Əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası

«Oynayaq?» 
Gündəlik  həyatda  rast  gəlinən 
ziddiyy
ətli situasiyaları görməyi 
v
ə həll etməyi öyrətmək. 
Müəllim uşaqlara gündəlik həyatdan  
bir  m
əsələni həll etmək üçün alət və 
material olmadan 
əvəzedici 
vasit
ələrdən istifadə etməyi təklif edir. 
M
əsələn, quraşdırma zamanı hansısa 
bir 
detalı götürmək və uşaqlara onu 
əvəz edən bir vasitə seçməyi təklif 
etm
ək və ya sözsüz öz fikrini 
çatdırmaq (mimika, jest vasitəsi ilə). 
Savad t
əlimi,  
ana dili 
 
 
VI. Sistem 
əlaqələri qurmağın öyrədilməsi 
Oyunun 
adı, məqsəd 
 
M
əzmun 
Metodiki 
tövsiyələr 
«Gəldəyişək» 
Obyektin  
əsas   və əlavə 
v
əzifələri arasında qarşılıqlı 
əlaqələri təyin etməyi öyrətmək. 
Müəllim bir obyekti adlandırır (onu həm 
göstərmək,  həm  «Bəli-Xeyr»  oynu 
vasit
əsilə  və  ya  tapmaca  quraraq 
verm
ək olar).  
H
ər  bir  uşaq  bir  obyekt  düşünür  və 
onun  n
ə  bacardığını  deyir.  Sonra 
obyektl
ərin  vəzifələri  ilə  mübadilə 
aparırlar.  Uşaqlar  bir-birinə  təşəkkür 
edir  v
ə  «hədiyyə»  olunmuş  vəzifəni 
nec
ə  yerinə  yetirəcəkləri  haqda 
danışırlar. 
Savad t
əlimi,  
ana  dili,  sad
ə  riyazi 
t
əsəvvürlərin 
inkişafı 
 

 
 
82 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
«Tap və adlandır» 
Veril
ən  əlamətlərə görə əşya  və 
hadis
ələri tanımaq. 
Əvvəl şəkillər vasitəsilə, sonra heç bir 
əyani 
v
əsait 
istifad
ə 
etm
ədən 
«…əlamətləri  olan  əşyanı  adlandır» 
(keyfiyy
ətlər: 
r
əng, 
forma, 
ölçü 
sadalanır), 
«Tap 
n
ə 
haqqında 
danış…» (fəsillərin təsviri və s.) 
Savad t
əlimi,  
ana  dili,  sad
ə  riyazi 
t
əsəvvürlərin 
inkişafı 
 
« Tez, cəld cavab   ver» 
Əşyaları  formaya,  rəngə,  ölçüyə 
görə  təsnif  etmək  bacarığını 
möhkəmləndirmək. 
Müəllim  uşaqlarla  birgə  halaya  durur 
v
ə oyun qaydalarını izah edir: «Oyunda 
tez  cavab  verm
ək  lazımdır.  Mən  topu 
biriniz
ə  atacam  və  bir  rəng  deyəcəm, 
Siz  is
ə  qrup  otağında  o  rəngə  uyğun 
olan 
əşyanı deməlisiniz». Uşaq cavab 
ver
əndən sonra özü bir əlamət deyir və 
topu  dig
ər  uşağa  ötürür.  Ouşaq  yenə 
bir 
əşya deyir və sonra bir əlamət və s. 
Savad t
əlimi,  
ana  dili,  sad
ə  riyazi 
t
əsəvvürlərin 
inkişafı 
 
«Üç əşya de» 
Bir  t
əsnifat  qrupuna  aid  olan 
əşyaları tapmağı öyrətmək. 
Müəllim  hansısa  bir  təsnifat  qrupuna 
aid 
ümumiləşdirici bir söz deyir (mebel) 
v
ə topu uşağa atır. Uşaq bu qrupa aid 
olan 
üç  əşya  adlandırmalıdır  (masa, 
dolab, kreslo). 
Savad t
əlimi,  
ana  dili,  sad
ə  riyazi 
t
əsəvvürlərin 
inkişafı 
 
