Antibiyotiklerle ili
Dikkat edilmesi gerekenler
Yüklə 0,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Proteaz inhibit Proteaz inhibit ö ö rleri ba rleri ba ş ş
- Dikkat Edilmesi Gerekenler Dikkat Edilmesi Gerekenler Etkilenen Etkilenen İ İ
|
Dikkat edilmesi gerekenler Dikkat edilmesi gerekenler Azollerin etkisi Azollerin etkisi Etlilenen ila Etlilenen ila ç ç R R İ İ FAM
FAM İ İ S S İ İ NLER
NLER Rifampin sitokrom P450 enzimini ind Rifampin sitokrom P450 enzimini ind ü ü kleyen tek kleyen tek antibiyotiktir. antibiyotiktir. Enzim spesifitesi en geni Enzim spesifitesi en geni ş ş
ila ç ç lardan biridir. lardan biridir. CYP1A2, CYP2C, CYP3A4 CYP1A2, CYP2C, CYP3A4 ’ü ’ü
ind ü ü kleyerek bu kleyerek bu enzimlerle metabolize edilen ila enzimlerle metabolize edilen ila ç ç
lar ı ı n n metabolizmas metabolizmas ı ı n n ı ı h h ı ı zland zland ı ı r r ı ı r, biyoyararlan r, biyoyararlan ı ı m m ı ı n n ı ı , , plazma konsantrasyonunu ve yar plazma konsantrasyonunu ve yar ı ı ö ö mr mr ü ü n n ü ü azalt
azalt ı ı r. r. Tedavi ba Tedavi ba ş ş ar ar ı ı s s ı ı zl zl ığı
ığı na yol a
na yol a ç ç ar. ar.
Rifabutin daha zay Rifabutin daha zay ı ı
f bir inhibit ö ö rd rd ü ü r. r. Rifamisinlerin Hedef Rifamisinlerin Hedef İ İ
la ç ç Oldu Oldu
ğ ğ u u Etkile
Etkile ş ş imler imler
Ketokonazol,AlOH Ketokonazol,AlOH 3 3
,antasitler, pirazinamid rifampinin oral biyoyararlan rifampinin oral biyoyararlan ı ı m m ı ı n n ı ı azalt azalt ı ı r. r. Klaritromisin, flukonazol,itrakonazol Klaritromisin, flukonazol,itrakonazol ü ü n rifabutinle n rifabutinle ayn ayn
ı ı anda kullan anda kullan ı ı m m ı ı s s ı ı ras ras ı ı nda rifabutinin serum nda rifabutinin serum d d
ü zeyi artar.Kronik zeyi artar.Kronik ü ü veit, poliartralji ortaya veit, poliartralji ortaya ç ç
ı kabilir.
kabilir. HIV
HIV - - I proteaz inhibit I proteaz inhibit ö ö
rleri ve delaviridin g üç üç l l ü ü bir
bir CYP3A4 inhibit CYP3A4 inhibit ö ö r r ü ü d d ü ü r. r. Klaritromisin, rifabutin metabolizmas Klaritromisin, rifabutin metabolizmas ı ı n n ı ı inhibe
inhibe ederek serum konsantrasyonunu art ederek serum konsantrasyonunu art ı ı r r ı ı rken,
rken, klaritromisinin konsantrasyonu da metabolizmas klaritromisinin konsantrasyonu da metabolizmas ı ı ind ind
ü ü klendi klendi ğ ğ i i i i
ç ç in yar in yar ı ı ya iner. ya iner.
