Ərşad Əzimzadə

Şəkil 7.A) düz və bərk yataq,B) yumuşaq yataq 
 
 
 
 
 
   
 
 
                                                                 

downloaded from KitabYurdu.az
 
139 
A                                                                                                                                                                                                               
 
                                                                                     a 
B  
                                                                                      
                                                                             
Şəkil  8.  A)Yumuşaq  yataqda  yatarkən  burxulmuş 
fəqərələrin  vəziyyəti,  B)  bərk  və  düz  yataqda  yatarkən 
fəqərələrin vəziyyəti. 
İKİNCİ QAYDA: bərk  və  balaca  yastıq  
İradənizi  toplayıb  «əlvida  yumuşaq  yataq»  deyə  bilsəniz, 
«əlvida  yumuşaq  balış»  deməyi  də  unutmayın.  Çünki  yatarkən 
təkcə  bədənin  düz  vəziyyətdə  olması  kifayət  deyil,  boyun 
fəqərələri də düz olmalıdır. Odur ki, iri və yumşaq balışı cibində 
dava-dərman  gəzdirməyi  xoşlayanlara  bağışlayın,  özünüz  isə 
mehrinizi  bərk  və  balaca  yastığa  salın.  Onu  taxtadan,  parçadan, 
pambıqdan  və  s.  düzəltmək  olar.  Belə  yastığı  boyunun  altına 
qoyub  arxası  üstə  yatmaq  lazımdır.  Baş  döşəyə  toxunmasın  və 
çox  hündürdə  qalmasın,  döşəkdən  bir  barmaq  enində  aralansa 
kifayətdir.  Təbii  ki,ilk  gecələr  pis  yatacaqsınız,  tez-tez  yan  üstə 
çevriləcəksiniz. Yalnız bu halda rahatlıq tapacaqsınız. Lakin bu 
rahatlıq  sizə  baha  başa  gələcək:  xəstəlik  yaxanızdan  əl 
çəkməyəcək.Soruşa  bilərsiniz:özümə  nə 
üçüın  əziyyət 
verməliyəm?  Sualın  cavabı  belədir:  Birinci  Qayda  kimi,  bu 
Qayda da zəngin elmi əsaslar üzərində qurulub və özündə çoxlu 
dəyərli elementlər cəmləyib. Elmə bəllidir ki, burun divarı daxili 
orqanların reflektor tə'sirini stimullaşdıran mənbədir. O,müxtəlif 

downloaded from KitabYurdu.az
 
140 
reflekslərin  mərkəzini  cəmləşdirir.Odur  ki,  divarın  müxtəlif 
nöqtələrinə tə'sir göstərməklə bir çox xəstəlikləri müalicə etmək 
olar. Yadınıza salın: «ürəyi gedən» adamın burnuna naşatır spirti 
verərkən, dərhal özünə gəlir. 
Müəyyən  edilib  ki,  burun  divarı  bütün  daxili  orqanların 
fizioloji mütənasibliyinə nəzarət edir. Bir çox xəstəliklər (astma, 
mioma, ürək arteriyasının gərilməsi, cinsi və endokrin orqanların 
xəstələnməsi, süzənək, aybaşı zamanı baş verən ağrılar, qəbzlik, 
diafraqmanın  zəyifləməsi,  mə'dənin  və  ciyərlərin  xəstələnməsi, 
qulaq  ağrısı,  əsəbilik,  gərginlik  və  s.)  burun  divarının  vəziyyəti 
ilə  bilavasitə  bağlıdır.  Professor  K.Nişi  sübut  edib  ki,  başının 
altına  bərk  yastıq  qoyan  adamın  burun  boşluğunu  müalicə 
etməyə  ehtiyacı  qalmır.  O  yazırdı:  «Beyin  təkamülü  iybilmə 
hissinin  inkişafı  ilə  bağlıdır,  onun  nəticəsidir.  Çünki  bütün 
orqanlar burun divarı ilə sıx bağlıdır». 
Bərk  yataqdan  istifadə  etmək-burun  divarının  normal 
işləməsi üçün gözəl şərait yaradır və xəstəliklərin qarşısını alır. 
Geniş  yayılmış  bir  yapon  məsəlində  deyilir:  «Əyilmiş  boyun-
gödək  ömürün  nişanəsidir».  Alman 
həkimi  Parma  tədqiqat  apararkən  aydın 
olub  ki,  dişi  ağrıyan  adamların,  demək 
olar,  hamısında  3-cü  və  4-cü  boyun 
fəqərələri 
burxulmuşdur.Bərk 
yastıq-
beyin 
damarlarının 
aterosklerozunu 
müalicə  edir  və  beyində  qan  dövranını 
yaxşılaşdırır, beyin  damarlarında  kristala 
çevrilməkdə  olan  zərərli  maddələri 
əridir.Bərk  yastıq  həm  də  ona  görə 
lazımdır ki,böyük 
yastıqda  yatarkən 
 