«Balıqçı» 
Heyvanat 
al
əminin 
nümayəndələrini  təsnif  etmək 
bacarığını məşq etdirmək. 
Müəllim iplə «gölməçənin» sərhədlərini 
v
ə 
«Balıqçılar» 
yaşayan 
«evi»  
qeydedir. 
Uşaq «evdən» çıxır və deyir: 
«Mən gedirəm balıq ovuna, bir daban 
balığı tutacam» və «gölməçəyə» tərəf 
bir 
addım atır. Uşaq nə qədər balıq adı 
des
ə,  o  qədər  «gölməçəyə»  tərəf 
addım  ata  biləcək.  «Gölməçəyə»  tez 
çatan uşaq qalib elan olunur. 
Eyni  qayda  il
ə  «Ovçu»,  «Quştutan» 
(«meşə» qeyd olunur) oyunları keçirilir. 
Savad t
əlimi,  
ana  dili,  sad
ə  riyazi 
t
əsəvvürlərin 
inkişafı, bədən 
t
ərbiyəsi 
 
 
 
«Balıqlar-quşlar-vəhşi 
heyvanlar-ev 
heyvanları» 
T
əbii  aləmin  obyektlərini  təsnif 
etm
əkdə məşq etdirmək. 
Müəllim  uşağa  topu  atır  və  deyir: 
«quş».  Topu  tutan  uşaq  bir  quş  adı 
dem
əlidir (məsələn: sərçə). Eyni qayda 
il
ə  digər  təsnifat  qrupları  üzrə  də 
oyunlar keçirilir.  
Savad t
əlimi,  
ana  dili,  sad
ə  riyazi 
t
əsəvvürlərin  
inkişafı, bədən 
t
ərbiyəsi 
«Kimvə ya nə daha yaxşı edə 
bil
ər?» 
Uşaqlara hansısa obyektin əsas 
v
əzifəsini daha yaxşı icra edən 
dig
ər obyektləri tapmağı 
öyrətmək.  
Müəllim süni aləmə aid olan bir obyekt 
adlandırır (pərdə) və uşaqlara onun nə 
üçün  lazım  olduğunu,  hansı  vəzifə 
yerin
ə  yetirdiyini  deməyi  təklif  edir 
(p
ərdə  günəş  işığından  qoruyur  və 
otağa gözəllik verir). Sonra bu vəzifəni 
daha  yaxşı  hansı  obyekt  icra  edə 
bil
əcəyi  haqqında  müzakirələr  keçirilir 
(jalyüz). 
Savad t
əlimi,  
ana dili 
 

 
 
83 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
«Bir sözlə adlandır» 
Uşaqlara obyektləri 
ümumiləşdirərək bir sözlə 
adlandırmağı öyrətmək. 
Müəllim  bir  neçə  əşya  adı  sadalayır, 
uşaqlar isə onu bir sözlə adlandırırlar. 
Savad t
əlimi,  
ana dili 
 
«Qarışıq dünya» 
Uşaqlara mənşəyə 
görəobyektləri ayırmağı 
öyrətmək. 
Müəllimə 
uşaqlara 
iki 
hiss
əyə 
bölünmüş «Yer kürəsi modeli» təqdim 
edir. Bir hiss
əsi təbii, o biri hissəsi isə 
süni aləmi təmsil edir. Uşaqlara şəkillər 
paylanılır.  Hər  biri  öz  şəklini  hansı 
t
ərəfə  qoymağı  müəyyən  edir  (çiçək-
t
əbii  hissəyə,  maşın    süni  aləmə  aid 
hiss
əyə). 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və 
t
əbiət) 
 
