Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi Kollegiyasının 27 fevral 2012-ci il tarixli



Yüklə 1,65 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/5
tarix07.01.2017
ölçüsü1,65 Mb.
#5011
1   2   3   4   5
§

 

Uğursuz 

Uğurlu 

§

F

ibrinolizisin 

başlanğıcından 3 

saatdan tez olmayaraq 

(C) 



Qanaxma riski az olanlarda 



ilk tibbi təmasdan sonra 90 

dəqiqə ərzində aparılması 

arzu olunur (A) 



Əgər ilk tibbi təmasdan 2 



saat sonra PKM mümkün 

deyilsə, tezliklə, fibrinolitik 

müalicəni başlamalı (B) 

Xilasedici PKM

 24/7 saat 



xidmət 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S


əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi


yy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



Cədvəl 20. Reperfuziya müalicəsinə dair tövsiyələr 

Reperfuziya müalicəsinə dair tövsiyələr 

12 saatdan erkən anginal ağrı  və ya diskomfort ilə  bərabər EKQ-də 

ST-seqmentinin davamlı qalxması  və Hiss dəstəsinin yeni əmələ 

gəlmiş blokadası olan xəstələrə reperfuziya müalicəsi göstərişdir. 



Əgər davamlı işemiya simptomlarının klinik və/və ya EKQ əlamətləri 

mövcuddursa və bu simptomlar anamnestik məlumatlara əsasən hətta 

12 saatdan çox davam edirsə, belə reperfuziya müalicəsi nəzərdə 

tutulmalıdır. 

PKM ilə reperfuziya müalicəsi simptomların başlanğıcından 12-24 

saatdan çox vaxt keçən və sabit olan xəstələrdə belə  nəzərdə 

tutulmalıdır. 





Birincili PKM 

 

İlk tibbi təmasdan sonra invaziv kardioloqlarla bərabər təcrübəli və 

yüksək  ixtisaslı köməkçi briqada tərəfindən mümkün qədər tez icra 

edilir. 


İlk tibbi təmasdan balonla üfürməyə (inflyasiya) kimi olan müddət hər 

bir halda <2 saat və  aşağı riskli qanaxma və yayılmış infarktı olan 

xəstələrdə isə <90 dəqiqə olmalıdır. 

Şokda və ya fibrinolitik müalicəyə əks-göstəriş olanlarda göstərişdir. 





 

 



 

 



Antitrombositar vasitələrlə müalicə 

 

Aspirin  

QSİƏP və siklooksigenaza 2-nin selektiv inhibitorları 

Yükləmə dozasında klopidoqrel  









Antikolaqulyant vasitələrlə müalicə 

 

Heparin (FOH) 

Fondaparinuks 





Əlavə tədbirlər  

 

Trombun aspirasiyası 





«Xilasedici» PKM 

 

Simptomların başlanğıcından 12 saat sonra yayılmış infarktlı 

xəstələrdə trombolizis uğursuz olduqda hələ də tıxalı qalan cavabdeh 

arteriyaya tətbiq edilir. 





Fibrinolitik müalicəyə dair tövsiyələr 

 

Əgər  əks-göstərişlər yoxdursa və tövsiyə edilən müddət  ərzində 



birincili PKM mümkün deyildirsə  

Fibrin spesifik vasitənin təyini 



B 

Fibrinolitik müalicənin xəstəxanadan əvvəl tətbiqi 



A 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S


əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi


yy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

46

Yanaşı antitrombositar müalicə 

 

Əgər hal-hazıradək qəbul edilməyibsə oral (çeynənilən və ya suda 



həll olan/ bağırsaq formalı olmayan) və ya v/d asetilsalisil turşusu 

 



əlavə olaraq 

 



Klopidoqrel yaş >75-dirsə saxlayıcı dozada 

 



Klopidoqrel əgər yaş ≤75-dirsə yükləmə dozasında  

 



 

 





Yanaşı antitrombin müalicə  

Alteplaza ilə birgə 

 

Fondaparinuks, v/d şırnaqla 24 saat sonra d/a dozada təyin edilir 



və ya 

 



Əgər enoksaparinin istifadəsi mümkün deyildirsə, çəkiyə görə 

hesablanmış v/d FOH ilk 3 saatdan sonra AHTV nəzarəti ilə təyin 

edilir 

Streptokinaza ilə birgə 



 

Enoksaparin, ilk v/d şırnaqla 15 dəqiqə sonra d/a, əgər yaş >75- 



dirsə v/d şırnaq olunmadan azaldılmış ilkin dozada d/a vurulur. 

