Avtomobil təKƏRİNİn kinematikasi

AVTOMOBIL TƏKƏRİNİN KİNEMATİKASI

Pnevmatik şinli tәkәr avtomobilin sәciyyәvi hәrәkәtvericisidir. Hәvәkәt verici dedikdә, dayaq sәthi ilә qarşılıqlı әlaqәdә olan vә mobil maşının hәrәkәtini tәmin edәn işçi mexanizm nәzәrdә tutulur. Tәkәrin vә dayaq sәthinin deformasiyalarının nisbәtinә görә tәkәrin qeyd olunan şәrti hәrәkәt növlәri mövcuddur: 1) elastik (deformasiya olunan) tәkәrin deformasiya olunmayan sәthdә; 2) sәrt (deformasiya olunmayan) tәkәrin deformasiya olunan sәthdә; 3) deformasiya olunan tәkәrin deformasiya olunan sәthdә hәrәkәti. sәrt tәkәrdәn fәrqli olaraq elastik tәkәrin bir neçә radiusu mövcuddur. sәrbәst tәkәrin xarici diametrinin (Dx) yarısına bәrabәrdir:Azad radius (ra)

Tәkәrin xarici diametri dedikdә, kontakt sәthi ilә toxunmadığı halda, qaçış yolu üzrә onun әn böyük çevrәvi kәsiyinin diametri nәzәrdә tutulur. Tәkәrin xarici diametri şinin daxili tәzyiqindәn asılıdır. Kataloq vә sorğu kitablarında nominal tәzyiqdә tәkәrin xarici diametrinin qiymәti qeyd edilir. yalnız normal qüvvә ilә yüklәnmiş, hәrәkәtsiz tәkәrinStatik radius ( Rst) mәrkәzindәn dayaq sәthinә qәdәr olan mәsafәdir.

şinin növündәn asılı olan şaquliz  şinin çәnbәrinin yerlәşmә diametri; d z =deformasiya әmsalıdır (yüngül minik avtomobillәrinin diaqonal şinlәri üçün z = 0,8...0,85; yük avtomobillәrinin normal profilli0,85…0,9; radial şinlәri üçün z = 0,8...0,85); H z = 0,85...0,87; tәzyiqi nizamlanan şinlәr üçün şinlәri üçün şinin profilinin hündürlüyüdür.

diyirlәnәn tәkәrin mәrkәzindәn dayaq sәthinә qәdәrDinamik radius (rd) olan mәsafәdir. Tәkәrin kiçik sürәtlә, sәrt dayaq sәthi üzrә diyirlәnmәsi zamanı statik vә dinamik radiuslar praktiki olaraq bәrabәrdir. Buna görә dә tәqribi hesablamalarda dinamik radius statik radiusa bәrabәr götürülür.

tәkәrin irәlilәmә sürәtinin bucaq sürәtinә olanDiyirlәnmә radiusu (r࣓ ( nisbәtidir: Tәkәrin getdiyi yolu vә dövrlәr sayını bilәrәk diyirlәnmә radiusunu tәcrübi yolla müәyyәn etmәk olar:

1  2 vә 3  4 sahәlәrindә diyirlәnmә radiusu tәkә rin sürüşmәsi hesabına kәskin artır. 0  1 v ә 4  5 sahәlәrindә tәkәrin dayaq sәthinә nәzәrәn tam sürüşmәsi baş verir. O nöqtәsi diyirlәnmәsiz sürüşmәyә (bloklanmaya), 5  nöqtәsi isә yerindә fırlanmaya uyğundur.