Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi Elmi Metodik Şurasının

Xüsusiyyətləri

BZ «gizli epidemiya» kimi təyin edilir, çünki uĢaqların çoxunda araĢdırma nəticəsində müĢahidə olunan bu qüsurlar adi gözlə sezilmir. Müvafiq simptomlar beyin zədələnməsinin harada olmasından və səbəbindən asılı olaraq dəyiĢə bilər. Bununla belə, bir, yaxud bir neçə sahədə özünü göstərən qüsurlar, məsələn idrakı funksiya, fiziki qabiliyyətlər, ünsiyyət, yaxud sosial-davranıĢ narahatlıqları və s. sahədə meydana çıxan qüsurlar ümumi səciyyə daĢıyır. Bu qüsurlar təbiəti etibrilə müvəqqəti, yaxud əbədi olur və funksional baxımdan tam, yaxud qismən fiziososioloji problemlər meydana qoyur.

Beyin zədələnməsi alan uĢaqlar ən müxtəlif problemlərə, o cümlədən aĢağıda sadalanan problemlərə malik olurlar:

• 
  Fiziki qüsurlar: nitq, görmə, eĢitmə və digər sensor qüsurlar; baĢ ağrıları; hərəkətlərin əlaqələndirilməməsi; əzələlərin spazması; bədənin bir, yaxud digər hissəsinin iflici; qıcolma problemləri və müvazinət sahəsində meydana çıxan qüsurlar.
  
• 
  Ġdrakı qüsurlar: uzunmüddətli və qısamüddətli yaddaĢ zəiflikləri; düĢünmənin zəifliyi; diqqətdə yayğınlıq; qavrayıĢ qüsurları, fikri cəmləĢdirmə, ünsiyyət və oxu və yazı vərdiĢləri; hərəkətlərin planlaĢdırılması və ardıcıl qaydada icrası üzrə qabiliyyətlər sahəsində qüsurlar.
  
• 
  Psixoloji, davranıĢ, yaxud emosional qüsurlar: yorğunluq; narahatlıq; depressiya; özünə inamın azlığı; seksual disfunksiya; istirahət etməmə; özünə nəzarət sahəsində yayğınlıq; emosional sahədə çətinlik; həyəcanlanma; bərkdən gülmə və qıĢqırma və digər sahədə əlaqədar çətinliklər.
  

Yuxarıda sadalanan qüsuarlıran hər hansı biri, yaxud hamısı müxtəlif səviyyələrdə meydana çıxa bilər. Vurulan zədənin təbiəti və onun doğurduğu problemlər yumĢaq formadan ciddi formaya qədər çeĢidlənir və hər hansı bir tələbədə bu zədənin konkret Ģansı problemləri doğuracağı əvvəlcədən demək çətindir. Qeyd etmək vacibdir ki, erkən və vaxtaĢırı terapevtik müdaxilə nəticəsində bu simptomların ciddilik dərəcəzi azala bilər.