Rifamisinlerin Neden Oldu Rifamisinlerin Neden Oldu ğ ğ
u İ İ la la ç ç Etkile
Etkile ş ş imleri imleri
Kortikosteroidlerin dozunda ve etkisinde azalma g Kortikosteroidlerin dozunda ve etkisinde azalma g ö ö
r ü ü l l ü ü r.
r. Bu etki birka Bu etki birka ç ç g g ü ü nde ortaya nde ortaya ç ç ı ı kar.Sonu kar.Sonu ç ç lar lar
ı ı klinik a klinik a ç ç ı ı dan dan ö ö nemlidir. nemlidir. Siklosporin, takrolimus,itrakonazol,warfarin kullan Siklosporin, takrolimus,itrakonazol,warfarin kullan ı ı
m ı ı s s ı ı ras
ras ı ı ndada bu ila ndada bu ila ç ç
lar ı ı n metabolizmas n metabolizmas ı ı
nda art ış ış , , etkinliklerinde azalma ortaya etkinliklerinde azalma ortaya ç ç ı ı kar. kar. İ İ la la ç ç dozunun
dozunun art
art ı ı r r ı ı lmas
lmas ı ı gerekir. Rifampisin tedavisi kesildi gerekir. Rifampisin tedavisi kesildi ğ ğ
inde sitokrom P450 metabolizmas sitokrom P450 metabolizmas ı ı n n ı ı n normal d n normal d ü ü zeyine zeyine
d d ö ö nmesi 1
nmesi 1 - - 3 haftal 3 haftal
ı ı k s k s ü ü re al re al
ı ı r. r. Rifampin isoniazidi hidrazine d Rifampin isoniazidi hidrazine d ö ö n n ü ü ş ş t t ü ü ren sekonder bir ren sekonder bir metabolik yolu aktive eder. metabolik yolu aktive eder. B B ö ö brek yetmezli brek yetmezli ğ ğ i olan hastalarda digoksin ve digitoksin i olan hastalarda digoksin ve digitoksin - -
le etkile ş ş erek ila erek ila
ç ç lar lar ı ı n serum d n serum d ü ü
zeylerini azalt ı ı r. r.
İ İ la la ç ç dozunun %35 dozunun %35 - -
100 oran ı ı nda art nda art
ı ı r r ı ı lmas lmas
ı ı gerekebilir. gerekebilir. Rifamisinlerin Neden Oldu Rifamisinlerin Neden Oldu ğ ğ
u İ İ la la ç ç Etkile
Etkile ş ş imleri imleri
Rifamisinlerin en Rifamisinlerin en ö ö
nemli etkile ş ş imleri antiretroviral imleri antiretroviral ila ila
ç ç larla olmaktad larla olmaktad ı ı r. r. Zidovudinin glukronid metaboliti rifampinle ind Zidovudinin glukronid metaboliti rifampinle ind ü ü klenir. klenir.
Klirensi artar. Klirensi artar. Sakinavirin plazma konsantrasyonu ani olarak azal Sakinavirin plazma konsantrasyonu ani olarak azal ı ı
r. İ İ ndinavirin metabolizmas ndinavirin metabolizmas ı ı
yo ğ ğ un bir un bir
ş ş ekilde ind ekilde ind ü ü klenir. klenir.
İ İ lac lac ı ı n maksimum konsantrasyonunda belirgin azalma n maksimum konsantrasyonunda belirgin azalma g g
ö r r ü ü l l ü ü r. r. Nelfinavir klirensinde 3 Nelfinavir klirensinde 3 - - 11 kat art 11 kat art ış ış
olur. Proteaz inhibit Proteaz inhibit ö ö rleri ba rleri ba ş ş lanmadan rifampin tedavisi lanmadan rifampin tedavisi kesilmelidir. kesilmelidir. Delavirdin klirensi 27 kat artar. Plazma konsantrasyonu Delavirdin klirensi 27 kat artar. Plazma konsantrasyonu saptanamayacak d saptanamayacak d ü ü zeylere iner. zeylere iner. Rifamisinlerin Neden Oldu Rifamisinlerin Neden Oldu ğ ğ
u İ İ la la ç ç Etkile
Etkile ş ş imleri imleri
Oral midazolam alan hastalarda ilac Oral midazolam alan hastalarda ilac ı ı
n konsantrasyonu %94 kadar azal konsantrasyonu %94 kadar azal ı ı r. r. Oral yolla al Oral yolla al ı ı nan nifedipinin biyoyararlan nan nifedipinin biyoyararlan ı ı
m ı ı da da
enterositlerdeki enzim ind enterositlerdeki enzim ind ü ü
ksiyonuna ba ğ ğ l l ı ı azal
azal ı ı r. r. Verapamil klirensi artar. Verapamil klirensi artar. Nortriptilin ve trisiklik antidepresanlar Nortriptilin ve trisiklik antidepresanlar ı ı n n metabolizmas metabolizmas ı ı da artar. da artar. Oral kontraseptiflerin metabolizmas Oral kontraseptiflerin metabolizmas ı ı
h ı ı zlanarak zlanarak istenmeyen gebelikler olabilir. istenmeyen gebelikler olabilir. Dikkat Edilmesi Gerekenler Dikkat Edilmesi Gerekenler Etkilenen Etkilenen İ İ la la ç ç Finch CK, Crisman CR, Baciewicz AM. Rifampin and rifabutin drug Finch CK, Crisman CR, Baciewicz AM. Rifampin and rifabutin drug interactions. Arch Intern Med 2002;162:985 interactions. Arch Intern Med 2002;162:985 - - 92. 92.