 



Çəkiyə görə hesablanmış infuziyadan sonra çəkiyə görə 

hesablanmış v/d FOH  



 

 



 



 

 

 



 

C 

Qeyd:  Reperfuziya müalicəsi üçün Azərbaycan Respublikasında qeydiyyatdan 

keçməmiş dərman vasitələri barədə məlumat: 



Antitrombositar müalicə - QP IIb/IIIa RB



 

 

Absiksimab



*

 (A) 

 

Tirofiban



*

 (B) 



Antikolaqulyant müalicə - Bivalirudin

*

 (B) 



Cədvəl 21. Fibrinolitik vasitələrin dozaları 

Vasitələr 

Əvvəlki müalicə 

Spesifik əks-

göstərişlər 

Streptokinaza  

100 ml 5%-li qlükoza və 

ya 0,9%-li fizioloji 

məhlulda v/d 1,5 milyon 

BV 30-60 dəqiqədə  

Əvvəlki 

streptokinaza və ya 

anistreplaza 

istifadəsi 

Alteplaza (t-pA) 

15 mq v/d şırnaqla, v/d 

0,75 mq/kq

 

30 dəqiqə  və 



v/d 0,5 mq/kq

 

60 



dəqiqədə. Yekun miqdar 

100 mq-dan çox 

olmamalıdır 

 

                                                 

Azərbaycan Respublikasında dövlət qeydiyyatından keçməmiş dərman vasitələri 



 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

47

Cədvəl 22. Yanaşı təyin edilən antitrombositar vasitələrin 



dozaları 

Birincili PKM vaxtı 

Aspirin 

 

Klopidoqrel 



 

150-300 mq per os, əgər per os qəbul mümkün 

deyilsə, v/d 250-500 mq 

Per os yükləmə dozası ən azı 300 mq olmalıdır, 

lakin 600 mq üstünlük verilə bilən dozadır 

Fibrinolitik müalicə ilə yanaşı 

Aspirin 

 

Klopidoqrel  



 

150-300 mq per os, əgər per os qəbul mümkün 

deyilsə, v/d 250-500 mq 

Əgər yaş ≤75-dirsə 300 mq yükləmə dozasında, 

yaş >75-dirsə 75 mq saxlayıcı dozada 

Reperfuziya müalicəsi aparılmadıqda 

Aspirin 


Klopidoqrel 

150-300 mq per os 

75 mq per os 

Qeyd: Birincili PKM vaxtı: QP IIb/IIIa RB Absiksimab

: v/d şırnaqla 0,25 mq/kq, 



şırnaqdan sonra 0,125 mq/kq/dəqiqə sürətlə v/d infuziya (maksimum 10 mq/ 

dəqiqə 12 saat ərzində) 



Cədvəl 23. Yanaşı antitrombin müalicəsinin dozaları

 

Birincili PKM ilə yanaşı 

Heparin 


 

V/d  şırnaqla 100 BV/kq çəkiyə.  Əgər prosedur 

QLV-yə dair tövsiyələrə uyğun aparılırsa, heparinin 

təyin edilən dozası QLV-ni 250-350 saniyədə 

saxlaya bilməlidir. 

Fibrinolitik terapiya ilə yanaşı 

Enoksaparin  

 

 

 



 

 

 



Heparin  

 

 



 

Yaş ≤75 və kreatinin səviyyəsi ≤2,5 mq/ml, yaxud 

221 mmol/l (kişilər) və ya ≤2 mq/ml, yaxud 177 

mmol/l (qadınlar) olan xəstələrdə: 30 mq v/d 

şırnaqdan 15 dəqiqə sonra hər 12 saatdan bir 1 

mq/kq d/a dozada xəstə evə yazılana qədər 

maksimum 8 gün. İlk 2 d/a doza 100 mq-ı 

keçməməlidir. 