 
 
 
boynunuz  əyilir,  ağzınız  açıq  qalır,   
Şəkil 9. Bərk və balaca yastıq. 
 
 
 
nəfəsi  
ağızdan  alırsınız,  odur  ki,  boğazınız  ağrıyır.  Bə'zən  də 
başınız yastıqdan düşür. Bu da pis nəticə verir.  
 
Mə'lumat  üçün  deyim  ki,  Nişi  öz  yastığını  ağacdan 
hazırlamışdı.  M.Qoqulan  isə  pambığı  dürmək  kimi  bükmüş, 
üstünə  at    tükü  sarımışdır.  Mən  də  ağaca  üstünlük  vermişəm. 
Məsləhət  görürəm  ki,ilk  vaxtlar  məhrabanı,yaxud  digər  pambıq 

downloaded from KitabYurdu.az
 
141 
parçanı dürmək kimi yumrulayıb,iplə(sapla) sarıyasınız,boynunu 
–zun  altına  qoyub  yatasınız  və  tədricən  özünüzü  daha  bərk  
yastığa alışdırasınız.  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şəkil 10. Burun divarındakı sinirlərin orqanlarla əlaqəsi və bu 
əlaqə pozulduqda baş verən xəstəliklər:1-qızdırma, astma, mioma, 2 - 
ürək  arteriyasının  gərilməsi,  3  -  cinsi  orqanların  xəstələnməsi,  4- 
endokrin  sisteminin  xəstələnməsi,  5  -  süzənək,  6  -  aybaşı  ilə  bağlı 
narahatlıqlar,  sağrı  sümüyün  ağrıması,  işias,  7  -  enterit,  qəbzlik,  8  - 
diafraqmanın  zəyifləməsi,  ağ  ciyər  və  qara  ciyər  xəstəlikləri,  9  - 
böyrək xəstəlikləri, 10 - mə'də xəstəlikləri, 11 - qara ciyər xəstəlikləri, 
12 - qulaq ağrısı, baş gicəllənməsi, 13 - əsəbilik, narahatlıq. 
 
 ÜÇÜNCÜ QAYDA:“qızıl balıq” təmrini 
Artıq  biz  sizinlə  düzgün  qidalanmaq  qaydalarını  da  bilirik, 
düzgün yatmaq qaydalarını da. İndi qalır «hərəkət-bütün dərmanları 
əvəz  edir,  amma  bütün  dərmanlar  hərəkəti  əvəz  edə  bilmir» 
kəlamınm  dürüstlüyünü  araşdırmaq.  Professor  Nişi  bu  kəlamı  hələ 
XX  əsrin  əvvəlində  sınaqdan  keçirib  və  bu  sadə  həqiqəti  təsdiq 

