uyaran karþýsýnda spontan olarak az veya sey-

rek hareket ettirdiði ekstremitelerini iyi çekemiyorsa

bu bulgu hemiparezi kanýtý olarak alýnabilir. 

3- Hasta aðrýlý uyarana cevap veremeyecek derinlik-

te bir komada ise ekstremiteler arasýndaki tonus farký

araþtýrýlýr. Örneðin, sedyede yatan bir hastada sað kol

göðsün  üzerinde  dururken  sol  kol  yere  doðru  sark-

mýþsa ve bu kol hekim tarafýndan sað kol ile ayný po-

zisyona getirildiðinde bile göðsün üzerinden kayarak

tekrar yere doðru sarkýyorsa bu bulgu sol kolda motor

zaaf olduðunu düþündürür. Ayný þeyi alt ekstremite-

lerde aramak için bacaklar dizden fleksiyona getirilir.

Kas zaafý olan bacak, diðerine oranla, daha hýzlý bir

þekilde dýþa açýlarak düþer. 

4- Komalý bir hastada bir bacaðýn dýþa doðru dönük

bulunmasý o bacakta bir parezinin kanýtý olabilir. Dýþa

rotasyonun  femur  boynu  kýrýklarýnda  da  görülebile-

ceðini unutmamalýdýr. 

5- Nedeni ne olursa olsun komalý bir hastada aðrýlý

bir uyarana hiçbir cevap alýnamýyorsa bir felcin varlý-

ðýna veya yokluðuna karar vermek mümkün deðildir. 

6- Motor zaaftan kuþkulanýlan tarafta tendon refleks-

lerinin canlý olmasý ve/veya Babinski delili paraliziyi

doðrulayan bulgulardýr. 

Akut  bir  hemiplejinin  baþlangýç  döneminde  tendon

reflekslerinin  azalmýþ  olabileceði  unutulmamalýdýr.

Bu durumda Babinski delilinin tesbiti piramidal yol

hastalýðýný gösteren yeterli bir kanýttýr.

7-  Komalý  bir  hastada,  baþka  bir  lokalizasyon  veya

lateralizasyon bulgusu olmadan, tek baþýna Babinski

delili lokalizasyon deðeri taþýmaz. Çünkü sinir siste-

mi  fonksiyonlarýný  yaygýn  þekilde  bozan  metabolik

hastalýklarda da görülebilir. 

8- Komalý hastada kendiliðinden veya aðrýlý uyaranla

ortaya çýkan iki motor fenomen daha vardýr: 

A.Dekortikasyon rijiditesi veya postürü. Üst ekstre-

miteler fleksiyon, bacaklar ekstansiyon postürün-

dedir (Þekil 15.4A) 

B.Deserebrasyon  rijiditesi veya  postürü. Kollar  ve

bacaklar ekstansiyon postüründedir. Baþ ve gövde

geriye doðru kasýlmýþ olabilir (Þekil 15.4B). 

Her iki postür de akut veya kronik çok deðiþik neden-

lere baðlý olarak ortaya çýkabilir. Yani etyoloji konu-

sunda bir fikir vermezler. Deserebrasyon postürü ola-

yýn, nedeni ne olursa olsun, beyin sapýnýn üst bölü-

münü etkilediðini gösterir. Dekortikasyon postüründe

ise fonksiyonu bozulan bölge daha yukarlarda sereb-

ral ak madde -capsula interna veya talamus düzeyin-

dedir.

Bazen  akut  yerleþen  intrakranyal  yer  kaplayan  lez-

yonlarda  (örneðin  beyin  kanamasý)  deserebrasyon

postürü tek taraflý olarak serebral olayýn karþý tarafýn-

daki kol ve bacakta görülebilir.