Əbu Əli Həsən ibn Əli Xacə

288. Kinzu büağətüs Sabe - tərcüməsi "yeddici bəlağət" divanı deməkdir. Yəqin 
Ģiələrin yeddinci imamı nəzərdə tutulur. Fihrist həmin kitabın Qərmət Əbdan 
tərəfindən yazıldığını və orada qərmətiliyin mahiyyətinin izah edildiyini qeyd edir. 
289. Bu hadisə islam tarixi ilə 317-ci ildə olmuĢdur - Əbbasi xəlifələrindən əl-
Müqtədir 903-932-ci illərdə hakimiyyət baĢında olmuĢdur. On səkkizinci xəlifədir. 
Əbu Tahirin Məkkəyə hücumu 317-ci il zülhiccə ayının 8-də, yəni 930-cu ilin 
yanvar ayının 12-də baĢlanmıĢdır. Məkkənin əmiri də həmin vuruĢda 
öldürülmüĢdü. 
290. Mən Mehdiyəm - Ģiələrin 12-ci imamı nəzərdə tutulur. Rəvayətə görə, 
Mehdi qeyb olub, vaxtı çatanda zühur edəcəkdir. Yeri gəlmıĢkən qeyd edək ki, 

---

183 
tarix boyu indiyə qədər bir neçə yalançı "Mehdi" zühur etmiĢ, hamısının da aqibəti 
faciə ilə nəticələnmiĢdir. 
291. Çoban, Təbib və Sərvan - burada Musa, Ġsa və Məhəmməd nəzərdə tutulur. 
292. Yenə də öz yerinə qoydular - Məkkədə olan "Qara daĢ" haqqında çoxlu 
uydurma və əfsanə vardır. Onlardan biri də "Qara daĢ"ın itib yerinə gəlməsi, 
aparılıb gətirilməsi, itib tapılmasıdır. 
293. Gəbrlər gəbri - orta əsrlərdə çoxlu miqdarda bu tipli söz birləĢmələri var idi 
və onlar müəyyən vəzifənin, dəstənin, ictimai təbəqənin baĢında duran adamı 
göstərirdi. Məsələn, Sepəhbədane-Sepəhbəd, Möbədane-Möbəd, Ģahane-Ģah (müq. 
ġahənĢah) və s. Maraqlıdır ki, tipoloji nöqteyi-nəzərdən bunlar Azərbaycan 
dilindəki söz birləĢmələrinə daha uyğun gəlir. Burada gəbrlər gəbri-gəbrlərin, 
atəĢpərəstlərin baĢçısı deməkdir. 
294. Razi - Əbu-Əbbas Əhməd ər-Razi. Əbbasilərin 20-ci xəlifəsidir. 934-940-cı 
illərdə hakimiyyət baĢında olmuĢdur. 
295. Əbdüllah ibn Mübarək - Qərmətilərin baĢçısı Mübarək nəzərdə tutulur. 
Bax: 26,38.