Atalar deyir

aşıq uşuq

: 

aşıq məşuq)

. 

103. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aşıqğan, aşda pişə

r. (

t

ə

l

ə

s

ən aşda pişə

r. t

ə

l

ə

s

ən aşa düşə

r). 

aşıqın ''hayı'', xocanın ''vayı''

. 

aşıqla aşıq atılmaz

. (

aşıqla oyun oynanılmaz)

. 

aşıqlıq nə

rsiy

ə

 (

adama yox

) uyar, sınadıq birinə

 nisgil

ə

 döndü

. 

(aşıq olub 

umdasan birin

ə

, çevir

ə

r könlüvü kin gövürüngün

ə

). 

(gövürüngün

ə

: sinliyin

ə

. q

ə

bistan). 

aşıqlıq nə

rsiy

ə

 

uyar, sınadıq birinə

 nisgil

ə

 döndü. (

n

ə

rsiy

ə

: 

adamdan başqa 

h

ə

r n

ə

). 

(canlı birindən başqa nə

rsiy

ə

 ola 

bil aşıq) {aşıq olub 

umdasan birin

ə

, çevir

ə

r könlüvü kin gövürün

ə

. (umdasan: 

umut bağlasan)

. (gövürün

ə

: gövürüngün

ə

: sinliyin

ə

. 

q

ə

bistan)}. 

aşın az çoxun qazan bilmə

z, qab bil

ə

r. yolun az çoxun 

ə

r bilm

ə

z, at bil

ə

r. 

aşın çoxu azu qarın ağrıdar, azu başın aldırar

. 

(azu: ya). 

aşın dadı duz, ərin dadı söz

. 

aşın dadı duzdadı, duzun dadı düzdə

. (

düzd

ə

: ölçüd

ə

). 

aşın dadı duzdadı, duzun dadı ölçüdə

. 

aşın dadı duzdur, duzun dadı düz

. (

düz: ölçü). 

{aş duz ilə

, duz oran (ölçü) il

ə

}. 

aşın duzu qarzandan olmaz

. 

aşın d

uzun ölçül

ə

, havan, sözün bil çil

ə

. (havan: axmaq) (axmaq sözün bil 

danış)

. 

104. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aşın işin bilmə

y

ə

n, h

ə

r keç

ə

n

ə

 yem olar. 

aşın verən daş almış

. 

aşın yedin, daşın atma

. 

aşın yeyib, daşın atıb

. 

aşın yeyib, daşın görmə

yib h

ə

l

ə

. 

aşına bax, daşını ölç

. 

aşınada qurban, daşınada

. 

aşınan, qaşıq tapmasa, çə

mç

ə

yl

ə

 

qaşınar

. (

ç

ə

mç

ə

: çömç

ə

). 

aşınmış yola sevinmə

yin n

ə

 g

ə

r

ək, tutduğun yola inanmaq gə

r

ə

k. 

aşıran bilməz, doğrayan bilə

r. 

aşıran bilməz, doğrayan bilə

r. 

(

aşıran

: yey

ə

n). 

aşıran, aşacaq

. 

(aşıran, aşar)

. 

(aşıran, aşa

r. tutun qopuran iyl

ə

nir. tüstü salan 

tüstüy

ə

 tutular. odu pülüy

ən, oda düşə

r). 

aşırı qeyrət, axırı zillə

t. 

(

aşırı

: 

artıq

). 

aşırı sevgi də

lirir

. 

(artıq sevgi vurqunluq )

. 

aşırıb doymadı, yaladı nə

 doyar. 

aşırıb doymadı, yaladı nə

 doyar

. (

aşırıb doymayan, y

alamaq il

ə

 n

ə

 doyar). 

aşırıb doymayan, yalamaq ilə

 n

ə

 doyar. 

aşırtçılıq

 

sapıqlığa yol açar

. 

(

aşırtçılıq

: 

ifratkarlıq

. 

panlıq

. 

artıq gedmə

). 

105. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aşk könül yemi, aş qarın

. 

aşk sağır duymazki, aşk soğur görmə

zki. (

sağır soğur

: kar kor). 

aşk, olanağı aşmaqdır

. 

(ol

anağı

: mümkünü. 

ehtimalı)

. 

aşq ağladar, də

rd söyl

ə

d

ə

r, qanmaza çör

ə

k vers

ə

n, çomaq göst

ə

r

ə

r. 

aşq alar başdan başı, diş bıraxmaz külbaşı, dedilər başdan edə

r, 

başıdaşlı 

daşbaşı

. 

(

diş

: dinc). 