«Dördüncü artıqdır» 
Əşyaları  hansısa  əlamətə  görə 
t
əsnif etməyi öyrətmək. 
Uşaqlara dörd şəkil təqdim olunur: üçü 
bir 
növ  (alma,  armud,  banan),  biri  isə 
f
ərqli (badımcan). Uşaq artıq olan şəkli 
tapıb, öz fikrini izah etməlidir. 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və 
t
əbiət) 
«Kim diqqətli dir?» 
Ətraf  aləmin  obyektlərini  təsnif 
etm
əyi öyrətmək.  
Müəllim  eyni  növə  (qrupa)  aid  olan 
sözləri  sadalayır.  Müəllim  sözü  səhv 
dey
əndə,  uşaqlar  əlçalır.  Məsələn: 
“Mən  elektrik  əşyaları  sadalayıram: 
televizor, tozsoran, 
ütü, qazan (uşaqlar 
əlçalır),  soyuducu,  kompyüter  və 
s.
”.Uşaqlar oyuna yaxşı bələd olandan 
sonra 
aparıcı  kimi  də  iştirak  edə 
bil
ərlər.   
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və 
t
əbiət) 
 
«Bu nədən hazırlanıb?» 
Əşyaları  hazırlanmış  materiala 
görə təsnif etmək. 
Müəllim  oyunda  iki  çənbər  və  iki 
materialdan  (taxta,  d
əmir)    bir  neçə 
əşya  istifadə  edir.  Uşaqlar  əşyaları 
hazırlandıqları 
materiala 
görə 
çənbərlərə ayırmalıdırlar. 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və 
t
əbiət) 
«Nədən ibarətdir?» 
Süni və təbii aləmin 
obyektl
ərinin hissələrini təyin 
etm
əyi öyrətmək. 
Müəllim  bir  obyekt  deyir,  uşaqlar  isə 
onun  mümkün  qədər  çox  tərkib 
hiss
ələrini  sadalamalıdırlar  (məsələn: 
ağac  –  kökləri,  gövdəsi,  budaqları, 
yarpaqları, qabığı, çiçəkləri, meyvəsi). 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və 
t
əbiət) 
«Bu nəyin hissəsidir?»  
Süni və təbii aləmin 
obyektl
ərinin hissələrini təyin 
etm
əyi öyrətmək. 
Müəllim əşya qrupları üçün ümumi olan 
bir  hiss
ə  adlandırır.  Uşaqlara  əşyaları 
sadalamaq  t
əklif  olunur.  Məsələn: 
hansı  obyektlərin  ayağı  var…(masa, 
miz, kreslo, divan, k
ətil,  vəs.)  
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və 
t
əbiət) 
«Əgər bir hissəni götürsək,nə 
ola bil
ər?» 
Veril
ən 
obyektin 
funksional 
əhəmiyyətli  hissəsini  seçməyi 
öyrətmək. 
Müəllim  obyekt  adlandırır,  uşaqlar  isə 
onun  t
ərkib  hissələrini  sadalayırlar. 
Müəllim  bir  hissəni  «götürür»  və 
uşaqlardan  bu  halda  nə  olacağını 
soruşur. 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və 
t
əbiət) 

 
 
84 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
«Nəyi var?» 
Uşaqlara böyük obyektlərdə 
xırda olanları tapmağı öyrətmək. 
Müəllim  uşaqların  yaxşı  bildiyi  bir 
obyekt 
adlandırır. 
Uşaqlar 
onu 
hiss
ələrə  bölürlər  və  tam  xırda  olan 
hiss
ələrə kimi bölməyi davam etdirirlər. 
Uşaqlar  oyunu  yaxşı  mənimsədikdən 
sonra  daha 
çətin  sistemləri  (bağça, 
d
əmir yolu və s.) təklif etmək olar. 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və 
t
əbiət) 
 
«Lift» 
H
ər  bir  obyektin  hissələrinin 
olduğu,  amma  eyni  zamanda 
obyektin 
dig
ər  bir  obyektin 
hiss
əsi  olduğu  haqqında  bilikləri 
möhkəmləndirmək. 
Müəllim bir obyekt adlandırır (ağac). 
Uşaqlar onun tərkib hissələrini 
sadalayırlar (liftlə aşağı enirlər). Sonra 
müəllim sual verir: «Bəs ağac nəyin 
hiss
əsidir?» (liftlə yuxarı qalxırlar). 
Uşaqlar hər obyektin digər daha çətin 
obyektin bir hiss
əsi olduğunu 
anlamalıdırlar. 
Oyun 
şəkillər 
vasit
əsilə də 
keçiriləbilər.  
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və 
t
əbiət). 
 
 
VII. 
Şəkil üzrə nağıletmənin öyrədilməsi 

 
 
85 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
 
 
Oyunun 
adı, məqsəd 
 
 
M
əzmun 
 
Metodiki 
tövsiyələr 
«Başqa cür de» 
Düşünülən  obyektlərə  yaxın 
m
ənalı  (sinonim)  sözlər 
tapmağı öyrətmək. 
Müəllim  şəkildə  bir  əşya  seçməyi 
t
əklif edir. Uşaqlar əşyaya digər yaxın 
m
ənalı  sözlər  tapmağa  çalışırlar. 
M
əsələn: it damı- itin evi, yuvası və s.  
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
«Canlı şəkillər» 
Uşaqlara 
ikiölçülü 
v
ə 
üçölçülü 
f
əzaya 
b
ələd 
olmağı,  obyektin  yerləşməsi 
haqqında  geniş  cümlələr 
qurmağı öyrətmək.  
Müəllim uşaqlara şəkildəki hansısa 
bir obyekt
ə çevrilməyi, sonra 
ikiölçülü məkanda öz yerini izah 
etm
əyi və üçölçülü məkanda 
(
xalçada) şəkli əks etdirməyi təklif 
edir. 
Uşaq öz obyektinin şəkildə 
t
əsvir olunan digər obyektlərə qarşı 
yerini t
əyin etməli və obyektin 
yerl
əşməsi haqqında məntiqli rabitəli 
nağıl qurmalıdır.   
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
 
«Şəkildəki yerin təsvirinə 
görə obyekti tap» 
Uşaqlara şəkildə məkana 
b
ələd olmanı 
öyrətməyi davam etdirmək. 
Özünə 
nisb
ətdə qarşı digər 
obyektl
ərin yerləşməsini 
t
əsvir etməyi öyrətmək.  
 
Müəllim  şəkildəki  bir  obyekti  ağlında 
tutaraq  m
əkanda  yerini  təsvir  edir. 
Uşaqlar  təsvirə  görə,  düşünülmüş 
obyekti 
tapıb, cavablarını izah edirlər.   
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
 
«Görürəm, eşidirəm, iyləri 
hiss edir
əm» 
Uşaqlara  şəklə  baxaraq  öz 
hissl
ərini təsəvvür etməyi və 
ifad
ə etməyi öyrətmək.  
Müəllim  uşaqlara  bir  şəkil  göstərir 
(t
əbiət  mənzərəsi  -meşə,  çəmən, 
d
əniz  sahili)  və  o  şəklə  «girməyi» 
t
əklif  edir.  Uşaqlar  şəkildəki  hansı 
obyektl
əri  gördüklərini,  şəkildə  kimin 
s
əslərini  duyduqlarını,  hansı  iyləri 
hissetdikl
ərini,  şəkildəki  obyektlərə 
toxunaraq n
ə hiss etdiklərini təsəvvür 
edib 
nağıl şəklində ifadə edirlər.  
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
 
«Nə dadlıdır, nə dadsız» 
Uşaqlara şəkildəki obyekt 
v
ə insanların nöqteyi-
n
əzərindən nəyin dadlı və 
n
əyin dadsız olduğunu ayırd 
etm
əyi öyrətmək. Uşaqların 
qida m
əhsulları və vasitələri 
haqqında təsəvvürlərini 
Müəllim  uşaqlara  şəkildəki  obyektlər 
baxımından 
müəyyən 
etdikl
əri 
dadları sözlə ifadə etməyi və «Mənim 
üçün  nə  dadlıdır,  nə  dadsız» 
mövzusunda  nağıl  fikirləşməyi  təklif 
edir. 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
 

 
 
86 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
VIII. 
Nağıl. Məzmunlu, rabitəli mətnlər qurmağın öyrədilməsi. 
 
Oyunun 
adı, məqsəd 
M
əzmun 
Metodik 
tövsiyələr 
«Qəhrəmanı tap» 
Uşaqlara nağılın baş müsbət 
q
əhrəmanını  təyin  etməyi 
öyrətmək.  
Uşaqlara  tanış  nağılları  (3-4  nağıl) 
yada salmaq t
əklif olunur. Nağılın baş 
q
əhrəmanını  təyin  etmək  və  nağıl 
boyu  onun  h
ərəkətlərini  sadalamaq. 
Davranışını  «yaxşı-pis»  nöqteyi-
n
əzərindən  qiymətləndirmək  və  baş 
q
əhrəmanın  yaxşılıq  rəmzi  olması 
haqqında nəticə çıxartmaq.  
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
 
 
d
əqiqləşdirmək. Nitqdə 
obyektl
ərin dad 
xüsusiyyətlərini sözlərlə 
ifad
ə etməyə sövq etmək.  
«Zamanı təyin et» 
Şəkildə 
zamanı, 
günün 
vaxtlarını, ilin fəsillərini təyin 
etm
əyi öyrətmək. 
Müəllim şəkildə baş verən hadisənin 
vaxtını,  fəslini  müəyyən  etməyi  təklif 
edir. 
Uşaqlar  vaxtı  ona  xas  olan 
əlamətləri təsvir edərək sadalayırlar. 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
 
«Çevrilmələr» 
Uşaqlara obraza girməyi və 
s
əhnələşdirmə 
elementl
ərindən istifadə 
ed
ərək rabitəli nağıl 
qurmağı öyrətmək.  
Müəllim uşaqlara şəkildə hansısa bir 
obyekti v
ə ya onun hissəsini seçməyi 
t
əklif  edir.  Sonra  isə  mimika, 
pantomima, 
xarakterik 
s
əslər 
vasit
əsilə  onun  səciyyəvi  xassələrini 
obrazlı şəkildə təsvir etməyi tapşırır.  
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
 
«Şəkli maraqlı adlandır» 
Şəklin məzmununun 
m
ənasını izah etməkdə 
yardım edən əqli 
əməliyyatları öyrətmək.  
Müxtəlif mühakimə tipli 
nağıl variantları qurmağı 
öyrətmək. 
Müəllim uşaqlara bir neçə atalar sözü 
xatırlamağı  təklif  edir.  Sonra  atalar 
sözlərinin 
m
ənasını 
anlayaraq 
onların  əsasında  nağıl  tərtib  edirlər. 
Müəllim 
uşaqların 
m
ətndəki 
cümlələrinin 
m
əntiqi 
əlaqələrinə 
diqq
ət  yetirir.  Sonda  mühakimə  tipli 
bir 
nağıl qurulmalıdır.  
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf 
al
əmlə 
tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
«Tap və canlandır» 
Uşaqlara şəkildə olan 
cansız obyektlərə insan 
xasiyy
ətinin xüsusiyyət və 
keyfiyy
ətlərini vermək və 
t
əsviri nağıl qurmağı 
öyrətmək.  
 
Müəllim  uşaqlara  şəkildə  təsvir 
olunan 
cansız obyektləri sadalamağı 
t
əklif edir.  Uşaqlar obyektləri seçirlər 
v
ə ona insan xasiyyətinin xüsusiyyət 
v
ə  keyfiyyətlərini  verirlər.  Sonra  isə 
qabaqcadan  t
əyin  edilmiş  yerdə 
seçdikləri 
q
əhrəmanın 
h
əyatı 
haqqında təsviri nağıl qururlar.  
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf 
al
əmlə 
tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 

 
 
87 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
«Köhnə nağıl yeni tərzdə» 
Uşaqlara tanış olan 
q
əhrəmanın xüsusiyyətlərini 
d
əyişdirmək və onun 
əhvalatının yeni variantını 
qoşmağa öyrətmək.  
Müəllim uşaqlara nağıl seçib, 
q
əhramanını təyin etməyi, onun 
xarakterik 
xüsusiyyətlərini 
sadalamağı təklif edir. Uşaqlara 
tapşırıq verilir: verilən qəhrəmana 
yeni 
xüsusiyyət fikirləşmək. Bunun 
üçün uşaqlar iki əşya seçirlər və 
onların xüsusiyyətlərini deyib, 
q
əhrəmana ötürürlər. Sonra isə 
nağılın yeni mətnini fikirləşirlər.   
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf aləmlə tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
 
«Nağıl köçüb» 
Baş  verən  hadisələr  üçün 
yer  v
ə  zaman  təyin  etməyi, 
tanış  nağıl  qəhrəmanlarının 
əhvalatı 
üçün 
qeyri-adi 
yerl
ər  və  zaman  seçməyi 
öyrətmək. 
Müəllim  uşaqlara  tanış  nağılları  və 
baş  verən  hadisələrin  yer  və 
zamanını  yada  salmağı  təklif  edir. 
Uşaqlar  bir  nağıl  seçməli  və  onu  
(q
əhrəmanını)  başqa  bir  yerə  və 
zamana 
köçürtməlidirlər.  Uşaqlar 
nağılın  süjetinin  necə  dəyişəcəyini 
t
əsvir  etməli,  rəsm  çəkməli  və  ya 
sxematik olaraq t
əsvir etməlidirlər.  
M
əsələn: Biri var idi, biri yox idi, dəniz 
k
ənarında bizim vaxtlarda bir nənə və 
baba 
yaşayırdı.  Qarı  nənə  nə 
ist
əyəcək?   
Nağılda  təsvir  olunan 
m
əkan uşaqlara tanış da 
ola bil
ər, qeyri-adi də ola 
bil
ər (fırçanın ucu) 
«Nağılı bitir» 
Nağıla  müxtəlif  sonluqlar 
fikirl
əşməyi öyrətmək. 
Müəllim uşaqlara hansısa bir rəvayət 
v
ə  ya  tanış  nağılın  əvvəlini  danışır. 
Nağıl  etmə  bütün  qəhrəmanların  və 
problemli 
situasiyanın üzə çıxmasına 
kimi  davam  edir.  Sonra 
uşaqlara 
nağılı  davam  etdirmək,  yeni  sonluq 
fikirl
əşmək və sxematik olaraq təsvir 
etm
ək təklif olunur.   
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf 
al
əmlə 
tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
«Yeni nağıl fikirləş» 
Nağıla  müxtəlif  sonluqlarf 
ikirl
əşməyi  öyrətmək,  tanış 
nağıla  yad  bir  obyekti  daxil 
etm
ək. 
 
Müəllim  uşaqlara  bir  neçə  nağıl 
q
əhrəmanının  təsviri    olan  şəkillər 
t
əqdim  edir  (nağıl  oyuncaqları, 
masaüstü 
teatr). 
Uşaqlar 
q
əhrəmanların 
hansı 
nağıldan 
olduğunu təyin edib, o nağılı növbə ilə 
danışmağa 
başlayırlar. 
Süjet 
boyunca  «birdən»    nağıla  aiddiyyatı 
olmayan  yeni  q
əhrəmanlar  “peyda” 
olurlar.  Uşaqlar  nağılın  sonluğunu 
yeni q
əhrəman ilə  bitirlər. 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf 
al
əmlə 
tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 

 
 
88 
M
əktəbəhazırlıq qruplarında işin təşkili metodikası
 
 
«Kitabın köməyi ilə nağıl 
fikirl
əşək»  
Uşaqlara ixtiyari şəkildə  
seçilən qəhrəmanları və 
əhvalatları tək bir süjet xətti 
il
ə əlaqələndirməyi 
öyrətmək. Nağılların 
kompozisiyası (başlanğıc, 
sonluq v
ə s.) haqqında 
t
əsəvvürləri 
möhkəmləndirmək, nağıl 
janrının xüsusiyyətini 
çatdırmaq bacarığını 
formalaşdırmaq.  
Uşaqları  kiçik  qruplara  bölərək 
hansısa  bir  kitabın  köməyi  ilə    nağıl 
(
əhvalat)  fikirləşməyi  təklif  edin. 
Müəllim uşaqlara sual verir,  uşaqlar 
kitabın  səhifələrindəki  şəkillərə  görə 
uyğunlaşdırıb  onun cavabını verirlər. 
Uşaqların  kitab  vasitəsilə  tapdıqları 
cavablar  t
ək  bir  süjet  xəttinə  yığılır. 
Uşaqlar  tərtib  etdikləri  yeni  nağılı 
adlandırır,  qiymətləndirir  və  onu  tam 
şəkildə  danışırlar.  
Nağıl  tərtib  edərkən  təqribi  sual 
z
ənciri: 
1.  Biri var idi, biri yox idi 
… kim...?  
2.  O  nec
ə  idi?  (Hansı  yaxşılığı 
edirdi?) 
3.  Hara 
g
əzməyə 
getmişdi? 
(s
əyahətə) 
4. 
Qarşısına bədəməl kim çıxdı? 
5.  M
ənfi  qəhrəman  digərlərinə  necə 
pislik edirdi? 
6.  Q
əhrəmanın dostu var idimi? 
7.  Onun  dostu  nec
ə  biri  idi?  Baş 
q
əhrəmana  necə  kömək  edə 
bil
ərdi? 
8.  M
ənfi qəhrəmanla nə baş verdi? 
9.  Bizim 
dostlarımız nə etdilər? 
Savad t
əlimi,  
ana dili, 
ətraf 
al
əmlə 
tanışlıq 
(ictimai h
əyat və təbiət) 
«Səhvi düzəlt» 
Uşaqlara  tanış  nağıldakı 
q
əhrəmanları  və  onlarla 
bağlı  əhvalatların  dəyişməsi 
n
əticəsində  alınan  gülməli 
(yumoristik) 
v
əziyyətləri 
başa düşməyi öyrətmək. 
Müəllimlər  uşaqlara  tanış  nağılı 
dinl
əməyi  və səhvə yol verdiyi zaman 
onu  düzəltməyi  təklif  edir.  Müəllim 
q
əhrəmanlarına  və  əhvalatlara  görə  
tamamil
ə  dəyişilmiş    tanış  nağılı 
danışır.  Məsələn,  «Qoğal»:  «Biri  var 
idi, biri yox idi bir baba, bir d
ə nəvəsi 
var  idi.  Bir  gün  nəvə  qoğal  bişirdi, 
qoydu qoğalı damın üstünə və s.» 
Uşaqlar  gülürlər  və  hər  cümlədə 
s
əhvləri düzəldirlər.  
Uşaqlar nağılın adını fikirləşirlər.  
D
əyişdirilmiş nağılda 
müəllim cümlələrin 
sayının və dəyişdiyi 
obyektin qrupunun eyni 
olmasına diqqət 
yetirm
əlidir.