downloaded from KitabYurdu.az
 
142 
edib.  Alim  onu  da  sübuta  yetirib  ki,  heç  də  bütün  hərəkətlər  şəfa 
vermir. Əksinə, elə hərəkətlər var ki, qaş qayıran yerdə, vurub gözü 
də çıxardır.Yalnız qanı saflaşdıran
 və qandövranını yaxşılaşdıran 
hərəkətlər  müalicəvi  əhəmiyyət  kəsb  edir.  Nişi  saflaşdırıcı 
hərəkətləri 4 təmrində düzmüş və birincisinə «Qızıl balıq» adı 
vermişdir. Maraqlıdır:nə üçün məhz «qızıl balıq»? 
Yapon  əyalətlərinin  birində  balığı  diriltmək  üçün  qəribə 
bir  üsuldan  istifadə  edirlər:  balığın  quyruğundan  tutub  onu 
əsdirərək,  suya  salıb  çıxardırlar.  Nişi  öz  təmrinlərindən  birinə 
«qızıl  bahq»  adı  verənə  qədər  bu  oyunun  mə'nasını  kimsə  aça 
bilmirdi.  Nişi  bu  hərəkətin  orqanizmin  yaşamaq  qabliyyətini 
artıran  bir  hərəkət  olduğunu  anladı  və  ilk  məşqini  balıq 
çabalamasına  (vibrasiya)  bənzətdi.  Bu  dəyərli  təmrin  aşağıdakı 
qaydada həyata keçirilir. 
1.  Arxası  üstə  döşəməyə  (yaxud  bərk  çarpayının  üstünə) 
uzanın.  Ayaqlarınızı  mümkün  qədər  çox  qabağa  uzadın, 
pəncələrinizi  tavana  perpendikulyar  şəkildə  cütləyin.  Əllərinizi 
başınızın  üstündən  geri  atın.  Bədəninizi  tarım  dartıb  «simə» 
döndərin.  Sağ  dabanı  yerə  dirəyib,  bədəninizi  aşağı  dartın  və 
eyni vaxtda bədəni əllərlə əks istiqamətdə dartın. Hər dəfə bunu 
edərkən 7-yə qədər sayın. Eyni hərəkəti sol dabanla da edin. Hər 
dabanla 10 dəfə dartmaq lazımdır.Məqsəd - burxulmuş fəqərələri 
dartıb öz yerinə salmaq və düzəltməkdir. 
2.  Qollarınızı  dirsəkdə  büküb,  əllərinizi  boyunun  altına 
qoyun.Pəncələri cütləyib,tavana perpendikulyar şəkildə saxlayın. 
Dabanları,  çanağı  və  kürəkləri  yerə  sıxın.Fikirinizi  cəmləyib 
məşqə  başlayın.Cüt  ayaqları  sağa,  başı  isə  sola  tərəf  hərəkət 
etdirin.  Fəqərə  sütunu  tərpənmir.  «Vibrasiya»nı  sür'ətlə  etmək 
lazımdır.Vaxt:1-2 dəqiqə. Yaxud 120-240-ə qədər saymaq. Vaxtı 
uzatmaq da olar 
«Qızıl balıq» bizə nə verir? 
Fəqərə  sütununun  əyilməsi  2  formada  baş  verir:  kifo-
lordoz forma və skolioz forma. Kifolordoz sağlamlıq üçün daha 
təhlükəli forma sayılır. Bunlar necə baş verir? 
Bədən  uzun  müddət  qeyri-normal  vəziyyətdə  qalanda 
fəqərələr əyilir və bu şəkildə bərkiyir. «Qızıl balıq» təmrini belə 
əyilmənin  tədricən  aradan  götürülməsi  üçün  şərait  yaradır. 

downloaded from KitabYurdu.az
 
143 
Əyilmə  ləğv  olunur,  nəticədə,  qan  dövranı  yaxşılaşır,  əsəb 
sistemi qaydaya düşür. 
Nişi  izah  edir  ki,  fəqərələrin  əyilməsi  peşədən  və 
məşquliyyətdən  asılıdır.  Müxtəlif  peşə  xəstəlikləri  mövcuddur. 
Məsələn,  peşəkar  idmançının,  bir  qayda  olaraq,  ürəyinin  sol 
tərəfı genişlənmiş olur. Çünki idmançı qaçarkən ürək nasos kimi, 
yalnız  sol  tərəfı  ilə  işləyir.Nə  qədərki  idmançı  məşq  edir, 
sağlamlıq  üçün  təhlükə  yoxdur.İdmanı  atandan  sonra  ürəyin 
genişlənmiş  hissəsi  torba  tək  süzülür,lırt  olur,bu  da  başqa 
fəsadlar  verir.Nəticədə:keçmiş  idmançı  plevrit  xəstəliyinə 
tutulur. 
 
