FəNN: Makroiqtisadiyyat Mövzu 5 pul sistemi


Bank ehtiyatlarından borc verdikdə pul təklifi artır



Yüklə 0,54 Mb.
səhifə9/10
tarix19.03.2023
ölçüsü0,54 Mb.
#88798
növüMühazirə
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Macro 5

Bank ehtiyatlarından borc verdikdə pul təklifi artır.
Pul təklifi valyuta ilə tələb olunanadək saxlanılan depozitlərin cəminə bərabərdir.

Pulun Artma Əmsalı


Pulun artma əmsalı (money multiplier) ehtiyatların hər bir dolları ilə bank sisteminin yaratdığı pulun məbləğidir.
İqtisadiyyatda nəticə etibarilə nə qədər pul yaradılır?

Pulun Artma Əmsalı


Aktivlər
Passivlər
Birinci Milli Bank
Ehtiyatlar
$10.00
Verilmiş kreditlər
$90.00
Depozitlər
$100.00
Məcmu aktivlər
$100.00
Məcmu passivlər
$100.00
Aktivlər
Passivlər
İkinci Milli Bank
Ehtiyatlar
$9.00
Verilmiş kreditlər
$81.00
Depozitlər
$90.00
Məcmu aktivlər
$90.00
Məcmu passivlər
$90.00
Pul Təklifi = $190.00!

Pulun Artma Əmsalı


Aktivlər
Passivlər
Birinci Milli Bank
Ehtiyatlar
100 000
Borc ( kreditlər)
400 000
Depozitlər
500 000
Məcmu aktivlər
500 000
Məcmu passivlər
500 000
Aktivlər
Passivlər
İkinci Milli Bank
Ehtiyatlar
80 000
Borc (kreditlər)
320 000
Depozitlər
400 000
Məcmu aktivlər
400 000
Məcmu passivlər
400 000
Pul Təklifi = 500 000+400 000=900 000.
Ehtiyat norması 20%; (100 000 : 500 000) X 100%=20%

Pulun Artma Əmsalı


Pulun artma əmsalı ehtiyat dərəcəsinin tərsidir:
M = 1/R
Ehtiyat tələbi (norması),
R = 10% və ya 1/10,
Pulun artma əmsalı 10-dur və ehtiyatların hər bir dolları 10 dollar pul yaradardı

Pulun Artma Əmsalı


Beləliklə, ehtiyat dərəcəsi yüksək olduqda, banklar daha az məbləğdə depoziti borc verir və pulun artma əmsalı kiçik olur.
100 faizli ehtiyat saxlayan bankçılıq sistemində ehtiyat dərəcəsi 1, pulun artma əmsalı 1-dir və banklar borc vermir və pul yaratmır.

FED-in Monetar Nəzarət Vasitələri


FED-in monetar alətlər səbətində 3 alət mövcuddur:
    • 1. Açıq-bazar əməliyyatları
    • 2. Ehtiyatlar üzrə tələblərin (norma) dəyişdirilməsi
    • 3. Diskont faizinin dəyişdirilməsi

FED-in Monetar Nəzarət Vasitələri


Açıq-bazar Əməliyyatları (open-market operations) ABŞ-ın dövlət istiqrazlarını FED tərəfindən alınıb satılmasıdır:
    • 1. FED hökumət istiqrazlarını satın aldıqda pul təklifi artır.
    • 2. FED hökumət istiqrazlarını satdıqda pul təklifi azalır.

FED-in ən çox istifadə etdiyi alətdir

FED-in Monetar Nəzarət Vasitələri


Ehtiyatlar üzrə Tələblər (norma) – FED pul təklifinə həmçinin ehtiyatlar üzrə tələblər (reserve requirements) vasitəsilə təsir göstərir.
    • Ehtiyatlar üzrə tələblər bankların depozitlərə qarşı saxlamalı olduqları ehtiyatların minimum miqdarı üzrə qaydalardır.
    • Əgər ehtiyatlar üzrə tələblərdə artım baş verərsə (məs. 10%-dən 20%-ə), bu pulun artma əmsalını aşağı salar (5) və əksinə.

FED-in nadir hallarda istifadə etdiyi alətdir

FED-in Monetar Nəzarət Vasitələri


Diskont faizinin dəyişdirilməsi – Diskont faizi (discount rate) FED-in banklara verdiyi borclar üzrə faiz dərəcəsidir.
    • Diskont faizi artırıldıqda pul təklifi azalır.
    • Diskont dərəcəsi azaldıldıqda pul təklifi artır.
    • FED-in diskont faizi; 18.VI -2018 1,75%-dən 2%-ə qaldırılmışdır ;


Yüklə 0,54 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin