Antibiyotiklerle ili
Yüklə 0,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Antibiyotiklerle ili Antibiyotiklerle ili ş ş
kili ila
ila ç ç etkile etkile
ş ş imleri imleri Dr.
Dr. Nurg
Nurg ü ü l l Ceran Ceran Bir ila Bir ila
ç ç taraf taraf ı ı ndan di ndan di
ğ ğ er bir ilac er bir ilac ı ı n etkisi n etkisi kalitatif veya kantitatif olarak kalitatif veya kantitatif olarak de de
ğ i i ş ş tiriliyorsa bu iki ila tiriliyorsa bu iki ila ç ç aras aras
ı ı nda nda etkile
etkile ş ş me vard me vard
ı ı r. r. Etkile
Etkile ş ş me olu me olu
ş ş mas mas ı ı i i ç ç in iki ilac in iki ilac ı ı n v n v
ü ü cutta cutta ve etkile ve etkile ş ş me yerinde ayn me yerinde ayn ı ı
zamanda bulunmalar bulunmalar ı ı gerekir. gerekir.
İ İ la la ç ç etkile etkile
ş ş imleri imleri İ İ stenilen etkile stenilen etkile ş ş
imler İ İ stenmeyen etkile stenmeyen etkile ş ş
imler Ö Ö ng ng ö ö r r ü ü lemeyen etkile lemeyen etkile ş ş imler olarak imler olarak s s
ı n n ı ı fland fland ı ı r r ı ı labilir.
labilir. İ İ la la ç ç etkile etkile
ş ş imi kavram imi kavram ı ı genelde olumsuz genelde olumsuz sonu sonu
ç ç lar lar ı ı olan etkile olan etkile ş ş
imler i ç ç in kullan in kullan ı ı
l ı ı r. r. İ İ la la ç ç etkile etkile ş ş imleri olu imleri olu ş ş
mekanizmas ı ı na g na g
ö ö re re 3 gruba ayr 3 gruba ayr ı ı l l ı ı r. r. Farmakokinetik Farmakokinetik Farmakodinamik Farmakodinamik Farmakokinetik ve farmakodinamik Farmakokinetik ve farmakodinamik etkile etkile
ş ş meler. meler. Farmakokinetik Etkile Farmakokinetik Etkile ş ş
im Bir ilac
Bir ilac ı ı n hedefi olan bir ilac n hedefi olan bir ilac ı ı
n absorbsiyon, da da ğı ğı l l ı ı m, metabolizma veya at m, metabolizma veya at ı ı
l ı ı m m ı ı n n ı ı etkilemesi durumudur. etkilemesi durumudur. Farmakokinetik etkile Farmakokinetik etkile ş ş meden s meden s
ö ö z z edebilmek i edebilmek i ç ç in ilac in ilac
ı ı n plazma d n plazma d ü ü zeyinin zeyinin
veya yar veya yar
ı ı lanma lanma ö ö mr mr ü ü n n ü ü n di n di ğ ğ er bir ila er bir ila ç ç
taraf ı ı ndan de ndan de
ğ ğ i i ş ş tirildi tirildi
ğ ğ inin saptanmas inin saptanmas ı ı gerekir. gerekir.
Farmakodinamik Etkile Farmakodinamik Etkile ş ş
im Bir ilac
Bir ilac ı ı n di n di
ğ ğ er bir ilac er bir ilac ı ı n beklenen etkisinde n beklenen etkisinde de de
ğ i i ş ş ikli ikli ğ ğ e neden olmas e neden olmas ı ı
durumudur. Her ila Her ila
ç ç etkile etkile ş ş iminde, iminde,
etkile etkile ş ş ime neden ime neden olan bir ila olan bir ila ç ç ve bunun i ve bunun i ç ç in in
hedef hedef te te ş ş kil kil eden ila
eden ila ç ç tan olu tan olu
ş ş an bir an bir ç ç ift mevcuttur. ift mevcuttur. Aras Aras
ı ı ra ila ra ila ç ç ç ç iftleri her iki y iftleri her iki y ö ö nde de nde de
etkile etkile
ş ş im g im g ö ö sterebilir. sterebilir. İ İ la la ç ç Etkile Etkile
ş ş imlerinin Genel imlerinin Genel Ö Ö zellikleri zellikleri 1 1
- Ki Ki ş ş iler aras iler aras ı ı nda b nda b
ü ü y y ü ü k farkl k farkl
ı ı l l ı ı klar g klar g
ö ö sterirler. Ayn sterirler. Ayn ı ı ki ki ş ş ide de farkl ide de farkl ı ı zamanlarda etkile zamanlarda etkile ş ş
imde farkl ı ı l l ı ı klar olabilir. klar olabilir. 2 2 - - İ İ la la ç ç etkile etkile ş ş imleri silik olabilir, kolay imleri silik olabilir, kolay ö ö
l çü çü lemez ve lemez ve saptanamaz. saptanamaz. 3 3
- Potansiyel etkile Potansiyel etkile ş ş im, monitarizasyonu ve doz im, monitarizasyonu ve doz ayarlamas ayarlamas ı ı
bilindi ğ ğ i s i s
ü ü rece ila rece ila ç ç ç ç iftlerinin kullan iftlerinin kullan ı ı m m ı ı i i ç ç in in kontendikasyon olu kontendikasyon olu ş ş turmayabilir. turmayabilir. 4 4
- Ç Ç o o ğ ğ u ila
u ila ç ç etkile etkile
ş ş imi doza ve etkile imi doza ve etkile ş ş im yerine ba im yerine ba ğ ğ
l ı ı d d ı ı r.
r. Etkile
Etkile ş ş imin sona ermesi g imin sona ermesi g ü ü
nler veya haftalar ı ı bulabilir. bulabilir. 5 5
- Ayn
Ayn ı ı ila ila
ç ç s s ı ı n n ı ı f f ı ı i i ç ç inde etkile inde etkile ş ş
im a ç ç ı ı s s ı ı ndan benzerlikler ndan benzerlikler olmas olmas
ı ı na ra na ra ğ ğ men, s men, s
ı ı n n ı ı f f ı ı n b
n b ü ü t t ü ü n n ü ü yeleri ayn yeleri ayn ı ı derecede derecede etkilenmeyebilir. etkilenmeyebilir. İ İ la la ç ç Etkile Etkile
ş ş im Noktalar im Noktalar ı ı İ İ la la ç ç etkile etkile
ş ş imleri hem v imleri hem v ü ü cut i cut i
ç ç inde, hem de v inde, hem de v ü ü cut d cut d
ışı ışı
nda nda
(farmas (farmas
ö ö tik etkile tik etkile ş ş meler) bir meler) bir ç ç
ok farkl ı ı noktada olu noktada olu ş ş
abilir. İ İ la la ç ç lar
lar ı ı n inf n inf
ü ü zyon s zyon s ı ı v v ı ı lar
lar ı ı na eklenmesi s na eklenmesi s ı ı
ras ı ı nda, nda,
Oral formlar Oral formlar ı ı
n ı ı n i n i
ç ç inde, inde, Emilim
Emilim ö ö ncesi barsak l ncesi barsak l ü ü
meninde, Emilim sonras Emilim sonras ı ı plazma proteinlerine ba plazma proteinlerine ba ğ ğ
lanma s ı ı ras ras
ı ı nda, nda, V V ü ü cutta metabolize edilme a cutta metabolize edilme a ş ş amas amas
ı ı nda, nda, V V ü ü cuttan at cuttan at ı ı lma s lma s
ı ı ras ras ı ı nda. nda.
V V ü ü cut D
cut D ışı
ışı nda Meydana Gelen nda Meydana Gelen Etkile
Etkile ş ş imler imler
Ayn Ayn
ı ı inf inf ü ü zyon s zyon s
ı ı v v ı ı s s ı ı veya ayn
veya ayn ı ı enjekt enjekt
ö ö r i r i ç ç inde birden inde birden fazla ilac fazla ilac ı ı
n verilmesi s ı ı ras ras
ı ı nda, baz nda, baz ı ı ila ila
ç ç larda larda çö çö kme kme
veya par veya par
ç ç alanma olur( Beta laktam antibiyotikler ayn alanma olur( Beta laktam antibiyotikler ayn ı ı inf inf
ü ü zyon s zyon s ı ı v v ı ı s s ı ı nda aminoglikozidlerle kar nda aminoglikozidlerle kar ış ış t t ı ı r r ı ı l l ı ı rsa rsa
birbirlerini inaktive ederler). birbirlerini inaktive ederler). Se Se
ç ilen ilaca, s ilen ilaca, s ı ı v v ı ı n n ı ı n pH n pH ’ ’ s s ı ı na ve s
na ve s ı ı cakl cakl
ığı ığı
na ba na ba
ğ ğ l l ı ı olarak olarak
bir ila bir ila
ç ç di di ğ ğ erine g erine g
ö ö re daha fazla etkile re daha fazla etkile ş ş ir. ir. Karbenisilin + gentamisin Karbenisilin + gentamisin → →
Gentamisin aktivitesini kaybeder. kaybeder. Amfoterisin serum fizyolojik i Amfoterisin serum fizyolojik i ç ç inde ,fenitoin dekstroz inde ,fenitoin dekstroz sol sol
ü ü syonu i syonu i ç ç inde inde
çö çö ker. ker. Oral Yolla Al Oral Yolla Al ı ı
nan İ İ la la ç ç lar
lar ı ı n n Biyoyararlan Biyoyararlan ı ı m m ı ı nda De
nda De ğ ğ i i ş ş meler
meler Antikolinerjikler, opiatlar ve yiyecekler mide bo Antikolinerjikler, opiatlar ve yiyecekler mide bo ş ş almas almas
ı ı n n ı ı yava yava
ş ş latarak baz latarak baz ı ı ila ila
ç ç lar lar ı ı n tepe konsantrasyonuna n tepe konsantrasyonuna ula ula
ş ş ma s ma s ü ü resini uzatabilir ve tepe konsantrasyonunu resini uzatabilir ve tepe konsantrasyonunu azaltabilir. azaltabilir. Eritromisin, sisaprid, metoklopramid gibi prokinetik ila Eritromisin, sisaprid, metoklopramid gibi prokinetik ila ç ç
lar mide bo
mide bo ş ş almas almas
ı ı n n ı ı ve ilac ve ilac
ı ı n barsa n barsa ğ ğ a ge a ge
ç ç i i ş ş ini h ini h
ı ı zland zland ı ı r r ı ı r.
r. Tepe konsantrasyonuna ula Tepe konsantrasyonuna ula şı şı m s m s
ü ü resi k resi k ı ı sal sal
ı ı r. r. Digoksin alan ki Digoksin alan ki ş ş ilerin %10 ilerin %10 ’ ’
unda ila ç ç ü ü st gastrointestinal st gastrointestinal b b ö ö lgedeki bakteriler taraf lgedeki bakteriler taraf ı ı ndan digoksin y ndan digoksin y ı ı
k ı ı m m ü ü r r ü ü nlerine nlerine d d ö ö n n ü ü ş ş t t ü ü r r ü ü l l ü ü r. Bu bakterilerin ü ü remesi oral antibiyotiklerle remesi oral antibiyotiklerle bask bask
ı ı lan lan ı ı r. Digoksin biyoyararlan r. Digoksin biyoyararlan ı ı
m ı ı artar. artar.
Oral Yolla Al Oral Yolla Al ı ı
nan İ İ la la ç ç lar
lar ı ı n n Biyoyararlan Biyoyararlan ı ı m m ı ı nda De
nda De ğ ğ i i ş ş meler
meler Gastrik pH baz Gastrik pH baz ı ı oral antibiyotiklerin (azol oral antibiyotiklerin (azol antifungaller,B antifungaller,B - -
laktam ant.ler) çö çö z z ü ü n n ü ü rl rl ü ü k k ve kimyasal stabilitesi a ve kimyasal stabilitesi a ç ç ı ı s s ı ı ndan ndan
ö ö nemlidir. nemlidir. Katyonik antasidler, sukralfat, kaolin Katyonik antasidler, sukralfat, kaolin - - pektin pektin
baz baz
ı ı antibiyotiklerle (tetrasiklinler, antibiyotiklerle (tetrasiklinler, florokinolonlar, linkozamidler) florokinolonlar, linkozamidler) çö çö z z ü ü nmeyen
nmeyen ş ş elat olu elat olu
ş ş tururlar. tururlar. Didanozin ketokonazol Didanozin ketokonazol ü ü n absorbsiyonunu n absorbsiyonunu azalt azalt
ı ı r. r. Plazma proteinlerine ba Plazma proteinlerine ba ğ ğ
lanmada de de ğ ğ i i ş ş iklik iklik
Pek Pek
ç ç ok ila ok ila ç ç de de ğ ğ i i ş ş en oranlarda plazma en oranlarda plazma proteinlerine (albumin,a proteinlerine (albumin,a - - 1 asit glikoprotein) 1 asit glikoprotein) ba ba
ğ lan
lan ı ı r. Bir ilac r. Bir ilac ı ı
n etkisiyle di ğ ğ er bir ila er bir ila ç ç
plazma proteinlerine ba ğ ğ lanma noktas lanma noktas ı ı
n dan ayr
dan ayr ı ı labilir. labilir. Plazmadaki serbest ila Plazmadaki serbest ila ç ç
konsantrasyonu artar. Bu durum tedavi indeksi dar olan artar. Bu durum tedavi indeksi dar olan ila
ila ç ç larda ( oral antikoag larda ( oral antikoag ü ü
lanlar, oral antidiyabetikler) antidiyabetikler) ö ö nem ta nem ta
şı şı r. r. İ İ la la ç ç lar lar
ı ı n B n B ö ö brek Yoluyla At brek Yoluyla At ı ı
l ı ı m m ı ı nda
nda De De ğ ğ i i ş ş iklik iklik
Glomer Glomer
ü ü ler filtrasyonun azalmas ler filtrasyonun azalmas ı ı , b , b
ö ö brekler brekler yoluyla at yoluyla at ı ı lan ila lan ila
ç ç lar lar ı ı n v n v
ü ü cutta birikimine ve cutta birikimine ve istenmeyen ila istenmeyen ila ç ç reaksiyonlar reaksiyonlar ı ı
na neden olur. İ İ la la ç ç lar aras
lar aras ı ı nda renal t nda renal t ü ü
b ü ü ler sekresyon i ler sekresyon i ç ç
in kompetisyon veya t kompetisyon veya t ü ü b b ü ü ler geri emilimde ler geri emilimde de de ğ ğ i i ş ş iklik yoluyla da etkile iklik yoluyla da etkile ş ş
im meydana gelebilir. Metotreksat kullanan bir ki Metotreksat kullanan bir ki ş ş i trimetoprim al i trimetoprim al ı ı
rsa at at ı ı l l ı ı m y m y
ö ö n n ü ü nden yar nden yar
ışı ışı
rlar. Metotreksat rlar. Metotreksat toksisitesine neden olabilir. toksisitesine neden olabilir. Enzimatik Biyotransformasyon Enzimatik Biyotransformasyon Biyotransformasyon, bir ilac Biyotransformasyon, bir ilac ı ı
n b ö ö breklerden breklerden veya karaci veya karaci ğ ğ
erden daha kolay at ı ı labilen bir labilen bir bile bile
ş ş i i ğ ğ e d e d
ö ö n n ü ü ş ş t t ü ü r r ü ü lmesidir. lmesidir. Ö Ö nemli ila nemli ila ç ç
etkile ş ş imlerinin imlerinin ç ç
o ğ ğ u ila u ila
ç ç metabolize metabolize eden enzimler eden enzimler ü ü zerinden ger zerinden ger ç ç
ekle ş ş ir. ir.
Enzim inhibisyonu Enzim inhibisyonu → →
ila ç ç aktivitesinde art aktivitesinde art ış ış
Enzim ind ü ü ksiyonu ksiyonu → →
ila ç ç aktivitesinde azalma. aktivitesinde azalma. Mikrozomal Enzimler Mikrozomal Enzimler Sitokrom p450 Sitokrom p450 Flavin monooksijenaz( FMO3) Flavin monooksijenaz( FMO3) İ İ la la ç ç Metabolizmas Metabolizmas ı ı
n ı ı n Fazlar n Fazlar
ı ı Faz I metabolizma Faz I metabolizma Oksidasyon / Oksidasyon / İ İ ndirgenme /Kopma ndirgenme /Kopma Faz II metabolizma Faz II metabolizma Konjugasyon Konjugasyon İ İ la la ç ç Metabolizmas Metabolizmas ı ı
n ı ı n Fazlar n Fazlar
ı ı Faz I metabolizman Faz I metabolizman ı ı n b n b
ü ü y y ü ü k k k k
ı ı sm sm ı ı hepatik hepatik
ve intestinal sitokrom P450 enzimleri ve intestinal sitokrom P450 enzimleri taraf taraf
ı ı ndan ger ndan ger ç ç ekle ekle
ş ş tirilir. tirilir. Sitokrom P450 enzimleri 300 Sitokrom P450 enzimleri 300 ’ ’ den fazla den fazla aminoasit i aminoasit i ç ç
eren hemoproteinlerdir. İ İ nsanlarda tan nsanlarda tan ı ı
mlanm ış ış en az 12 sitokrom en az 12 sitokrom P450 ailesi vard P450 ailesi vard ı ı
r. Sitokrom P450 Enzimleri Sitokrom P450 Enzimleri İ İ
la ç ç lar lar
ı ı n metabolizmas n metabolizmas ı ı na katk na katk
ı ı lar lar ı ı bak bak
ı ı m m ı ı ndan en ndan en
ö ö nemli sitokrom P450 nemli sitokrom P450 izoformlar izoformlar ı ı : : - -
CYP1A2 - - CYP3A CYP3A - -
CYP2C9 - - CYP2C19 CYP2C19 - -
CYP2D6 Sitokrom P450 Enzimleri Sitokrom P450 Enzimleri Sitokrom P450 enzimleri enzimin substrat Sitokrom P450 enzimleri enzimin substrat ı ı
olan veya olmayan ila veya olmayan ila ç ç lar taraf lar taraf ı ı
ndan ind ü ü klenir veya klenir veya inhibe edilir. inhibe edilir. Ki Ki
ş iler aras iler aras ı ı nda CYP subtipleri ve etkinli nda CYP subtipleri ve etkinli ğ ğ
i bak
bak ı ı m m ı ı ndan 10
ndan 10 - - 20 kat 20 kat
ı ı bulabilen farkl bulabilen farkl ı ı l l ı ı k vard
k vard ı ı r. r.
Bu farkl Bu farkl
ı ı l l ı ı k genetik polimorfizme ba k genetik polimorfizme ba ğ ğ
l ı ı d d ı ı r. r. CYP enzimlerinin karaci CYP enzimlerinin karaci ğ ğ
erdeki miktar ı ı ki ki ş ş inin
inin diyetine, maruz kald diyetine, maruz kald ığı
ığı ç ç evresel evresel
etkenlere,cinsiyete, beslenme durumuna g etkenlere,cinsiyete, beslenme durumuna g ö ö
re de de ğ ğ i i ş ş mektedir. mektedir. Ki Ki
ş isel bazda ila isel bazda ila ç ç etkile etkile
ş ş imini imini ö ö nceden tahmin nceden tahmin etmek m etmek m
ü ü mk mk ü ü n de n de
ğ ğ ildir. ildir. HIV Antivirals: delaviridine indinavir nelfinavir ritonavir amiodarone aprepitant NOT
azithromycin chloramphenicol cimetidine clarithromycin diethyl- dithiocarbamate diltiazem erythromycin fluconazole fluvoxamine gestodene grapefruit juice itraconazole ketoconazole mifepristone nefazodone norfloxacin norfluoxetine mibefradil star fruit verapamil voriconazole diethyl- dithiocarbamate disulfiram amiodarone bupropion celecoxib chlorpromazine chlorpheniramine cimetidine citalopram clomipramine cocaine
doxepin doxorubicin duloxetine escitalopram fluoxetine halofantrine red-haloperidol levomepromazine metoclopramide methadone mibefradil midodrine moclobemide paroxetine quinidine ranitidine ritonavir sertraline terbinafine ticlopidine histamine H1 receptor antagonists diphenhydramine chlorpheniramine clemastine perphenazine hydroxyzine tripelennamine amiodarone fenofibrate fluconazole fluvastatin fluvoxamine isoniazid lovastatin phenylbuta zone
probenicid sertraline sulfametho xazole
sulfaphenaz ole
teniposide voriconazol e zafirlukast chloramphenic ol cimetidine felbamate fluoxetine fluvoxamine indomethacin ketoconazole lansoprazole modafinil omeprazole oxcarbazepine probenicid ticlopidine topiramate trimetho prim
querceti n glitazone s gemfibro
zil montelu
kast trimetho
prim thiotep
a ticlopid
ine amiodaron e cimetidine ciprofloxaci n fluoroquino lones fluvoxamin e furafylline interferon methoxsal en mibefradil 3A4,5,7 2E1
2D6 2C9
2C19 2C8
2B6 1A2
HIV Antivirals: efavirenz nevirapine barbiturates carbamazepi ne glucocorticoi ds modafinil phenobarbit al phenytoin rifampin St. John's wort troglitazone oxcarbazepi ne pioglitazone rifabutin ethanol
isoniazi d dexamethaso ne rifampin
rifampin secobarbit al carbamazepine norethindrone NOT
pentobarbital prednisone rifampin rifampin
phenobarbital rifampin
broccoli brussel sprouts char-grilled meat insulin
methyl cholanthrene modafinil nafcillin beta- naphthoflavone omeprazole tobacco
3A,4,5,7 2E1
2D6 2C9
2C19 2C8
2B6 1A2
ANT ANT
İ İ M M İ İ KROB KROB
İ İ YALLERLE YALLERLE İ İ L L İŞ İŞ K K İ İ L L İ İ SIK G SIK G
Ö Ö R R Ü Ü LEN ETK LEN ETK
İ İ LE LE Şİ Şİ MLER MLER
FLOROK FLOROK
İ İ NOLONLAR NOLONLAR Florokinolonlar Florokinolonlar ı ı
n Hedef İ İ la la ç ç Oldu
Oldu ğ ğ u u Etkile Etkile ş ş imler imler
Oral yolla iki veya Oral yolla iki veya üç üç
de ğ ğ erlikli katyonlarla erlikli katyonlarla al al
ı nd nd ığı ığı
nda, ince barsaklarda absorbe edilmeyen nda, ince barsaklarda absorbe edilmeyen kompleksler olu kompleksler olu ş ş
ur. Al, Mg i
Al, Mg i ç ç eren antasitler kinolonlar eren antasitler kinolonlar ı ı
n biyoyararlan ı ı m m ı ı n n ı ı %90 %90 ’ ’ lara kadar azaltabilir. lara kadar azaltabilir. Sukralfat, kalsiyum,demir, Sukralfat, kalsiyum,demir, ç ç
inko ve bizmut florokinolonlar florokinolonlar ı ı n emiliminde azalmaya neden olur. n emiliminde azalmaya neden olur. Tedavi ba Tedavi ba ş ş
ar ı ı s s ı ı zl zl ığı ığı
n n ı ı ö ö nlemek i nlemek i
ç ç in bu maddeler farkl in bu maddeler farkl ı ı zamanlarda ( 6 saat zamanlarda ( 6 saat ö ö
nce veya 2 saat sonra) al ı ı nmal nmal
ı ı d d ı ı r. r. Simetidin florokinolonlar Simetidin florokinolonlar ı ı n metabolizmas n metabolizmas ı ı
ile etkile ş ş ebilir. ebilir.
Pefloksasin ve enoksasinin serum klirensinde azalma, Pefloksasin ve enoksasinin serum klirensinde azalma, yar yar
ı ı ö ö mr mr ü ü nde uzamaya neden olur. nde uzamaya neden olur. Florokinolonlar Florokinolonlar ı ı
n Neden Oldu ğ ğ u u Etkile Etkile ş ş imler imler
Enoksasin, siprofloksasin,norfloksasin CYP1A2 Enoksasin, siprofloksasin,norfloksasin CYP1A2 ’ ’
yi inhibe ederek teofilinin hepatik metabolizmas ederek teofilinin hepatik metabolizmas ı ı n n ı ı azalt
azalt ı ı r, teofilin r, teofilin birikimi ve toksisitesine neden olur.Teofilinin total dozu birikimi ve toksisitesine neden olur.Teofilinin total dozu enoksasin dozuna ba enoksasin dozuna ba ğ ğ
l ı ı olarak %43 olarak %43 - -
75 aras ı ı nda nda
de de ğ ğ i i ş ş ir. ir. Teofilinin terapotik aral Teofilinin terapotik aral ığı
ığı 10 10 - - 20 mg/lt. Serumd 20 mg/lt. Serumd ü ü zeyi 20 zeyi 20
mg/lt olunca gastrointestnal yan etkiler ve santral sinir mg/lt olunca gastrointestnal yan etkiler ve santral sinir sistemi etkileri belirginle sistemi etkileri belirginle ş ş
ir. 30 mg/lt ’ ’ nin nin
ü ü zerinde zerinde konv
konv ü ü lsiyon gibi ciddi yan etkiler ortaya lsiyon gibi ciddi yan etkiler ortaya ç ç
ı kar.
kar. Enoksasin Enoksasin - - teofilin alan hastalarda bulant teofilin alan hastalarda bulant ı ı
- kusma
kusma insidans
insidans ı ı y y ü ü ksektir. ksektir.
Florokinolonlar Florokinolonlar ı ı
n Neden Oldu ğ ğ u u Etkile Etkile ş ş imler imler
Siprofloksasin, enoksasinde kafeinle de etkile Siprofloksasin, enoksasinde kafeinle de etkile ş ş
im olur. Kahve 75 Kahve 75 - - 150 mg/fincan 150 mg/fincan Ç Ç
ay 35 - - 70 mg/fincan 70 mg/fincan Kola 25 Kola 25 - -
30 mg/fincan Kakao 5 mg/fincan Kakao 5 mg/fincan Kahve i
Kahve i ç ç enlerin %20 enlerin %20 - -
40 ’ ’ ı ı g g ü ü nl nl ü ü k 600
k 600 - - 1000 mg kafein 1000 mg kafein al al
ı rlar.
rlar. Kafeinin terap Kafeinin terap ö ö tik dozu 8 tik dozu 8 - -
20 mg/lt. Normalde bu d d ü ü zeylere eri zeylere eri ş ş ilmez. ilmez.
Enoksasinle birlikte 200 mg kafein al Enoksasinle birlikte 200 mg kafein al ı ı
nd ığı
ığı nda bulant nda bulant ı ı , , kusma gibi gastrointestinal semptomlar yayg kusma gibi gastrointestinal semptomlar yayg ı ı nd nd ı ı r. r. Siprofloksasin kafeinin paraksantine d Siprofloksasin kafeinin paraksantine d ö ö
n ü ü ş ş ü ü m m ü ü n n ü ü yava yava
ş ş - - lat
lat ı ı r.Yar r.Yar
ı ı ö ö mr mr ü ü n n ü ü uzat uzat
ı ı r. r. Florokinolonlar Florokinolonlar ı ı
n Neden Oldu ğ ğ u u Etkile Etkile ş ş imler imler
Min Min
ö ö r Etkile r Etkile ş ş imler: imler:
Simetidin florokinolon Simetidin florokinolon - -
teofilin etkile ş ş imini art imini art ı ı
rabilir. Warfarinle etkile Warfarinle etkile ş ş imleri minimal. imleri minimal. Siklosporinin metabolizmas Siklosporinin metabolizmas ı ı
n ı ı azalt azalt
ı ı r ve nefrotoksisitesini r ve nefrotoksisitesini art
art ı ı r r ı ı r. Birlikte kullan r. Birlikte kullan ı ı ld ld ığı ığı nda monitorize edilmelidir. nda monitorize edilmelidir. Florokinolonlar invitro hayvan Florokinolonlar invitro hayvan ç ç al al ış ış malar
malar ı ı nda beyin nda beyin dokusunda GABA dokusunda GABA ’ ’
n ı ı n ba n ba
ğ ğ lanmas lanmas ı ı n n ı ı inhibe eder. inhibe eder. NSA
NSA İİ İİ ’ ’ larda florokinolonlar larda florokinolonlar ı ı n bu etkisini art n bu etkisini art ı ı
r ı ı rlar. NSA rlar. NSA İİ İİ
, teofilin,opiatlar,trisiklik antidepresanlar,n teofilin,opiatlar,trisiklik antidepresanlar,n ö ö roleptikler roleptikler al al
ı nd nd ığı ığı
nda epileptojenik potansiyelde art nda epileptojenik potansiyelde art ış ış
g ö ö zlenir. zlenir.
TR TR İ İ METOPR
METOPR İ İ M M - - S S Ü Ü LFAMETOKSAZOL LFAMETOKSAZOL Etkile
Etkile ş ş im Mekanizmalar im Mekanizmalar ı ı
: Hepatik biyotrasformasyonda de Hepatik biyotrasformasyonda de ğ ğ i i ş ş iklik
iklik Kompetitif renal at Kompetitif renal at ı ı l l ı ı m m Farmakodinamik etkile Farmakodinamik etkile ş ş
im TR TR İ İ METOPR
METOPR İ İ M M - - S S Ü Ü LFAMETOKSAZOL LFAMETOKSAZOL Trimetoprim, pentamidin,amilorid, triamterene Trimetoprim, pentamidin,amilorid, triamterene benzer
benzer ş ş ekilde b ekilde b
ö ö breklerde distal t breklerde distal t ü ü b b ü ü llerdeki llerdeki sodyum kanallar sodyum kanallar ı ı n n ı ı bloke eder. bloke eder. Potasyum tutucu di Potasyum tutucu di ü ü retik verilen ki retik verilen ki ş ş
ilerde hiperkalemiye neden olur. hiperkalemiye neden olur. Trimetoprim, tiyazit grubu di Trimetoprim, tiyazit grubu di ü ü retiklerle birlikte retiklerle birlikte verildi verildi
ğ ğ inde a inde a ğı ğı r hiponatremiye neden olabilir. r hiponatremiye neden olabilir. Amantadin, dapson, digoksin, metotreksat, Amantadin, dapson, digoksin, metotreksat, prokainamid ve zidovudinin renal t prokainamid ve zidovudinin renal t ü ü
b ü ü ler ler
at at ı ı l l ı ı m m ı ı n n ı ı inhibe eder. inhibe eder.
TR TR İ İ METOPR
METOPR İ İ M M - - S S Ü Ü LFAMETOKSAZOL LFAMETOKSAZOL S S ü ü lfametoksazol ve di lfametoksazol ve di ğ ğ er s er s
ü ü lfa bile lfa bile ş ş ikleri ikleri
warfarine ba warfarine ba ğ ğ
l ı ı antikoag antikoag
ü ü lasyonu art lasyonu art ı ı r r ı ı r.
r. Warfarinin plazma proteinlerine ba Warfarinin plazma proteinlerine ba ğ ğ lanma lanma
yerinden ayr yerinden ayr ı ı
lmas ı ı na neden olur. na neden olur. S S
- Warfarin bile Warfarin bile ş ş i i ğ ğ i CYP2C9 enzimi tara i CYP2C9 enzimi tara - - f f ı ı ndan inhibe edilir. ndan inhibe edilir. TMP
TMP - - SMX ile warfarin etkile SMX ile warfarin etkile ş ş
iminin farmakodinamik y farmakodinamik y ö ö n n ü ü de bulunur. de bulunur.
TR TR İ İ METOPR
METOPR İ İ M M - - S S Ü Ü LFAMETOKSAZOL LFAMETOKSAZOL Metotreksatla birlikte kullan Metotreksatla birlikte kullan ı ı m m ı ı kemik ili kemik ili ğ ğ i i bask bask ı ı lanmas lanmas
ı ı na neden olabilir. na neden olabilir. Metotreksat Metotreksat ı ı n plazma proteinlerinden ayr n plazma proteinlerinden ayr ı ı
l - - mas mas
ı ı na neden olur. na neden olur. Dihidrofolat red Dihidrofolat red ü ü ktaz ktaz
ı ı n kombine inhibisyo n kombine inhibisyo - - nuna ba nuna ba
ğ ğ l l ı ı olarak geli olarak geli ş ş
en farmakodinamik etki sonucu akut megaloblastik anemi ile etki sonucu akut megaloblastik anemi ile sonu
sonu ç ç lanabilir. lanabilir. TR TR İ İ METOPR
METOPR İ İ M M - - S S Ü Ü LFAMETOKSAZOL LFAMETOKSAZOL TMP ve SMX siklosporin d TMP ve SMX siklosporin d ü ü zeyini d zeyini d
ü ü ş ş ü ü rerek rerek
greft reddine neden olabilir. greft reddine neden olabilir. Trimetoprim farmakodinamik mekanizmayla da Trimetoprim farmakodinamik mekanizmayla da siklosporinle etkile siklosporinle etkile ş ş
ir.Serum kreatinin art ışı
ışı g g ö ö zlenir. zlenir. Trimetoprim ve azatioprin aras Trimetoprim ve azatioprin aras ı ı ndaki ndaki
farmakodinamik etkile farmakodinamik etkile ş ş
im sonucu l ö ö kopeni kopeni
geli geli
ş ş ir. ir. TMP
TMP - - SMX alan hastalarda baz SMX alan hastalarda baz ı ı
ila ç ç lar lar
ı ı n(oral n(oral kontraseptifler, pimozid, 6 kontraseptifler, pimozid, 6 - - merkaptop merkaptop ü ü
rin) etkileri azal etkileri azal ı ı r. r.
Yüklə 0,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|