(

aşq

: h

ə

r n

ə

y

ə

 

aşırı vurqunluq

). 

aşq almaq deyil verməkdir, aşq it

m

ə

k deyil, sevm

əkdir, aşq könül yolun 

gedm

ə

kdir. 

(itm

ə

k: 

iğrə

nm

ə

k. nifr

ə

t edm

ə

k). 

aşq almaq deyil verməkdir, aşq itmə

k deyil, sevm

əkdir, aşq könül yolun 

gedm

ə

kdir. 

(itm

ə

k: 

iğrə

nm

ə

k. nifr

ə

t edm

ə

k). 

aşq birinciylə

 

doğur, sevgi birinciylə

 

gedir, baş seçimlə

 y

aşır

. 

aşq duraq bilməz, aşmadan aşq bitmə

z. 

aşq gə

lc

ək baş dönür, günü batcaq qaş çönür

. 

(

qaş çönür

: göy d

əğişir

. c

ə

vv 

d

əğişir)

. 

aşq girdi başa, ağıl çıxdı qaça

. 

aşq mə

n

ə

 

ə

rdi, inc

ə

ltdi bilg

ətdi, seviymiş bu, bilməzdim, aşqı mə

n

ə

 

b

ə

ligitdi. 

aşq oyunu bir o

lay, sev

ə

n itirir, sevil

ə

n itir. 

aşq sonsuz bir sürüm, yorumsuz bir sorum

. (

sürüm: 

pırosə

). 

106. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aşq ürə

kd

ə

 

doğar, ürə

kd

ə

 

yaşar

. 

aşq var tapar səni, aşq var yapar sə

ni. 

aşq yarıqları doldurur, düşükleri öldürür

. 

(

düşükleri

: 

zayıfları)

. 

aşq yaşanır, hə

r k

ə

s baca

rdığın oynur

. 

aşqa dönük bağışlanmamış

. 

aşqa düşə

n söz

ə

 dolur, kök

ə

 vurulur. (

kök

ə

: kef

ə

). 

aşqazanın qardaşı, yaman üçün daş daşı

. (

yaman: 

yağu

). 

aşqazanın yoldaşı, yaman günün yadğanı

. (

yadğanı

: biqan

ə

si). 

aşqdır verir anlam yaşam gücünə, aşq olmasa yaşam

 ged

ə

r gücün

ə

. 

aşqı belə

 göz alsada ür

ə

kd

ə

 

qalır

. 

aşqı nisgillə

 

yaşa, nisgili aşqla yok

. 

aşqın gəlişi, başın gedişi

. 

(

başın

: 

ağlın)

. 

aşqın gözü kor, qulağı kar (olur)

. 

aşqın kölə

si, en

ə

r g

ə

l

ə

sin, önün

ə

 

çıxasın

. (en

ə

r: yen

ə

r: üst

ə

l

ə

r). 

aşqlar dilə

k durunca durur, sevda soluq solunca solur. (

dil

ə

k: ist

ə

k. h

ə

v

ə

s

). 

aşlı bizi tapmaz, işsiz bizi qoymaz

. 

(varlı bizi saymaz, yoxsul bizi gözdə

n 

qoymaz) ). {qoymaz (gözd

ə

n qoymaz)}. 

107. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

aşmış çayı dəlibaş, körpü arır uslubaş

. 

(

toğarsız (risksiz) kişi gəlişmə

z) 

{tağar

: < t

oğar

. 

tuğar

. (< 

tuğ) (iki dalqa arasında oluşan 

qorxunc oyuq). t

ə

hlük

ə

. risk}. (risksiz g

ənc pişmə

z). 

aşnalıqlar aş ilə, acralıqlar daş ilə

. (

acralıqlar

: 

ayrılıqlar

). 

aşnıb al, ayrıq qalma

. 

(

aşnıqmaq

: 

yaxınlaşmaq

. 

yoğuqlaşmaq)

. 

(qoşulub al, tə

k 

düşmə

). (h

ə

r n

ə

y

ə

 

yanaşma yolu var, qaçma yol deyil)

. 

aşra aşra doyanmaz, yalamaqla heç doymaz

. 

(

aşra aşra

: 

aşıra aşıra

: 

tıxa 

tıxa

. t

ə

p

ə

 t

ə

p

ə

). 

aşsa suyu tə

p

ə

d

ən, arşın qarış ölçülmə

z. 

aşsız baş dolanmaz

. 

aşsız yurda girə

n yox. 

aşşağı baxıb yüksə

kliyin bilgil

ə

n, yoxu

şa baxıb alçaqlığın neylisə

n. 

at aldını qarar, eşək astını

. (

aldını qarar

: 

qabağına baxar

). 

at aldınsa yorqa bilən yüvrük al, arvad aldın duzlu bilə

n uslu al. 

at alırsan minib al, ev qurursan, tanab qur

. (

ev qurmaq: evl

ə

nm

ə

k

). (

tanab: 

tanıyıb

). 

at alırsan 

minib al, ev qurursan, tanab qur. (

ev qurmaq: evl

ə

nm

ə

k

). (

tanab: 

tanıyıb

). 

at almağa qoçaq göndər, qız almağa qoca

. 

108. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

at almamış arx çə

km

ə

, bell

ə

nm

əmiş yer ə

km

ə

. . 

at almamış, axır çə

km

ə

. 

at alsan qonan, d

ə

v

ə

 alsan en

ə

n. (

qonan: 

iki üç yaşlı at)

. (en

ə

n: 

doğa

n

). 

at alsan qonan, d

ə

v

ə

 alsan en

ə

n. (

qonan: 

iki üç yaşlı at)

. (en

ə

n: 

doğan

). 

at arıq, evlə

k uzaq

. (evl

ə

k: m

ə

nzil). 

at arıq, yollar uzaq

. 

at arıtmaq yorqat, yurt arıtmaq gücqat

. (

arıtmaq

: 

yaxcı qılmaq

. 

ə

kitm

ə

k. 

t

ə

rbiy

ə

t edm

ə

k). (yorqat: qolay). (yurt: el. xalq). 

(gücqat: çox güc). 

at at olsa y

ə

h

ə

ri buraxar, yiy

ə

ni yox. 

at ayağı nallanır, eşşək ayağ qaldırır

. 

at aylamda, bay sayanda

. (aylamda: meydanda) (sayanda: 

bağışda

. ver

ə

nd

ə

. 

nisarda

). 

at aylamda, bay sayanda

. (aylamda: meydanda) (sayanda: 

bağışda

. ver

ə

nd

ə

. 

nisarda

). 

at aylanda, bay saymanda. 

(aylanda: 

dolanşığında

. alanda. meydanda). 

(saymanda: hesabda). 

at aylanda, bay saymanda. 

(aylanda: 

dolanşığında

. alanda. meydanda). 

(saymanda: hesabda). 

109. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

at aylanıb qazığın tapar

. (

aylanıb

: g

ə

zib. 

dolanıb) (

qazığın

: 

mıxtövlə

sin) (at 

dolanıb noxdasın bular)

. 

at aylığın, də

v

ə

 

illigin düşünür

. 

at aylığın, də

v

ə

 

illigin düşünür

. 

at b

ə

ll

ə

n

ər yürtüşdə

, qurd b

əllidir yırtışda

. 

at b

ə

ll

ə

n

ər yürtüşdə

, qurd b

əllidir yırtışda

. 

at b

ə

sl

ə

nirk

ən, qız istə

nirk

ə

n. 

at b

ə

sl

ə

nirk

ən, qız i

st

ə

nirk

ə

n. 

at bulunca, ayaqla. 

(bulunca: 

bulğunça

: 

tapınca)

. 

(iş var bə

kl

ə

m

ə

z. 

kişi varıyla, 

olduğuyla, ə

ld

ə

kiyl

ə

 

çalışmalıdır)

. 

(ayaqla çap, ata çatınca)

. 

{ayaq çalan, at çapar: 

çalışmaqla, atda tapılar)

. 

(qurçaçılıq, 

mahanaçılıq kişini, eli batırar)

. 

at 

da qarın, ''it''də

 burun. 

at dişindən, kişi işindən tanınar

. 

at dizd

ən yıxılar, kişi sözdə

n. 

at dörd ayağla yeririr, oda büdrür, yıxılır

. 

at 

ə

sr

ə

g

ə

n yolda qalmaz, el 

ə

sr

ə

g

ə

n çöld

ə

 qalmaz. 

(

ə

sr

ə

g

ə

n: 

ə

sirg

ə

y

ə

n. 

qoruyan. baxan. göz olan. bec

ə

r

ə

n). 

at 

ə

sr

ə

g

ə

n yolda qalmaz, el 

ə

sr

ə

g

ə

n çöld

ə

 qalmaz. 

(

ə

sr

ə

g

ə

n: 

ə

sirg

ə

y

ə

n. 

qoruyan. baxan. göz olan. bec

ə

r

ə

n). 

110. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

at getdi qaldı qatır, dünya sona çatır

. 

(qapı bir dabanda dolanmazmış)

. 

at g

ə

ls

ə, axır çə

kil

ə

r. 

at gör

ə

nd

ə

 axsar, su gör

ə

nd

ə

 susar. 

at görm

ə

y

ə

n at görs

ə

 çapar çapar öldür

ə

r. 

at gözünd

ən yaşqanı, girdir başın oldağlara, görgilən keçmişlə

ri g

ə

lc

ə

k 

gün

ə

 

yordav qıl

. 

(

yaşqa

: tutu. p

ə

rd

ə

) (

oldağlara

: olanlara. 

veqeiyy

ə

tl

ə

r

ə

). (yordav: yoldav. çara. olçat. 

çıxış (yolu)

. 

t

ə

dbir). 

at gücünü karvanda gör, 

ə

r gücünü meydanda. 

at il

ə

 arvad, iyidin b

ə

xdin

ə

 bax. 

at itirmiş qulağından atın sə

si k

ə

silm

ə

z. 

at iyidin altında, söz bilgənin ağzında

. 

at izi, it izin

ə

 

qarışmış

. 

at qaça qaça, quş uça uça yetişə

r

. 

(at qaça qaça, quş uça uça, kişi diyə

 diy

ə

 

(ki

şi 

çala çala 

yetişə

r). 

at qa

çar, atlı özün övə

r (

t

ə

'rifl

ə

yir

). 

at qanlı, igid canlı gə

r

ək, qadın baxmadı sözə

, saxlamaq n

ə

 g

ə

r

ə

k. 

at qanlı, igid canlı gə

r

ə

k. 

qadın sözə

 

baxmır, saxlamaq nə

 g

ə

r

ə

k. 

at qazanır eşşə

k y

ə

r. 

111. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

at qazanır eşşə

k y

ə

r. 

at qazığı 

(

mıxtöğlə

) 

gümüşdən, yol azığı yemişdə

n. 

at qılığına iyə

si, 

cocuğunkuna anası yetik

. 

(qılığına

: x

ə

siy

ə

tin

ə

). (yetik: varid). 

at min

ə

nd

ə, öz atıva minginə

n, özg

ə

 

atı tez arır

. 

at min

ənindi, ev qonanındı, don geyə

nin. 

at min

ənindi, ev qonanındı, don geyə

nindi. 

at olmasa, yol olmaz, dil olmasa, el olmaz. 

at olmasa, yol olmaz, dil olmasa, el olmaz. 

at olsa 

ət tapılar, dad olsa ad tapılar

. 

at olsa 

ət tapılar, dad olsa ad tapılar

. (at olsa, y

ə

h

ər tapılır

. 

at osdurağı, arpa gücüdür

. 

at öldürm

ə

y

ə

n, baytar olmaz. (baytar: malotac: mal h

ə

kimi). 

at öldürm

ə

y

ə

n, baytar olmaz

. (baytar: malotac: mal h

ə

kimi). 

at öl

ə

n

ə

c

ə

n otlar. 

at ölümü, it

ə

 bayram. 

at ölümü, it

ə

 bayram. 

at ölünc

ə

n otlar. (

at öl

ə

n

ə

c

ə

n otlar

). 

at ölür taxa qalır, igit ölür yada qalır

. (taxa: nal) (yada: xatir

ə

). 

at sürüsün axdarar, qartal yu

vasın

. 

(at sürüsün, qartal yuvasın güdə

r). 

112. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

at sürüsün, qartal yuvasın güdə

r. 

(

at sürüsün axtarar, qartal yuvasın

). 

at t

ə

pirm

ə

z, ilan soxmaz deyilm

ə

z. 

at uçub alan qaldı, igit köçüb san qaldı, gə

lc

ə

kl

ə

r

ə

 

öğüc qaldı

. (

öğüc

: ibr

ə

t). 

at üsd

ə

 

düşmanca, endisə

 dosca davrananlar. 

at yemd

ə

n, yer kübr

ə

d

ən öğünə

r. 

at yürüşdə, qurd yırtışda, ə

r gür

əşdə, batır savaşda

. 

at, çapa çapa, quş, uça uça

. 

at, 

ər altında, ə

r, qeyr

ət altında

. 

ata ana acı alma yesə, oğul qızın dişi qamar

. 

(qamar: 

qamışır)

. 

ata ana qayqusudur, ev 

eşik, uşaqların qayquşudur oy deşik (qayquşudur

: 

fikr zikridir. m

əşquliyyə

tidir). 

ata arxadan, öküz

ə

 önd

ən, axmağa heç yöndə

n, yoxunma. 

(yoxunma: 

yaxınlaşma)

. 

ata ata atıcı, baxa baxa baxıcı olar

. 

ata babasın tanımıyan xanlıq iddiası edə

r. 

ata baxsan barlı

 

bax, yağu qarşa yar olsun

. {