Alternatif ila Alternatif ila ç ç
kullan ı ı m m ı ı Verapamil Verapamil İ İ la la ç ç d d ü ü zeyi takibi, doz artt zeyi takibi, doz artt ı ı r r ı ı m m ı ı Teofilin Teofilin İ İ la la ç ç d d ü ü zeyi takibi, aritmi kontrol zeyi takibi, aritmi kontrol ü ü , doz ilavesi , doz ilavesi Kinidin Kinidin
İ İ la la ç ç d d ü ü zeyi takibi zeyi takibi Fenitoin
Fenitoin Birlikte kullan Birlikte kullan ı ı lmas lmas
ı ı ö ö nerilmez
nerilmez Midazolam, triazolam Midazolam, triazolam Doz artt
Doz artt ı ı r r ı ı lmal
lmal ı ı , kesilme semptomlar , kesilme semptomlar ı ı
n ı ı n takibi n takibi
Metadon Metadon
Birlikte kullan Birlikte kullan ı ı
mdan ka ç ç ı ı n n ı ı lmal lmal
ı ı ya da doz artt ya da doz artt ı ı r r ı ı m m ı ı Ketokonazol Ketokonazol Birlikte kullan Birlikte kullan ı ı mdan ka mdan ka
ç ç ı ı n n ı ı lmal lmal ı ı ya da doz artt ya da doz artt ı ı
r ı ı m m ı ı İ İ trakonazol trakonazol İ İ
la ç ç dozunun artt dozunun artt ı ı
lmas ı ı ( 2 ( 2
- - 3 kat ) 3 kat ) Glukokortikoidler Glukokortikoidler Aritmi monit Aritmi monit ö ö rizasyonu, ila rizasyonu, ila ç ç
d ü ü zeyi takibi zeyi takibi Dijitoksin Dijitoksin İ İ
la ç ç d d ü ü zeyi takibi, gerekirse doz artt zeyi takibi, gerekirse doz artt ı ı r r ı ı lmas
lmas ı ı Siklosporin Siklosporin Alternatif do Alternatif do ğ ğ
um kontrol y ö ö ntemi ntemi
Oral kontraseptifler Oral kontraseptifler INR monit INR monit ö ö
rizasyonu, ila ç ç dozu artt dozu artt ı ı
r ı ı labilir labilir
Oral antikoag Oral antikoag ü ü
lanlar Rifampisinle Rifampisinle İ İ li li ş ş kili
kili Ö Ö nemli nemli
İ İ la la ç ç Etkile Etkile
ş ş imleri imleri Kan glukoz d Kan glukoz d ü ü
zeyi takibi S S ü ü lfonil lfonil ü ü re bile re bile
ş ş ikleri ikleri İ İ la la ç ç d d ü ü zeyi ve klinik yan zeyi ve klinik yan ı ı t takibi t takibi
Takrolimus Takrolimus Dikkat Edilmesi Gerekenler Dikkat Edilmesi Gerekenler Etkilenen Etkilenen İ İ la la ç ç Finch CK, Crisman CR, Baciewicz AM. Rifampin and rifabutin drug Finch CK, Crisman CR, Baciewicz AM. Rifampin and rifabutin drug interactions. Arch Intern Med 2002;162:985 interactions. Arch Intern Med 2002;162:985 - - 92. 92.
Aritmi takibi, doz artt Aritmi takibi, doz artt ı ı
r ı ı lmas lmas
ı ı Tokainid Tokainid Alternatif ila Alternatif ila ç ç d d ü ü ş ş ü ü n n ü ü lmesi lmesi
Nifedipin Nifedipin Klinik yan Klinik yan ı ı
t takibi Haloperidol Haloperidol Klinik yan Klinik yan ı ı t takibi,doz art t takibi,doz art ı ı
r ı ı lmas lmas
ı ı Flukonazol Flukonazol Klinik yan Klinik yan ı ı t izlenmesi,doz art t izlenmesi,doz art ı ı
r ı ı lmas lmas
ı ı Doksisiklin Doksisiklin Aritmi kontrol Aritmi kontrol ü ü ,doz art ,doz art
ı ı r r ı ı lmas lmas
ı ı Dizopramid Dizopramid Alternatif ila Alternatif ila ç ç kullan kullan
ı ı m m ı ı Diltiazem Diltiazem Aritmi kontrol Aritmi kontrol ü ü
,yetmezlik bulgular ı ı takibi,ila takibi,ila ç ç
d ü ü zeyi zeyi
Digoksin(oral) Digoksin(oral) Klinik yan Klinik yan ı ı
t takibi Diazepam
Diazepam Klinik yan Klinik yan ı ı t takibi t takibi
Dapson Dapson
İ İ nfeksiyon semptom ve bulgular nfeksiyon semptom ve bulgular ı ı n n ı ı n takibi
n takibi Klaritromisin Klaritromisin Serum konsantrasyon takibi Serum konsantrasyon takibi Kloramfenikol Kloramfenikol Klinik yan Klinik yan ı ı t takibi,gerekirse doz art t takibi,gerekirse doz art ı ı
r ı ı m m ı ı Beta adrenerjik blok Beta adrenerjik blok ö ö rler rler
Rifampisinle Rifampisinle İ İ
li ş ş kili kili
İ İ la la ç ç Etkile Etkile
ş ş imleri imleri ANT ANT
İ İ RETROV RETROV İ İ RAL RAL
İ İ LA LA Ç Ç LAR LAR
N N ü ü kleotid Bile kleotid Bile ş ş ikleri ikleri - -
Zidovudin:Pek ç ç ok farmakokinetik etkile ok farmakokinetik etkile ş ş
imde hedef ila
ila ç ç t t ı ı r ve ciddi etkile r ve ciddi etkile ş ş imi vard imi vard
ı ı r. r. - - Flukonazol,interferon,metadon veya valproat hepatik Flukonazol,interferon,metadon veya valproat hepatik glukronidasyonunu; glukronidasyonunu; - -
trimetoprim renal at ı ı l l ı ı m m ı ı n n ı ı , , - - probenesid her iki yolu da inhibe eder. probenesid her iki yolu da inhibe eder. - - Hepatik glukronidasyonu rifamisinler taraf Hepatik glukronidasyonu rifamisinler taraf ı ı
ndan azalt ı ı l l ı ı r. r. - - Ya Ya ğ ğ l l ı ı yiyecekler absorbsiyonunu inhibe eder. yiyecekler absorbsiyonunu inhibe eder. - - Zidovudin, stavudinle birlikte kullan Zidovudin, stavudinle birlikte kullan ı ı
ld ığı
ığı nda
nda beklenmiyecek beklenmiyecek ş ş ekilde virolojik,klinik, immunolojik ekilde virolojik,klinik, immunolojik cevapta azalma geli cevapta azalma geli ş ş
ir. Çü Çü nk nk ü ü zidovudin stavudinin zidovudin stavudinin h h ü ü crei crei ç ç i fosforilasyonunu inhibe eder. i fosforilasyonunu inhibe eder. ANT ANT
İ İ RETROV RETROV İ İ RAL RAL
İ İ LA LA Ç Ç LAR LAR
Nonn Nonn
ü ü kleozid Revers Transkriptaz kleozid Revers Transkriptaz İ İ nhibit nhibit
ö ö rleri: rleri: - - Nevirapin ve delavirdin her ikisi de CYP3A4 Nevirapin ve delavirdin her ikisi de CYP3A4 taraf taraf
ı ı ndan metabolize edilir. ndan metabolize edilir. - - Nevirapin CYP3A4 Nevirapin CYP3A4 ’ü ’ü
ind ü ü kler. Oral kontraseptifler kler. Oral kontraseptifler ve proteaz inhibit ve proteaz inhibit ö ö
rlerinin etkisini azalt ı ı r. r. - - Delavirdin ise CYP3A4 Delavirdin ise CYP3A4 ’ü ’ü inhibe eder. inhibe eder. - -
Delavirdinin metabolizmas ı ı mikrozomal enzim mikrozomal enzim ind ind
ü ü kleyici ila kleyici ila ç ç larla h larla h
ı ı zland zland ı ı r r ı ı l l ı ı r (karbamazepin, r (karbamazepin, fenobarbital, fenitoin ve rifamisinler). fenobarbital, fenitoin ve rifamisinler).
ANT ANT
İ İ RETROV RETROV İ İ RAL RAL
İ İ LA LA Ç Ç LAR LAR
Proteaz Proteaz
İ İ nhibit nhibit ö ö rleri: rleri: - -
i ndinavir,nelfinavir,sakinavir,ritonavir hepsi de CYP3A4 ndinavir,nelfinavir,sakinavir,ritonavir hepsi de CYP3A4 taraf
taraf ı ı ndan metabolize edilir. Ritonavir ayr ndan metabolize edilir. Ritonavir ayr ı ı
ca CYP2C9 ve CYP2D6 izoenzimlerinin de substrat CYP2D6 izoenzimlerinin de substrat ı ı d d ı ı r. r. - - Proteaz inhibit Proteaz inhibit ö ö
rlerinin hepsi CYP3A4 ’ü ’ü n inhibit n inhibit ö ö
r ü ü d d ü ü r.
r. - - Ritonavir en potent inhibit Ritonavir en potent inhibit ö ö
rken, sakinavir en az potent olan
olan ı ı d d ı ı r. Sakinavirin d r. Sakinavirin d ü ü ş ş ü ü k doz ritonavirle kombine k doz ritonavirle kombine kullan
kullan ı ı m m ı ı sakinavirin biyoyararlan sakinavirin biyoyararlan ı ı m m ı ı n n ı ı art art ı ı r r ı ı r. r. - - Proteaz inhibit Proteaz inhibit ö ö
rleri astemizol, sisaprid, ergot alkaloidleri, midazolam, triazolam ve rifampinle birlikte alkaloidleri, midazolam, triazolam ve rifampinle birlikte kullan
kullan ı ı m m ı ı ö ö nerilmez. nerilmez. Karbamazepin, pimozid Karbamazepin, pimozid Di Di
ğ er er Greg CR. Drug Interactions and Anti Greg CR. Drug Interactions and Anti - -
infective Therapy. Am J Med 1999;106:227 - - 37. 37.
Benzodiyazepinler Benzodiyazepinler Hipnotik, anksiyolitikler Hipnotik, anksiyolitikler Sisaprid Sisaprid
Gastrointestinal Gastrointestinal İ İ
la ç ç lar lar
Hepsi Hepsi
Ergot Alkaloidleri Ergot Alkaloidleri Etinil Etinil
ö ö stradiol stradiol Oral Kontraseptifler Oral Kontraseptifler Bepridil
Bepridil Antihipertansifler Antihipertansifler Astemizol, terfenadin Astemizol, terfenadin Antihistaminikler Antihistaminikler Nevirapin Nevirapin Antiviraller Antiviraller Rifamisinler Rifamisinler Antibiyotikler Antibiyotikler Amiodaron, enkainid, kinidin Amiodaron, enkainid, kinidin Antiaritmikler Antiaritmikler Meperidin, metadon, piroksikam Meperidin, metadon, piroksikam Analjezikler Analjezikler
Yüklə 0,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|