Şəkil 11. «Qızıl balıq» təmrini. 
Rəqsi  atan  balerinanın  isə,  adətən,  ayaqları  ağrıyır.  Yazı 
masası  arxasında  çox  oturanların  da  “özəl”  xəstəliyi  var. 
Makinaçılar və çertyoj çəkənlər, adətən, qulaq ağrısından, burun, 
boğaz,  mə'də  xəstəliyindən,  cinsi  orqanların  xəstəliyindən 
şikayət edirlər. Çəkməçilər - böyrək, ürək, ağ ciyər xəstəliklərinə 
mübtəla  olurlar.  Bütün  bunlar  göstərir  ki,  xəstəliklərin 
əksəriyyəti fəqərə sütununun vəziyyəti ilə bağlıdır. «Qızıl balıq» 
fəqərə sütununun düzəlməsinə kömək edir.Nəticədə, bütün orqan 
və sistemlərin funksiyası qaydaya düşür, xarici (parasimpatik) və 
daxili  (simpatik)  əsəb  sistemlərinin  işi  tənzimlənir,  qan  dövranı 
yaxşılaşır, orqanizmin hər bir hüceyrəsi qanla daha yaxşı tə'min 
olunur, adamın qaməti düzəlir, adam cavanlaşır. Bununla yanaşı, 

downloaded from KitabYurdu.az
 
144 
yoğun  bağırsağın,  qara  ciyərin,  böyrəklərin,  dərinin,  ürəyin, 
beyinin fəaliyyəti yaxşılaşır. 
Biz heç vaxt ağlımıza gətirmirik ki, bişüur itlər, sağlamlıq 
barədə  heç  bir  ədəbiyyat  oxumasalar  da,Nişinin  Sistemi  ilə 
yaşayırlar:  bərk  yerdə  uzanıb  yatırlar,başlarını  bərk  yerə 
qoyurlar,yuxudan  duran  kimi  yaxşı-yaxşı  dartınıb,fəqərə  sütu-
nunu  düzəldirlər,başlarını  silkələyirlər,bədənlərini  «vibrasiya» 
edirlər.  Qardan,  yağışdan,  şaxtadan,  çovğundan  zərrə  qədər 
ehtiyat etmirlər.Küçədəki sahibsiz itin xəstələnməsi nadir hadisə 
sayılırsa,tövlədə,hində  insan  tərəfindən  bəslənilən  malın, 
davarın,toyuq-cücənin  xəstələnməsi  adi  haldır.Çünki  ev 
heyvanları, çöl heyvanlarından fərqli olaraq, təbii şəraitdə deyil, 
sahibləri  kimi,  sün'i  surətdə  yaradılmış  kamfortda  yaşayırlar. 
Onların  orqanizmindəki  şəfaverici  mexanizm  tədricən  kütləşir, 
işləmir.Bu  mə'nada  ev  heyvanlarını  insanlara  birləşdirən  bir 
cəhət var:kamfort üzərində cücərən xəstəlik və onun acı nəticəsi. 
               DÖRDÜNCÜ QAYDA:   
 
kapilyarların qidalanması  
Arxası  üstə  döşəməyə  uzanın.Boynunuzun  altına  bərk 
yastıq  qoyun.Əllərinizi  və  pəncələrinizi  bir-birinə  yapışdırıb, 
ikisini  də  paralel  şəkildə  göyə  qaldırın.Pəncəniz  tavana  paralel 
olmalıdır.Bu  vəziyyətdə  əllərinizi  və  ayaqlarınızı  əsdirin 
(vibrasiya edin). Vaxt: 1-3 dəqiqə. Yaxud 120-360-dək sayın. 
Bu təmrinin hikməti nədədir? 
Yada  salaq:  klassik  tibb  elmindən  fərqli  olaraq,  professor 
Nişi  belə  hesab  edir  ki,  qanı  hərəkətə  gətirən  və  dövr  etdirən 
qüvvə ürəkdə deyil, kapilyarlardadır. Ona görə də Nişi məsləhət 
görürdü:  yaralanmış  əlinizi  başınızın  üstündə  mümkün  qədər 
yuxarı  qaldırıb,  əsdirin.  Əliniz  yuxarı  qalxanda  venadakı  qan 
aşağı  cumacaq  və  tədricən  əmələ  gələn  boşluq  (vakuum)  qanın 
sür'ətlə  dövr  etməsinə  səbəb  olacaq,  bu  da  öz  növbəsində, 
irinləmənin qarşısını alacaq və yara dərhal sağalacaq. Dördüncü 
Qayda  məhz  bu  prinsipə  əsaslanır.  Nişi  onu  kapilyarların 
müalicəsi adlandırmışdır. 

downloaded from KitabYurdu.az
 
145 
 
                  Şəkil 12. Kapilyarlar üçün təmrin. 
Nişi  ilə  bir  dövrdə  yaşayan,  bütün  dünyada  tanınmış 
istedadlı  rus  həkimi  A.S.Zalmanov  kapilyarlar  haqqında  çox 
maraqlı  fıkirlər  yazırdı:«Hər  tələbə  biləndə  ki,yaşlı  adamın 
kapilyarlarının  ümumi  uzunluğu  100.000  km,  böyrək 
kapilyarlarının  uzunluğu  60  km,  bütün  kapilyarların  ümumi 
sahəsi 600 kv metrdir, o vaxl tələbə həqiqi fizioloji anatomiyanı 
yaradacaq. O zaman bir çox klassik doğmatizmin və mumyalan- 
mış  xarabazarlığın  dirəkləri  hücumsuz  və  döyüşsüz  yıxılacaq». 
Bunu  bilən  Nişi  kapilyarların  qidalanması  məsələsinə  olduqca 
böyük  əhəmiyyət  verirdi.  Onun  yaratdığı  dördüncü  təmrin  qan 
dövranını təkcə uclarda deyil, bütün bədəndə fəallaşdırır. Bunun 
səbəbi çox sadədir: qan damarları qan dövranının vahid sistemini 
yaradır, ona görə də lokal (məhdud məkanda) yaxşılaşma - bütün 
bədəndə yaxşılaşmaya səbəb olur. Bundan əlavə əllər və ayaqlar 
kapilyarlarla  çox  zəngindir,  əl-ayaq  damarlarında    baş  verən 

downloaded from KitabYurdu.az
 
146 
hərəkət bütün bədəndəki damarların fəallaşmasını stimullaşdırır. 
Təsadüfi deyil ki, ta qədim zamanlardan xəstəlikləri əl və ayaql- 
rın  vəziyyəti  ilə  bağlayırlar.«Ürəyiniz  ağrıyırsa-ayaqlarınızı 
müalicə edin» - yapon məsəli buna sübutdur. 
Nişi  yorğa  qaçmağın  faydasını  qeyd  edərək,  soruşur: 
yatağa  buxovlanmış  ağır  xəstə  necə  qaçsın?  Kapilyarlar  üçün 
nəzərdə  tutulan  təmrinin  özü  elə  qaçış  deməkdir  -  meydansız, 
məsafəsiz qaçış. Bunun adi qaçışdan fərqi ondadır ki, ürəyə zərrə 
qədər də ağırlıq düşmür. Bu təmrini müntəzəm yerinə yetirən hər 
kəs  həm  ürəyini,  həm  dərisini,  həm  də  ayaqlarını  və  əllərini, 
deməli, bütövlükdə öz orqanizmini müalicə etmiş olur. 
       
 
BEŞİNCİ  QAYDA:  
 
 
əllərin və pəncələrin   təması 
Arxası  üstə  döşəməyə  uzanın.  Bərk  yastığı  boynunuzun 
altına  qoyun.Pəncələri  və  əlləri  iç-içə  yapışdırıb  sıxın.Dizləri 
mümkün  qədər  yanlara  gen  açın.Əlləri  sinə  üzərində  tutun. 
Məşqə başlayın. 
1.  Əl barmaqlarının ucunu bir-birinə sıxm - 10 dəfə. 
2. Sağ  əlin  barmaqları  ilə  sol  əlin  barmaqlarını  sıxın-10 
dəfə.  İndi  də  əksinə-10  dəfə.Sağ  əllə  sol  əli  sıxın-10  dəfə. 
Əksinə-10 dəfə.Yarıbükülmüş əllərin qıraqlarını 10 dəfə sıxın. 
3.  Bitişik əlləri başdan yuxarı uzadıb, qollarınızı tam açın, 
yavaş-yavaş,müqavimət  göstərə-göstərə  geri,qurşağacan  qayta-
rın.Barmaqlar  baş  tərəfə  tuşlanıb-10  dəfə.Eyni  hərəkəti  əks 
istiqamətdə edin.Barmaqlar ayağa tuşlanıb - 10 dəfə. 
         4.  Bitişik  əlləri  bədənə  perpendikulyar  şəkildə  yuxarı 
qaldırıb  qolları  tam  açın,  havanı  yara-yara  baş  tərəfdən  ayağa 
tərəf  aparın  və  müqavimət  göstərə-göstərə  geri  qaytarın  (sanki 
havanı qılınclayırsınız) - 10 dəfə. 
         5.  Bitişik  əlləri  dik  yuxarı  qaldırıb  endirin  (elə  bil  havanı 
süngüləyirsiniz) - 10 dəfə. 
         6.  Bitişik  əllər  sinə  üzərində  qalıb.  Bitişik  pəncələri  1 
qarışa  qədər  aşağı  aparıb,  qaytarın  -  10  dəfə.  Bunu  edərkən 
pəncələrin aralanmasına imkan verməyin. 
         7.  Bitişik  əlləri  və  bitişik  pəncələri  eyni  vaxtda  əks 