Yaş >75 olan xəstələrdə: v/d şırnaq edilmir; ilk iki 

d/a doza maksimum 75 mq olmaqla başlanğıc d/a 

doza 0,75mq/kq ilə başlanır. Kreatinin klirensı <30 

ml/dəq olan xəstələrdə d/a dozalar yaşdan asılı 

                                                 

Azərbaycan Respublikasında dövlət qeydiyyatından keçməmiş dərman vasitəsi 



 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

48

 



Fondaparinuks 

 

olmayaraq hər 24 saatda təkrar edilir. 

24-48 saat ərzində v/d 60 BV /kq, maksimum 4000 

BV  şırnaqdan sonra 12 BV /kq, maksimum 1000 

BV /saat v/d infuziya. AHTV-nin hədəf müddəti 3, 

6, 12 və 24 saat monitorlama ərzində 50-70 san. 

olmalıdır. 

Əgər kreatininin səviyyəsi  ≤3 mq/ml, yaxud 265 

mmol/l-dirsə, 2,5 mq v/d şırnaqdan sonra gündə bir 

dəfə 2,5 mq d/a dozada 8 gün və ya evə yazılana 

qədər. 

Reperfuziya müalicəsi aparılmadıqda 

Fondaparinuks 

Enoksaparin  

Heparin 

Fibrinolitiklə eyni doza 

Fibrinolitiklə eyni doza 

Fibrinolitiklə eyni doza 

Qeyd: Birincili PKM ilə yanaşı: heparin V/d şırnaqla100 BV/kq çəkiyə (əgər QP 

IIb/IIIa RB

 istifadə edilərsə 60 BV/kq). Əgər prosedur QLV-yə dair tövsiyələrə 



uyğun aparılırsa, heparinin təyin edilən dozası QLV-ni 250-350 saniyədə saxlaya 

bilməlidir (əgər QP IIb/IIIa RB

 istifadə edilərsə 200-250 san.). 



Bivalirudin

 0,75 mq/kq şırnaqla v/d sonra 1,75 mq/kq/saat dozada QLV-ni 



titrləmədən infuziya edilir. 

Cədvəl 24. Fibrinolitik terapiyaya əks-göstərişlər 

Mütləq əks-göstərişlər  

 



Müddətindən asılı olmayaraq hemorragik və ya naməlum mənşəli insult  

 



Son 6 ayda keçirilən işemik insult  

 



Mərkəzi sinir sisteminin zədələnmələri və ya şişləri 

 



Son 3 həftə  ərzində baş verən böyük travma, cərrahi  əməliyyat və ya 

beyin zədələnməsi 

 

Son 1 ayda baş verən mədə-bagırsaq qanaxması  



 

Məlum qanaxma pozulmaları 



 

Aortanın laylanması  



 

Kompressiya mümkün olmayan yerlərdən punksiya (məs., qaraciyərin 



punksiyası, lumbar punksiya) 

Nisbi əks-göstərişlər 

 



Son 6 ayda baş verən tranzitor işemik tutma 

 



Oral antikoaqulyantlarla müalicə 

 



Hamiləlik və ya son bir həftə ərzində baş verən doğuş  

 



Refrakter hipertenziya (sistolik qan təzyiqi >180 mm c.s., diastolik qan 

                                                 

Azərbaycan Respublikasında dövlət qeydiyyatından keçməmiş dərman vasitələri 



 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

49

təzyqi >110 mm c.s.) 



 

Ağır qaraciyər xəstəliyi 



 

İnfeksion endokardit 



 

Kəskin mədə xorası  



 

Uğursuz reanimasiya tədbirləri 



Cədvəl 25. Reperfuziya müalicəsi aparılmadıqda antiaqreqant 

müalicəyə dair tövsiyələr 

Müştərək antiaqreqant müalicə 

 



Aspirin per os, əgər per os qəbul mümkün deyilsə, v/d 

 



Klopidoqrel per os  

 



B 

Müştərək antikoaqulyant müalicə 

 



Fondaparinuks v/d şırnaqdan 24 saat sonra d/a dozada təyin edilir  

 



Əgər fondaparinuksun istifadəsi mümkün deyilsə, enoksaparin, ilk 

v/d  şırnaqla 15 dəqiqə sonra d/a dozada, əgər yaş >75-dirsə, 

v/dşırnaqolunmadan azaldılmış başlanğıc d/a dozada vurulur 

 



