dişlərinə
də bu dövrdə yiyələnərək
ibtidai əkinçiliyin
əsasını qoydular.
Beləliklə, mənimsəmə təsərrüfatından istehsal təsərrüfatına keçidin əsası
qoyuldu.
Azərbaycanda
mezolit dövrü
Qobustan
və
Damcılı
düşərgələri
əsasında öyrənilmişdir. Qobustanın qayaüstü rəsmlərində ox - yayla silahlanmış
təbii böyüklükdə insan təsvirləri böyük maraq doğurur. Qayaüstü rəsmlərdə
qədim insanların ov səhnələri ilə yanaşı, totem - ovsun inancları
da təsvir
olunmuşdur. Maral, at və keçi, qayıq təsvirləri əsasında demək olar ki, qədim
Qobustan əhalisinin əsas məşğuliyyəti
ovçuluq
və
balıqçılıq
olmuşdur.
Qobustan qayaüstü rəsmlərində balıq və balıq toru təsvirlərinə rast gəlinmişdir.
Buradakı baş tərəfində günəş və içərisində adamlar təsvir edilmiş qayıq rəsmləri
mezolitdə balıq ovunun artıq geniş yer tutduğunu sənədləşdirmişdir.
Qobustanda yaşayan insanların axirət dünyasına inamı ilə bağlı dəfn zamanı
ölülərin yanına məişət əşyaları qoyulurdu.
Mezolit dövründə kiçik ölçülü (milaolit) alətlərə Damcılı mağarasında
rast gəlinmişdir. Damcılı və Şuşa mağaralarında tapılmış
çeşidli qaşovlar,
bizlər, kəsicilər, bıçaqlarla yanaşı, kiçik lövhəciklərdən hazırlanmış quraşdırma
alətlər (biçin bıçaqlan) və silahlar (ox uduqları, nizələr) diqqəti cəlb edir.
Neolit (e. ə.
VII - VI
minilliklər).
Azərbaycanda neolit dövrü qəbilə
icmasının həyatında böyük dəyişikliklərin başlanğıcını qoydu.
Yeni daş
dövründə istehsal təsərrüfatı və onun əsas sahələri olan
əkinçilik
və
maldarlıq
meydana çıxmışdır.
İstehsal təsərrüfatının yaranması
elmi ədəbiyyatda
«neolit inqilabı»
adlanır. Bu inqilabın nəticəsində insan ərzaq ehtiyatı üzərində
ilk dəfə nəzarət etmək imkanı qazanmışdır.
Azərbaycanda istehsal təsərrüfatına keçid e. ə.
VII minilliyə təsadüf
edir. Qobustanda tapılan daş toxalar, dən daşları, biçin bıçaqları və çin dişləri ilk
əkinçilik alətləri hesab olimur. Neolitdə insanlar daşlann deşilməsi və
cilalanması üsullarım mənimsəmişdilər. Gəncə-Xanlar (Göygöl)
bölgəsində
arxeoloji abidələrin öyrənilməsi göstərir ki, Azərbaycandakı neolit adamı artıq
daşı novçalı şəklə sala, burma üsulu ilə deşə bilirdi.
Əsas əmək aləti kimi
toxadan istifadə olunduğundan əkinçilik
Dostları ilə paylaş: 