downloaded from KitabYurdu.az
 
147 
istiqamətdə  uzadıb,  çəkirsiniz.  Qollar  tam  açılır.  Pəncələr  isə        
1 qarışa qədər uzanır. Pəncələrin aralanmasına imkan verməyin. 
Elə  bil,  fəqərə  sütununu  dartıb  uzatmaq  istəyirsiniz:  10  dəfədən 
61 dəfəyədək. Çox eləmək də olar. 
 8.  İlkin  məşqlərdən  sonra  əvvəlki  vəziyyəti  alın.  Əllər 
sinədə  antenna  kimi  dayanıb.  Gözləri  yumub,  5-10  dəqiqə 
«lotos»  vəziyyətində  sakit  qalın.  Dizlər  yanlara  tərəf  mümkün 
qədər gen açılıb. 
Şəkil 13. Əllərin və pəncələrin təması təmrini. 
İndi  isə  gəlin,bu  təmrinin  tə'sir  mexanizmini  öyrənək. 
Bitişik  əlləri  və  pəncələri  hərəkət  etdirməklə,  biz  nəyə  nail 
oluruq?  Çoxumuz  heç  xəyalımıza  da  gətirmirik  ki,  ürəyi 
mə'dədən  ayıran  diafraqmanın  özü  elə  ikinci  ürəkdir.  Sağlam 
bədəndə diafraqma bir dəqiqə ərzində 18 dəfə hərəkət edir: 4 sm 
yuxarı qalxır və 4 sm aşağı enir, yə'ni: diafraqmanın amplitudası 
8 santimetrdir. Bu da bir sutka ərzində 24.000 hərəkət deməkdir. 
Bədənimizdə  ən  böyük  əzələ  sayılan  diafraqmanın  gördüyü  iş 
belədir.  Diafraqmanın  hərəkəti  say  etibarilə  ürək  hərəkətinin 
dörddə  biri  qədər  olsa  da,  böyük  sahəyə  malik  olan  bu  nəhəng 
nasos  aşağı  enəndə  qara  ciyəri,  dalağı,  yoğun  bağırsağı  sıxır  və 
qan  dövranını  yaxşılaşdırır.  Qarın  boşluğunda  olan  bütün  qan 
damarlarını  və  limfatik  damarları  sıxan  diafraqma,  venoz 
sistemini boşaldır və qanı irəli, döş qəfəsinə tərəf itələyir. Onun 
gemodinamik  təzyiqi  güclü  olduğu  üçün  qanı,  ürəyə  nisbətən, 
daha  çox  vura  bilir.  Bu  təmrinin  hazırlıq  hissəsini  yerinə 

downloaded from KitabYurdu.az
 
148 
yetirərkən,  biz  diafraqmaya  yardımçı  oluruq,  onu  daha  fəal 
işləməyə  sövq  edirik.Bu  təmrini  yerinə  yetirərkən  necə  nəfəs 
almaq  lazımdır?Nişi  Sistemi  dərin  nəfəsalmanı  və  hüceyrələrlə 
«tənəffüs  etməni»  gücləndirir.  Ona  görə  də  bütün  bədənlə,  dəri 
ilə  nəfəs  almaq  məsləhətdir.  Amma  əynimizdəki  paltar  dəri  ilə 
tənəffüs etməyə imkan vermir. Bu da müxtəlif xəstəliklər törədir. 
Nişinin  tərtib  etdiyi  və  sınaqdan  keçirdiyi  təmrinlər  hər  bir 
hüceyrəni  dərindən  nəfəs  almağa  məcbur  edir.  Odur  ki, 
paltarınızı  nə  qədər  çox  soyunsanız,  məşqlərin  səmərəsi  bir  o 
qədər artıq olar. 
Bəs 5-10 dəqiqə sakitlik bizə nə verir? 
Moskvalı  alim  A.Qurviç  1923-cü  ildə  çox  qəribə  bir  sirr 
açdı:  yan-yana  basdırılmış  iki  baş  soğanın  hüceyrələri  tək 
basdırılmış  soğanlara  nisbətən  tez  ayrılmağa  və  çoxalmağa 
başladı.  Bu  sür'ət  fərqi  50-75  faiz  təşkil  etdi.  Alim  təcrübəni 
davam  etdirərək,  müəyyənləşdirdi  ki,  hüceyrələrin  sür'ətli 
ayrılması  soğan  qabığının  buraxdığı  dalğaların  (190-230 
millimikron)  sayəsində  baş  verir.  Bu  tədqiqatı  Almaniyanın, 
Fransanın, İngiltərənin alimləri də davam etdirdilər və bir addım 
da qabağa  getdilər: müəyyənləşdirdilər  ki,  əgər çömçəquyruğun 
başını  soğanın  yanında  saxlasan,  soğan  dalğası  bu  canlıya  da 
tə'sir göstərir. Soğanla bir sıra xəstəlikləri, o cümlədən, xərçəngi 
sağaltmaq  ideyası  meydana  çıxdı.  Sonra  aydm  oldu  ki,  digər 
canlılar  kimi,elə  insan  da  belə  gücə  malikdir.  Barmaqları  ilə 
müxtəlif xəstəlikləri sağaldan adamları yadınıza salın. 
Nişi yazırdı: «Öz körpəsinə böyük məhəbbət və nəvazişlə 
süd verən ananın döşü ətrafında şəfəq əmələ gəlir. Uşağı laqeyd, 
acıqlı  yedirdən  zaman  bu  hal  baş  vermir».  Müəyyən  edilib  ki, 
bədəndən  çıxan  belə  işığın  mənbəyi  enzimlərdir,  yə'ni, 
fermentlər  və  yaxud  biokatalizatorlardır.  Onlar  bütün  canlı 
hüceyrələrdə mövcuddur  və  orqanizmdə həyat prosesini  qat-qat 
sür'ətləndirmək qabliyyətinə malikdir. İnsanın həyatı, sağlamlığı 
enzimlərdən asılıdır. Əgər bir orqan sıradan çıxıbsa, yəqin bilin: 
enzimlərin balansı pozulub. 
Biz  əllərimizi  və  pəncələrimizi  bir-birinə  yapışdırıb 
gözlərimizi yumarkən, iki antoqonik qüvvə, yə'ni, konstruktiv və 
destruktiv  (qurucu  və  dağıdıcı)  enzimlər  üstünlük  uğrunda 

downloaded from KitabYurdu.az
 
149 
rəqabət  aparırlar. Nəhayət,  onların  arasında arzuolunan  tarazılıq 
bərqərar  olur.  Ruh  və  bədən  qüvvələrinin  müvazinəti  yaranır. 
Buna  daxili  müvazinət  deyilir.  Beləliklə,  daxili  kamfort  təmin 
edilir. 
 
 
 
 
 
 
Şəkil 14. Əllərin birləşməsi 
   Bu təmrin əzələlərin, əsəblərin, damarların, bədənin sağ və 
sol  hissələrinin,  əl  və  ayaqların  funksiyasını  tənzimləmək  üçün 
çox  faydalıdır.Bundan  əlavə,böyrəküstü  orqanların,cinsi  orqan-
ların,yoğun  bağırsağın  və  böyrəklərin  funksiyasını  da  xeyli 
yaxşılaşdırır.  Hamilə  qadınlar  bu  məşqdən  səmərəli  istifadə 
etsələr, ana bətnində olan uşağın normal inkişafı, əyri vəziyyətdə 
olan  uşağın  düzəlməsi  üçün  şərait  yaratmış  olarlar,  doğuş  xeyli 
yüngülləşər.K.Nişi bu barədə yazırdı:«Osakalı əczaçının iki oğlu 
vardı.  Arvadları  eyni  vaxtda  doğmalı  idi.  Həkim  kiçik  oğlanın 
arvadına baxarkən demişdi ki, mütləq Keser əməliyyatı aparmaq 
lazımdır.  Çünki  çanaq  stazı  (durğunluq)  normal  doğuşa  imkan 
vermir.  Xoşbəxtlikdən  mən  bu  vaxt  Osakada  oldum.  Qadına 
məsləhət  gördüm  ki,  əllərini  və  pəncələrini  birləşdirsin,  40 
dəqiqə arxası üstə uzansın, bundan əlavə «qızıl balıq» təmrinini 

downloaded from KitabYurdu.az
 
150 
yerinə yetirsin. Zavallı qadın bütün gecəni mən dediyim qaydada 
təmrinləri yerinə yetirdi. Sabahısı günü öz ərini və ondan da çox 
Keser əməliyyatı keçirməyi təklif edən həkimi təəccüb və heyrət 
içində  qoyaraq,  heç  bir  əzab  çəkmədən  rahat  doğdu».  Nişi  bu 
mö'cüzəni onunla izah edir ki, çanağın stazı əsəb pozğuntusuna 
gətirib  çıxardır,  digər  həyati  faktorların  mütənasibliyini  pozur, 
bu  da  uşağı  ana  bətnində  qeyri-normal  vəziyyətə  gətirir.  Ana 
bədəni  normal  hala  düşən  kimi,  uşaq  və  çanaq  öz  təbii 
vəziyyətini alır. 
    Hər  gün rastlaşdığınız  bir  şeyi  yadınıza  salmaq  istəyirəm: 
bir  yeriniz  ağrıyan  kimi  əlinizi  dərhal  ora  qoyursunuz.  Çünki 
əldə  şəfaverici  qüvvə  var.  Hər  kəs  öz  əllərindən  müalicə 
məqsədilə  istifadə  edə  bilər.  Bunun  üçün  dizlər  üstə  oturmaq, 
bədənin  bütün  ağırlığını  baldırlara  salmaq,  əlləri  və  qolları  üz-
üzə  birləşdirərək  (bax:şəkil  14),əqli  enerjini(həyat  gücünü)  40 
dəqiqə  barmaqların  ucuna  cəmləmək  lazımdır.  Bu  proseduranı 
uğurla başa vuran adam ömrünün sonunadək onu bir daha təkrar 
etməyə  bilər.  Bundan  sonra  barmağı  ağrıyan  yerə  toxundurmaq 
kifayət edər - ağrı dərhal kəsəcək. 
          Əllər 
birləşdirilərkən  orqanizmdəki  ümumi  maye 
(hüceyrəarası,hüceyrə  tərkibindəki  mayelər,qan  və  limfa) 
neytrallaşır  və  tarazılıq  yaranır.İnamsızlar  (skeptiklər)  bunu 
asanlıqla yoxlaya bilər: əvvəl qan təzyiqini ölçün, sonra əllərinizi 
3-4 dəqiqə birləşdirib bu vəziyyətdə qalın, sonra təzyiqi yenidən 
ölçün.İkinci halda qan təzyiqi birincidən yaxşı  olacaq. 
       Məsləhət  görürəm:  yeməkdən  qabaq  əlləri  bir    dəqiqə 
yarım  vaxt  ərzində  birləşdirib  diz  üstə  oturun-çox  faydalıdır!.. 
Bu hərəkət orqanizmdə turşu-qələvi tarazlığını bərpa edir. Əgər 
bu  məşqi  yatağa  uzanarkən  etsəniz,  onda  bunu  yalnız  səhər 
yeməyindən  qabaq  təkrar  etmək  kifayətdir.  Daha  bir  məsləhət: 
əzələləri iflic olmuş xəstə (genipleksiya) öz yaxınlarının köməyi 
ilə  ayaqlarını  və  əllərini  birləşdirməli  və  bu  məşqi  yorulana 
qədər davam etməlidir. Mütləq şəfa tapacaq. 
 
 
 

downloaded from KitabYurdu.az
 
151