Çəkiyə görə hesablanmış v/d FOH ilk 3 saatdan sonra AHTV 

nəzarəti ilə təyin edilir 

 





 

 

B 

Reperfuziya müalicəsi almayan xəstələrdə və fibrinolitik 

müalicədən sonra xəstəxana dövründə angioqrafiya

 

 



Uğursuz fibrinolizis və ya kafi (qənaətbəxş) nəticəsi olmayan 

fibrinolizis: təcili 

 

Qayıdan işemiya, başlanğıcda aparılan uğurlu fibrinolizisdən 



sonrakı baş verən təkrar tutulma (reoklüziya): təcili 

 



Uğurlu fibrinolizis: fibrinolitik terapiyanın başlanğıcından sonrakı 

3-24 saat ərzində 

 

Reperfuziya müalicəsi almayan qeyri-sabit xəstələr: təcili 



 

Reperfuziya müalicəsi almayan sabit xəstələr: evəyazılmadan 



əvvəl

 

XƏSTƏXANADAXİLİ GEC MƏRHƏLƏDƏ MÜALİCƏ 

Aşağıdakı  cədvəllərdə  Mİ olan xəstələrdə baş verən 

ağırlaşmaların (ritm və keçiricilik pozulmaları, ürəyin yığılma 

qabiliyyətinin azalması) qarşısının alınması, rutin profilaktik 

müalicə, nasos çatışmazlığı  və kardiogen şoka görə tövsiyələr 

verilmişdir. 

 

 

 



 

 

 



Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S

əhiyy


ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi

yy

ə v



ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

50

Cədvəl 26. Hemodinamik hallar 



Normal: 

Normal qan təzyiqi, nəbz və  tənəffüsün sayı, kafi 

periferik qan dövranı. 

Hiperdinamik hal:  Taxikardiya, ürək tonlarının güclənməsi, kafi 

periferik qan dövranı. Beta-blokatorlarla müalicəyə 

göstəriş var. 

Bradikardiya-

hipotenziya: 

“Mülayim” hipotenziya, bradikardiya, 

venodilatasiya, normal vidaci vena təzyiqi, toxuma 

perfuziyasının azalması. Adətən asağı infarktlarda 

olur, amma narkotik ağrıkəsicilər tərəfindən də 

törədilə bilər. Atropinə  və ya müvəqqəti 

stimulyasiyaya cavab verir. 

Hipovolemiya: 

Venaların daralması, vidaci vena təzyiqinin 

azalması, toxuma perfuziyasının azalması. Maye 

infuziyasına cavab verir. 



Sağ mədəcik 

infarktı: 

Vidacı vena təzyiqinin artması, toxuma 

perfuziyasinin azalması  və ya şok, bradikardiya, 

hipotenziya.  



Nasos çatışmazlığı:  Taxikardiya, taxipnoe, kiçik nəbz təzyiqi, toxuma 

perfuziyasının azalması, hipoksemiya, ağciyər 

ödemi. 

Kardiogen şok: 

Toxuma perfuziyasının çox azalması, oliquriya, ağır 

hipotenziya, kiçik nəbz təzyiqi, taxikardiya, ağciyər 

ödemi. 


 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S


əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi


yy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

51

Cədvəl 27. Nasos çatışmazlığı və kardiogen şokun müalicəsi 



Tövsiyələr  

Mülayim ürək çatışmazlığının müalicəsi (Killip, sinif II)  

 



O

2

  



 

İlgək diuretikləri: v/d furosemid 20-40 mq, əgər ehtiyac varsa, 1-4 saat 



intervalla təkrarlamaq 

 



Nitratlar, əgər hipotenziya yoxdursa 

 



AÇFİ,  əgər hipotenziya, hipovolemiya və ya böyrək çatışmazlığı 

yoxdursa  

 

ARB (valsartan), əgər AÇFİ pis keçirilirsə 



Ağır ürək çatışmazlığının müalicəsi (Killip, sinif III)  

 



O

2

 



 

Qanda qazların parsial təzyiqinin təhlilinə əsasən tənəffüs dəstəyi 



 

Furosemid: yuxarıya bax 



 

Nitratlar, əgər hipotenziya yoxdursa  



 

