Firuddin cəFƏrov hasil fəTƏLİyev

Mineral maddələr – vacib funksional qida inqredientləri olub, 
hüceyrə arası mayenin osmotik təzyiqini stabilləşdirir, əzələ, əsəb 
fəaliyyətinə  imkan  yaradır,  fermentləri  aktivləşdirir,  orqanizmdə 

---

37
 
hormonların miqdarını  nizamlayır, deoksidantdır, skelerozun  ya-
ranma  riskini  azaldır,  oksigeni  ötürür,  qan  yaranmasında  iştirak 
edir.  Vacib  makroelementlərdən kalium,  natrium, kalsium,  maq-
nezium,  fosfor,  xlor  və  kükürdü  misal  göstərmək  olar.  Mikroe-
lementlərə Fe, Cu, Zn, Mn, J, Br, Fr, Co, Se və s. aiddir. Mineral 
maddələrə gündəlik tələbat aşağıdakı cədvəldə verilir (cədvəl 1.4).  
Cədvəl 1.4 
Ayrı-ayrı mineral maddələrə gündəlıik tələbat 
Elementlərin adı 
Gündəlik tələbat, mq 
Kalsium 
800-1000 
Fosfor 
1000-1500 
Natrium 
4000-6000 
Kalium 
2500-5000 
Maqnezium 
300-500 
Dəmir 
15 
Sink 
10-15 
Manqan 
5-10 
Mis 
2 
Yod 
0,15 
  
Kalsium  –  sümük  toxumalarının,  dişlərin  emal  təbəqəsinin, 
hüceyrə və toxuma komponentlərinin əmələ gəlməsində, qan ya-
ranmasında  iştirak  edir,  damar  divarlarının  keçiriciliyini  azaldır, 
bir sıra fermentləri və endokrin vəzləri aktivləşdirir, soyuq dəymə-
yə qarşı müsbət təsir edir, allergiyanın əmələ gəlməsini zəiflədir, 
orqanizmin müdafiə gücünü artırır. Kalsium ionları ürək əzələlə-
rinin yığılma xüsusiyyətinə yaxşı təsir edir və damarların tonusunu 
nizamlayan hormonun (vazopressin) təsirini gücləndirir. Kalsium 
orqanizmdə  radioaktiv  stronsium-90-nın  toplanmasına  maneçilik 
törədir. Kalsiumun sorulması, fosfor və maqneziumun iştirakı ilə 
yaxşılaşır,  yağ  turşuları  və  quzuqulağı  turşusunun  təsirindən  isə 
pisləşir.