İnotrop vasitələr: dopamin və ya dobutamin 



 

Üzən balon kateteri ilə hemodinamik vəziyyətin yaxşılaşdırılması 



 

Erkən revaskulyarizasiya 



Kardiogen şokun müalicəsi (Killip, sinif IV) 

 



O

2

  



 

Qanda qazların parsial təzyiqinin təhlilinə  əsasən mexaniki tənəffüs 



dəstəyi  

 



Üzən balon kateteri ilə hemodinamik vəziyyətin yaxşılaşdırılması 

 



İnotrop vasitələr: dopamin və ya dobutamin  

 



İntraaortal balon nasosu 

 



Yardımçı cihazlar  

 



Erkən revaskulyarizasiya 

 

 

 



 

 

 



 

Klinik protokol Az

ərbaycan Respublikas

ı S


əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi


yy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

52

ARİTMİYALAR VƏ KEÇİRİCİLİK POZULMALARI 



Cədvəl 28. Kəskin mərhələdə aritmiyalar və keçiricilik 

pozulmalarının müalicəsinə dair tövsiyələr

 

Hemodinamik qeyri-sabit mədəcik taxikardiyası və fibrilyasiyası 

 



SC (Sabit cərəyan) kardioversiya 

 



SC kardioversiyaya refrakter olan hemodinamik qeyri-sabit uzun 

müddətli monomorf mədəcik taxikardiyası  

 



V/d amiodaron 

 



V/d lidokain, yaxud sotalol 

 

 





C 

Əgər bir neçə dəfə təkrar edilən kardioversiya və ya antiaritmik dərman 

müalicəsinə baxmayaraq refrakterlik saxlanırsa, v/d kateterlə 

stimulyasiya aparılmalıdır. 





Qısa müddətli təkrarlanan simptomatik tutmalarla gedən 

monomorf mədəcik taxikardiyası 

 



V/d amiodaron, sotalol və ya digər 

-blokatorlar

1

 

 



 



Polimorf mədəcik taxikardiyası 

 



Əgər başlanğıc QT intervalı normaldırsa, v/d sotalol və ya digər 

-

blokatorlar, amiodaron və ya lidokain 



 

Əgər başlanğıc QT intervalı uzanıbsa: elektrolitlərin korreksiyası, 



maqnezium, üstələyici stimulyasiya, izoproterenol və ya lidokain 

 



 

Təcili angioqrafiya nəzərdə tutulmalıdır. 





Səyrici aritmiyada ÜVS-yə nəzarət 

 



Əgər ürək çatışmazlığının klinik əlamətləri, bronxospazm 

(

-blokatorlar əks-göstərişdir) və yaxud AV blokada yoxdursa, v/d 



-blokatorlar və ya qeyri-dihidropiridin kalsium kanalı blokatorları 

(diltiazem, verapamil)

2

 



 

SM funksiyasını yaxşılaşdırmaq və sürətli mədəcik ritmini 

azaltmaq üçün v/d amiodaron  

 



Əgər ağır SM disfunksiyası  və/və ya ürək çatışmazlığı 

mövcuddursa, v/d digitalis vasitələri 



 



 

 

 



 

 



Əgər ağır hemodinamik təhlükə və yaxud müalicəyə tabe olmayan 

işemiya mövcuddursa və ya farmakoloji vasitələrin effekti 

yoxdursa, elektrik kardioversiyası 



Səyrici aritmiyanın antikoaqulyant müalicəsi  

 



FOH yaxud AMÇH-lərin terapevtik dozalarının v/d təyini 

 

                                                 

1

Əgər AT aşağıdırsa v/d sotalol, amiodaron və ya digər 



-blokatorlar vermək olmaz. 

2

Kalsium kanalı blokatorları mənfi inotrop effektinə görə ürək çatışmazlığı olan xəstələrdə 



ehtiyatla istifadə edilir və ya istifadə edilmirlər.

 

 



 

 

 



 

 

Klinik protokol Az



ərbaycan Respublikas

ı S


əhiyy

ə Nazirliyinin 

İctimai S

əhi


yy

ə v


ə 

İslahatlar M

ərk

əzind


ə haz

ırlanm


ış

r. 



 

53


Yüklə 1,65 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©www.azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin